Katalog

29 EYLÜL 1989, ALTINDÖVİZ SERBEST PİYASADA DÜN Dolar (satış) 2240 Marfc (satış) 1185 Ata Ura (satış) 175.000 M. BANKASI'NDA BUGÜN (döviz alış) 2241.51 (efektif satış) 2252.74 Marfc (döviz alış) 1189.76 Marfc (efektif satış) 1195.72 1 oıts attın ($) 366.50 EKONOMİ CUMHURİYET/lî Sanayide üretim depoya Kkonomi Servisi İmalat salSO'nun, 1989'un ikinci üç nayünde büyüme sıfırlandı, stokayına ilişkin imalatsanayii lar büyümeye başladı. Bu yılın ikinci Oç ayında imalat sanayiinraporunda, çeyrek yıllık deki büyüme, yılın ilk üç ayındabüyümenin "sıfır landığı, ki yüzde 13.7'lik gerilemeye göre stoklann ise yükselmeye "görece olarak iyileşti" ve sıfırlanbasladığı saptandı. Yılın ilk üç dı. Kapasite kullanım oranlarında ikinci üç ayda "0.5 puanlık" bir ayında üretilen her 100 malın 1.9'u stoklara artış kaydedilirken, üretim satış giderken, bu rakam ikinci üç ayda 5.7'ye sıçradı. arasındaki farkın açıldığı ve stok EKONOM NOTLARI OSMANULAGAY İnterbank faizi: 21.48 Emisyon daraldı • ANKARA (AA) Piyasadaki kâğıt para miktan, yeniden 8 trilyon liranın altına indi. Merkez Bankası verilerine göre, bu ay ilk defa 14 eylülde 8 trilyonu aşan emisyon hacmi, 26 eylülde 7 trilyon 933.8 milyar liraya, 27 eylülde de 7 trilyon 817.5 milyar liraya geriledi. Böylece, 1427 eylül tarihleri arasındaki yaklaşık on beş gün içinde piyasadan 518.6 milyar lira çekildi. Son bir haftada piyasadan çekilen kâğıt para miktarı ise 514 milyar lira oldu. Sanayide büyüme* (°/o) 1919 u u y V yıuptsn Gnja, içki ve tutun Tekstil, deri ve ayakkabı Orman ürunleri Kâjıt ve basım san. Kimya. petrol ürun. Las. Taşvetoprak Metal ana sanayü Metal eşya, mak. ulaş. araç »öer imalat sanayii Toplam imalat sanayii 14.2 30.5 1.7 15.3 11.2 17.6 0.8 20.4 19.6 16.2 3.4 11.1 8.4 2.5 12.4 0.4 5.0 14.2 fl.7 0.4 16.3 13.7 3.6 9.6 13.7 12.2 2.1 3.9 1.7 6.0 5.7 4.3 2.2 5.0 1.9 13.5 6.1 3.6 2.2 12.2 21.8 28.5 5.1 5.3 19.4 9.8 1.6 5.6 11.0 13.7 10.3 5.5 1.1 5.4 6.7 5.7 20.6 13.0 35.8 0.0 •Dönemler, bir AnceM yılın eş dönemiyte karşdastmldı lann yüzde 5.7'lere sıçradığı saptandı. tstanbul Sana>i Odası'ran (İSO) hazırladığı "1989 yılının ikinci üç ayında imalat sanayii sektörünün genel dunımu II" çalışması yayınlandı. 904 fırmanın yanıtlarından oluşan çahşmanın sonuçları imalat sanayiinde üretimde bir düzelme görülmesine karşılık stokların arttığını ortaya çıkardı. Çalışmanın sonuçlan şu noktalarda toplanıyor: • 1988 yılının üçüncü üç aylık döneminde baş gösteren üretim gerikmesi, aynı yılın son üç aylık dönemi ve 1989 yılının ilk üç aylık dönemlerinde de sürdükten sonra, bu yılın ikinci üç aylık döneminde üretim ne arttı ne azaldı; "sıfırlandı" Bu yılın ilk üç ayında ürelimdeki gerileme yüzde 13.7 ile son yıllann rekor gerilemesi kaydedilmişti. Alt sektörlere bakıldığında tekslil, kâğıt ve metal eşya sektörlerinde bu yılın ikinci üç ayında da sırasıyla yüzde 5.5, yüzde 5.4 ve yüzde 13'lük gerileme görüldü. • Kapasite kullanımlanna bakıldığında, toplam imalat sanayii olarak tartısız kapasitesi kullanımı ikinci üç ayda, ilk üç aya göre yüzde 0.5 puan gibi önemsiz bir ölçüde artarak yüzde 66.8 oldu. • tmalat sanayiinde üretim ve kapasite kullanımındaki 'pozitif kıpırdanmaya' ragmen stoklar negatif olarak arttı. Toplam imalat sanayiinde yılın ikinci üç ayında stoklar yüzde 5.7 arttı. Bn, ilk üç ayda yüzde 1.9 olmuştu. Alt sektöriere bakıldığında kâgıt ve ba am seklörii ile kimya, petrol