Katalog

KURTULUŞ SAVAŞI ANILARI 300 Lira, Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu/İstanbul BELGELERLE Ebubekir Hazım Tepeyran Cu m h u r iyet 62. Yıl; Sayı: 21971 Kurucusu: Yunus Nadi 100 TL. 27 Ekim 1985 Pazar GAZİ M.KEMAL PAŞA'nın SONBAHAR GEZİLERİ Günümüz diline ve yeni harflere çeviren: 400 lira Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad. Cağaloğlu/İstanbul Nuri Onat 39/41 Dokıız eriıtıiz daha şehit oldu IRAK Emekli Tümgeneral CELÎL GÜRKAN 12 Mart öncesi ve sonrasını anlattı UĞUR MUMCU yazdı Cumhurbaşkanv 12 Eylül'e karşı kampanya açıldı ve Gırgır Atina'dan Hakkâri'nin Çukurca ilçesinde 9 erimiz, bölücü eşkıya tarafından şehit edildi. Haberi, gazete yöneticileriyle yaptığı toplantıda alan Evren, "Türkiye'yi bölmek isteyenlerin sonu hüsran olacaktır" dedi ANKARA (Cumhuriyet Borosu) Hakkâri'nin Çukurca ilçesinde 9 erimiz, bölücü eşkıya tarafından şehit edildi. Bu konudaki haber, dün sabah Çankaya Köşkü'nde gazete ve dergi yöneticileriyle yaptığı sohbet toplantısı sırasında Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e Genelkurmay kanahyla duyuruldu. 9 erimizin şehit edildiğini toplantı sırasında Evren hazır bulunanlara açıkladı. Olaydan duyduğu derin üzuntüyu dile getiren Cumhurbaşkanı Evren, "Türkiye'yi bölraek isteyenlerin bu amaclanna hiçbir zaman ulaşamayacaklannı. sonlanaın hüsran olacagını" vurguladı. Türkiye'den "Bir parça kopartabilir miyiz?" diye düşünenlerin hiçbir şey yapamayacaklannı soyleyen Evren, "Cennet gibi bir vatanınm var, ama dünyaaıa öyle bir yeriadeyiz ki, topraklanmız üzerinde gözu olan çok var" dedi. Bu topraklar üstünde "Kürt ırkı"ndan olanlann bulunmadığını, böyle bir azınlık olmadığını, oniann da "kalis mublis Türk ırkından olduklvuı" söyleyen Evren, "Bu meselenİB anlatuması gerekir. Bu konuda çok hassas olmalıyız" dedi. Çukurca'da 9 erimizi şehit eden aynlıkçı eşkıyanın Irak'a kaçtıkları sanılıyor. Edinilen bilgiye göre, olay önceki gece meydana geldi. Hakkâri'nin Çukurca ilçesine bağlı Irak sınırı yakınındaki Andaç köyünün yine sınıra yakın bölgesindeki Serin mevkiindeki jandarma karakoluna baskm duzenleyen bölücü eşkıya, karakolda bulunan erlerden 9'unu şehit etti. Eşkıyanın saldınsı sırasında 2 erimizin de yaralandığı öğrenildi. Terörün acı bilançosu 14 ayda 73 şehit Haber Merkezi Güneydoğu Anadolu'da geçen yıl 15 ağustos gecesi bölücü çete mensuplarımn Hakkâri'nin Sentdinli ve Siirt'in Eruh ilçelerine yaptıkları silahlı baskmlarla başlayan olaylarda bugüne kadar asker ve kamu görevtisi 73 kişi şehit oldu. 361 bölücü militan yakalanırken, 102 militan da ölü olarak ele geçirildi. Bölücü militanlar 16Eylül 1984'te Çukurca'da Sorti Çayı mevkiinde askeri bir aracı pusuya düşürüp, 8 erimizi şehit etmiş, 9 Kasım 1984 'te Eruh 'un Dargeçit köyünde bir eve basktn yaparak 4'ü çocuk, 5'i kadın 9 kişiyi öldürmuşlerdi. 11 (Arkası Sa. 8. Sü. 4'te) Evren'den açıklamalar 1. Yunanistan'ın NATO'ya dönüşü maksatlı yorumlanıyor 2. Anayasa "Allah emri" değil, bazı maddeler hariç değişebilir 3. Partilerin birleşmesiyle ilgim yok, fıkir beyan etmem 4. Tarabya'daki Hubert Köşkü, benden sonrakiler için 5. DemireVin gezmesi yasak değil ki. Ben savcı değılim. 