Katalog

CUMHURİYET/8 HABERLER 29 EYLÜL 1989 SHP'nin Adalet Bakanı, DYP'nin de "çiftçinin mağduriyetiyle" ilgili önergeleriANAP oylanyla reddedild Sungurlu için gensoruya ret Bulgaristan'a suçlama • ANKARA (AA) Devlet Bakanı Ercüment Konukman, "Türkiye'den dönen soydaşlarımızın tampon bölgede tutulması Bulgarisıan'ın devlet terörü yaptığını bir kez daha ispathyor" dedi. Bulgarıstan'dan gelen soydaşlanmızın, Tiirk vatandaşlanndan ayn bir muameleye tabi tutulmalannı istemediklerini söyleyen Konukman, "Kendi insanımıza verebildiğımiz kadar maddi imkânı onlara da vermek istiyoruz. Ancak onun üzerinde bir maddi imkân ve refah temini düşünmedik. Vereceğimiz de yok" dedi. Konukman ABD Büyükelçiliği'nin önünden geçerken, bu ülkeye mülteci olarak gitmek isteyenler kendisini ilgiyle izlediler. \f SHP'nin cezaevleriyle ilgili olarak Adalet Bakanı Oltan Sungurlu hakkında verdiği gensoru önergesinin görüşülmesi sı sırasında konuşan SHP Milletvekili Sedat Doğan, "Cezaevlerinde meydana gelen olaylann ana nedenleri keyfi yönetim ve uygulamalar, W cezaevi tüzüğü ile günlük iaşe bedeli ve enflasyondur" dedi. mt •ce7i leşmesi ve Avrupa Konseyi'nin kişisel başvuru haklarım tammakla kendilerini uluslararası hukuk statüsü içerisinde bağladıklanm anlattı. Sungurlu, "Cezaevlerinde, dört dnvar arkasında şunlar bunlar oluyor diyebilmek giiçtür" dedi. Açlık grevinin bir tünel kazma olayının ardından yapıldığını anımsatan Sungurlu, iki kişinin ölümüyle sonuçlanan nakil olayını şöyle anlattı: "Üst katta kalmanın kendileri için sakıncalı oldugunu belirtip, hnzursuzluk çıkardılar. Alt kat detik deşik iken, açuk grevi devam ederken, tamirat yapılmasına ve Eskişehir'deki tutuklu ve hukiimlülerin Aydın'a nakledilmesine karar verildi. Sağlık koşullan saglandı. Aydın'a sapasağlam gittiler. Hiikümlü ve tutukluları içeri almarnak direnişi vardı. Bu 6 saat surdıi. Bu sure içinde arabalarda buluaan ve fedai olarak seçilen 7 kişiden ikisinin fenalaşüklan gizlendi. Görevlilerin göziinden kaçjnldı. Hastaneye sevk edilen iki kişi oldıi." Olaydan sonra yapılan otopsi raporlarından ölüm oiayla/ının müessif değil, açlık grevine bağlı olduğunun saptandığım söyleyen Sungurlu, ölenlerden birinin avukatının mahkemeye başvurup tespit yaptırdığım, bu otopsi raporunda da ölüm nedeninin açlık grevi olarak gösterildiğini ifade etti. I Ağustos Genelgesi'nin bir yasa değil, bakan emri oldugunu, cezaevleri tuzüğünün ise 1967'de yapıldığını anımsatan Sungurlu, "1 Agustos Geodgesi'ni münakaşa etmek yersizdir. Tek tip elbise giyilmesini kaldıran tiizük değişikligi de Danışta>'ın onayını bekliyor. Hnkuken uygulanmayan bir genelgeyi bayrak yapmak bazılannın işine gelebilir. Ama geneigeyi bayrak yapanlann maksadını iyi bilmek lazım" dedi. Açlık grevinin siyasi olmayıp, fızdki sebeplere dayandığı görüşüne değinen Sungurlu, bakanlığa verilen talep dilekçelerinde siyasi tutuklu statüsü tanınması yolundaki isteğe dikkat çekti. Üç defa Eskişehir Cezaevi'ne gittiğini ve kendisine, "Biz barp esiriyiz, devrim mücadelemize