ürünleri ve plastik sanayii yüzde 9'luk stok artışı ile başı cekti. Sadece gıda, içki ve tütiin alt sektöründe stoklar artmadı, yüzde 2 geriledi. • Anket formlanna verilen yanıtlara göre tam kapasite kullanamama nedenleri arasında, yüzde 57.Tyle talep yetersizliği başı cekti ve her zamanki yerini korudu. Bunun yüzde 37.9"u iç talep yetersizliği, yüzde 19.7'si ise dış talep yetersizliğinden kaynaklandı. • Sanayi kuruluşlan yılın ikinci üç ayında yannm yaptı mı? Bu sonıya verilen "hayır yanıtı" yüzde 74.3'le oldukça yüksek çıktı. Bir önceki döneme göre "üretim arttT diyenlerin genel içindeki payı yüzde 53.6 olurken, sanayicilerin yüzde 19*u "Üretim aynı kaldı", yüzde 27'si "Üretim azaldı" dedi. • Üretime verilen yanıtlar satışlara da yansıdı. Yılın ikinci üç ayında "satışlann azaldıgını beUrtenler" yüzde 31 oldu. "Resesflasyoıf ve Özel İmalat Sanayiinin Durumu Türkiye üzerine yazdığı kitap, Japonya'da ikinci baskısına hazırlanırken, dört yıla yakın süredir Istanbul'da Japonya Başkonsolosu olarak görev yapan Tatsuo Takeda, Türkiye'den ayrılıyor. Japonya'yı daha yakından tanımamıza önemli katkısı olan "TakedaSan"ın veda kokteylinde bir ara lstanbul İktisat Fakültesi Dekanı Prof. Akın ilkin'le karşılaştık, Prof. ilkin, Türkiye ekonomisinin halen içinde bulunduğu durumu tanımlamak için artık "stagflasyon" deyiminin yeterii olrnadığını, "resesflasyon" deyiminin Türkiye'deki durumu ifade etme açısından daha uygun düşeceğini belirtti sohbet sırasında. Prof. İlkin, "stagflasyon" deyiminin "durgunluk içinde enflasyon" anlamına geldiğini, oysa Türkiye'de yaşanmakta olan durumun "ekonomik gerileme içinde enflasyon" anlamında kullanılabilecek olan "resesflasyon" deyimiyle daha iyi ifade edilebileceğini söyledi. İstanbul Sanayi Odası'nın kendi üyesi imalat sanayii firmalarının verilerine dayanarak saptadığı gelişmeler, bu yılın ilk yarısı için Prof. İlkin'in saptamasının doğru olduğunu ortaya koyuyor. 1989 yılının ilk yarısında özel imalat sanayii üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6.7'lik bir gerileme göstermiş, buna karşılık fiyatlarında yüzde 72.9'luk çok yüksek bir artış meydana gelmiş. Yani reel üretimde yüzde 7'ye yaklaşan hatırı sayılır bir düşüş, fiyatlarda yüzde 75'e yaklaşan muazzam bir artış. "Resesflasyon" diye literatüre yerleşmiş bir deyim var mı bilmiyorum, ama bu yılın ilk yarısında özel imalat sanayiinde gözlenen durum, "gerileme içinde yüksek enflasyon" tanımına gayet güzel uyuyor. Yalnızca 1989 yılının ikinci çeyreğindeki gelişmeler esas alınarak yapılan karşılaştırma ise yılın ilk çeyreğinde özel imalat sanayii üretiminde gözlenen hızlı düşüşün durduğunu, üretimin bir yıl öncesinin aynı çeyreğine eş düzeyde gerçekleştiğini ortaya koyuyor. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Nurullah Gezgin, bu gelişmeyi değerlendirirken, "1988 yılının üçüncü üç ayından itibaren sırasıyla %5.6, %11.0 ve %13.7 gibi negatif pozısyonlar gösteren imalat sanayii reel büyüme oranlan, bu kez önemli bir dönüş eğilim i içine girmiştir. Ancak buna rağmen imalat sanayiinin birçok sektöründeki gelişmeler negatif pozisyonu muhafaza etmektedir. Buna karşılık, daha önce negatif pozisyonda olan bazı sektörlerde ise bu kez pozitif pozisyona girildiği ve reel üretim artışları gözlendiği anlaşılmaktadır" diyor. Sayın Gezgin'in değindiği nokta gerçekten önemli. İSO İmalat Sanayii Üretim Endeksleri esas alınarak yapılan karşılaştırma, imaiat sanayiinin alt gruplarının üretim temposu açısından önemli farklıhklar gösterdiğini ortaya koyuyor. 