Katalog

u 27 Mayıs 1960 devnmmde Istanbul da ve sonra Yassıada duruşmalarında en etkm rolu oyHivanlardan ve Mıllı Bırlik Komıtesımn üç gen u sekreterınden bırı olan Orhan Erkanlı bu devrımden az bır sure sonra bır gun bana sovle demıştı «Biz ıhtılalı organıze ettıkten sonra fttanbul'da, sıkıyonetım üanı halınde kılıt noktalarında bulunacak arkadaşlann bu noktalara atanmasını takara'dakı merkez aracılıgıyle sag. lamıştık Hukümetın sıkıvonetım ılan etmesmi sabırsızlıkla bekhyorduk Cunku bu bızım ışımızı çok kolavlaştıracaktı Nıtekım oyle de oldu \e ıhtılalın pîanı hıç aksamadan uvgulandı » Sonradan herkesm bıhp ogrendıgı bu gerçeğı ben o zamandan berı hıç unutmamışımdır Sımdı aradan tam onaltı jıl geçtıkten sonra Cepha Başbakamnın «Gerekırse sıkıyonetım ılân ederız» sozunu gazetele'de okujunca çaSrısım voluyle, Erkanlı nın yukarıkı konuşmasını anımsadım ve «Acaba bu kez kılıt noktalanna kımlerın adamlan atandı''» dı>e duşunmekten alamadım kendımı CUMHURİYET 25 Ocık 1976 Eski Bir Anı OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Demirel ve Sıkıyönetim Hıfzı Veldet VELiDEDEOĞLU ta o ünlıi «snndık» anlayışınız* Yıne o uzun demecının başka bır yerınde saym Demırel narfı harfıne şoyle dıyor «Bundan bır sure once Hacettepe Ünıversıtesmde oldurulen Şükru Bulut, Turk Halk Kurtuluş Ordusu Şalak Grubu mensuöıdur Altı vıl sekl/ ay cezaja mahkum olmuştur ve umversıtelen bu gıbi adamlar kanştırmaktadırlarj» «Ünlversiteyi kanştırma» suçlamasmın doğru oldugunu bır an içm varsayalım Bır vatan çocuğunun nışanlısının vanırda alçakça bır suıkaste kurban edılmesınden dolayı hem Turkıye'nın sorumlu blr başbakanı hem de bır ınsan olarak uzuntu belırtmek dıve bırşey yok mudur' Başbakanın hıç ağzından duşurmedıgı «HuKuk Devletı» kavramı ıle bağdaşır mı bu ozel <'Temızleme'»ler'> Yarm bır başka par tının ıktıdarı donemınae, bır genç, vaktıyle Ülkü Ocaklannda komando veya kontrgerılla mensubu olduğu ıçın oldurulse, Demırel jalnız Demırel degıl hepımlz susacak mıyız' Adalet Organları ayakta duran uvgar bır devletın sınırları ıçınde mı yoksa kan davası guden aşıretler topluluğu ıçınde rrü yaşıyoruz* îşte o uzun demecı ıle tasıdığı zıhnıyeti açıklayan bır Demırel, sorumlulugu jıne askerlere yuklemek ve onları «Gudumlu fuze» yenne koyup uzaktan kendı hedeflenne voneltmek çaba. sı ıle elbette sıkıyonetım ısteyecektır. Ama Türkıye Büyuk Mıllet Meclısı ve Tıirk Sılahh Kuvvetlerı bırader ve yegen dedıkodularını unut. turma sorumluluğunu da dolayısıyle yüklenecek olan boyle bır yonetımı kabul edecekler mi bakalım? nedenıyle (bızım mahalleyl bugune değın hâlâ saymadılar) konulan bu yasagı sıkıyonetım sanıyordu Okumamış ya da az okumuş halk yığınlanndan çogu gıbı Demek kı bu yığınlar sıkıyonetımın, sadece «Bedensel hareket ozgurluğunu kısma»sının farkma vanyor ve bu yuzden de, hangi nedenle olursa olsun «sokağa çıkma yasağı» onun ıçın sıkıyonetım demek olujordu «Duşunsel hareket ozgurlu^u, dernek kurma ozgurlugu gıbı ozgurluklerle kışısel dokunulmazlıklann smırlanma veya büsbutun kaldırılmasının farkmda degıllerdı Bizim Şaban ın durumu tılkemızde son altmış yılın yarısından çogunun sıkıyonetım altında geçmesının nedenını jalın olarak açıklayabıhr Ayrıca sıkıyonetım rejımle rının nıçm herkesı avnı olçude etkılemedığını ve bu rejımden nesnel ve tınsel fmaddı ve mane\ı) en denn acıları ozgürluklerı kısıtlanan gerçek aydınlann ve emekçılerın çektıgını de açıklar bu durum 13 mayıs 1971 gun \e 1402 sayılı Sıkıyonetım Yasasırun ıkıncl maddesınden alarak bu rejımde olaoılecek durumlann en onemlılerını ozetleyeyım • Konutlan ve her türlu dernek sıyasal partı, sendıka, kulup