Katalog

ÇAGDA5 5TAYINLAR1 Alamanya Beyleri İle Portekiz'in Bahçeleri NEVZAl ÛSTÜN'ÜN GEZİ NOTUAK1 tsteme tdreslt C3afa1ofln, Halkevı sofc. Mo: « 9 « , tstanbnl umhuriyet 52. yıl, ıayı: 18486 Kurucusn: YUNTJS NADİ 18 Ocak 1976 Paıar Ecevit: "Demirel Başbakanlıktan uzaklaştığmda demokrasimiz esenliğe kavuşabilir,, NKARA, (Cumhuriyet Bürosn) CHP Genel Başkanı Bulent E•vıt, Başbakan Demirel'i ağır r dille suçlamış ve 12 Mart önismde olduğu gibi, şimdı de ülsyı kana buladığım belirterek, incak bu suç kışkırtıcısı kıms, demokrasi kurallan içinde ısbakanhktan uzaklaştığı zaman ürkiye ve Türk halkı güvenliğe, smokrasımiz esenhğe kavuşaUecektir. Bunu bır an önce sağlamağa çalışmafc, bizim görovuniz olduğu kadar, hangı parride veya görüşte olursa olsun dökülen kanların ve yapılan devlet soygunlarınuı sorumlulugunu vio daniannda taşımak ıstemeyen her Millet Meclısi üyesınin de görevi olacaktır» demtştir. Öte yandan DP Genel Başkanı Perruh Bozbeyli ise dün verdıği demeçte, Demırel'e «Bir an ovveı (Dcvanu Sa. 9, Sü. 4 de) Sanayici ve îşadamları siyasal ve ekonomik sorunlara ilişkin görüşlerini açıkladılar Sakıp Sabancı, iç finansman güçlüklerinden söz etti; Berker: «Türk gençliğini birbirine vurduranlar totaliter yönetim istiyorlar» Vehbi Koç, «Yasalar karşısında kaba kuvvetin yaşama şansı olmadıği 1976 yılında ispat edilmelidir» şeklinde konuştu Yılanı Oldürseler "Kaba kuvvetten çare umanlara karşıyız,, TUrk Sanayicilerl ve îşadamları Derneguun genel toplantısı dün Tarabya Otelinde yapütnıştır. Vehbi Koç, Sakıp Sabancı, Feyyaz Berker, Haljt Narin, Nejat Eczacıbaşı, Güngör Uras, Er tugrul Soysal, Selçuk Yaşar. yap tıklan konuşmalarda, günümuzde Türkiye"nln karşı karşıya bulundugu ekonomik, toplumsal ve siyasal konularda görüşlerini açıklamışlardır. İSTANBUL HABER SERViSi Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Vehbi Koç. «kaba kuvvetten çare uman gruplara tamamen karşıyız» demis ve daha çok sıyasi konulara agırlık ver. diği konuşnıasında özetle şu nok taJara değinmiştır: # 1973 seçimlerinden beri siyasal istikrar saglanamamıştır; siyaset adamlan arasmda giderek artan sertllk, demokrasınin geregı olan uzlasma kapılanm her Reçen Rün Wra« daha kapatmaktadır. # Çalışma banşını zedelemek lsteyenler, işçl işveren ilişkile rini son aylarda asınhklara sor> lamaktadırlar. • 1975 yılı, lyi nava feoşullarırun getirdıgi bol ürün, döviz transferlerimn zamanında vapılması, temel mallarda vokluk çekümemesi ve yatınmlann de. vamı sayesinde başarılı bır vıl olarak ıdrak edilmıştir. • Tanm ve Toprak Befomıu konuları sonuca bağlanarak Tür(Devamı Sa. 9, Sü. 1 de) Franco'ya Övgü spanya'yı tam 39 yıl (pençe1 kahrında) inim inim inleten Francesco Franco öldüğü gün Paris'te idim. Haberi iyııuayan hemen bütün gazete•, sanki kendi ülkeleri bir kar abasandan kurtulmuşcasına irl untolu başlıklarla oh