1982 yılındaki üretim düzeyini 100 olarak kabul eden bu endekse göre toplam imalat sanayii üretiminin zirveye çıktığı 1987 yılı 4. çeyreği ile 1988 ve 1989 yıllarının 2. çeyreklerini karşıiaştırdığımızda ortaya şöyle bir tablo çıkıyor: imaiat Sanayll finıplan Gıda. içki ve tutun Tekstil, deri ve ayakkabı Orman ürunleri Kâğıt ve basım Kimya, petrol ür., lastik Taşa, toprağa dayalı Metal ana sanayii Metal eşya. makine, taşıt Diğer imalat sanayii Toplam İmalat Sanayii tt87yıtı 1188 y * 1989 yılı 4 çeyrtk 2. çtyrek 2. çayrek 132.6 12Ü2 153.06 1835 194.06 192.07 87.9 86.9 110.T0 127.7 147.16 120i 1404 149.8 151.71 1502 142.1 125.05 222.6 268.6 23252 136.0 15&3 235.43 13d3 140.43 ioa4 157.2 157.2 180.90 İSO ÖZELLESTİRMEYİGÖZDEN GECİRECEK Fonlar 1.8 trilyon TL , • ANKARA (UBA) Fonlar paraya doyrnak bilmiyor. Konut edindirme yardımı hesabında şimdiye kadar biriken para miktannın 1 trilyon 822 milyar 146 milyon liraya ulaştığı, ancak bu miktardan yalmzca 11 milyar 38 milyon liranın kullanıldığı öğrenildi. Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı Idaresi (TKKOt) yetkililerinden alınan bilgiye göre, memurlar ile işçiler ve bunlann emeklilerini konut sahibi yapmak amacıyla 1 Ocak 1987 yılında yürürlüğe konulan konut edindirme yardımı hesabında biriken para 1989 ağustos ayı itibanyla 1 trilyon 306 milyar 937 milyon lirası anapara, 515 milyar 209 milyar lirası da faiz olmak üzere toplam 1 trilyon 822 milyar 146 milyon liraya ulaştı. lstanbul Sanayi Odası Başkanı Nurullah Gezgin, "Yabancılara satış, tekelci davramşı ortadan kaldırırmı? Petkim özelleştiğinde bu yatırım mümkün olabilecek mi?" sorularını sordu veîSO'nun, "nasıl bir özelleştirme gerektiğini" tartışıp, tavır belirlemesini istedi. EkoDomi Servisi Sanayiye ana girdi üreten tekel konumuııdaki Petkim ve Erdemir'in özelleştirilmesi konusunda tstanbul Sanayi Odası ortak görüş belirleyecek. özelleştirmenin baştan beri savunucusu olan sanayiciler, sıra stratejik konumdaki dev KtTlerin yabancılara satışına geldiğinde "yeni bir ümr" belirleme içine girdiler. lstanbul Sanayi Odası'nın önceki gün yapılan meclis toplantısında "özelleştinııeve evet, ama nasıl bir özelleştirme" sorusuna yanıt arandı. Konuyu gündeme getiren ve tartışmayı başlatan tstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Nurullah Gezgin, "Yann feryat etmemek icin" bugünden sanayicinin Erde 'Satış'a tavır hazırlığı mir ve Petkim gibi stratejik üretim yapan iki KtT'in yabancılara saüşı konusunda tavnnı belirlemesi ve sesini yükseltmesi gerektiğini söyledi. Erdemir'in geçen yıl bir trilyonluk cirosuna karşılık 435 milyar lira kâr sağladığını hatırlatan Gezgin, "Yüzde 40 kâr saglayan başka bir sektör dünyada var mı?" diye sordu. Gezgin, Erdemir'in 10 milyar dolarhk yatınm yapması görüşüne karşı da "Özelleştiginde bu yatınm mümkün olacak mı?" dedi. Nurullah Gezgin şunları söyledi: "Ne şekilde bir özelleştirme olması gerektiğini tarüşalım. Yabanalara satış tekelci davramşı ortadan kaldınr mı? Demir çelikte Avnıpa bir tröst halinde çahşıyor. Ortadogn'ya satılacak yassı mamulün fiyaanı sadece bir adam biliyor. Bu adamı da Hasan Subaşı (tSO meclis üyesi ve Arcelik Genel Müdürii) tanır. Yabancılara satış tekelleşmeyi azaltacak mı? \oksa tröstler anlaşıp bizi daha mı fazla baglayacaklar?" Meclis