gıbı kuruluşlara aıt bınalan ( ) mektup, telgraf ve başka ,azışma kağıtlanru ve kışılerın üzerilerını herhangı bır karara gerek olmaksızm aramak • Gazıno, kahvehane bırahane meyhane, tıyatro (Bakınız yasada tıyatro ıle meyhane aynı duzeyde ve yan yana tutulmuş) sınema, bar, dıskotek taverna, dansıng ve benzerı eglence yerleri ıle kulüp ve dığer oyun salonlarını kontrol etmek. kapatmak, veya sınırlamak. • Kapalı veya açık yerlerde her turlu toplantılan veya gosteri vürüyüşlerinı yasaklamak, her türlü dernek ve kuruluşların çalısmalannı durdurmak. 0 Grev, lokavt yetkılerınin kullanıhnasım süreli olarak durdurmak veya ızine bağlamak; ısgal, fıilı durum, boykot ve iş yavaşlatılmalan gıbı hareketlen vasaklamak; • Turkiye Radyo • Televizyon Kurumunun yayımlan dahll olmak Uzere, telefon, telsız, radjo televizyon gıbı her türlu araçlarla yapılan jayım ve haberleşmeye sansür koymak, • Söz, rrsım, fılm ve sesle yapılan her turlü yayım, haberleşme, mektup, telgraf ve ben Talihsiz Demeç 11 ocak 1976 tarıhlı tutucu b:r gazetede 5ayımlanan uzun ozel denvcının bır vennde sayın Demirel aynen sovle demektedır «(12 Mart donemtndei bu* sıkıjonetım ıçınde bu (anarşık) olaylarla uğraşılmıştır O zaman bu olavlara konan teşhıs ne ıs= bu olajlara sıkıyonetım mahkemelerı ne teşhıs koymus«a ve o teşnısten nareketle ne yargı tesıs etmısse aynı teşhıs, aynı yargı buçun de kolajlıkla konulabılır Bu olay. lan mevdana getıren şahıslarda bır farklılık ^oktur 1971 oncesı ve sonrasımn mılıtanlan bugun yıne sahnededır » Bu sozler, Demırel ın ozledıği sıkıvonetım rejımınm bır on gerekçesıdır Gerçı o bu defakı olajlara *ebep olan ve bunlan kışkırtan eîemanlarm Bozkurt damgalı olduklarmı pekâla bılmekte ve hele geçen hafta Izmır'de Unıversıteje yoneltıler baskmda yakalananlann kımlıklennden bunu ıyıce ogrenmış bulunmaktadır Nıtekım İzrrur dekı olaylan hemen bastıran le olayları yaratanların kımlıklerını açıklayan jığıt jandarma yurbasısı Hanefı Erkan hakkınia Jandarma O n e l Komutanlığmca dısıplın ko ıuşturması açılmıştır Ne var kı Demırel, bu tun bunlsn hıç duşünmeden ıktıdar sorumlulu'unu Parlamentoda en çok uyesı bulunan ve boy lece bınncı buyuk partı olan CHP'ne bırakmaktansa, duşıince doğrultusunda olablleceğını umiuğu bır askerî yonetıme bırakmak ve yenıden bır 12 Mart varatmak çabasındadır Zaten mart lyma da şurada pek az bırşey kaldı Bakınız mkanda sozünu ettığım demecınde ne dıyor Denırel «CHP, bugunku kadrosu, bugunkü Genel Başkam ile Türklye'yi idare edemez. Turklye'yı dare etme yeteneğınden manrumdurlar» De•nek, Türkjye'vı ancak ya Suleyman Demırel, ya ia askerler yonetebılecek O halde sormazlar mı idama. «Eğer CHP 1974 seçımlerinde Parlamenoda 190 yenne 226 mılletvekıh kazansaydı. zatı ievletıniz askerlere «Bu partı devletı yonete•nez, gelın yonetıme el kovun» mu buvuracaktınız 3u mudur, sızın demokrası, hukuK devletı, hat « r i yanşms kâgıtlanm kontrol etmek; gazete, dergı, kıtap ve başka yayımlann basım ve ja yımını kayıtlamak ve bunlar uzerıne sansur koymak; yasak yayınlan basan basımevlennı kapatmak, • Kışılerden sıkıyönetim bolgesi içinde bulunmaları sakıncalı gorulenlen sıkıvonetım bolges' dışına çıkarmak veya bu bolge ıçınde belırlı verlere yerlesmesını yasaklamak, • Kara denız ha\a trafık duzemne ilişkin tedbırlerı almak, gırış ve çıkışlan kayıtlamalc veya yasaklamak; • Sıkıvonetım bolgesme gırmek ve bu bolgeden çıkmak ıs'eyenler hakkında kajıtlar koymak • Sokağa çıkmayı kavıtlamak ve yasaklamak I.