Katalog

Cumhuriyet sahıhı l umhıımcı Matfcuv.ılık \e (u/clc^ılıt Turk Anonını !>ırk<Mı jılınj Sadır S»dı ^ (ıcnt'l'laMn ViuJurı: Hasın t r m a l . Mue«<re Muduru tjmmt l ^aMıgll. Yazı Ijlerı Muduru O k » (.oncnsın. 0 Haber Mcrkc/i Muduru \akin Ba>er. SaMa Dıı/enı Voneımenı 4 li Acjr. 0 Temsılııler A N K A K 4 \hmrl Tan. I/MIR Hıkmet (.clınka». \ l ) \ s \ C'ctal BaşlanıcH, l)ı> lluhcrk'r KrgiHi BaUı, I kmıomı Cnıgı/ Turhan. Kullur t etol I slrr. Spor Danışm.ırı Ahdulksdır \ucrlman. Du/elımc Refik l)urba>. Ara>lırma ^ahın \lp»>. Is Scndıka 'jııkran kelrnci. Viirl Hahcrkn Necdel Dogan. l)ı/ı Va/ıUr Kfrem (,alr>kan. 9 Koordınaıor \hmel Korulsan 0 Mdlı l^ltr krol Irkul. # Muhaschc Bulrnl Yrner £ Buiı,e l'lanlamd Se>gl Osmanrıe>e»£lıı 0 Reklan \>>e lurun. 9 [ K VIÜII lar H u h a \kvnl • Id.ırc H u s n ı n (.«rtr. • hleımc Ondrr (. rlık. 9 BıleıI>lcm Naıl Inal Hasan .r »ovoıt Cumhıınvn Malbaacılık ve Cuettcılıi T A Ş Turk Ocafı Cad 39'41 Cıfaiotllı MJ34 W PK 246İManbul Tcl <I2 0* 05 '20 hall. Tc!ex 22246 Fıx (I) «26 60 72 9 »uroto Aakaım. Z>>a Cökalp Blv Inkılap S \ o 19 4 Tel 133 II 4I4'' Tcta 42344 Fax (4) I " 05 65 9 I™" H 7ıra Blt 13<2 S.2 3 Ttl 13 12 30. TelM. 52359 Fa* (51) 19 53 *C 9 Adına. tnorju Cad II9S S o IKml.Td W 31 52 (4 haı). Telex 62I5Î. Fax (71)19 3155 TAKVİM. 1 EKIM 1989 Imsak 4.28 Güneş 5.53 Öğle 11.59 Ikındı 15.16 Akşam 17.54 Yatsı 19.14 Desenle can biılan kadıtılar NECL SEYHUN Asırlık atkestanelerinin golgesındeydi tahta kanape. Arkamdaki tnini parkta guvercinler çimenlere yayılıp yatmışlar. Sakin bir yaz sabahı. Tadına doyulmaz.' Yanımda, bankın ustünde az önce gezdiğim sergiden aldığım posterler, bu güzel sabahın keyfinı çıkarıyorum, zevkten dort köşe. Karşıda, yolun öteki yanında muze Galliera. Moda konusunda ilginç defileler duzenleyen kuçük bır müze bu. Kapısında Gruau yazıyor bu kez. Bir boydan bir boya Gruau! Asrımızın en büyuk moda desinatörü. Soluk kesici guzellıkteki eserlerin rakipsiz yaratıcısı. Moda, ozellikle 40'lı yıllardan başlayarak onun adını, onun ağırlığını taşıyacak tarihi boyunca. Fırçası Ûe moda dünyasına vurduğu zarafet damgasıru gölgelemek ne mümkün. llk sergisi bu Gruau'nun. tlk kişisel sergisi. Daha önce ünlü modacıların defilelerinde desenlerinin sergilenmişlıği var. Ama türnüyle ona ayrıltnış bir sergiyı gormek, örnürboyu hayranlık duyulan bir sanatçının sergisine denk duşmek, şans değil de ne? Üç gün önce geçerdi bu sergi, beş gün sonra. Ama benim Paris'te olduğum günlere denk duşmezdi. Şansımın bilincinde, gördüğum güzelliklerle başım dönmuş, müzeye girip çıkanları izliyorum göz ucuyla, kestanelerin gölgesinde... Gruau! Çok kimsenin bilmediğı bir isim bu. ömrunü geçirdiği Fransa'da bile. Oysa desenlerini dünyada tanımayan mı var? O doğaüstü güzel, şık. zarif kadınlannı? Dior'un