üyelerinden Yavuz Doğan'ise Petkim'in yabancı ya da yerli sermayeye satışımn önerali olrnadığını, önemli olanın tekelci davranış biçiminin devam edip etmeyeceği olduğunu belirtti. Doğan, "Yoksa tekel durumu ortada kalırsa özelleştirme yarardan çok zarar getirir. Devlet elindeyken hiç değilse gidip derdimizi anlatabiliyorduk. Yabanalara sabldığında korkanm derdimizi anlatacak birini dahi bnlamayacağız." İKV Başkanı Jak Kamhi ise "Üstlendiği görev nedeniyle en liberal olraası gereken kişinin kendisi olduğunu" belirterek, özelleştirmede stratejik KtTlerin özeüeştirümesinde şirketin kontrolünun elden çıkarılmamasını istedi. Kamhi bu görüşünü ortaya atarken, şu örneği verdi: "Şimdi iilkede değişik bir durum oba ve Erdemir ile Petkim bir Amerikan firmasının elinde olsaydı Türkiye bu şirketlerin dikte ettiği fiyatun mal almak zonında kalırdı. AT ülkelerinde şirket evlilikleri çok yaygın. Ama liberal ekonomuerde sistem bazı kontrolleri elinizden çıkarmanıza engel değil. Dünyada bazı stratejik sanayiler var. Çelik, lastik, aliiraiııyum ve otomotiv gibi ve genelde bu şirketlerin yüzde 25'inden fazlasının yabancdann kontrolüne geçmesine izin vermiyorlar." Üzeyir Garih ise Erdemir'de özelleştirmenin mutlaka gerekli olduğunu savundu ve "En iyi, en verimli çalışma kendine yapılan çalışmadır" dedi. Garih, Petkimin dolar bazında bilançosunu düzenlemesi halinde kâr elmediğinin ortaya çıkacağını ileri sürdü. Garih, yabancıya satışta bazı formüller geliştirilebileceğini belirtti. Alber Bilen de Petkim'in özelleştirilmesinde bir konsorsiyum oluşturulmasım önerdi. İSO raporu: Devlet küçükün r.konomi Servisi Türkiye'de finans kesimindeki darboğazın ana nedeninin, "devletin kaynak kullanımında yarattığı kalabalıklaşma" olduğu vurgulandı. Bu sorunun çözümü için, "devletin küçülmesi gerektiği" belirtilerek, "Kamu kesimi enerji dışında altyapı yatınmtanndan vazgeçmdidir. Fonlar, risk sermayesi sektörii gibi yeni yöntemlerle özel sektöre aktanlmalıdır" denildi. Prof. Dr. Tansu Çiller ve Doç. Dr. Murat Çizakça'nın birlikte hazırladıkları, "Türk Finans Kesiminde Sorunlar ve Reform Önerileri" çalışması, tSO Araştırma Dairesi tarafından yayımlandı. 204 sayfahk kitap çalışmasında iki öğretim üyesi Hnans sektörünün incelenmesi sonucunda darboğazlann ana nedenlerini sıraladılar ve bu konunun çözümüne ilişkin önerilerde bulundular. Öneriler başlığında finans kesimindeki darbo|azın ana nedeninin kalabalıklaşma olduğu belirtildikten sonra aşağıdaki noktalar sıralandı: • Bütce gelirgider dengesini korurken, kamu kesimi küçülmelidir. • KtTlerin bütçe acıkları kapatılırken, diğer yandan maliyet üstünde fıyatlandırma politikasından vazgeçilmelidir. • Verginin tüm yükünü taşıyan memur ve işçi kesiminden bu yük kısmen kaldınlmalı. Dolayısıyla vergi gelirlerinde büyük sıçramalar beklemek mümkün değildir. • Emisyon artışını sıkı tutmak gerekir. • KtTlerin satışında yabancı firmalann monopolist yapılan dikkate ahnmalı, yurtiçindeki satışlardan elde edilecek gelir özel kesime devredilmeli. • Bankalar ellerindeki gayri rnenkulleri satışa çıkarmalı. • Büyümeyi yükselürken enflasyonu düşürmek mümkündür. Büyüme hedefinin aşağıya çekilmesi yanlıştır. Kamu kesimi enerji dışında altyapı yatınnüarından vazgeçmeli. İthalat azalıyor • ANKARA (ANKA) özel sektörün geçen yılın ilk yansında 4 milyar 368.5 milyon dolar olan ithalatı yüzde 12.6'lık azalmayla bu yıl 3 milyar 816.9 milyon