çekiyor, erede lse sevinç çığUklan atıcırlardı. Franco'non ölümü yalız Fransa'da değil, ezici çoğunığu ile düny» karauoyund» ıetnnunluk uyandırmıştı. Bu ıddetli tepkinin sanırun ayrıca sikolojik nedenleri olmabydı. ark yıl sürdürdüğü baskı rejiıi bir yana, bitkisel yaşama girıezden az öoce General Franco ünya kamuoyunun eğilimlerini ıiçe saymış, birçok devlet ve hüümet baskanlarının araya gierek af dilemelerine karsın yeİ gencl ölüm cezasına çarptıran nahkeme kararmı gözünü kırpoadan onaylarmştı. Llkelerinin zgürlüğü uğruna çağdışı bir likta yönetimine başkaldırmakan başka bir suçları olmayan IU gencecik İspanyolları bağış»makla, kırk yıllık kendi tutununu unutturmasa da, yaşamııın son basamağında Franco ler halde bir şey yitirmez. hiç leğilse insaucıl bir jest yapmış lulunurdu. Kitap toplamalarını Sartre ve FransızYazarlar Birliği tepkiyle karşıladı Türkiye Yazariar Sendikası Genel Başkanı Azız Nesın, dün düzenlenen basm toplantasında, bazı kitaplan yasaklayan Milli Eğitim Bakanlığı genelgesüu kınamış, «Türk halkuıın buyük tarihsel talinsizliği olarak Eğitım Bakanı koltuğuna oturabilmiş Ali Naili Erdem ve onun gıbıler kitaplanmızı yalnız bır süre için olrul kitaplıklanndan toplatsalar bile, yazarlanmızın adlannı ve yapıtlannı Türkiya insanlannın gönüUerinden kazımaya güçleri yetmeyecektir» demiştır. Bu arada ünlü düşünür ve yazar Jean Paul Sartre ile Fransız Yazarlar Birliği ve Fransız yazarı Vercors ile Emanuelle Robles, Türkiye Yazarlar Sendıkasıru destekleyen telgraflar göndermislerdır. Teigraflarda yasaklamalar kmanmış ve Sendıkanın tüm ginşımlerınin desteklendiğı belırtılmıstır. Aziz Nesın, basm toplantısmda, Milli Eğitim Bakanlığı genelgesıyle, odul kazanmış bır çok yabancı kıtapla, Türk edebiyatmı dünyaya tanıtan yazarlanmızdan Oktay Akbalin, Refık Erduran'm, Afet MuhteTemoğlu'nun, Tank Dursun'un, Rıfat Ilgaz'm, Kemal Bilbaşar'm, Mahmut Makal'ın, Bckir Yıldız' ın, Fakir Baykurt'un, Çetin Altan'ın, Yasar Kemal'ın ve Azız Nesin'in kitaplannın oltul ve sıruf kitaplıklanndan toplattınldığını belirtmlf, komandoların saldınlan konusunda ise îvmlan soyleoüstir: Kefflandoiar Bütçe İ Komisyonunda i Milli | Eğitim Bakanı «4 Başbuğ'un emir subayı,, olarak nîtelendirildi Bütçe Karma Komisyonunda Müli Eğitim Bakanlığı bütçesl görüsülürken şımdiye degtn görülmemış bir kalabalığın komısyon salonunda toplandığı dikkati çekmış ve söz alan üyeler, genellikle öğrenci olayları Ue öfretmen kıyımı üzerinde durrnuşlar, Bakan Ali Naili Erdem'l cBaşbuğun emir subayı» olarak nıtelemişlerdir. MUlî Eğitim Bakanhğı bütçesl üzerinde söz alan Metin Tüzün (CHP), Erdemin Bakanhkta bulunmasını talihsizlik olarak nitelemiş, ve öğrencilerin Türkiye'nın defişik yerlerinde okullardan atılmasını dile getirerek buna bır örnek vermiştir. Tüzün'ün (Devamı Sa. 9, Sü. t de) Î «Cç büyük kentinüzin dışında kalan kent ve