şte bfitfin bunlardan, blzim Şaban gibileri. ^alnıı son vasagi bılıvor Dahası var Sıkıyönetim Tasasının bınncı maddesıne gore, Sıkıvonetım Komutanı. kendi bolgesınde adeta dıktator yetkılerlne sahıptır. Onu da özetle\eyım• Sıkıyonetım bolgesınde genel guvenlık ve asavışe ılışkır zabıta kuvvetlerıne aıt butun gorev ve yetkıler Sıkıjonetım Komutanına geçer; • Mıllı Istıhbarat Teşkılatı (MİT) sıkıyönetim komutanlığı ıle işbırlığı yapar, • Sıkıyonetım komutanı kendı bolgesınde gerek zabıta Kuvvetlennm gerek askerı personelın gorev verlerım değıştırebılır; 0 Sıkıyonetım komntanlığma bağlanan butun personehn sıkıvonetım suresırce sıkıvonetım komutanının ıznı olmadan ıstıfa veva emekhlık ıslemlerı vurutulemez veya başka bır gorev e atanması vapılamaz Nasıl Zeııgin Olunur kullarda hepımlz öğrendik Tarihte, taş devri, tnnç devrı, demır devrı vardır. Bır kez daha bu ko!>ede vazmıştım. Turkıye'de çok partili reflm de uç asamadan geçti: 1) Odun devri, 2) Kereste devri, 3) Mobılya devri. Rahmetli Menderes «odundan aday gbstersem seçilir» derdi. Gerçekten o gtınlerde nıce odun çıktı polltıka pıyasasına; 27 Mayıs'ta kurunun vanında yaş da yandı. Sonra kereste devn başladı. Kereste donemi Demirel bıraderlerin Terakkl Kollektıf Şirketi ve Ontıa Kumpanyası ıle filkenin odunlannı hızardan geçırip keresteye çevirdikleri \e tum sıvasal pıvasavn ellerınde tuttuklan vıllara venlen addır. Gerçı Demırel bıraderlerın pivasava surdükleri kerestelerın çofu sonradan bel verdi eçıldi, bukuldu; ama yine de «ratan, mıllet, Sakarva uçruna» hizmettır. Mobilya devri ise «yeğen» va da halk dıllndeki gibi rviven Yahva Demirel»ın basan donemıdır. Turkıye nurlu ufnklara kanatlandığma gore artık Demirel'Ier mobılva kesimlne geçtiler Arkadaşımız Uğur Mumcu, şuncacık zamanda Demirel ailesının nasıl zengın oldugunu araştınyordu dunkü yazısında, ve vazının başlığı: îvasıl zeıgın oldı.' Nasıl 7 . \allahi belkı de Demırel aılesi define bulnp zenein «1mnstıır. Ama bu arada Hurrivet gazetes'nın 14 ocak 1976 günlu orta savFasında vavınlanan >;u haben de gözden kaçırmavalun «Kereste fıvatlan anormal s°kılde vukseldi » Neden vökselmis acaba kereste fivatlan? Terakkl ŞırkeH v>e Orma Kumpanvası sahıpleri bulunan hem de bu işleri Sınai Kalkınma Bankasıvle Plânlama Teşkilâtuıın ortaklasa teşvık tedbirlerıvle kuran ulkenın kereste pivasasını dcnptleven Demirel ailesi sanınm sorunun karşılığını merak ederler Kereste fivatlan anormal şekılde niçin yukselml?? Simdi gazete haberlni sabırla okuyalım«Orman Bakanlığının aldığı üretımi kısma karanndan sonra yurdumuzda kereste fıvatlan suratle vukselmeve başlamış ve 4 ay kadar once metre kubu 625 lıra cıvannda olan koknar tomruğu 1200 ıle 1350 lıra arasmda satılmava başlamıştır Orman Bakanlığının izledıği polıtıka sonucu 1975 vılında 1974 yılına oranla 1^ mılvon metreküplük tomruk uretımi azalması olmuş ve Bakanlık bu üretım duşüşuyle ılgılı olarak yeterlı ve aydmlatıcı bılgı vermemıştır. Ancafc îstanbul'lu kerestecılerm iddıasına göre Orman Bakanhğı uretımi kereste fıyatlan duşmesın dıye artırmamıştır Kerestecıler toraruk fıyatlannın asırı artışına Bakanlığın sebep oldugunu onümUzdekı gunlerde kereste fıyatlannın daha da artacağını muhtemelen pıvasada sun'ı olarak kereste darlıgının başgosterebılecegınl öne sürmuşlerdır îstanbul'lu kerestecıler kerests fıvatlanndaki vukselişe tamamen Orman Bakanlığının izledıği yanlış polıtıkanın neden oldugunu ıleri sürmüşlerdir » Gazete bu kadarla da kaimrvor ve şu yornmu vapıvor « Orman Bakanlığının ınatçı tutumıı garıp bir çelışkl yarattı Orman ürunlerl üretıminı bir yıl içinde 1,5 mılyon metrekup azaltan Bakanlık, spektUasyonlar dıyan Turkıye'de yeni bır maddenin darlığına veşıl ışık vaktı» Allah, Allah! kim bu Orman Bakanı? AP'li Turhan KapanJı