dolara geriledi. Kamu sektörünün ithalatı ise yüzde 13.7'lik artışla 2 milyar 909.8 milyon dolardan 3 milyar 307.6 milyon dolara yükseldi. Geçen yılın ilk yarısında, bir önceki yılın aynı dönemine göre özel sektörün ithalatında yüzde 32.4, kamu sektörünün ithalatında ise yüzde 12.8 oranında artış olmuştu. TMMOB YABANCIYA KÎT SATIŞINA KARSI: 'Satışlar yabancılaştırma BARIŞ KUDAR İZMİR Petkim ve Erdemirin blok olarak satışına gösterilen tepkiler gün gectikçe artıyor. TMMOB Genel Sekreteri tsmail KulaksızoğİD, "KİTIerin satışı ülkemizin dışa bağımlıLğını daha da pekiştirecektir" dedi. TMMOB Genel Sekreteri Ismail Kulaksızoğlu, KlT'lerin yabancılara satılması girişimlerine ilişkin olarak "Cumhuriyet"e bir açıklama yaparak, "Türkiye bu gidişle yabancı sermayenin insafına bırakılmış olacak" dedi. Kulaksızoğlu, KtTlerin temel hedefinin dışa bağımlılıktan kurtulmak ve kuruluşlartndaki amacın geri kalmışlığın giderilmesi olduğunu anunsatarak şunlan söyledi: "Cumhuriyet tarihine plansız, çok partili dönem olarak geçen 19461960 yıllan arasında da KtTlerin özel sektöre devredilmeleri tartışılmış, ancak 195040 döneminin siyasal iktidannın bütün vaatlerine karşın bu devrede de çimento, şeker, tekstil fabrikalan olmak üzere çok sayıda yeni KİT kurulmuştur. Bugün gelinen noktada ise 24 Ocak Kararian'yla özelleştirilıneleri yine gündeme getirilen KİTlerin uluslararası finans kuruluşlannca hazırlanan raporlar doğnıltusunda 'elden çıkarılmaları' sürecine girilmiştir." KtTlerin ülkemizde gıda ve giyim sanayiinde, sanayileşmede ülke savunmasında, tarımsal üretimin güç haline gelmesinde temel etkenler olduğunu yineleyen Kulaksızoğlu, "KlT'lerin variığı, yabancı sermayeıün ülke pazannı sömürme olanaklan ile ülkemiz doğal kaynaklannı talan ederek ucuza kapatma gırişimleri önünde engel oluşturrauşlur" diye konuştu. KİT'lerin iyileştirilmesi gereğinin ortada olduğunu kaydedenek sözlerini şöyle bağladı: "Bagımsızlıgın ekonomik araçlan dunımundaki KİT'lerin yabanalaşbnlmasının gerekçeleri ne olursa olsun, inandıncı olamaz ve sözde kalmaktan öteye geçemez. Zaten her gün yeni bir gerekçe ileri sürülmesi, inandıncı olmamanın telaşından başka bir anlam taşımıyor. KtTlerin dolara tahvil edilmesiyle bütçedeki gedikler kapatılabilir, ama yann ekonomide kapanması tamamen yabancı sermayenin insafına kalacak çok tehlikeli gediklerin açdacağı gözden kaçmamalıdır. Cumhuriyetin uzun bir döneminde, anayasa ilkesi olacak kadar devletin temel politikasını oluşturmuş KtTlerin ihraç edilmeleri. ülkemizin dışa bagınılılığını daha da pekiştirecektir. Bundan vazgeçilmeli. Bu yoldan geri dönülmelidir." tzmit Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yüksel Başer, SEKA'nın satışı ve özelleştirilmesiyle ilgili görüşmelerin gizlilik içinde yapılmasından büyük üzüntü duyduklannı söyledi. Oda Başkanı Başer, SEKA'nın ülke ekonomisi ve bölgede yaşayan insanların büyük kesiminin iş hayatıyla yakın bağı bulunduğunu belirterek "SEKA'nın sabşı ile ilgili görüşmelerin büyük gizlilik içinde yürütüldüğünü basından duyduk. Ülkemizin yüzde 60 gibi büyük bir oranda kâğıt üretimini sağlavan ve dünyanın sayılı kuruluşlan arasında >er alan SEKA'nın özelleştirilmesi çalışmalanndan büyük üzüntü duyduk" dedi. Bu tablonun gösterdiği gibi özel imalat sanayiinin alt gruplarında üretim gelişmeleri açısından büyük farklıhklar var. Örneğin "taş ve toprağa dayalı" sanayide ve "metal ana