ilçelenmizde resmi olmayan, ama ıktidarca desteklenen gerici kisiler, örgütler ve kurumlar yoluyle komando denilen kişiler ve Türkiyemlzin ocağına incir ağacı dikınek isteyen Ülkü Ocaklüarca lötapçı dukkânlarına yapılan baskınlar, (Devsau S». a. Sü. 3 de) Yurda dönüşünde Francesco FVanco üstüne beu de bir yergi razısı döktürmeyi tasarbyordum. Bunu ne Ispanva dikiatorüne tarşı beslediğim nefret duyguluna, ne de soyut olarak baskı rejimlerinin kötülüğünü saptama isteğine baglamayı düşünmüyordum. Amacım sadece bizdeki dikta özlemcilerini uyarmak, onların boş heveslerini kırmaya çalışmak olacaktı. Arada geçen haftalar beni ister istemez birtakım kıyaslamalara zorladı. Bu kıyaslamalar sonucu, dünyada her seyin görece olduğunu bir daha gördam ve yaşaiüğımız koşuliar altında Franco yönetimi üstüne yergi değil ancak bir övgü yazjsı yazabileceğimi anladım. Bakuuz: General Franco hiçbiı zaman keudini oiduğundan başka türlü tanıtmaya yeltenmemiş, maksadım saklayıp kişiliğini maskelemeye kalkışınamıştır. Onun ağzından «demokrasi. ye bağüyun, özgürlüklere hayranım, sandıktan çıktım, çüayoTum, çıkacağun» gibi gerçek niyetlerini örten sözler duyulmamıştır. Devlet yönetiminde olsun, toplumsal yaşamda olsun açıkhk ve içtenlik daima erdem sayılacağına göre Franco 'yu kimse kınayamaz. O, halka yalan söylememiş, halkı kandırmamış, bir iç savaşın sağ yanlı komutanı olarak kıbcmın hakkiyle iktidar yerini ele gecirmiş, doğru yanlış, devleti inandığı 11keler doğrultusunda yöneteceğini saklamamıştır. Işbaşında bulunduğu uzun yülar boyunca işçi sınıfı aleyhine sermaye çevrelerini korumakla birlikte ya> kınlarına, dostlanna özel çıkarlar sağladığı. onları koruduğu duyulmamıştır. Onun iktidar döneroinde dikta yonetimı altında boynu bükük köle yaşamua katlanmaktansa İspanya'yı bırakıp yabancı ülkelere sığıaan birçok bilim, sanat adamı iie fikir ve kol işçileri obnuştur. Bunlardan dünyaca tanınmış müzisyen Pablo Cazals, ressam Pablo Kcasso ve tarihçi Salvador de Madariaga, «Franco ölmedikçe bi2 İspanya'ya dönmeyeceğiz» diye and içmlşler, ne yazık kl içlerinden ikisi, Cazals'la Picasso, çok uzun ömürlü olmalanna karşın Franco'dan önce ölmüşlerdir. Cazals sol eğilinüi, Picasso ise partiye kayıtlı bir komünistti. «Guernica» adlı ünlü tablosu faşizmi tılaşümaz bir fAçle iârKtlcvpn bir vaoıt sayılır. İzmir'de tutuklanaıı 50 komandonun öğrencilikle ilişkisi olmadığı açıklandı Hikmet ÇETiNKAYA İZMİR Devlet Güvenlık Mah kemesüıce oncekı gun tutuklanan 50 sanığın oğrenci olmadığı Savcı Ekrenı Özler tarafından dün açıklandı. DGM'nin çevresinde polisin gözleri bnünde, guvenlik önlemı alan komandoların, Ege Unıversıtesi Fen Fakültesi ile Mimarhk Fakültesi'ne sılâhlı saldında bulunan 147 kişiden 50 kışinın tutuklandığını öğrendiklen an yaptıkları gosten gerçekten tuylerımizi dıken dıken ettı. Soruşturma Savcısı soruyordu, sanıklara