parfümlerini, çoraplarını, eldivenlerini, çamaşırlannı dünya onun çızgılennden tanır. Paris'e gelen turistler onun " L i d o " ya da "Moulin Rouge" afişlerindeki tuylerle, boalarla, dızi dizi boncuklarla bezeli yarı çıplak çekici kadın afışleri karşısında çakılır kalırlar. Bu dekolte afişlerde dayanılmaz bır zarafet vardır. Moda dünyasının en büyükleri, eski moda dergilerinde onun fırçası ile canlanır. En 1960 tanhlı bır çalışma: LeBas Chnstıan Dior (Dıor çorapları) "Rouge Balser" (Kırrnızı öpücük). 1949'da yapılan afiş, dönemın "çıkmayan" ruılanndan birinin rekJamı Modanın çizgileri 4O'lı yıllardan bu yana Rene Gruau'nunfırçasıyla çiziliyor Yırtıcı kuş izleme bugün • tstanbnl Haber Servisl Doğal Hayatı Koruma Derneği'nin "Yırtıa Ktış İzleme Güntt" bugün saat 10.0017.00 arasında K.Çamlıca'da yapılıyor. K.Çamlıca'ya lusıklı'dan gidiliyor. Her yıl çok sayıda an şahini, yılan kartalı ve değişik türlerden yırtıa kuşlar bu mevsimde Avrupa'dan Afrika'ya göç ederken tstanbul Boğazı üzerinden geçiyorlar. DHKD doğa ve kuş meraklılan için ücretsiz dürbün ve teleskop sağlayacak, aynca uzmanlar kuş göçu ile ilgili aynnülı bilgi veTecekler. "Bana o modaevinin modelistligini teklif etti" diyor Gruau. "Bugun bu işe stilisüik diyonız." Bir sure yolunda gidiyor işler. Ama stilisüik bir süre sonra canına yetiyor sanatçının. Modeli çizdikten sonra kumaşları seçmek, dantel siparişleri vermek, sabahtan akşama kadar atölyeye bağlı yaşamak ona göre bir iş değil. Bir hafta sonu, Paris'e hafta sonunu geçirmeye gitme bahanesiyle aynhyor. Gidiş o gidiş! Ne tatlılık onu geriye döndüruyor ne tehdıtler!.. Bir ara Amerika'da film kostümleri de çiziyor. Ama dar kaçıyor oradan. Hollywood yaşantısını çok kuru, çok monoton buluyor. Kendiru suda balık gibi mutlu hissettiği yer Paris... Paris'in 50'li yıllan. Dior'la bir içtikleri su ayn gidiyor, o kadar. Fath'ın evınde sabahlara dek süren maskeli toplantılar düzenliyorlar o yıllarda. Fath Uludağlda kış hazırlı^ı • BURSA <AA) Turkiye*nin "kış cenneti" olarak isim yapan Uludağ'da, otel işletmecileri ümitlerini kar yağışına bağMadı. Otel işletmecileri, sıcak geçen bir yaz döneminden sonra, Uludağ'da kış hazırlıklanna başladıklarını, amaçlannın "daha çok müşteri çekebilmek" olduğunu söylediler. Işletmeciler, Uludağ potansiyelinin kar yağışına bağlı olduğunu, yeterli kar yağmadığı takdirde beklenen Ugiyi görmeyeceklerini söylediler. Ote yandan Uludağ'da kış sezonunda uygulanacak fiyatlarm önumüzdeki günlerde belirlenmesi bekleniyor. Büyük bir ihtimalle otel fiyatlanrun sabit tutulacağını kaydeden işletmeciler, "Amacımız, daha çok müşteri ve Avrupahyı çekebilmektir. Ingiltere, Almanya ve Fransa'ya broşürler gönderdik" diye konuştular. Gruau'nun "Scandale" çoraplan içın yaptığı afiş (1950) Sanatçının 1984te yaptığı bır