sanayii"nde 1982'den bu yana en yüksek üretim düzeyine 1989 yılının 2. çeyreğinde ulaşıldığı, bir üretim gerilemesinin değil önemli bir üretim artışının gözlendiği görülüyor. Buna karşılık örneğin "metal eşya, makine ve ulaşım araçlan" sanayiinde 1987 yılının 4. çeyreğinde zirveye çıkan üretimin düşüşünü sürdürdüğü ve 1987 yılı düzeyinin çok gerisinde kaldtğı görülüyor. Demek ki sanayinin bütünü için konuşmak ve hüküm vermek kolay değil. Türk sanayiinin bir gerileme ya da durgunluk içinde olup olrnadığını anlamak için genel durumu ve alt sektörterin durumunu yakından izlemek gerekiyor. Ancak genelde görünen o ki 1989 yılının 3. çeyreğinde, iç pazan canlandırmak için alınan önlemlerin de etkisiyie, özel imalat sanayii üretiminin 1988 yılının a çeyreğine göre bir azalış değil, bir artış kaydetmesi beklenebilir. Bu verilere bakarak özel sektör imalat sanayiinin genelde gerileyen üretimle yüksek ftyat artışlarını birlikte yaşama dönemini astığını soyleyemeyiz. Şimdilik tek söylenebilecek olan şey, üretimde gözlenen gerilemenin tersine dönme eğilimi gösterdiği. Duruma daha iyi bir teşhis koyabilmek için hiç değilse 1989 yılının sonunu beklemek gerekiyor. 29ETLdl1989 Döviz Satış 2246.00 1744.69 189.38 1192.14 56.82 306.64 522.08 352.59 1057.69 348.54 1377.07 164.12 15.97 7574.53 3615.84 598.93 Efektı! Alış 2239.27 1711.60 168.87 1188.57 55.75 302.97 512.18 351.53 1054.51 344.36 1372.95 161.01 15.78 7430.87 3605.00 587.57 Efektif Satış 2252.74 1749.92 169.89 1195.72 56.99 307.56 523.65 353.65 1060.86 349.59 1381.20 164.61 16.02 7597.25 3626.69 600.73 Mevduat: 32.8 trilyon • ANKARA (ANKA) Toplam mevduat, 18 eylül günleri arasında 321.3 milyar lira genişleyerek 32 trilyon 765.7 milyar liraya yükseldi. Merkez Bankası verilerine göre, bir haftalık süre içerisinde en yüksek artış vadeli tasarruf mevduatında meydana geldi. Vadeli tasarruf mevduatı bir haftada 235.3 milyar lira artarak 19 trilyon 733.6 milyar liraya yükseldi. ZtEjNI Borsada işlemler Crcekıseaslapan. Bugtatt endtfk im BKMI flugMü myft* kapanış 4475 7150 7900 5250 5200 7400 6850 11800 4860 5800 23000 1950 3200 61000 46000 10500 950 9600 5050 1300 7500 4800 22500 7850 9950 6750 7600 1800 4400 1625 4350 2000 1775 6350 6600 422S 6650 11600 5450 3800 7350 1225 4750 1025 3800 20100 3625 1850 4475 7150 7850 5100 4700 7200 6600 11800 4850 5800 23000 1950 3200 60000 45500 10500 900 9600 4650 1300 7300 4775 22500 7600 9750 6700 7050 1800 4325 1625 4350 1850 1750 6300 6450 4225 6650 11200 5450 3700 7350 1225 4600 1025 3600 18000 3575 1650 Iştem Ençrtsfe. miktan Yaptlanfiy. 128299 7675 11490 152600 66100 25550 20000 42302 5970 1500 14447 28594 2800 59213 23296 13980 15960 14280 9900 58812 9460 124799 3032 11800 16032 36819 47744 500 106233 6150 24600 69445 26341 5437 7785 44170 177926 53984 3256 41810 54076 240 5700 10400 12350 11950 66475 1200 4475 7150 7900 5100 5100 7250 6700 11800 5970 5800 23000 1950 3200 60000 45500 10500 920 9600 4650 1225 7500 4750 22500 7600 9600 6700 7000 1800 4300 1550 4350 1950 1750 6300 6500 4225 6650 11000 5450 3700 7350 1225 4600 1000 3700 20100 3550 1850 ort.fiy. 4467 6955 7888 5169 4997 7280 6727 11783 4850 5780 22975 1943 3180 59884 44504 10500 913 9600 4827 1256 7458 4725 22500 7587 9716 6724 7206 1800 4299 1575 4350 1928 1758 6185 6539 4210 6628 11145 5450 3735 7289 1225 4608 1006 3698 19118 3569 1850 AfrrtMı AJcçimento AnadakıCam Arçatt BaQf>$ Bnsa Çelık Halat Çimsa Ç.EIektrik Doktaş E.Başı Yatnm Ege Biracılık EgeGübre Enks HOUÜIQ EreOIDÇ. Erg.Dç.