Katalog

27 EKİM 1985 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURÎYET/5 ISMAIL GÜIMEÇ BİLİMTEKNİK DÜNYASENDAN VEHBÎ BELGÎL HAYVANLAR Günümüzün asma bahçeleri re arasında değişmeleri. "Bu kadarcık bahçe olur m u î " denecek. Evet, öyle. Bu bahçelerin amacı lala paşa eğlendirmek değil, ürün üretmek. Bu yüzden ikiye beş on çapmda bir bahçe yetip de artıyor bile. Bu bizi, apatman bahçelerin, başka bir deyişle 'kat kat bahçeler'in üçüncü özelliğine getiriyor. Bahçelerde toprak yerine, plastik kumla karıştınlmış 15 "bitld besleyici sıvı" veya toz kullamUyor. Bunlar, mevcut madeni gübrelerden çıkanhyor. Bahçelerin başka bir özelliği, yılda 1015 kez ürün vermeleri. Dahası var: Böyle bir plastik toprakta bitkiler, doğal toprağa gore, 4 kez daha çabuk büyüyor. Neler yetiştiriliyor bu 'kat kat bahçeler' de? Turp, salata maydanoz, dornates, hıyar gibi boylan bir metreyi geçmeyen bitkiler. Çünkü dediğimiz gibi, katlar arası birer metre. Başka bir özellik: Bitkiler güneş ışığı ile değil, yapay ışık ile gelişiyor; daha doğrusu geliştiriliyor. Bilindiği gibi, bitki yetiştirmede güneşin büyük rolü var. Fbtosentez olayı güneş ışığı ile oluyor. Fotosentez ışıkla birleştirme demek olduğuna göre bu ışık topraktan emilen maddeleri aynştınp yine birleştirerek besin haline getiriyor. Işte bu işi "kat kat bahçelerde" yapay ışığa yaptınyorlar. Bahçelerin sulanması Allaha bırakılrnamış. Esasen üst üste 50 kat tarlalann yağmurla sulanması söz konusu olamaz. Bu yüzden, bahçeler, bilgisayarlann yönetiminde otomatik olarak sula VE DİZ.M Bahçelerde toprak yerine plastik kumla karıştınlmış bitki besleyici toz kullanılıyor \/ağdaş asma bahçeler, birbiri üstüne konmuş 4Ö50 bahçeden oluşuyor. Bunlara apartmanbahçe demek daha doğru. Katlar arasında l'er metre aralık var. Bu yüzden apartmanbahçeler Beyazıt Kulesi yüksekliğini buluyor. Milda 1015 kez ürün veriyor bu bahçeler. Sulama işlemi bilgisayarların yönetiminde, otomaîik olarak yapılıyor. Bâbilin Asma Bahçeleri Antik Çağın 7 hârikası arasında yer alır. Bunları, ülkenin en güçlü ktallanndan Nabukodonosor'un yaptırdığı söylenir: Kral, Iranlı kansı Amitis'in dağ, tepe hasretini gidermek için yaptırmıştı bunlan. lran dağlı, tepeli olduğu halde Bâbil göz alabildiğine düz bir ovada kunılmuştu. Asma Bahçe sözcüğü asma köprü gibi dircklere asılmış bahçe düşüncesini akla getiriyorsa da öyle değildi. Bunlar, teras biçiminde üst üste oturtulmuş bahçelerdi. Katlar