çalışma. "Etude". büyükler... Dioriar, Fachlar. Balmainler, Balenciagalar, Schiaperelliler, Chanellcr, Givenchyler... O yıllarda fotoğraf değildi moda dergilerinde egemen olan; çizgiydi, desendi. Her biri birer tablo güzelliğinde desenler... Modanın altın donemini, SO'li yılları fırçası ile ölümsüzleştiren sanatçıdır Rene Gruau. tmzası bir yıldız ve altında bir " G " harfı yalnızca... Kimdir bu yıldızın gerisindeki adam? Kalabalıktan kaçan, yalnızlığı, özgürlüğü seven bu Gruau kim? Desenlerde çizdiğı kurke o yumuşaklığı, o sıcaklığı; taftaya o kırıhşı, o ışıitıyı, ipeğe o sarılışı, dantele, tüle o saydamlığı fırçası ile veren; kadını tüm güzelliği, tflm şıklığı ve zarafetıyle descnlerınde yaşatan bu sanatçı kim? Yıldızın gerisindeki adam bir kont aslında, bir ttalyan kontu: Zavagli Ricciardelli delle Caminate! Ama bu tumturaklı adı ömurboyu kullanmamış. Eliyle itmis bu asalet unvanını. Basit, sıradan bir isimle tırmanmış zirveye Renö Gruau... "Yaşamımı anlatmak yerinc, cizmek mdmkun olsaydı da düşlerimi bir >ana koyup, çizsejdim, çok daha kolay hayatımı kazanmak için olurdu benim için" diyor çahşmak zorunda kaldım." Gruau. "Kendini anlatmak aslında kolay bir şey degil. 14 yaşında bir çocuk nasıl Ozellikle benim gibi kendi kazanır hayatını? Tek becerisi kendini hiçbir zaman ciddiye desense? Milano'da bir gün bır almamış biri için..." moda dergisinin kapısını "Bana oyle geiiyor ki, çizerken çalıyor. Amaa yazılan, okumayı ogrendim ben. Elimde öyküleri, romanları bir kalem olmadığı anı desenlemek. hanriamıyonını çocakluk Vera admdaki yazı ışleri yülanmda. Nerde bir boşluk rnüdüru ona moda resimleri görsem çizerdim. Ozellikle çizmesini oğutluyor. "tlk sansı arabalar ustune. Sonra evler, bana o verdi" diyor Gruau. duvariar..." "Onu unutamam." "Ben mimar olmak istiyordum Ve böylece moda desenleri çizerek, gitgide bu işte ashnda. En buyuk idealim ustalaşarak hayatını kazanmaya buyda. Ama kader başka bir başlıyor Gruau. Otuzlu yıllann yöne çekti beni. 14 yasımda başları. Italya'da faşizm var. Modanın gelişmesi için uygun bir ortam değil. "Paris'e yerleşmeye karar verdim böylece" diyor sanatçı, "dünyanın tek moda merkezine. annemin vatanına..." Tası tarağı toplayıp Paris'e göçüyor böylece. Orada da haftalık, gunluk gazetelerde, dergilerde desenler çizmeye koyuluyor. Arada Londra'ya gidiyor. Desenlen koltuğunun altında, kapı kapı butikleri gezip desen satıyor. Bir Ingiliz'e rastlıyor o sıralar. Kansına Londra'da modaevı açmak isteyen bir Ingiliz'e. rlerine kumaşlan sarıp îlbıseler yapıyor. Çocuklar gibi niyor modacüar aralannda. Sonra 50'li yülar bitiyor. Dior ölüyor. Balenciaga ölüyor. Schiaperellı ölüyor... Sonra , Chanel, sonra Balmain... Tadı kaçıyor işin... Modanın da. Büyu bozuluyor. 