burada da devam edecegiz" denildığini kaydeden Sungurlu, şunlan söyledi: "Hicbiriniz, Türkiye Cumhuriyeti'nde harp esiri. savaş esiri yapılmasına taraftar olamazsınız. Ama bizden istenilen budur. Bunlann işledikleri suçlara, önergeyi verenler de sahip çıkamaz. Başlangıçtan beri Tiirk kamuoyunu yanıltan şey, 'bunların siyasi talepleri yoktur. Masumane isteklerinden dolayı açlık grevi Adalet Bakanı Sungurlu da cezaevlerinin tünel kazma olayından sonra kamuoyuna açıldığını ve basının davet edildiğine dikkatiçekerek Avrupa İşkence Sö'zleşmesi, BM ence Sözleşmesi ve kişisel başvuru haklarım tammakla uluslararası hukuk statüsü içerisinde bağladıklanm anlattı. raş, cezaevlerinin izci kampı olmayıp, belirli kurallan oldugunu söyledi. Cezaevlerinde yatan "anarşist ve terörist"lerin hayatlannı, ideolojilerini, kendi aralannda koordinasyonu devam ettirmek, dış desteğin devamım sağlamak için bazı isteklerinin yerine getirilmesi amacıyla bir hak olmamasına rağmen açlık grevine başladıklannı söyleyen Maraş, 1 Ağustos Genelgesi'nin buna bahane oldugunu söyledi. Tutuklu ve hükümlülerin taleplerini okuyan Maraş, "Siyasi tutsak ve savaş esiri muamelesi istediklerini" belirttiğinde, SHP Milletvekili Kamer Genç, "Yalan söyliiyorsun" diye bağırdı. Açlık grevine neden gidildiğini anlamanın mümkün olmadığını söyleyen Maraş, açuk grevinin asıl sebeplerinden birinin kendilerine savaş esiri ve siyasi tutsak muamelesi yapümasım sağlamak oldugunu ifade etti. Maraş, şöyle konuştu: "Yani isleklerini, cezaevlerinin yönetiminin tamamen kendilerine bırakılması diye nitelemek mümkün. Amaçlan belli olan siyasi tutuklular açlık grevini dış dünyadaki yandaşlanna mesaj vermek için başlamışlardır. Bu bir hak degildir. Demokratik ülkelerde rejimi zayıflatmak için hazıriatılmış bir beşinci kol harekeödir. Türkiye Camhııriyeti'nin üç beş kişiye taviz venneyeceği bilinmelidir. Birkaç kişinin ölmed sadece Tiirkiye'de olan bir olay degiidir. Hak olmayan bir işi yaparken, insanlar, birtakım vedbeierine katlanmak zorundadıriar." Köy koruculannuı igtifası • ANKARA (AA) SHP Hakkâri Milletvekili Cumhur Keskin, tçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu'ya bir telgraf göndererek, görevlerinden aynlmak isteyen komculann istifalanmn kabul edilmediğini ileri sürdü. Keskin, "Vatandaşın zorla köy korucusu yapılması ya da bu görevde tutulmasının hukuksal dayanağı yoktur" dedi. Keskin, köy koruculuğuna atanmada ve ayrılmada vatandaşlann iradelerinin önem taşımadığıru ileri sürdü, Uludere ilçesinin Hilal Köyü'nde görevierinde aynlmak isteyen koruculardan 43'ünün gözaltında bulunduğunu iddia etti. Emeklilerin maaş farkı • ANKARA (URA) Emekli Sandıgı'ndan eksik maaş aJan emeklilerin farklannm 1 aralıktan itibaren odeneceği bildirildi. Emekli Sandıgı'ndan eksik maaş aldıklannı iddia eden ortaokul ve lise mezunu meraıırlar Emekli Sandığı aleyhine açtıklan davayı kazanmış ve Emekli SandığYnın itirazı da Danıştay Içtihadı Birleştirme Kumlu'nda karara bağlanıp memurlar lehine sonuclanmıştı. Egitim