AP11 Demirel ailesi; biraderlerle doğal ve yapav kereste ticareti, vivenlerle hajali mobilva ıhracatı vaparken, APT1 Kapanlı kereste fivatlannı yukseltmek içın üretimi kısarken şımdi ınsanın aklına neler gelmez? Hani salt kuşkuyla Ulfi* yoruz şu konuva' Demırel ailesi naiıl »enein oldu? Toto'da 13 mü tutturdu1' Millî Pivango mu çarptı'' TeşTik tedbirl, vergi iadesl, eümruk muafıyeti mı? Kimbilir beiki bunlardan hiçbırı değil; odundan kereste; keresteden mobilva. mobılvadan iktıdar koltuğu, ıktıdar koltuğundan Orman Bakanlıçı; Orman Bakanlıgından odun üretimi; odun uretlmınden kereste fıvatı; kereste rıvatından mobilva; mobllyadan havali mobilya: bayalı mobılvadan hayal; havaldan hava; havadan mavs, mavadao göl; ve bir de mayayı tutturdun mu jole; nasıl zenpn O Anayasa Ne Diyor? îşte bu nedenledır ki Anayasanın 124 maddesının ıkıncı fıkrasındakı son cumle hukümetçe ılan edılen sıkıyonetımın onanması ve suresının uzatılması kararlarının ancak (M llet Meclısı + Senato olmak uzere) TBMM'nın bırleşık toplantısında verilebıleceği koşulunu koymustur Ayrıoa aynı maddenin birmci fıkrası sıkıvonetımin hantrt durumlarda «an edılebıleceg'nı ayrıntılarıyle belırlemıştır Bunları burava aktarmava gerek yok Yalnız şurasını belırtmek gerekır kı, 12 Mart Faşızmı bu maddeje de el atarak, 20 eylül 1971 gun ve 1488 savılı yasa ıle buna «ülkerun ve mılletin bolünmezlığını ıçten veya dıştan tehlikeye düşuren veya Anavasanm tanıdığı hür demokratık düzeni veya temel halc ve hurnyetleri ortadan kaldırmaya yonelen yaygm şıddet hareketleri hakkında kesın belirtılenn ortaya çıkması» dunımunu da eklemiştır. îşte bu ek, yeni 12 Martlara ortam hazırlamak ıçın, orgütlu, komandolu, bozkurtlu çevrelere meydanı boş bırakmıştır. Sıkıyönetimden soz eden Demırel, acaba Turkıye'nın üzerıne çokecek «Foyle bır gecenın sehennden hayır umar mı'« kendısı ve Turk halkı ıçın Demırel, «Anayasa tabu degıldır» demiş. Evet doğru. Bu ülkede bır tek tabu varsa o da Demırel'dır. Ve kimlerin sayesınde' Sıkıyönetimde Ne Olur? Bıze her sabah ekmek, gazete ve bır gun onceden ısmarlanan obur nesnelen getiren bakkal çırağına, 2o ekım 1975 cumartesı gunü sabahı «Şaban» dedim, «Yarın gazetelerl çok erken getır • Saf delıkanlı büvuk bır telaşla «Aman beyım, bılmıyor musun, yann Sıkıyönetim var; sokağa çıkamam» dıye janıtladı benı Hıç bozmadım Ve dedım kı «Sıkıyonetım sabah altıdan akşam beşe kadar Sen gazetelerı erken getırırsen bolca bahşış alırsın » Şaban gıdınce düşündüm Bu delıkanlı «Sıkıyonetim»ın sadece sokağa çıkma yasağı ydnunu biliyor ve ertesı pazar gunkü nüfus sayımı ÜYANDIRAN NİNNİ YASAK 3KTAY AKBAi; Evet Hayır T. I. R. Konusu ve Gerçeklerimiz akındogu dakı, petrol Ureten ulkelerın, gıderek zengınleşmelerı sonucu sanayıa jonelık yatırımlara başlamaları, Turkıye uzerınden karayolu üa yogun bır taşıma yapılma&ına yol açmıştır. Son bırkaç yü içinde tahmınler dışı artan bu transıt tasuna» cılıgınm (TIR), gerek ülkerruzder, feçen araç sayısv, Tt&refc&e bu araçların tonajına yeterlı olma>an alt yapı kuruluşlarımızdan olan yollanmızın kullanıimaz hale getırmesı karşısında, 8 ocaK tarıhınden ıtıbaren uyeulanmasına başlanılan, yeni tasıma tarıfelerı ıse, çeşıtlı tepkılere vol açrnıştır Tepkı gosterenler komşumuz Iran ve Turk taşımacılandır. Turk taşımacüan, Turkıye'de urret odemeye zorunlu kılmdıklarmı ve öbur ulkeler araçların? odettırılen yuksek vergıler sonucu, karşı mukabıl tedbırı ala cak olan oteki ülkelerde de ode yeceklerı vergı ıle ıkilı bır vergı oaeme zorunlugunda kalacaklarını dıle getırmektedırler. Yabancı ulkeler taşıt araçlarının, kendı ulkelerınde geçış vergısı vermedıklennı