(Naıra) GoodYeaf GubreFab. Güney HracıMc Hektaş uDcanı Kartonsan Kav Kepez Elektrik KoçHokSng Kordsa KorumTar. Kfiytaş KoçYjtınnrı Mant Men. Saıtral MBISŞ bı*D.Ç. Nasas Oknuksa Otosan Pınar Sut Rabak Sartmysan Sifaş T.DemirOök. TfHetaş T.te B(CX*75BOZ) T.lş. Ban. (B) T.İS BffiKH75BOL) T.ŞişeCam T. Siemens Yasaş YapıK. Bank | t W mmtMK. 4300 4150 6500 6500 7800 7850 5000 5100 4875 4700 7200 7150 6800 6600 11100 11700 4425 4850 5900 5700 22500 21200 1800 1900 3100 3150 56000 59000 42500 42500 9550 10500 900 900 8800 9600 5025 4650 1225 1225 7200 7300 4750 4600 22500 22500 7700 7500 9550 9600 6400 6700 7300 7000 1800 1775 4275 4200 1550 1600 3975 4350 2000 1850 1700 1750 58O0 5900 6400 6400 3875 4050 6150 6500 11000 11000 5000 5450 3650 3500 6900 7000 ' 1125 1225 4500 4600 1000 1000 3700 3600 18300 18000 3350 3500 1950 1850 1.715.771.4 1417.79 ( D H* Yatırıma koruma isteği 137UM> Ntaakac•b 1l.4l4.tM m» tvpu:...2H2 Ekonomi Servisi Business International, Türkiye'nin dış ticaret ve kambiyo rejimleri hakkında yabana işadamlarına biriııci elden teknik düzeyde bilgi sağlamak amacıyla Ankara'da bir toplantı düzenliyor. The Economist grubu kuruluşlarından, iş çevrelerine dünya çapında bilgi ve danışmanlık hizmeti sağlayan, merkez Cenevre'deki "Businness International", Türkiye ile iş yapmak isteyen yabancı işadamlarını, dış ticaret ve kambiyo rejünleri hakkında bilgilendirmek için 68 aralık tarihleri arasında Ankara'da bir toplantı düzenliyor. Dün lstanbul'da bir açıklama yapan, Business International'ın Türkiye ve Ortadoğu faaliyetlerinden sorumlu başkan yardımcısı John Towsend, toplantıya konuşmacı olarak Maliye Bakanı, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarı, Devlet Planlama Teşkilatı Başkanı ve Merkez BanBHnjsayarlı üretim 1990 başında başlayacak Opel Vectra üretiminde bilgisayariı sistemler kullanılacak. kası Başkanı'nın davet edildiğini belirtti. Towsend, cumhurbaskaıılığı seçimlerinden sonra bürokrasinin üst kademelerinde bir değişiklik meydana gelmesi ihtimalini de dikkate alarak, davetleri "makama" yaptıklannı söyledi. Teknik düzeyde seyretmesi öngörulen toplantıya, Business InterİZMİR (Cumhuriyet Ege Büro duğu son model olan Vectra'nın lıyor. Radyosu çalışnuyor." national üyeleri dışındaki katılınısu) General Motors Otomotiv Türkiye'de montajına başlayacak. Avrupa'da giderek araçlarda cılar, 900 tsviçre Frangı ödeyerek Sanayii Türkiye Genel Müdürü Zi İlk aşamada yılda 10 bin otomo kurşunsuz benzin kullanımının ad Y. Nashif, Türkiye'de otomo bil üretmeyı planladıklarını belir yaygmlaştığını belirterek, "Türki katılabilecekler. bil ithalatında uygulanan gümrük ten şirketin Türkiye Genel Müdü ye'de de kurşunsuz benzin kullaÖte yandan, Business Internavergilerinin çok düşürülmemesi rü Nashif, düzenlediği basın top nımına geçilmeye başlanırsa Vecttional ile merkezi tstanbul'da bugerektiğini belirterek, "Gümrük lantısında üretimin talebe göre ra'da yapılacak değışikliklerin malunan danışmanlık şirketi IBS'in vergileri düşürülecekse yetkililer arttınlabileceğini, gerektiğinde yıl liyeti ne olur" sorusuna Opel ortaklaşa hazırladıkları "Doing den bize mesaj vermelerini istiyo da 250 bin otomobile çıkanlabi Halkla tüşkiler Müdürü WolfBusiness In Turkey" (Türkiye'de ruz. Bu vergilerin çok düşürülmesi leceğini vurguladı. Nashif