Katalog

CUMHURİYEÎ 18 Ocak 1976 SAMİ BE^FENDİ 0 U KAMU ABDULCANBAZ VATAN DEDİLER Talip APAYDIN 43 Bu olayda Hasan ya altısuYla ya yedısındeydı Anavarza kayalıklarının üsttin de kartallar dönuyordu, kanat kanada. Çırışşıkleri çıçeklennl gü neşe uzatmışlardı, ak Uzaklarda bır bulut bu yana savruluyor, göl gesı bataklık yerını yalayıp Dumlu üstune kayıp gıdıyordu Çırışşıkleri çıçeklennde arılar, bal anları, kara, yanar doner arılar, sarıca, bal arıları, boncuklu, mavl arılar Mavi kengerler dikenlerinı kayalıkların arasından som mavı çıkarmışlardı Hasan kayalıkta bır keklık gıbı kayıyOKİu. Aşağısı, gün doğusu uçurumdu. Başı dönuyordu Hasanın. Uçurumda kartal yuvalanna inmiş, ne bır yumurta, ne de kartal yav rularını bulabılmisti Onu gören kartallar duvar gıbı düz kayalığın yuzünden koskoca kanatlarını çırparak, havayı sallaya* rak uçuşuyorlardı. Bahar guneşl kayalıklan kızdırmıştı. Kaya aralarında mavı sutleğenler, sarı safranlar, mor uçgül çıçeklen . Kekıkler aç açacaklar, guneşt» ağır kokulan ılgıt ılgıt esıyor. Hasan'm son umudu duvarın dıbındekı yuva^aydı. Ama bu vuvaya her zamn zor ınmlşti. Bır keresınde asılı kalmıştı da kayada, nasılsa kurtulmuştu ama, kurtulması çok zor olmuştu. Bır daha da o yuvaya Inmemıştl Eğer, o zaman elme o eşek incıri koku geçmemış olsaydı, ya da kok kopsaydı, yanmıştı, belln aha dıbe varmadan paramparça olurdu Ortalık karmakarış kokuyordu H a s a n böyle bahar guneşınde ortaük karmakarış kokunca, kokulan hıç bır kokuya benzetemeyınce, bunu kaya kokusu sanıyordu. Bu koku Anavarza kayalıklarının kokusuydu. Anlar, kertenkeleler, keklık yavrulan, yuvaları, kartal ya\ruları, çıngıraklı yılanlar, ok yılanları da böyle kokarlar. Anavarza kayalıklarında ınsanlar bıle bdyle bu kaya kokusuyla kokarlar. Hoş, ballı, bayıltıcı bir kokudur bu bahar guneşınde Anavarza kayalıklannda yağmur da baş ka türlü kokar, o da ıslak kaja kokar Bulut da kokar., o da baş ka başka kokar. Hasan hep kayalıkların kokusunu anımsar Bır de bır geceyi, kararUıgı, karanlıkta barut kokusunu . Barut kokusu ovada, top rakta başkadır, gecede kayahklarda baskadır.. Gece barut kokuyordu Gecedt, çok uzakta uzuuuun yankılanan kurşun seslerı, cıv cıv cıv Cıuıv, dıye gecede yankılamyor Anavarza kayalıklan onun ıçın bu yankılardır, bu kurşun seslerıdır, bu kokudur Anavarza goğunde kanlı kartallar doner. lyi anımsıyor. Onun her zaman ne korkunç amsıdır bu kurşunlu gece, bu yankılar, bu sabah sabah kartallann suzulmelen. Başüstüne yUıhajım. ihını alıp arkasmdan yurüdü Gecelenn çehrin sokaklan aı Yağmur sıyıl sıyıl vağıyordu. Afyon kalesi kapkara urmuştu. Sabaha daha çolc vardı. Arka arkaya yürüyorGel şoyle yanıma. Demek Kutahya tarafından saldırmış. le mı? Evet yuzbaşım. Kım soyledı? Istasjon memuru Yalandır belkı Bu tırtn memurlan hep gaynmuslum. erı oyle ıstıvor. Bılmem gayn 7başı dışlerım sıkıyordu. Avurtlan çokuk yuzune bır lyılmıştı. rkez karakolunun kapısını vurdular. Kım o? dedı bır ses