ıddıa ederek, ıkıli vergı odeyecek Turk taşıyıcısının yabancı taşıyıcı karşısında rekabetten yoksun hale gelecegı ve bu durumun da, yeni fılızlenmeje başlayan taşımacılığın, Turkıye'de yeşerırken olumu demelc olacagı, Turk taşımacılarırun onemle dıle ge»ırdıkJen yakınmalardır. Turkıye uzerınden geçen transıt tasımanın buyuk çogunlugu Iran'a, bır kısmı ıse Irak'a gıtmektedır. Irak yonunden henuz kamuoyuna yansımış cıddı bır tepkı saptanmıs degıldır. Iran'la oian sorun yıllardır dış pohtıkada bırlik ve beraberlık içinde yuruyen konularda dahı ayncalık gosteren patlamalara yol açmış Y «Nınni» vasakJannuş! Aman ne Ivi, ulusu nvnttnak aldatmak kandırmak vollan kapannoı, dive se\ınme}e kalkma.Mn Bu ııinnı o bildigıniz ninnı degii Uvutmuyor, uvandırı\or," aldatmıjor, kaııdırmıyor, gerçekleri gosterıvor «Masutn» bir ^.ırkıcık' SoWe\en de çıcek çibi taze bir genç kız «Aranjnıanla maranjmanla uyn» dıyor. Toplumu uyutmak içm ortı>a sUrultnu$ neler varsa bfr bir savtvor fotoroman moto.rornm, seks meks, pivango mıvango hepsi bırer al\on, bırcr uvutmj aratı. Oenc kızınıız bir şarkı \apmış, adını da «Nınnı» kovmuş Ilk kez r\"de çıktı so\ledi geçen harta Bunca ıç bavıllıcı, muiu. cu, kendınden gevirtici şarkılar, turkuler bo>alı saçıar, hay°uı bakışlat arasmda birdenbıre dıkkatı çektı Melike Demırag'ı «Arkadaş» fılmi>le tanıdık Sesi de guzel, da\ranı.slan da . Kendine verçi bir çızgı tuttıırdu, vuruvor o yolda Simdi bu «Ninnı»nın de vasaklama modasına uuıl.iıak «vasak» bir yapıt olduğunn duyuvonız TRT Denetleme Ivuru. u «Nınnı» şarkısmı, TRT Rad\o ve T\ sınde okunmasını \asaklamış. Lvutucu bır sarkı degıl dc ondan' Uemıra^ ın avukatı Dogan Tanyer Danıstay'a ıptal daıası açmış heraen. Da.a dılekçcsınde şoyle denılijor «Bu sarkı halkı uvandıran, ııyandır. mak ısteven bır çabamn urunudur. Ozellıkle TRT sıbı kaımı. ayunu olusturmak, toplumunu ç<<gdaş u>garlık duzcvinc erı»tirmek anlatım olanaklannı vararlı ve olumlu vo'lard» kııl. lanmak ve halkı uvandırmak ve uvanık tııtmakla gorevlı ve Rikumlu bir kurumun Ninnı parrasını surekll vavınlaması ge. rekır. Bu parça ıçındekı olumlu goruşlere sahıp cıkması ge•ekır » Ceçen gun sınema sanatçısı Fatma Girik telefonls ılginç bir lav anlattı Yaşar Kcmal m unlu «Ağndağı Efsanesi» romaıından çekilen fılm, Agn Ögretmen ükulunda vasaklanmış One fümın bu okul ogrencılenne gostenlecesı bıldırılmıs, sonra >kul müıluru fılmı gonnuş, ardından da yasaklama karan çık. TIIŞ Okuldan kımı ogrencıler tılmın baş oyuncusu Fatma di. ık'e durumu mektupla vazmışlar. Bavan Gırik çok sızgundu, ıvrıca da çok kızgın Haksiz mı° Hangımız uzçunlukle kızruılıgı zaman zaman, hem de avnı anda duvmuvoruz. Curik ie onemli bır romandan alınan, belli bır değer çizgısinın usıındekı bir fümın bır okulda, hem de Ağrı ilinın bır okıılunla nıje yasaklandıgını anlavamıvor. Kendisme ne dıyecefiml Jilemedım Sanata, edebıvata, gerçek degerlere karşı gıri'iilen uyımlar açık açık vapıhvor bu tur cırkın ışler, jasaklamalar. îlsa olsa o genç ugrencılere unlu romandan bırer tane çonlerebılır, fılmı gormemisler, ama romanı okurlar hiç değİIse Melıka Demıras'm «\ınni»sı vasaklanır, Fatma Gınk'ın baş olunu o\nadıçı «Igndagı Efsanesi» kıml okullarda goaterıl. nez kıtaplıklardan çağdas, edebıvatın unlu vapıtları, bu arala klasıkleşmış romanlar toplatılır' MC ıktıdarında bjnların >lmasına şaşılır mı? Nıye şa$ılsın? MC ıktidarının kişilenne, •eçnıışlerıne bır bakın, daha once neler vapıp neler dedıklerıne >ir bakın Içlerınden bır teki uzerınde durmak yeter, bav Ali saıh Erdem Ögretmen kıyımcısı, şımdı de edeb.vat tellariı lıve tarılıe geçecek bır kışı Ne