tek tek. Kınuleri komünıstîerin haddini bildirmek ıçın gitmışlerdi Ege Ünıversitesı'ne, kımileri oradan geçıyorlardı. (Devamı Sa. 9, Sü. ? de) = § | ğ | | | = 5 ^ Ş = E = = E S = = = = E S ^ Ş YAŞAR KEMAL'in SON YAPITI ANKARA, (Cumhuriyet Bürosn) = ABİDÎN DlNO'nun ÇIZGÎLERIYLE BUGÜN 4. SAYFAMIZDA niııııııııııııııııııuııııııııifiıııııııııııııııııııııııııııuuııııııınııııııııııiı Meteoroloji yetkilüt'ri, kar yağışuun bueün de dev&m edecejüıl bildiriyorUr.. Kar, ulaşım ve haberleşmeyi etkiledi (Cumhuriyet Haber Merkezi) Yurdun büyük bir bölümünü etkısı altma alan yoğun kar yağışı, ulaşım ve haberleşmenin aksamasına yolaçmaktadır. Devlet Meteoroloji îşleri Genel Müdürlüğü ilgilileri, kar yağısının bugün de süreceğıni, hava sıcaklıklarında hissedilır derecede azalmalar olacağını ifade etmişlerdır. Yoğun kar yağışı yüzünden Genç Tatvan demiryolunun kapanması üzerine, Tahran bağlantılı Van golü ekspresı oncekı gece 01'de 50 yolcusuyla Genç istasyonunda kalmıstır. (Devamı Sa. 9, SÜ. 2 de) Klerides toplumlararası görüşmelerde temsilcilik görevinden istifasını geri aldı İnet Rıza Y&UH LEFKOŞE Kıbrıs Rum Temsilcıler Meclisi Başkanı ve Kıbrıs sorununun çozümü için yürütülen toplumlararası görüşmeler deki Rum Temsilcısi Glafkos Klerıdes, dün yaptığı açıklamada, «Temsilcilik görevi ile ilfili istitıfasını geri aldığını ve görevine devam edeceğini» söylemiştir. Yunan Başbakanı Karamanlis, Makarios ve Rum Temsilciler Meclisi'nin, Edek Partısi Başkanı Lıssaridıs ile bir bagımsız milletvekili dışındaki üyelerinin çağrısı üzerine istifasını geri aldığım açıklayan Klerides, «Kıbns sorununun bu dönemmde istifasının Rum davasına zararlı olacağı ka(Devamı Sa. 9, Sü. 8 de) GÖZLEM UGUR MUMCU Ateşle Oynamak D îran'm, Türkiye üzerinden transit taşımacılığı kaldıracağı açıklandı (Cnmhuriyet Haber Merkeri) îrah üluslararası Nakliye Şırketı, karayolu taşımacılığı için bır haftaya kadar Türkiye yenne, Surıye ve Ürdün transit yolunun kuUamlacagını açıklamıştır. Tahran Radyosu'nun haberine göre, açıklamada. Surıye ve Ürdün'den geçen yollann kullanılmasma. tran'm ithal ve ihraç mallannm, Türkiye'nin iki sınır kapısında birıkmesini önlemek amacıyla karar verildiği belirtilmıştır. İran Üluslararası Nakliye Şirketi, Urdün ve Suriye ile bu konuda anlaşmaya varüdığmı da bildırmiştır. Iran, karann yürürlüğe girmesi üzerine, Türkiye üzerın'l" baskıya başlamış ve Şah ybnetiminin görüşlerini yansıtan «Kayhan» gazetesi, diplomatik bir dille olmamakla beraber, Ankara'yı uyar mışür. Adı geçen gazete bu konu daki bir yorumda, «İki ay önce ikı ülke arüsında 1.2 mılyar dolarlık kredi ile ilgili anlaşmanın gerçekleştirilemeyeceği, çünkü bu paranın en başta Türkiye'den geçen transit yollannın genişlemesı için verileceğı» bildirilmıştır. Îran'm bu yönde karar almasına, Türkiye'nin TIR araçlanndan karayolu ücreti almasımn yol