Ben, yuzbaşı Macıt. Aç oğlum. Bır dakıka . süahını alıp doldur bosalt y»pö. Sonra kapıyı açtı. Buyurun, kımliğınıa? Sabancı değıliz Merkez Komutanı lle gbrüşeceğım. Hangi bırlıktensınız? Suvari alayından Konuşun yuzbaşım ama şımdi çıkar mı bılmıyorum Zaten ın burada yok. Kutahya taraiına gıttı. Neden? Duşman taarruz etmış Oraya çağırdılar Desene ışler karışık? Ne yapacağız pekı' Alayı anyalım graf odasına yürudu Buraya çok gınp çıktığı belllydi Ndr birşey soylıyemedı. Idekı odun sobası sonmüştü Mahmut ısınacakmış gibı va. rinı uzattı. Nobetçıyle bırbırlerıne bakıştılar. Nerden gelıyorsunuz' Akşehır'den Alayın araç gereçlerınl geürdık. Hımm, nerelısın? Uşaklıvım Ya sen* Çorumluyum. rden telgrafın tıkırtılan gelıyordu Yüzbaşı «tüti, hav Allah lin» dıye sojlendı. tkısı bırden kapıya eğılıp baktılar. Ne oldu yuzbaşım? ısun» ışaretı yaptı Ama yüzü kötü bozulmuştu önpmli vardı demek Alnını kaşıyıp duruyordu. Sonra kalkıp geıdada Sıgara yaktı. Ne oldu yuzbaşım? Birşey ml var? hmuda dalgm dalgın baktı Alay kalkmış, dedı. Alay yürüvUse geçmıs, Aaa, nereye? Eskışehır lstıkametine. v hmut dondu kaldı. Getırdığımız mallar ne olacak? sbaşı cevap vermedi Odanın ıçınde gldip gelmeğe başladı. lacagını duşunuyordu Egılıp per.cereden baktı Doğu vo1den ışıvordu. Yağmur yağıyordu hftl& Bırden aklına gelDI döndu Oğlum ekmek var mı blr parça' Var yuzbaşım, arkadaşlann taymları var. STanm tayın ver bakalım bıze. betçı yandakl bolmeden yarım tayın alıp getirdl Yüzbaşı kıye bolup bır kısmını Mahmuda uzattı Ye bakım şunu ur >arısını da kendısı yemeğe baş'adı Bır yandan dışan rdu ^eynır de var yuzbaşım, getıreyım mı? 3etır .zıcık e bırer dılım peynıri katık edıp kuru ekmeklerl yedıler eşekkur ederım oğlum Bız gıdıyoruz, ışınuz acele. Hadı ıt. an çıktılar. Süâhı ters as, ıslanmasm. calan kaldırıp yürudüler Şehrin sokaklan çamurluydu. ıkçe batıyorlardı Zahıreci Yakup efendmın kapısını vurYakup efendı yenıce kalkmış, sabah ezanına hazırlanıKapıyı karısı açtı, Buyurun Yakup efendı burada mı. acele çağır. Namaza durdu ıçerı buyurun. Selemeyız Işımız acele cup efendı aşağı ındı Anlamıştı gene önemli Ifler var. Buyurun yuzbEşım Islanmışsınız, ıçen gırın. Gırmıyecegız Başımız sıkışınca sana kosarız. 0 nasıl soz Gorevımız buyurun1' Bızım alay kalkıyor, duydun mu' Duvc'um, bılıyoiım. Istasyonda vüı yırmı çuval arpa var. Gece Aksehir'den <. Gel onu teshm al. Ne yapacağım'" Ne yaparsan yap1 Bır yere sakla Sonrm alırız. sm duşundıl Ellerını açıp kapadı. Yonan buraya da gelırse . Kujulat bır yere Askerıyenın olduğu inlaşılmasm. Bır îim olur Ayrıca bize dort araba buldur. Koşum moşunı f. onları alaya gotureceğız. 