Türki gnag İnhester, "Vectra'nın motoİş Yapmak) adlı yayın da ekiın halinde bizim Türkiye'de vatırım ye'nin otomobil ithalatında uygu ru çok kolay kurşunsuz benzine ladığı gümrük vergilerini düşür ayarianabilecek şekilde üretilmiş ayında yenilenecek. IBS Yönetim yapmamızın hiçbir anlamı kalKurulu Başkanı David Tonge, maz. Yurtdışında ürettigJmiz oto memesi için hükümetle diyalog tir. Türkiye'de çevreyi koruma koTürkiye hakkında politikmobilleri Türkiye've satanz" diye halinde olduklarını belirtirken, nusundaki eğilim artarsa, araca ekonomik çeşitli bilgilerin yer alkonuştu. Nashif, "Türkiye'deki "Türkiye'de üretilen yerli olorao katalitik konvertör de takılabilir. dığı ve "degişken yapraklı yerli otomobUJeri niuil buluyorsu billeri nasıl buluyorsunuz?" soru Böylece yaratılacak hava kirliligi klasör" biçiminde düzenlenen yanuz?" sorusuna, "Otomobil sana suna şu yanıtı verdi: en aza indirgenir. Üstelik yapıla yının yeni föylerinde, özelleştirme yinizin şöhreti çok kötü. Ben de cak değışikliklerin maliyeli çok ile ilgili olarak muhalefet partile"Yerli otomobil sanayinizin kullandım, parçaları elimde şöhreti çok kötü. Ben de birkaç düşüktür. Herkes yaptırabilir" ya ri ııin netleşen tavırlanna ağırlık kaldı" yanıtını verdi. vereceklerini açıkladı. kez Türk otomobili kullandım, nıtını verdi. İzmır Torbalı'da montaj fabri paryalan elimde kaldı. Pencere caTürkiye'de montajı gerçekleştiBusiness International, Türkikası inşaatını başlatan General mını açmak istiyorsunuz, açıyor rilecek Vectra'da yüzde 20 oranın ye ile ilgili olarak üç aylık ve ayMotors, 1989 yılı ekim ayında sunuz, ama cam iniyor sonra ka da yerli parça kullanılması plan İık iki yeni süreli yayını da progOpel'in Avrupa pazarlarına sun panmıyor. Ya da ko4u elinizde ka lanıyor. ramına almış bulunuyor. Bıısiness International DÖVİZ KURLARI toplantısı Doviz Dövizin Cinsi 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 AI.Ş ABD Dolan Avustralya Dolan Avusturya Şilini Batı Alman Markı Belçika Frangı Danımarka Kronu Fin Markkası Fransız Frangı Hollanda Florini Isveç Kronu 100 Kalyan Lireti 1 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali 1 isviçre Frangı 2241.51 1741.20 168.04 1189.76 56.71 306.03 521.04 351.88 1055.57 347.84 1374.32 163.79 15.94 7559.38 3608.61 597.73 ÇAPRAZ KURLAR i $ $ $ 1.8840 6,3700 2,1234 1,6309 B Alman Marta fransa Frangı Hollanda Florini İsviçre Franaı $ 1368.51 Itatyan Lireti $ 140.64 Japon Yeni ü $ 3,7500 S. Itatnstan Riyal 1,6099$ £ ALTIN SÛMÜŞ Alış Cumhuriyet Reşat 24 ayar attm 22 ayar bilezik 18 ayar artın 900 ayar gümüş Vakıftank aitını M.Bankası 1 ons t 173.000 195.000 26.250 23.450 19.685 385 140.000 366.10 Satış 175.000 205.000 26 350 26.000 19.765 410 141.000 366.50 SERBEST PİYASADA DÖVİZ Alış ABODotan Batı Alman Marta İsviçre Frangı Hollanda Florin ingife Stertını Fransız Frangı A . Şilini S A Riyali 2235 1180 1355 1040 3590 345 165 585 Satış 2240 1185 1360 1045 3630 348 167 590 General Motors Türkiye Genel Müdürü ZiadNashif: /IriURATA FAKSİMİLE BİUGbAYAB EÖTriM MEBKEZİ İstanbul: 17S 44 93 Adana: 122 533 Bursa: 368 6(7 İzmir: 25 65 30 Antalya: 123 066 Ankara: 118 09 75 1727 Yaşında Bayanlara bilgisa ve XENIX kursu 120 saat Tel:583 2014 583 20 01 C Programlama INCILTERE'de İNCİLİZCE'yİ ucuza öğrenmek için guveniltr tek yol A U PAİR'lık yapmaktır DERİN LIMITEO STI Barbam Bul. Mazbarpaşa S. 2/9 Beşiktaş4st Tel: 161 43 6687