önlisans programı • ANKARA (AA) Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi eğitim önlisans programına katılmak isteyen öğretmenlerin başvuruları bugün sona erecek. Açıköğretim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Semih Büker, yaptığı açıklamada, önlisans programlarına kayıt süresinin daha önce uzatıldığıru batırlatarak, öğretmenlerin belgelerini açıköğretim fakültesinin Eskişehir'deki Yunus Emre Kampusu'na göndermeleri gerektiğini söyledi. Prof. Dr. Büker, çeşitli sebeplerle kaydı silinen öğretmen öğrencilerin af sınavlanmn da 7 ekim günü Adana, Ankara, Elazığ, Erzurum, Eskişehir, Izmir, Sakarya ve Trabzon'da yapılacağım bildirdi. Boşanmada 3 yıl sorunu • ANKARA (UBA) Yargıtay, üç yıl ayn yaşamayı boşanma için yeterli bulmayarak, "Boşanmaya karar verilebilmesi için fiili aynlığın, üç yıb geçmiş olsa dahi boşanma sebeplerindcn birine dayalı olması gerekir" hükmüne vardı. Yargıtay Ikinci Hukuk Dairesi'nin karara bağladığı boşanma davasında, kadın, kocasımn izniyle ileride onu da yaruna aldırmak düşüncesiyle Almanya'ya çalışmaya gitti. Ancak aradan üç sene geçmesine karşın kadın kocasını Almanya'ya aldırmayınca Türkiyc'deki koca boşanma davası açtı. Yerel mahkeme üç yıl fiili ayn yasamayı boşanma sebebi saydı. Ancak karann kadın tarafından temyiz edilmesi üzerine karan inceleyen Yargıtay Ikinci Hukuk Dairesi, yerel mahkeme karannı bozdu. VEFAT " Eski milletvekili Subaşı • ANKARA (AA) Eski Demokrat Parti milletvekillerinden İbrahim Subaşı, dün Antalya'nın Elmalı ilçesinde öldü. İbrahim Subaşı, 195054 ve 195760 yıllannda iki dönem milletvekilliği yapmıştı. 75 yaşında ölen Subaşı'mn cenazesi, bugün öğleyin kılınacak namazdan sonra Elmalı'da toprağa verilecek. öte yandan, DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel, İbrahim Subaşı'mn eşi Azimet Subaşı ile yeğeni Antalya Belediye Başkanı Hasan Subaşı'ya birer telgraf göndererek başsağlığı diledi. ANKARA (Cnmhuriyet Büro$•) Adalet Bakanı Oltan Sungurlu hakkında SHP'li milletvekillerince "cezaevlenhdeki olaylara karşı gereken ilgiyi göstermediği, Aydın Cezaevi'nde iki kişinin ölmesine neden olduğu ve burada gelişen olaylara seyirci kakkgı" gerekçesiyle verilen gensoru önergesi TBMM'de ANAPlı milletvekillerinin oylanyla reddedildi. TBMM Başkanvekili Halim Aras önergenin görüşülmesi sırasında Bakan Sungurlu'nun sözünü birkaç kez kesen SHP Tunceli Milletvekili Kaner Gcnç'e kınama cezası verdi. Genel kurulda DYP grup başkanvekilleri Köksai Toptan ve Vefa Tamr'ın verdikleri, Türk köylü ve çiftçisini mağdur ettikleri iddiasıyla bakanlar kurulu üyeleri hakkında gensoru açılmasına ilişkin önerge de reddedildi. SHP Adana Milletvekili Sedat Doğan Adalet Bakanı'yla ilgili gensorunun dün TBMM Genel Kumlu'nda görüşülmesi sırasında yaptığı konuşmada, "Hükümct cezaevlerini dahi yönetemez duruma düşmüştür" dedi. 12 Eylül doneminin keyfi yönetim ve uygulamalarırun ANAP döneminde de sürdürüldüğünü savunan Doğan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Cezaevlerinde meydana