gerriş sütunlar üzerine oturtulmuş, içleri de toprak doldurulmuştu. Boylece ağaç kökleri derine kök salabiliyordu. Bahçelere çiçekler, sebzeler, meyve ağaçları dikilmişti. Nabukodonosor kırk küsur yıl krallıktan sonra lsa'dan önce 562'de ölmüştü. Yüz ytl sonra kenti gezen Herodot Asma Bahçelerden hiç söz etmez. Buna karşılık, Sicilyalı tarihçi Diodor 400 yıl sonra yazdığı kitabmda bahçelerden uzun uzadıya söz eder. Bu nedenle, Asma Bahçeler, günümüzde tartışraa konusu olmuştur. "Vmnh" dijrenlerle "yoktu" diyerüer, ıddialannı eski metinlere dayandınyorlar. Ancak, olmayacak şey değil bu bahçeler. Günümüzde seracılık, balkon bahçeciliği, dam bahçeciğili, hatta, mantar yetiştirmek için bodrum ve magara bahçeciliği olduğuna göre güçlü bir kralın, karısının gözüne girmek için tepebahçeleT yaptırması pekâla mümkündür. Günümüz sanat şaheserlerinden Taç Mahal yine güçlü bir kral olan Şah Cihan tarafından kansının anısı için yaptınlmamış rruydı? ÇIKMAM KONUâUH DA.. w nıyor. Nerede bu bahçeler? Bu deneme bahçeleri Sovyetler Birliği'nin Polonya sınınndaki Beyaz Rusya (Belorüssia) Cumhuriyeti'nde, Beyaz Rusya BilimleT Akademisi Organik Kimya Enstitüsü'nde bulunuyor. Bilim romaru gibi geliyor insana bunlar. Ama değil; haberi, Sovyet hükümetinin sözcüsü Izvestiya gazetesi 4 Kasım 1984 tarihli sayısında veriyor. Bahçelerden biri Krasin buzkıran gemisinde denenmiş. Öbürü Leonid Brejnev buzkıramnda denenecek. Belki de denenmeye başlandı. Bu tür bahçelerin neye yarayacağı sorulabilir. Tam başan halinde yarar çok. tlk olarak, Rusya gibi topraklarının yarısı verimsiz olan bir ülkenin besin gereksinmesine bu yolla katkıda bulunulabilir. 22,4 milyon kilometre karelik ülkenin tarıma elverişli topraklarının "%20'si Sibirya'da. Denemenin ikinci yaran belki uzayda görülecek. Ay yüzünün gündüz sıcaklığı 149 derece. Bu kadar sıcak yerde bitki ancak yapay ışıkla yetiştirilebilir. Marsın yüz sıcaklığı ise, öğleyin, artı 26 derece. Ama gezegenin ortalama sıcaklığı eksi 42. Bu sayılaıyburada da normal tanm yapüamayacağmı gösteriyor. Kaldı ki, Ay'da hiç .atmosfer yok. Mars'ta ise çok az. Böyle bir durumda, bitkilerin kapalı yerde, bir tür oksijen çadırında yetiştirilmesi gerekiyor. Bu da bir tür katlı bahçe olacak. Sovyet bilim adamlan belki böyle olasılıklar için de "kat kat bahçe" denemeleri yapıyorlar. Ancak, şurasını da ekleyelim ki topraksız tanm Sovyet buluşu değil. Başka bir yazımızda ele alacağımız