6. Çekirge bir sıçrar, iki sıçrar, üç sıçrar. Sonra bir gün gelir, gitmez. ANKARA, (Cumhuriyet Bürora) Cumhurbaşkaıu Keuan Evren, demokrasinin sağlıku işlemesi için eüaden gelen çabayı gösterdığini ve buna herkesin katılması gerektiğini söyledi. Gazete ve dergilerin yöneticileriyle dün sabah Çankaya Köşkü'nde yaptığı bir buçuk saatlik sohbet toplantısı sırasında Evren, Siileyman Demirei'in gezi ve konuşmaları hakkında, "Beu bu koauyla Ugilenıniyonıın.. Gczmesi yasak degil ki.. Ronuşmalannda suç unsuru varsa memleketin savcısı var, mahkemesi var... Ben sava degfiun ki.." dedi. Bu yıl 12 Eylul'ün 5. yıMonümü ile birlikte "12 EyHU'iı kotüleyici bir kampanyanın bazı basında başlatudıgım" belirten Cumhurbaşkanı Evren, "tstediklerini yazanlar" şeklinde konuştu. Yunanistan'ın NATO'ya dönüşü ile ilgili olarak bir süre önce Cumhuriyet'te yayımlanan "Kanat Operasyoau" başlıklı yazı dizisi konusunda da açıklamalar yapan Evren, bu konunun Amerikan askeri yardunı ile "kdbaflandınlnuKİıgı"nı, kendisinin General Rogcrs'a 12 Eylül öncesinde "Etimizde yetki otsa bu işi bitiririz" diye bir soz kesinlikle söylernedıgini belirtti. 12 Eylül sonrasında Başbakan Biilend UWMI ile b ^ i c r i Bakaru Ü Pontiki dostluğu STELYO BERBERAKİS Yunanistan'ın en çok ter Törkmen'Ln de Yunanistan' satan mizah dergisi ın NATO'ya geri dönüşü konu Pontiki, Gırgır'm mizah sunda önceden bilgüeri olduğu yönetmeni Oğuz Aral'ı nu söyleyen Evren, bu konudaAtina'ya davet etti, ki yayını "maksatlı" olarak karikaturlerine de tam niteîedi. sayfa yer ayırdı. Cumhurbaşkanı, sohbet sırasında "Şuna samimiyetk inanmanızı isterim. Hiçbir zaman şu kompieks içinde otmadık. Geldik 12 Eylül'de birçok sıkıntılanmız var; baa tavizler verip rahat edeliın diye düşünmedik. Öyle düsünseydik eger, mesda Avrupa'ya mütemadiyen çatmazdun" dedi. VVashington dan 12 MART'a beş kala... Ellerim kelepçeli, gözlerim bantlı Erenköy'deki köşke doğru gidiyoruz. Bugün 1 1 . Sayfada ABD'de küUür çelişkisi Yenifîyatlarbugün açıklanacak Tekel Genel Müdürü özderv Tespitleri tamamlayamadık. Sizler, zam geliyor diye kışkırttınız, piyasadan mal çekimi başladı. Aniden evde karar verdim, satışları durdurduk. tZMİRANKARA (Cumhuriyet) özal hükümeti Tekel üriınlerine dördüncü zammını dün yaptı, Tekel urünlerinin satışı dün sabahtan itibaren durduruldu, yeni fıyatlann bugün açıklanacağı bıldinlirken, uzun filtrelilerin220, kısa fıltreli sigaralann 210 lira olacağı sanılıyor, büyük rakının (70'lik) 1700, küçugünün ise 900 lira olacağı söyleniyor. SatışUrın durdurulması tiryakileri sigarasız bırakırken, sonbahar zamlannın önce dün saat 16'da tzmir Tekel Bolge Başmudürluğü'nde açıklanacağı duyuruidu. Genel Mudür Svreyya Ybcel Özden toplanuya geç geldi ve >apugı bir telcfon konuşmasından sonra zam oranlanmn bugün 15.00'teaçıklanacagını söyledi, neden vazgeçildıgj volundaki soru>a "Tespitltf sunı\or htiıüz lamanlaBinadı, daha makioeieşınedik" karşılığını verdı.zam nedenini şöyle açıkladı: TekeVe yine zam Maliye ve Gümrük Bakanı Alptemoçitv Hiçbir bilgim yok. Satışlar ne zaman durdurulmuş. Fiyatları Genel Müdürlük ayarlıyor. Bizimle bir bağlantısı yok. KÎT'terle de ilgisi yoktur. "Sizler zam gdiyor diye kışkırttınız, piyasadan mal çekimi bafladı, spekttluyoolaui öBİemck icin dc *a0$lan dBrdarmak gerckti, ihbarUr, ymkınmalar <U vank." Bakan Alpıemoçin'in zamlardan haberi olmadığını söylemesıne kar(Arkaa Sa. S. Sü. 7'de) ŞÜKRAN KETENCİ Dünyadakı en ileri Anayasanın "Allah emri" olteknolojinin kullamldığı madığını belirten Evren, kuralları çerçevesinde değiştirilebiie Amerika'da, yetkililer bizim lise düzeyindeki ceginı, fakat bazı temel maddeokulları bitiren genç lerin değiştinlmesine, örnegin devlete karşı işlenen suçlarla il kuşağın okuryazar bile gili 14. madderun kaldınlmasına sayılamayacağmdan, kesinlikle karşı oldufunu, "in öğrencilerin yüzde 75 'inin sanlann bazı inançtanndan f edamatematik okumadan kâriık edemeyecetiai" vurgulamezun olmalanndan dı. Partilerin birleşmesi konusuy yakımyorlar. la hiç ilgilenmediğini söyleyen Evren, "Bu konuda hiçbir fikir beyan etmedim. Zaten etmeye de bakkım yok" dedi. New Yorktan Dünyada ve Türkiye'de DEMOKRASİYE GEÇİŞ SORUNLARI Güçsüz muhalefetli otoriter rejimleri destekleyenlerin güçlü olduğu ülkelerde demokrasiye geçişin kuralları büyük ölçüde rejimi yönetenlerce saptanıyor. Demokrasiye geçişin, 'kaçmılmaz bir zorunluluk' ya da 'çelişkiler'den değil, zarar ve yarar hesabına dayanan kolektif bir tercih sonucu gerçekleştiğini görüyoruz. Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyelerinden Doçent Doktor İLKAY SUNAR hazırladı. Evren, yaptığı açıklamalar sırasında yazlık Curnhurbaşkanlığı Köşkü ve Devlet Konukevi yapılmak üzere İstanbul Tarabya'da kamulaştınlan Hubert Köşkü konusunda da bilgi verdi. Yasal açıdan zaten Hazine'ye geçmesi gereken köşkün kamulaştınldığını, Florya Köşkü'nün yerini almak üzere yeniden restore edileceğini belirten Evren, bunu kendisinden sonraki (Arkası Sa. 8.SÜ. 3'de) Limousine kavgası TANJU AKERSON BM'nin yıldönümü dolaymyla New York'ta az görülür bir Limousine koleksiyonu sergilendi. Şu anda New York'ta 10 binden fazla Limousine olmasına karşın yine sıkıntı çekildi; buna bir de çeşitli ülke diplomatlannın Limousine'lerde daha çok konfor ve zengin aksesuar için rekabeti eklendi. Başbakan'm temaslan bitti Ozab Pırıltıh Balfe saHtekâr Monaco dan kıyılar HALUK BAK1R Cöte d'Azure kıyılan pırütılı, zenginlikleri SEDAT ERGİN engindir. Burada ihtiraslar NEW YORK Başbakan pek kolay durulmaz. Turgut Özal, ABD Başkanı Ro Ihtirası para olanın bu nald Reagan'ın hafta içinde Bir kıyılarda dolaşması sağlığa leşmiş Mılletler Genel Kuruhı'nda yaptığı ve ilk kez Sovyetler zararlıdır. Çünkü böyle Birligi ile bölgesel anlaşmazhk yerlerde zenginin de ları açık bir dille Cenevre görüş zengini hep vardır. melerinde pazarhk konusu yapmak istediğj konuşması karşısındaki "mesafeti" tutumunu korudu ve Reagan'ın açıklamalannın ancak "ban" unsurlannın müspet sayılabileceğini bildirdi. Özal, Reagan'ın dünya kamuoyunda genış yankılar uyandıran açıklaması karşısındaki bu tepkisini Birleşmiş Milletler kırkıncı yıldönumu kutlarnalanna katılmak üzere geldiği New York'taki temaslarını tamamladıktan sonra Türk gazetecileriyle düzenlediğj basın toplantısında sergiledi. Başbakan, oldukça "soguk" bir tutumu yansıtan tepkisinde (Arkası Sa. 10. Sü. 7'de) StYASET ÖTESt HEDEF Demirel"Siyaset yasağı obnasaydı şu anda ne yapa. ....... , t şöyle yanaladu"PartUer ülkeye hizmette vasıtadır. Gaye değildir. Gaye Türkiye 'de hakkın, hukukun, eşitüğin mevcudiytıidir. Bu sadece benim işim mi? Getin bunu beraber gerçekUştirelim.Bu siyaset ötesi hedeftir"Demirel daha sonra hparta'nut Karacaören bucağında inceUmeler yaptı.