78 yaşında bugün Gruau. Afişle moda resmini bağdastıran, usta şiirli desenlerinin rakibi yok. ömurboyu roman resimlemiş, kitap resimlemiş, film kostümO çizmiş, afiş yapmış, dolu dolu yasamıs bu yıllan. Dolu dizgin yaşıyor şu an da. Ama ne garip, gönlünde hâlâ çocukluk yıllarının aslanı yatıyor: Mimarlık. Boş vakitlerinde mımari desenler çiziyor. En buytik tutkusu bu... Hiçbir zaman gerçekleştiremeyeceği, olağanüstü, düşsel mimari desenler bunlar. Elbette olağanüstü bir mimar olurdu Gruau. Ama iyi ki kader değiştirmiş yolunu. Asnmız en büyük moda desinatöründen yoksun kalacaktı yoksa. " O h " diyorum içimden, hınarcasına, "Oh... Ne iyi olmuş da gercekleşmemiş düşleri!..." Kestane ağaçlarının gölgesi yola vuruyor. Guvercinler dem çekiyor çimenlerin ustünde... Noel Baba rekabeti • ANTALYA (AA) Noel Baba'nın (St. Nicholas) kilisesinln yer aldığı Demre'nin, her yıl düzenlenen "Uluslararası Noel Baba Sempozyumlan" ile ünunü giderek arttırmasından, Italyar turizmcilerin endişe ettikleri bildirildi. Noel Baba Sempozyumu'nun organizatörü olan Orion TUr Genel Müdurü Ersan Atsur, Türk ve ttalyan turizmciler arasında devam eden sessiz rekabetin, gün geçtikçe Türk turizmi lehine gelişme kaydettiğini söyledi. Italyanların, Noel Baba'nın kemiklerinin bulunduğu Bari kentini büyük bir turizm merkezine dOnüştürdUklerini anlatan Atsur, "Dikkatleri değişik merkezlere dağıtmamak için Antalya'daki etkinhklere de sıcak bakmadıklannı" bildirdi. Çiırde cumhuriyet 'halksız' kutlamyor Çin Halk Cumhuriyeti'nin 40. yıldönumü nedeniyle polis ve askeri birlikler ülke çapında seferber edildi. Tienanmen'de gençlerin özgürlük gösterisinde halk ordusu 40 yıllık tarihinde ilk kez halka ateş açmıştı. Dış Haberier Servisi Çin'de cumhuriyetin ılarunın 40. yıldönümu, bugun Pekin'de yapılacak törenlerle kutlanıyor. Ancak bu kutlama "Tienanmen katliamının" gölgesinde yapıldığı için bu ünlü meydanda düzenlenecek törene "guvenlik" nedeniyle halkın katılmasına ızın verilmeyeceğı belirtıliyor. Kutlamalar için ulke çapında polis ve askeri birlikler seferber edildi. Mao Zednng, 1 Ekim 1949'da yine Tienanmen meydanından "Halk Cumhuriyeti"nin kurulduğunu ilan ederken, yülarca yabancı güçler tarafından ezilmiş ve sömurulmüş Çin ulusunu dünya platformuna çıkarmamn gururunu taşıyordu. Çin Halk Cumhuriyeti, afyon, salgın hastalıklar've sefaletle boğuşan ve çoğunluğunu köylülerin oluşturduğu bir toplumu modern bir devlet yapmayı amaçlıyordu. Aradan geçen 40 yıl içinde tanm ve sanayide önemli başarılar elde edildi. Çin tek basına atom bombası ve hidrojen bombası uretmeyi de basardı ve uzaya uydu yolladı. Deng Siao Ping'in, Mao'nun ölumünden sonra başlattığı reformlar Çin'in ekonomik bakımdan kalkınmasını ve dünya ekononüsi ile daha çok bütünleşmesini amaçlıyordu. Ancak Deng Sıao Ping yönetimi aynı reformculuğu siyasal alanda gösteremedi. Tek partı yönetiminın katı merkeziyetçiliğinin surduğu bir ortamda Çinli gençler Sovyet lideri Gbrbaçovun Pekin'i ziyaretinden yararlanarak mayıs ayı sonunda Tienanmen meydamnda "Demokrasi ve ozgurluk" ıstemiyle gösteriler başlatmışlardı. 