acıdır, bu kışi gençIigınUe şur İe vazardı'. Evet «Nııını» vasaklanmıs' TRTvı vonetenler MC karaındakı adamlar Aranjmanla maranjmanla. fotoronıanla, mooromanla, totojla motovla, pıvangovla mıvangovla, seks'e neksle mületı u>utmak, o arada «i^lennı vurutmek» heves>nt<e ılanlarm egemen oldukları bır duzende elbette uvutucu ıunru'er okunur radjolarda, koskoca bır ulus duşsel beşikl< rde tmır mıngır salanır «uju uju da buvume» denılır Ama ne vapsaar, ne etseler ulus uvanıvor, avaga kalkıvor ılerı doğru vııruor, engellerı vıkıyor, kendi volunu kendi elıvle, kendi gucüv e asıvor. Vazarlan, sanatçıları bılınçli şarkıcılan, turkurule1, ovuncuları bılını adamlan, oğretmenleri, oğrencıleri, cmekilerı, halkı ıle tum nınnıleri ezivor, vok edıvor, ortadan kalırı>or îşte Melıke'ler, ışte Fatma lar, işte Yılnıaz'lar, i>te luhı 1er ıste ıstp ıste Ölçüjiiz bltkler YAZ KIŞ TATİLLERİNİZ İÇİN ^ ÖREN KALORiFER SICAK SU NEFÎS YEMEKLER Tam pansiyon 125 TL. Tel: 343 Cumhuriyet 671 ÖRJEN BORHANİYE. JÎNEKOLOG Opt. Dr. OKTAY CUMHUR A K K E NT ŞlsU Halaskârgazi Cad. 371 373 Telefon: 47 79 03 Evlenculer Beyoğlu, 23 ocak 1976 Turkıye'nm karayollarında «bırakınız gelsınler, bırakınız geçsmler» ılkesuun uygulanmasını ısteyebilmek, kanunızca, oz çıkarlarunıza verdıgımız onemın, dış ılışkılenmızde gereken cıddı etkılerı yaralamamış olması perçeğıne dayalıdır. Belırlı bır araç sayısına ve belırlı bır tonaja gore yapümış karavoüarımız şımdı, bu alt yapı gucunun çok ustunde bır yuku çekmek zorunlugundadır Ornegm 8 ton ağırlık araç lara dayanma nıtelıgındekı yollar dan, 18 tonluk trevlerler geçmektedır Kapıkule'den baslayıp, Erzurum a uzanan ulkenın omurgasını teşkıi eden ana yolun uzerjne buyuk olçude artan transıt taşuna ıle, ıkıncı ve çok daha ağır bır beden eklenerek, aynı omurgadan bu yüku de taşıması, «dost ve kardeş» demlmekte olan ulkenın ısrarla dıleğı halme gelmıştır Turkıye'nın uygulamaya başladığı yeni ucretlenn çok fazla oldugu açısından gelecek ve derhal teknısyenler katında goruşmeyı oneren bır Iran dıleğı, hıç kuşkusuz, çok doğal kabul edılebılırdı Ancak, yakın komşumuzdan, yukselen sesler, olması gereken, akorttan çok otede, bır takım tehdıt sesıenvle doludur. Orneğm; Iran'la Turkjye arasuıdakı kredi anlaşmasının. yenıden gozden geçırüeceğı ve îran'ın transıt tasımalan ıçin yeni yollar arâyacağı seslendır bunlar. Turk • Iran kredı anlaşmasının ulke çıkarları açısından sağladiKlan konusunda, anlasmanın ayrıntılarını bılmetiığımız ıçın herhangi bır yargıda bulunma olanagımız yok. Ancak, Îran'ın yeni vollar arayacağı konusunda, ıleri surülen çeşıtli bnenlerden de kaygılanmamak gerektığı kanısındayız Orneğın Rusyanın kara ve laşma, anlasmanın imzası ile TBMM'ndekı onaylanma tanhlennın ayncalığmdan oturu, sureTA, ULUSLARARA5I TAJIMAL4RDA, GEÇECEK TAJITlARDAN sınde bildırılmedıgınden, otoma GEREKT161NCE L'CRET ALMAMIZ DOĞALDIR. YAKIT AIMA Z0tık olarak, 5 yıl daha uzamış ve 1974'e değin Iran'a gıden taşıtRUNLU6U DA (KOMŞU OlKElERDEKıKE BENZER B1Ç1MDE) lann, ulkenın alt yapı kuruluşlarını ücretslz olarak kullanmalaHEMEN KONUIMALIDIH nnı sağlamıştır. Bu arada, 1967 \ilinda karayolu anlaşmalarına "başlayan Turkıye, trane+t geçıs, km 'ton başına 15 krş 'luk ucreti ongonnüştur Doların 9 TL olduğu, o günlerde, bu rakamın dolara oranı 1,5 senttir 1974 yılmda, anlaşma sona erdiğınde, Iran'a 15 krş'luk bır nılman bu olasüıklann ilki ola bu bolgedekl siyast tutarsızlık, ücret uygulanması gerekırken, ta rak gostenlmektedır Meteorolo gerekse yük kabullenebılme açı raflar arasındakı mektuplaşma jık koşullar açısından yılın 67 sından Iran ıçin yararlı bır yol ile, bu rakam