gelen olaylann ana nedenleri keyfi yöoetim ve uygulamalar. cezaevi tiizügü ile günlük iaşe bedeli ve enflasyondur. Sayın Adalet Bakanı, bu nedenlerin ortadan kalkması için çaba sarf etmemiş, aksine olaylara insan haklan açısından yaklaşmak yerine devleti cezaevinde yatanlarla inatlaşan bir göriinüme sokarak olaylann gelişmesine yardımcı olmuştur." Aydın Cezaevi'nde tutuklulara işkence yapıldığını ve Sungurlu'nun olayla ilgili olarak sorumsuzca beyanlarda bulunduğunu savunan Doğan, "Böyle giderse cezaevleri kanayan yara olraa özelliğini siirdarecektir" dedi. Doğan, ayrıca genel af çıkarılmasını istedi. SHP grubu adına konuşan Eskişehir Milletvekili Cevdet Selvi de devlet güvencesinde olan insanların işkence görmesi ve öldürülmesi karşısında hükümetin ve Adalet Bakanı'nın duyarsız tutumunun üzüntü yarattığını belirtti. "Böyle bir olayın onda biri bile çagdaş bir ülkede olsaydı, hükumet sarsılır, bakanlar istifa ederdi" diyen Selvi, açlık grevlerinin, işkencelerin ve baskılann ANAP döneminin simges haline geldiğini söyiedi. Selvi, hükümetin ölüm cezaları konusundaki tavrını da eleştirerek, ölüm cezaları konusunda SHP'nin daha önce TBMM'ye sunduğu yasa önerisini kabul etmesi gerektiğini söyledi. yapıyorlar' denmekte. Adalet Bakanı hakkında gensoru önergesi verenlere, Adalet Bakanı çantasını alıp gitsin diyenlere hangi mesuliyetin altına girdiklerini hatırlabnak istiyorum. Ben Oitan Sungurlu olarak, hiçbir merciden korkmuyorum. Vicdanıma karşı hergiin hesap veriyorum. Verdiginiz oylan vicdanınıza karşı vermenizi bekliyorum." Genel kurulda daha sonra tarım konusunda gensoru açılmasına ilişkin öneri görüşüldü. SHP grubu adına söz alan Sıvas Milletvekili Ekrem Kangal ziraj kredi faizlerinin yüzde 4550'lere ulaşmasımn çiftçi için bir yıkım oldugunu, borcunun faizini ödeyemeyen çiftçinin icra takibinden kaçarken, tefeciye yakalandığını belirtti. Kangal rîestekleme fiyatlannın girdi fiyatlarının altında tutulmasıru ve çiftçi alacaklanmn peşin ödenmemesini de eleştirdi. ANAP Grup Başkanvekili Yasin Bozkurt ise, devlet olanaklannın üreticilerden asla esirgenmediğini, muhalefetin gerçek dışı kara bir tablo çizdiğini söyledi. Tanm Orman ve Köyişleri Bakanı Lütfullah Kayalar da son 52 yılın en kurak döneminin yaşandığım belirterek, "Partizanlık *apdmasuu zul addederiz" dedi. ANAP grubu adına söz alan Kırşehir Milletvekili Gökhan Ma DYP sözcüsü DYP grubu adına söz alan Zonguldak Milletvekili Giacş Müftüoglu da açlık grevinin temelinde insanca yaşam koşullanmn sağlanması ve işkence iddialanrun yattığuu söyledi. I Ağustos Genelgesi'ne iyice incelenmeden konulan kurallann cezaevleriade açlık grevlerine neden oldugunu kaydeden Müftüoglu, "Mesele, yasal dazenlemelerin gerekli titizlikle hazırlanmamasından kaynaklanmaktadır" dedi. İşkence iddialarının bir türlü sona ermediğini, bu nedenle de devletin itibarımn zedelendiğini bildiren Müftüoglu, Eskişehir Cezaevi'nden Aydın Cezaevi'ne yapılan nakil işleminin hem sağlıksız koşullarda hem de yasalara aykırı olarak yapıldığını, tutuklu ve hükümlülerin adeta ölüme zorlandığını ifade etti. Müftüoglu, "Adalet Bakanı birind derecede sonımludur bundan. 