(RIZA EZERJ Yabancı gozuyle "Hakkınızı, hukukunuzu meşru zeminlerde sonuna kadar arayın" Vatandaş işim yok, aşım yok derken, sen 12 12 Yatandaş Eylül öncesine mi dönmek istiyorsun diye sorarsan, bu vatandaşın sorusuna cevap teşkil etmez. Bıçak kullanıla kullanıla aşımr CANAN YAZGANGİL ISPARTA Eski Başbakan Siileyman Demirel Isparta'da halkın dert ve sıkıntüarıru sorarken, "tatmin edici yanıtlar" alamadığıru söyledi. "Dağa Benim istanbul JASNA SAMtC (Yagoslav Türkolog, Yazar) Demirel: Dağa taşa korkıı sinmiş korku sinmiştir. Zibinler hür değildir''' dedi ve vatandaşı konuşmaya, politika yapmaya çağırdi. Demirel, "Konuşan Türkiye" isteklerinin gündeme geldiğinde Türkiye'yi 12 Eylül'e getirmek suçlaması ile karşılaşüdığuun anımsaulması üzerine "Meseieye öyle yaklasmak, yanlıştır. Vatandaş işim yok, aşım yok derken, sen 12 Eylül öncesine mi dönmek istiyorsun diye sormaau vatandaşın sorusuna cevap teşkil et Ben Türkiye'nin meseleler Ben Türkiye 'nin meselelerinden hiç kopmadım. Düşünmekten ve konuşmaktan hiç korkmadım. Düşüncelerimi ulastırmam için meydanların, basının, radyo ve televizyonun açık olması lazım mez. Bıçak, kuUanıia kallanila aşiBv" dedi. Politika ve poliükacmm, cüzzamh, koleralı, veremli gibi gösterildiğini söyleyen E>emirel, "Derdini soylemeyen çare bula(Arkaa Sa. 8. Sü. 6'da) Yarın Cumhuriyet 1e NEW YORK ÎZLENİMLERt SEDAT ERGtN İlk kez on beş yıl önce geldiğim İstanbul'da yine aynı sorulara cevap veriyorum: "îstanbul'u beğendiniz mi?", "tstanbul dünyanm incisi" diyorum, ama gerçek düşüncem: tstanbul çok yorucu bir şehir. 6. Sayfada Çankaya'dan Izlenimler.. ANKARA Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in dün sabah Çankaya Köşkü'nde gazete yöneticileriyle yaptığı sohbet toplantısının çok yararlı geçtiğini söyleyebiliriz. Sayın Evren'in Genel Kurmay Başkanlığı'ndan Milli Güvenlik Konseyi Başkanlığı'na, Devlet Başkanlığı'ndan Cumhurbaşkanlığı'na uzanan bir yakın geçmişi bulunmaktadır Bu kadar kısa sürede yaşanan olayların kişiliğinde kalan izleri elbette görülecektir. Ancak demokrasiye geçiş sürecinde cumhurbaşkanlığı SH fatıyla katkıda bulunması bugün kendisinden beklenmektedir. Dünkü sohbeti sırasında Sayın Evren, demokrasinin üikemizde sağlıklı işlemesi için elinden gelen her gayreti gösterdiğini, buna herkesin katılması gerektiğini vurgulamtştır. Cumhurbaşkanının gazetecüerle ilişkileride bu sürecin grafığiniizlemektedir. (Arkası Sa. 8. Sü. Vde) Gürkan konuşurken sivil poüsler halkın fotoğrafuıı çekti Diyarbakır'daki toplantıda resim çeken sivil polisler, HP'li mUletvekilleri tarafından salondan çıkartıldı. Emniyet görevtileri, toplantıdan çıkan yurttaşların yakalanndaki HP ve SODEP rozetlerini çıkarttırdılar. 10. Sayfada DOĞU NOTLARIMUSTAFA EKMEKÇİ 6. Sayfada 6. Sayfada UGUR MUMCU GOZLEM Haliç ve Anayasa... Alın size bir soru: Haliç mi önemlkjir yoksa anayasa mı? Haliç daha önemlidir. "Neden?" derseniz. Nedeni şu: Anayasa dediğiniz ne olacak ki. On yılda bir değistıhlir. Haliç ise öyle mi? (Arkası Sa. S. Sü. Vde) HASAN CEMAL Parasız ekimiz bugün Cumhuriyet'le birlikte