01 r O kolav Hadi' Duracak zamanımız yok ağa Alayın blr kısmı yübıle. ietışmemız gerek (DkVAMl \AR) YILANI ÖLDÜRSELER Anası dünya güzeliydi, gencecikti, küçük bir kız çocuğuna benziyordu. Babası çok yaşlıydı, saçı, sakalı aktı. Anasının uzuuuuuun saçları vardı, beline kadar inen, herkes söylüyordu, Çukurova'nın belki de dünyanın en güzel kadımymış anası.. YAŞAR KEMAL Desenler: ABiDiN DiNO **7 C A> h •• , ••• Bu sabah ışe gıtmedı Çok sıcak vardı Koydekı herkes tarlaya çalışmağa gıtmış Hasan gıtmemıştı Içı sıkılıyor, ne yapacağını bılemıj'ordu. Anasma hıç bakmıyordu. Yaşı dokuzdu. Ne bılsın Hasan, herkes oyle dıyordu. Anasıyla bır gozgoze gelecek olsun böyle sabahlarda, çüdınyordu. Boyle sabahlarda, daha gun dog madan, anası yayığın ılk tereyağı topağını ona verırdı. Üstü ayran kabarcıklı tereyagım Hasan sıcak t»ndır ekmeğıne surer, uzak agaçlartn altına gıder, sıner jerdı. Anasma hıç bakamıyordu artık Ne yuzune, ne de yurüyuşune. Anasını gormeyelı handıdır. Boyle sabahlarda hep hep boyle olurdu Içı ıçme sıgmaz ne yapacağım, edeceğmı bılemezdı. Çılgıncasına kovun ıçınde dolanır dolanır ondan sonra da ne yaptığuu bılmezdı. Bu kundağı Kundağı sedefli değerli tüfeği ona daha yedi yaşında vermişlerdi.. oglunu bırakıp kocaya varmıyordu. Kocaya varsa da başka koylere gıtse bir daha Hasanı hiç mı hıc Roremevecektı. Ceyhan suvu azalmış, eumus pırıltısında akıyordu. Yarlarda (nırruk kuşlan ardındaydı Hasan, sabahlardan akşamlara. akşamlardan sabahlara kadar punnk kuşlarının dehklerının ağzında beklivordu. Ince eözenekll ağlar bulmuştu. onları vılan delıgı eıbı yara ovulmus delıklerin aSzma torba gıbi asıvor. delıkten çıkan kuşlar da bu ağın içme düsuvor lardı. Hasan su k&bagından vat> tıgı kafeslere kovuyordu bu ma vı som mavi kuşlan Durmadan karsısma alıyor bu som maıı kuşlan sevrevlıvordu Bovle bır mavı gorulmus deSıldı Hasan vağmurcuk kuşu da dedıkleri gurruk kuşlarını seyrederken mavl Wr düş lçine ginyor, maviler yayılarak içi mavıye keserek, bır esnklık içınde çoftalıyordu duşlerivle Kırlançıç hlç vakalanmaz. bu kov kov oldu olalı valnız Hasan Kırlangıc vakalamıstı Hasan ne edıvor edıvor, her eün bes on tane kırlanpıçı vakalıvor. bır ıpe Renvor, bövle uçuruvor. akşam olunca da kırlaneıçlan her zaman degıl ıpe baglı olaraktan eo 5e stlıvenvordu Hasan Anavarzanın bir ma§arasmda kartal va\rulan da DUVUtuvordu Hasan her sabah evden cıkıvor ancak eün kavustuktan sonra gozgozu eormez olduktan sonra ortalıktan el avak çekılaıkten sonra kove donmordu. Her zaman da sedefli rufesı elm de Sedefli tulegını hıç bırakmıyordu. sedefli, değerU tüfeği ona daha jedı yaşında vermişlerdi. Bu tufekle o gun bugundür vurmadığı canlı kalmamıştı. Önüne gelene ateş edıyordu Hasan, kuşa, keçılere, kartallara, keklıklere, çakal lara, serçelere, msarüara Yaaa, insanlara büe ateş edıyordu Hasan... Üç amcası vardı.. Uçü de ona ses çıkarmıyorlardı. Bütun koy akrabaydı.. Kücucük bır koy du. Goçebelıkten daha yenı çıkmışlardl. Buraya yerleşelı daha çok olmuyordu. Amcaları, babası onun kadarken Bınbogalarda suru surü koyun guduyorlarmış. Çobanmışlar, kara çadırlan varmış yedi dıreklı Her nevse her zaman bu yedi dırekli çadırla daha ovunuvorlar Terevağını nar bahçesının ıçınde vedı bıtırdı Karnı ıvıce dovmuştu. Tufeğını aldı