'Bu olaylar beni aşıyor' beyanian, kişiyi sorumluluktan kurtarmaz. Oturdugunuz koltuktan çantanıa alarak aynlnuusınız" diye konuştu. MECLİSTEN NOTLAR Azarlayan Bakan FARUK BİLDİRİCİ ANKARA Adalet Bakanı Oltan Sungurlu, dün cezaevleriyle ilgili gensoru önergesi görüşülürken hızını alamadı ve birleşimi yöneten TBMM Başkanvekili Abdülhalim Aras'ı azarladı. Sungurlu, Aras'ı kendisine laf atan SHP'li Kamer Genç'e "prim vermekle" suçladı. Aydın Cezaevi'nde Mehmel Yalcınkaya ve Hüseyin Eroglu'nun ölümune yol açan olaylar nedeniyle SHP tarafından verilen gensoru önergesi görUş ülmeye başlanınca Sungurlu, yerinden ağır ağudoğruldu ve çantasım sallaya sallaya umursamaz bir hava içerisinde görüşmeler sırasında oturması gereken komisyon sıralanna yöneldi. Sungurlu, bu umursamaz tavır içerisindeyken ANAP'lı milletvekillerinin de gensoruya herhangi bir önem atfettikleri de söylenemezdi. ANAP'lı milletvekillerinin çoğu kuliste ya da genel kurulda birbirleriyle sohbet etmeyi yeğledi. Nitekim Başbakan Turgut Öîal da görüşmeler boyunca milletvekilleriyle, bakanlarla ayaküstü görüşmeler yaptı. Bu arada özal ile görüşenler arasında lçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu da yer aldı. Aksu da Silopi olayıyla ilgili son gelişmeleri anlattı. Cezaevlerine ilişkin gensoru önergesini önemsemeyen ANAPTı milletvekillerinden Ayhan Reyhan SakaUıoğln için konu yurtdjşına çıkışın bir vesilesi bile sayılabiliyordu. Nitekim Sakallıoğlu bir gün önce kuliste Sungurlu'ya şu öneriyi götürmüştü: "Efendim, Adalet Komisyonı üyeleri çok az yurtdışına çıkabiliyor. İsterseniz bir yurtdışı görev düzenleyelim, başka ülkelerdekl cezaevlerini inceleyelim." Sakallıoğlu'nun bu önerisi Sungurlu'dan ilgi görmedi. Görüşmelerin cansız havasını bozan yine SHP Tunceli Milletvekili Kamer Genç oldu. Genç, Sungurlu'nun konuşması sırasında laf atınca, hem bakanı, hem de oturumu yöneten Aras'ı sinirlendirdi. Aras, Genç'i yatıştırraaya çalışırken, "Arzu ederseniz, size istirahat vereyim. Siz kendinizi miting meydanında mı zannediyorsnnuzî" dedi. Genç'in bu sözleri karşılıksız bırakmaması üzerine Aras, bu kez SHP'li milletvekiline, "Ben sizin aklınıza erişemem. Sizin yüksek aklınıza benim akıl vermem mümkün mü? İsterseniz size sonra söz vereyim" diyerek alttan aldı. Buna Sungurlu sinirlendi ve işaret parmağını havaya kaldırarak sertçe konuşmaya başladı: "Sayın Başkan, lütfen tüzuk hikümlerini uygulaym, tüzökte laf atana prim vermek yoktur. Dışan aülacak kimseler varsa atılır." Sungurlu, konuşmasuu tamannlayıp kürsüden inerken ANAP'hlardan coşkulu alkışlar aldı. Sungurlu'yu en çok alkışlayanlar arasında Hasan CelaJ Güzel, Vetabi Dinçerier, Kemal Akkaya, Ekrem Pakdemirii ve Yusuf Özal vardı. AT Başkan }hnhmcm'nın Ankara turu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Avrupa Toplulugu Komisyonu'nun iç pazar ve sanayi işierinden sorumlu Bakan Yardımcısı Martin Bangemann, dün Ankara'da bazı temaslarda bulundu. Maliye Bakanı Ekrem Pakdemirii, Devlet Bakanı Ali Bozer, Milli Savunma Bakanı ve Dışişleri Bakanvekili Safa Giray, ile göruşeiı Bangemann, daha sonra Başbakan Özal, SHP Genel Başkanı Erdal Inonü ve DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel tarafından kabul edildi. Bangemann'ın Başbakan Özal'la yaptığı görüşme ile ilgili bir açıklama yapılmadı. tnönü, görüşmede Türkiye'nin AT'ye girmek istediğini, SHP'nin bu konudaki hükümet girişimlerini desteklediğini belirtti. Ancak ekonomik, sosyal ve siyasi konularda hükümetle temel bazı görüş farklılıkları içinde olduklannı söyledi. İnönü, Türkiye'nin tam demokratik bir yapıya kavuşmamasına karşın AT'ye uyumda güçlük çekmeyeceğini, SHP'nin son yerel seçimlerle birinci parti durumuna geldiğini ve iktidar olduğunda bu tür eksiklikleri gidereceğini belirtti. Bangemann'ın "AT nlkelerinde özelliştinneler oluyor, ama siz karşı çıkıyorsunuz" sorusu üzerine İnönü, "Hükümet, daha AT'ye girmeden böyle gayretier içine girdi" diyerek, yapılanlann özelleştirme sayılamayacağını, tamamen ulusal sermayeyi yabancılara devir biçiminde gerçekleştiğini ve iktidara gelmeleri halinde programlannda olduğu şekilde özelleştirmeler konusuna eğileceklerini bildirdi. "Liberal bir politikacı oldugunu" söyleyen Bangemann'a Türkiye'nin AT'ye girişi konusundaki raponın nasıl bir içerik taşıdığım soran tnönü, "Ben olumlu göriişteyim. Ancak daha çok ekonomik yapıyla ilgileniyorum" yaıutmı aldı. Ûzal'la görüsme AT Komisyonu iç pazar ve sanayi işierinden sorumlu Başkan Yardımcısı Martin Bange mann, Başbakan Özal'ı ziyaret ederek bir süre göruştu. (Fotoğraf: AA) Sungurlu Adalet Bakanı Sungurlu da cezaevlerinin tünel kazma olayından sonra kamuoyuna açıldığını ve basının davet edildiğine dikkat çekerek, Avrupa işkence Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler İşkence Söz TÜRKİYE'NİN DUNYA ÇAPINDAILK VE TEK RULMAN TEKNOLOJİSİ: Dünyanın en gelişmiş rulman teknolojisiyle üretime geçen ORS, bugün sanayileşmiş batı ülkelerinde ve Türkiye'nin dev kuruluşlarında tercih ediliyor. ORS, ürettiği rulmanlarda Türkiye ihtiyacını %100 oranında karşılayacak kapasıtesi ve yüksek teknolojisiyle dünyanın izlediği bir Türk markasıdır. Siz de rulman seçerken geçmişe değil, gelişmeye önem verin. ORS kullanan bazı dev kuruluşlanmız: •GAMAKABANA (Elektrık Motoru Fabrikaları)«TOFAŞRENAULTOTOSAN (Otomobil Üreticileri) • ARÇEÜKPEG PROFİLO (Beyaz Eşya Üreticileri) • MAKOTRANKSTÜRKLUCASAKKARDANSA (Otomotıv Yan Sanayiı Fabrikalan) • MASSEY FERGUSONTÜRK TRAKTÖR FIATTÜRKIYE ZİRAI DONATIM KURUMU STEYR (Traktör Fabrikalan) • TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARITÜRKİYE KÖMÛR İŞLETMELERITURKIYE CUMHURİYETİ DEVLET DEMİRYOLLARITURKIYE DEMIR ÇELIKİŞLETMELERIÇAYKUR (Kamu İşletmeleri)»TÜRK SİLAHU KUVVETLERI (Savunma Sanayii) ORS ihraç edilen ülkeler: ABD (toplam ıhracatın % 66i), KANADA, İNGİLTERE, B.ALMANYA, AVUSTURYA, ITALYA, ISPANYA, PORTEKIZ, ISVIÇRE ORTADOGU RULMAN SANAYİ VE TİCARET A.Ş.