bu yönteme (yani topraksız tarıma) 'Hydroponics' denmiş ve İkinci Dünya Savaşı'nda büyük çapta denenmişti. KİM KÎME DUM DUMA BEHÎÇ AK Çağdaş asma bahçeler Günümüzün asma bahçeleri de kat kat birbiri üstüne konmuş bahçeler halinde: Üst üste konmuş 4050 bahçe. Bunlara apartmanbahçe demek daha doğru. Katlar arasında l'er meıre aralık var. Bu yüzden apartmanbahçeler Beyazıt Kulesi yüksekliğini buluyor. Ancak, bahçelerin ikinci özelliği 2 metre kare ile 20 metre ka '•<&• PİKNİK PtY4LE MADK4 NE FESAT. IKIMİZ 14AKHINCA DEDlVODÜ QKARGLMSEKJLE BEK1 PLÖET EDlVOBMLJSUZ ME K VEĞİL Kısa... Kısa... Biyonik adam mu, sağhklı adam mı? Dünya gazetelerinin beylik konularmdan biri de biyonik adam (her organı yapay adam) konusudur, Bunlarda, teknik geliştikçe her şeyi yapma insanlann çoğunluğu alacağı belirtüdikten sonra i\ginçgelişmeler anlatıhr. Oysa işin şu yanı unutuluyor: Hastalıklann nedenleri ve iyiletim yoUan, kesinliğe kavuştukça yapma organlann çoğuna gerek kalmayacak. Kalp hastahkiarımn hepsinin çaresi buhaıduktan ve iyiletim buna göre yapudıktan sonra, yapay kalbe ne gerek olacak? Göz hastalıklan, kulak, böbrek, diş... hastahklan için de durum böyle değil mi? Tabii kesüen, kırılan bir kotun, bacağın iyiletimle düıeltilmesi olanaksız, ama birçok hastalık iyileştirilir hale gelince, yapma organa da gerek duyulmayacak. Çocuk felci birçok çocuğu yaşam boyu araç kuüanmaya zorluyordu. Bugün bu hastalık çok azaldu Dolayısıyla koltuk değneği ve ayak düzeltici araçlarla dolaşanlar da gittikçe azahyor. Diş baktmı daha iyi öğrenilince, diş neden çürüsün, takma diş neden kuttamlsm? TtYATROGÖSTERİ KENT OYUNCULARI 528 66 29526 10 00/412 GAZETECİ \ECDET ŞE\ ET)C\ü 0İI? u5 \ YOK, YETERÜ . KOLLUK KUVVETI YOK, POĞRU DÜ(?Ü5T OHIEM İOK. BESYOL Sw|ty MtartdR IMnr 1IJM21.M Ctwl15.t01l.WJ Psv 15.0018.00 SON KONSERLERİ TımurSelçuk (, At.DAŞ MÛZİK GRLBt EŞLir.İNDE Jon TlyatrnfLunda » Ekla vm C.ttâ 21.15 2* Ekta mf Stfı lt.JO Bilrtlrr Satışa Sunulmuftur. Gışe tel 140 67 92 Üskudar 333 06 18 müzikli çocuk oyvna hakkı özkan'ın PİLLİ BEBEK yöneten tafer diper mu2ik reyman etay 11.30 ctesipuar İMŞANIIM 6ÖZÜNU « VAR NE YAPARSIbl ŞİMDİ "•• • ÛAAb *r>*inr^ KENTER TİYATROSU T ^ IMMMUTMM Habde •**£*, •&* SON KONSERLER 27 Ekim 198S Pazar 13.30 T.C. Kiiltür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Devlet Opera ve Balesi ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ tı CEUYİR'DC BİR İTALYAN KIZI 2M1 