elıne. Gerı, yenne koydu. Sedefi dogan gUnun ılk ışıklarında mavıledı. sondü, ıpüedı. Uzun bır süre hıç kıpırdamadan, ellerı yanlanna duşmuş, boynu sag yana egümış tüfeğe baktı. Tufek yandı sondü. Anası avluda gıdıp gelıvordu. Pun va Ruzeliydı. Genceçıktı. Kuçuk bır kız çocuğuna benzıvordu. Babası çok yaşlıydı. saçı sakalı aktı, şımdi oldugu eıbı anımsıvor babasını.. Anasının uzuuuuuun saçlan vardı, beline kadar ınen. Herkes oyle söylüyordu. bu Çu kurovanın, belkı de dünyanın en guzel kadınıymış anası. Anasını ıstemeven delıkanlı yoktu şu koca Çukurovada Anası bütun ısteklerı çevınyordu. Oglundan bı ncık Hasanından a\rılmak ıstemıyordu Anası gıtse. Hasan bu rada kalacaktı Hasanı amcalan anasma vermijorlardı. Ana da Hasan anlartn da, yılanlarta da, Anavarza yamaçlanndaki tekmıl kuşlann börtü böcetın da baş belâsıydı. Bu köyden de çok çolc kaçmak i^tıyordu Haftaya bır iki güne bır karşıya geçıyor, otekı kbvlers kadar yüriıyor, sonra nedense, bplki de korkudan, Eerisln Keri dönuyordu. Bır keresinde ta Kozan üstune Parsağa kadar, bir çobana arkadaş olup Ritmiş, sonra da gerıye dönmüştü. Ne vapacaŞını bllemivordu Blr çey bılıyordu kl bu köyde kalms^nalıydı. Ya da anası 0tmell lsır yere . Anası anası gitmell. Herkes anasma düşman. tnsan bu düşmînlık Içlnde boguhır Anasına olan düşmanhk kendlne de geçıvor, bogulacak gibl oluyor du bu köyde. Hlç blr sey için kat lanılmaz böylesine bir düşmanlık ortasmda. Büvük anası, halalan. amcalan, amcalannın kanlan, akrabalan. hiç kımse konusmuyordu anasıyla. öylevse anası bu köyde ne duruyor. O kadar da Ruzel kı, o kadar da dünya güzelı kl .. Anasmın kövden salt kendlsmi bırakıp gıtmerae^l onun onurunu okşuyordu. Anasına karı karmakanşıktı. Dıvorlar dı ki, nnasını ortanca amcası istıyormuş ama. anası da diretiyor onu istemıyonnuş. înanıımaz bır tedırgınlıktevdl Haan Bu v\.zden de kendisinı kuşlara boceklere vurmustu. Şu dunyada sanlacak bır canlı, bır dal arıyordu Hasan. Hasan olanı bıtenı hıç kımseye sövleyemlvordu öldurseler de soyleyemezdl Hasanı sarmıçlardı kusafmışlardı dört bır yandan. Bır türlü, ne yapsa, nereve gıtse bu kuşatma dan kurtulamıvordu bir türlü 1a sını taştantaşa vuruvor kuşatıl dıgı verden onu sarai demır hal kanın içinden bır turlü çıkamı yordu. Her eün kaçmak, her eün ma fcaralar, kartallar. bocekler. yı lanlar her trun her sun Hıç bır çocuk arkadaşı da voktu Ya o çocuklardan kaçıvor va ÇOCUK lar ondan kaçıvorlardı Salıh vardı vardı ama, Salih de hıç konuşmavan bınsıvdı Daha iyi va, varsm konuşmasm Hasan ona konuşuyor konuşuyor başını şi"rıvordu çorueun. tnsanın bovle hıç Konusmavtn bır arkadaşı olması bıkmHdan u sanmadan da onu dınlemesı ne ivi Hasan bır esriklıkte mavl vtt murcuk kuşunda, ha\ada ddnen kartallarda, çıngıraklı yılanlaraa bır de Salıhte kendını nmıtmjn olurdu Y A RI H : BABANIN OIUMU DİŞİ BOND Eai İ5ACHT VEeRMECJeK SHZ V DALSA5I Maft£OPTECl"W»P Hİ KAZANtyOE > LACU H E P UAICV! LAB *(l MELlBOpTEJîl yUTTU f?MCAr N E E E