bılemedığımız bır ayı büyUk ulaşım güçlugu ıçınde degıldır îranın yatırım bolgele nedenle, 9 krş olarak, saptanolan Kusyaİran karayolunun kul nnuı Tahran ve Tebnz jorelen mıştır 1975 yılında, İrania bu lanılması olanak dışıdır. Demır olduğu, dikkate alındığında, ıkı bır yıllık anlaşma da bıtmış ve yolunda ıse, demırjolu bağlantı lı taşımaların hangi ıstıkametten Turkıye yeni ucreti 25 krş'a çıGunumüzde, dolar sının yetersızlıgi sonucu, eşyanın gelırse gelsın, Iran'ı tatmın ede karmıştır 15 TL'dır îkı rakam arasmda tasınma suresı ve denetımındekı bılmesi çok şuphelidır belırsızhkler nedenı ıle bu varGeçmışe, îran ılışkileri açısın kı bağ yıne 1,5 senttır Yanı Tür sayım da, Iran ıçın geçerli olma dan kısaca goz atıldığında, 1964' kiye, 1967'den beri gerçekte, aynı vacaktır Basra Körfezı lımanla te yapılan 5 vıllık ıkili bır anlaş fıyat uygulamasını surdurmekterı da, yıik kabul etme kapasıte ma ıle transıt araçların, ucret dır. len bakınundan yetersızdır. Bey sız olarak, geçışlennın kabul eAraçlann Turkıye'nin devlet rut ve Lazklye llmanlan, gerek dıldığı gbrülur. 19d9'da bıten aneliyle yardım (sübvanse) ettığı ucuz petrolu kullanma karşılığı, yeni tanfeye gore odeyeceklerı 75 krş'luk yakıt farkı da onemh ve yeterlı degıldır. Bu ayncalığa karşın, halen Avrupa ulkelen pet TURKİYE BiLiMSEL ve TEKNİK rol fıyatlanyle lıtrede Turkıye aleyhıne 2,5 TL'lık bır kayıp bu ARAŞTIRMA KURUMU lunmaktadır Kanımızca, Turkıye den transıt geçış yapan taşıtlann geçış sürelennın, yakıt oran larının suratle saptanarak, belırlı bır dovızı gırışlerınde bozdurma zorunluluğunun konulması gerek lıdır. Bu uygulama komşu ulkelenmızden çogunun yıllardır haMusbet bılımlerin temel ve uygulamah dallarında oğretım yatır gonul dınlemeden surdurduk pan fakulte ve yuksek okul bolumlerınden mezun olmuş veja kendı lerı bır sıstemın de karşılığı olaalanında yuksek lısans (master) oğrenımı yapmış olanlara' Matecaktır. matık, astronomı, fızık, kımya, biyoloji, yer bilimlerı, veterinerlık, ve muhendıslık alanlan (ınşaat hanç) tıbbın temel dallan ile fen SOHUÇ egıtımı alanıyla ügılı konularda yurt dışında doktora yapmak is1) Turkıye'nın alt yapı tesısleteyenler arasından seçıleceklere destekleme bursları venlecektır. nnın oncelıkle, bu yeni yüku yuk (Fen egıtımı alanında doktora yapacak olanlann matematık, fızık, lenebılecek guce ve olanaklara kımya ve>a bıyolojı dallarında lısans derecesıne sahıp olmalan kavuşturulması ve bu nedenle, şarttır) bakun, onarım ve yonetım gıderBurslann dağüımı ıçın aşağıdakı şartlar konulmuştur: lennın karşüanabümesi içın, tum 1 Turk vatandaşı olmak. araçlardan vergı almması zorun2 1 Ocak 1976'da 30 yaşını geçmemış olmak. lu bır gerektır. 3 Unıversıte veya yuksek okullann bınnden, a) 10 uzerınden degerlendırme yapılan muesseselerde 700 2) Yabancı Ulke araçlanndan b) 20 uzerınden degerlendırme yapılan muesseselerde 14 00 alınacak vergılerın, obür ulkeler c) 4 uzerınden (A = 4) değerlendırme yapılan muesseselerde 2 80 dekı vergı oranlarıyle karşılaştırd) P ıyi, ıyi ve orta ıle degerlendırme yapılan muesseselerde ıyi maları yapıldıgında, buyuk ayn not ortalamasına sahıp olarak mezun olmak lık ve bunun sonucu Turk araç(Bu maddelerdekı sartlara ujdugunu her ogrenci mezun ollanna o ülkelerde karşı tedbırler duğu okuldan alacagı bır resmı belge ıle Kuruma bıldırecektır. olasılığı ortaya çıkıyorsa, ulkeBelge gondermeyenlerın muracaatlan dikkate alınmaz.) den geçecek yabancı araçlardan 4 Yapüacak bılım sınavını başarmak saglanacak \ergı ıle, Turk araç5 Yurt dışında oğrenımı ızleyecek kadar yabancı dıl bılmek, veya larının dış ülkelerde yukumlu kıbellı bır