34 haziran gunleri Deng yönetimi bu gösterileri kanla bastırdı. Ote yandan Sovyet Komünist Partisi Merkez Komitesi, Yüksek Sovyet Başkanlık Divanı ve Sovyetler Birliğı Bakanlar Kurulu'nun, Çin'deki devrimin 40. yıldönumü dolayısıyla bu ülke liderlerine gönderdikleri ortak mesajda, son 40 yıhn, ikı ülke arasındaki ıyı komşuluk ilişkileri ve karşüıklı isbirhğinin her ikı ülke halklarının j Mao 1966'da "revızyonizme" karşı "Buyuk Kuttur Devrimı"ni başlatt» Elterinde Mao'nun kitabını salla d a çıkarına hizmet edeceğini kayan KıalMuhafızlar bu devnmin simgesıydı Simdı Çrntte bu döneme "kayıp yıllar" denıyor. nıtladığı görüşüne yer venldı. ÇHCnin kuruluş yıldönümüne Tienanmen katliamının gölgesi vurdu; güvenlik nedeniyle halk alana sokulmayacak Carettalar denize ulaştı • ANAMUR (AA) Dünyada nesli tükenmeye yüz tutan ve üremesinin sağlanmasına büyük çaba harcanan "Caretta Caretta" cinsi kaplumbağalan konımak için Anamur'da başlatılan kampanya başanlı oldu. 4 bin 500 kaplumbaga yavrusu titiz çalışmalar sonucu denize ulaştınldı. Anamur Kaymakamlığı ile "Kaplumbaga ve Doğa Koruma Derneği"nin başlattığı kampanyada, tüm yetkilUer gerekli önlemleri alarak Caretta Caretta'lann yumurta bıraktıkları 16 kilometrelik Anamur kumsalını denetim altında tuttular. Anamur Kaymakamlığı, kumsalda ışık yakılmasını yasakladı. 40 yıl sonra 1989 yılı mayıs ayında Gorbaçov'un Pekın zıyaretı sırasında Çınli gençler "özgürlük ve demokrasi" ıstemiyle Tienanmen meydamnda büyük bır gösten başlattılar Bınlerce Çınlı genç alanı ışgal etD ve demokratik reformlar kabul edılene kadar alanı tBrketmeyeceklerinı ilan ettı Göstenler, Deng yönetiminın emnyle 34 hazıranda alana giren tank ve asken birlikler tarafından kanla bastırıldı Halk ordusu tlk kez halka ateş açtı Deng Sıao Pıng • ERDEMLİ (AA) (ustte) ekonomik reformları siyasal alanda sürrJürmeye yanaşmadı ve katı çızgisı Tienanmen katlıamma yol açt. TurkSovyet bilim adamlarının, Karadeniz'in çeşitli bölgelerinde sürdürdukleri araştırmada yeni bir zehirli tabaka belirlendi. "Karadeniz'de kirliliğin ciddi boyutlara ulaştığı" bildirildi. 70 kişiden oluşan Sovyet bilim adamları araştırma srubunda yer alan Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Erdemli Deniz Bilimleri Enstitusu öğretim üyesi Doç. Dr. özden Baştürk, AA muhabirine, 50 gün süren araştırmamn değerlendirmesini yapö. Başturk, "Sovyet bilim adamlanyla yaptığımız araştırmada elde edilen bulgular gösteriliyor ki Tbna, Karadenız'i adeta zehirliyor. Tuna'dan su yerine sanki zehir akıyor" dedi. 40 »ıl önce Mao Zedung 1 Ekım 1949'da Tienanmen meydamnda ÇHC'nın kuruluşunu ilan ederken. *Tıına zehir akıtıyor'