Ekla 1MS BrtMtn MI: tm MMBM 1001 6ECE Mt 2 ptrtt SatMff toıa: Utf U2İMM M M n Wfl: tki. 0Wt«U Dttar Mnt •OMUnnor bı<âw MrnlMN UYUYAN 6ÛZEL Ucak ItUkm l p««ı Tı>ıın *f*: tMirır umum 0 • ' . ' . y»iMZ 3 HAFT* ICIN 1 4 8 2 6 0 6 Multivision Show 5S "ASİYE NASIL KURTULUR" 27 Ekim/Pazar 15 00 ve 18.00 ÜZK4N F.TMIFFMTrmı 1. ÖtÛMTEJ»A 0MTMJMZ4FİLMİ • 400 0AME • StYAMfiBjMjK • MHITVUUTU SEVBİÜ •BEIÇnBÛZa 21 EKİM 27 EKİM 29 Ekim 1985 Salı 13.30 Stk\CA BİR TÛŞ /ST1MUK ME5ÛFEDE.' ACMLARl... 6İR YEJ.KEN BASTIN MI eÖZ <APAYIMCAYA KAPAR ÜLk£ C»£5İŞTİPİRö/M 5ÛJJİL GÜVD4ÜK GÖRSE 6İLE NE Biletler Satışa Sunutmuşlur G'K '"• 140 67 92 ÇİZGİLİK KÂMİL MASARACl MODA SİNEMASI SON METRO 10 SEZJUI OO&B CATHERte 0EMUVE GERUU) DEPUHMEU ISTANBUL oa YALNIZ SINEMAMIZOA 28 EKlMde BAŞUYOR un DOSTLAR TTYATROSU MAOAM BUTTERFIY tort *•* W#u KİMUTKU Ottuln ıt Mbl ÇI Mn Vtm Oyun gunien SONOYUN saat 2C00 Cu.urtts saıı 1600 Çoct* muzıhaıt Cumarte^ saat V 00 1. KURULUŞ HAFTASI KONSER ÖMER ÖZGEÇ 25 Ekim I Cttma Saat: 20.00 Biletler satılmaktadır. DENİZ TÜRKALİ KUTSAL AILE •ütoF*. Biletler satılmaktadır Biletler 1000 ve 500 TL KadıtDv Tel: 337 01 28 '''SEVGİLERDE11 »HkUCtMİ SntzOJO KONSER Ezginin 2SBÜM Günlüğü Saat 14JİTC Mozaik 17.00 Ortak Goslei VL, ŞEHİR TİYATROLARI 21271985 Tarihlerinde E. Reşit REY C. Reşit REY TURGUT ÖZAKMAN AĞAÇ YAŞKEN EĞİIİR KEMAL GÖKHAS , hibi oüum...bak \ / / ardrnak istfiRse tâUfcvizitimi dLbköönc)6t$9üÇ MTL 12MTL Baharıye Cad Halk Eaıtım Y.inı DORMEN % TOPLULUĞU Ray COONEY KUITUR VE TURIZM BAKANIIGI Yöneten: Haldun Oormen ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ BÜYÜK SALON WtLLİAM SHAKESPEARE FflTİH (526 53 80) LÜKUS HAYAT BİR ŞEHNAZ OYUN lin Gürmen CARSAMBA GÜNLERİ 1 5 . 0 0 t e hangisi Komedi 2 Boium Yoneten Adnan Brınp DEV lH HYATROb\RI TAKSİM SAHNESİ TURGUT ÖZAKMAN r Orhan Asena PerşembeCuma 21.15 Cumartesı 19 002115 Pazar 1«0016JO Kurtulırç KOMEDİ TİYATROSU (Eski öıl Sinemasıi Ergenekon Cad No 38 dşe Tei:iai 27 î7 Oyun 3 Bölüm Yöneten CanGurzap Muaklı Oyun 2 Bölum 27 Ekim 3 Kasım 17 Kasım Yöoeten: Rustu Asyalı Pazar Saat 16.00'da 2 9 3 0 3 1 Ekim 12 Kasım 20 30 2 Kasım 15 OO'de SEVİMBURAK AHŞU GENÇLER JULİUS CAESAR BAŞ YA DEVLET BASA YA KUZGUN L E S E T M S İ M Yöneten: Nedret Denizhan OZEL MATİNE TİYATROURIMIZIM Harbıye M. EıH»9nri M>*>< BIUTURI Tei: 145 20 68 «s. TARIHTE BUGUN MVMTAZ ARIKA* 27 Ekim 1957'PE BU6UN,G£Het££ÇIML£R YAPUDl. OAKİ PEMOKKAr PAgTİ, OYLARIN %48 'İNİ YBHÎMı KORUyACAKTUZ. OYSA, MUHALE££T PAgTİLE. gt OriARINZ 52 'SİNİ ALACAK V£ KA YBEDBCEKTT. çüKnaj,yuınj/iLutcrBO ÇOSUNCMK S/STSMI e£ 1957 SEC/MLERl Oyun gunlerı: Sa't 1830 Catsamba 15.00f PersembeCuma: 20 3 0 C . tesı 15.00 2 0 3 0 ı Pazar: 150018.30 ORTAOYUNCULAR EŞEK ARILARI Yazan: Aristotanes Bozan: Fertun Şcnsoy P»n; 1U0 tau: t\M C.tnt: 11)01130 Htm: 11M1U0 ODA TİYATROSU GÜNER SÛMER Oyun 2 Bölüm yöneten Sîrml Tamur HÜZZAM SAHİBİNİN SESİ Oyun 2 Bölüm Yöneten Can Gurzap Nöbetçi Tiyatro Ferhan Sensoy'on 2 9 3 0 3 1 Ekim 5 6 7 8 9 Kaam 19.00'da 12 Kasım 19 00da 2 Kasım 15.00'de 9 Kasım 15 OOde Afitap'ın Kocası İstanbul Pazartesı 18 30 REĞİHCS, BİR SEÇ/U Ç£Ve£SİNPE EN ÇOK Or ftLAN PARTİ, O Ç£(//?£DE(d TÜM MİU£TVEM/LÜKLERİNİ KAZANIYORDU (BİRKAÇ OY FAZLA AUUAK Y£Te/3JYPÎ). ÛÇ '6ÜA/ SONRA rAYIMlANACAKACALET 8AKANU6t g/U>i0S/HE SÖRE, DEMOIcRAT PARTİ 421, CUUHU&Yer HAOC FHRTİSİ fZS, OuMHO RİY6TÇİ MlLLET PARTİSi 4 , HÜRg.İrETFHeiİSÎ 4 MİLLETVBKJU ÇJKARMIŞ OLACAKT/R. BU SONUÇ BAZt YÖRELE/iPE SEÇİMİN YBMİLEMM£SİyLE ÇOK AZ O£ĞİŞECEKT7/S.. 50 YIL ONCE Cumhuriyet thraç mallarımız şikâyetler için memleketlerin amansız rekabetle fazla mal satmağa uğraştıkları şu zamanda ihraç mallanmızın ambalajına, temizliğine azami bir itina gösterilmesi lazım gelirken bazı firmalann yabancı memlekeılere gönderdikleh ihraç eşyasmda uygunsuz hareket ettikleh gözönüne konulmakta ve buna misallar gösterilmektedir. Bu tamime göre Doyçe Oryent Bankm doğrudan doğruya Ekonomi Bakanı Celal Bayara gönderdiği bir mektubun sureti eklenmiştir. Doyçe Oryent Bank, bu hususatı Ekonomi Bakanlığına bildirmekte ve bu vaziyet devaın ettiği takdirde yakın bir zamanda Turk 1935/1985 ihracaatmın Avrupada tehlikeye gireceğini gözönüne koymaktadır. 9U MAHKATI HATIItOA TUTVHUİ" JBEâHBDL SANâT TTEA2BÛBI7 ^ = CBNTBR Önder rocan Oğnı Dnrnkan fbas) Talısin Ünüvar (saksafon) Hazml Dnndar (davul) Her Balı, ParfemtM, Cnma, Cnmartesl 81.00S4.00 BİLSAK/Sıraselvüer, Soğancı Sok. No: 7, Takslm DOSTLAR TİYATROSU KENlri SAUMUIDA KÜÇÜK ADAM ITOLDÜ SANA? Yöneten: Rutkay Aziz fcÜt/TtllDR miÇUK • D u DOBnbAITATTBKn Q*vOlmcıLOa«, IAZBUTMAUCSMKttOCtUl ASİYE NASIL KURTULUR'a VEDA EDIYOR EN SON ÛÇ GÛN Cuma • 18 30 Cumartes 15 0018 00 P a z a r 1 5 . 0 0 1 8 00 Tet 144 81 37 Türkofis alakadar dairelere çok mühim bir lamim göndermiştir. Bu tamimde, butıin dünyada iktisadi darhğın sürdüğü, finansal sıkıntılar çekildiği ve aynı cins malları yetiştiren