surede ve Kurunıumuzun gosterecegı bır ogretım kulınacaklan vergı oranına bakılma ruluşunda oğrenmeyı taahhüt etmek. (Bılım sınavında basan lıdır Ulkede saglanan vergı geügostenp lısan sınavında başan gosterpmeyenlere yurt ıçınde bır rı, Turk tasıtlarının dış ülkeleryıl sureyle yurt ıçi doktora bursu venlerek lısan ogrenmelen de odedıklerınden buyuk bır fark sağlanacaktır ) lılık gostenyorsa, Turk taşıyıcı6 Doktora oğrenımi yapacağı ümversıteden 197677 ders yılı ilk smın yeni atılım ıçınde bulundudonemı ıçın bır kayıt kabul belgesı (Akseptans) temın etmiş ğu bu ış kolundan silinmemesı olmak Bu belgenın en geç 1 ejlul 1976 tarıhme kadar Kuruma ıçın, hukumetçe yardım edümegondenlmesı şarttır. Bursu kazananlann 1 Eylul 1976 tanhıne sıne gıdılmelıdır. kadar kati kayıt kabul belgesı (Akseptans) getırmesi şarttır. Fakat alt yapı kuruluşlanmı7 Ogrenımi bıtınce yurda donerek ozel veya resmi herhangı bır zın (kısaca Yollarımızın) genışkuruluşta çalışmayı taahhut etmek. (Bursiyer ıstedıği Kurumu letılmesı ve korunması ıçm, aun seçmekte serbesttır ) ması zorunlu olan vergı oranı, 8 Halen Yurt içınde veya dışındakl yuksek bğrenım kuruluşladış ulke taşımacüarının yukJennnda son sınıfta bulunan oğrencıler 3. maddeyı en geç 197576 melenne olanak vermeyecek bır ders yılı sonunda yerine getırmek Uzere şımdıki durumlannı rakama ulaşmıs ise, transıt taşı belgelendırmek şartı ile müracaat edebılırler. macüığmdakı geçış ızm sayüaîlgılenenlenn doktora çalışması yapmayı planladığı konuyu nnda kısıtlamalara gitmek ve ayrıntılı olarak belırtmek şartı ıle, kalkınan komşu ulkelerın, bu Turkiye Bıilmsel ve Teknik Araştmna Koruma kalkınma araç ve gereçlenni, geBilim Adamı Yetiştirme Grubu rektığınde, çeşıtlı lımanlarda bek Atatürk Bulvan 221, Kavaklıdere ANKARA lemek pahasına ve sıkıntısmı adresıne yazılı olarak müracaat ederek form lstemeleri gerekmekTurkiye'ye degıl, kendilen çeketedır. Doktora alanını ve konusunu belırtmeyen müracaatlar dikkate rek, çözumlemelen dogaldır. alınmaz. Kurumdan temin edilen (TUBrrAKBAYFormDN1 68) 3) Türkıye"nin döviz kaybına form ile yukandaki şartlara ait ve formda belirtılen belgelenn son vermek içın, ülkeye gıren tamamını 9 Nisan 1976 gün ve saat 17.30'a kadar Kurum'a gönderveya transıt geçış yapan taşıtlarmeyenlenn muracaatlan işleme konulmaz. Postadaki gecıkmeler dan, kalış sürelen ve gıdecekleri dikkate alınmaz. (kat edeceklen) km dikkate alıllgılenenlere duyurulur narak, saptanacak olçude dovız bozdurma zorunluluğunun ı>.onul ması da eereken secıkmıs bır KARAYOLLARIMIZIN TAŞIMA GUCÜNÜN USTÜNDEKı AĞIRLIK ACI BIR KAYIP Merhume LuUıye Tezemen'in sevgılı eşı, Sabahat Taşkıran, Sermet Aykut, Şükran Acarbay, Mualla Onaran, Sevım Aydar, Gungor Memış v e merhume Günay Tezemen uı bırıcık sevgılı babalan Acar Adıkarr'ın agabevı, Melahat ve Mehmet Özer'ın Se>fı Adıkan ın dayılan, Sadun Taşkıran, Lemı Aykut Sabahattın Onaran Doğan Acarbaj, Kemal Aydar ve Mahmut Memış'ın kajınpederlerı Oktav, Serpıl Eıza, Ömer, Zeynep Lale, Demet, Neşe, Sabrı, Cem ve Alp'ın dedeleri, REFÎK TEZEMEN 24 ocak 1976 cumartesi günü vefat etmıştır Cenazesı, 25 ocak 1976 pazar gunü (bugun) Kuçukyalı Camunden ikındl namazından sonra kaldınlarak Küçükyalı kabnstanına deınedılecektır Tann rahmet eylesın. A t LE S î NATO YURTDIŞI DOKTORA BURSLARI FRANSIZCA Kadıköy yakasında oturan egrencllere Strasbourg Üniversites) mezunu bayan öğretmen taratından Fransızca dersi verüır. Tel: 58 68 96 HARUNFİLM KIVANÇLA SUNAR Yonetmen. Felıps Oyuncular ı Antonfs AQU1UB Jaime FERNANKZ Patrıcla 4SPIUİG» GERÇEKGİ MEKSİKA SİNEMASI'NIN BAŞESERl ITIBAREN A T L A S VE A S SİNEMİURINDA