açtıgı bildirilmektedir. Türkiye, 9 Ocak tarihınde yürürlüğe koydugu kararla, ülkeden transit yapan her T1B kamyonundan her ton için kilometre başma 40 kuruş, her kilometre İçin yakıt maliyet ücreti olarak da 75 kunış aiınmasını kararlaştırmış ve bunu uygulamaya koymuştur. Türkiye'nin transit taşımalanna ilişkin karannı uygulamassndan vazgeçrnemesi tizertne, îran Korutürk, TRT Genel Müdürlüğüne atama konusunda Demirel'in görüşlerini kabullenmiyor ANKARA, (Cumhuriyet Bürosn) Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk ile yaptıfı görüşmeden sonra Başbakan Demirel'in, TRT Genel Müdurlüğü'ne yapılacak atamanm bir •tartısmaya» dönüşmesini açıMamasından sonra durum daha da kanşmış ve Cumhurbaşkanı Korutürk'ün «Yasalarla çelişen bir onaya nza göstermeyeceği» ögrenilmiştir. Başbakan Demirel'in önceki gün de, atamanın birkaç gun içinde çözümleneceği yolundaki sözlerinin aksine, TRT Genel Müdurlüğü'ne yaptırümak istenen atamanın Cumhurbaşkanı tarafından çok «Dikkatli ve tıtiz bır hukuk anlayışı içinde» çözümlenmesinde dırendiği de öğrenilmiş ve bu konuda Çankaya OLAYLAR1N ARDINDAKİ GERÇEK MGK ve Demirel bn müessese tasanda bir Anayasa orgam haline getirilmektedir.» Görfllüyor ki, MGK'nın görev alanı «Yurt müdafaasıoın genel prensiplerini» tespit smırlan içindedir. 111. maddenin metninde «MGK, milli güvenlik ile ilgili kararların aünmasında ve koordinasyonun sağlanmasında yardımcılık etmek üzere gerek11 temel görüşleri Bakanlar Kurulu'na tavsiye eder» demektedir. Ne var ld, 90 gfinlerde Cephe Hükümetinin tDtnmu, Anavasarun 111. maddeslne ters bir jönelişi yansıtmaktadır. Cephe emirel'in hünerlerüıden birt de, ban kavramlara sahip çıkmak (çin gösterdiği açıkgözlülüktür. «MilliyetçUik» «Cnmnuriyetçilik» çibi kavramlara ipotek koyan Cepbe Başkanı, SUâbiı Kuvvetlere ve devletin güvenlik kuvvetlerlne de sahlp çıkmaya kalkışmaktadır. Bir ulkede silâhlı kuvvetleT, tç siyasa» dengelerinde knllanılmah istenirse, o ülkede demokratik sistemin temeüıv de bir bozuklnk var demektir. Sllâhtı Kuvvetler. herhangl bir partinin değil, tum Türk olnsummdur. Zaman taman si. yasal çalkantılar sonucu, «Uâhlı kuvvetler içinde olnşan «cnntalar», ban siyasal partilerle onrfitse! ItişMler knrabllir. Ba cuntalarla silâhlı kuvvetlerf özdeş söstennek, basta bu cuntalarla Işbasında kalmayı düşiinenler oLmak üzere, birçok kim.seyi yanıltabiür. 1961 Anayasası. Türk Silâhlı Kuvvetlerl tarafından errvekleştirUen bir thtilâl sonunda hazirlanmıs ve halkoyunca onaylanarah vürürlnğe konmuştar. Bv Anayasamn altında sllâhlı kuvvetlerimizin barcı bulunmaktadır. Anayasamn ÖDsözünde, şn sözler ver altnaktadır. Anayasa ve bukuk dışı tutum ve davranışlariyle meştUevanu Sa. a. SQ. 7 de) M illi GüvenUk Kurulu (MGK) Anayasal bir kuruluştur. MGK fikri, 27 Mayıs 1960 devrimiyle oluşmoş, Silâhü Kuvvetler ile hükümet arasında doğabilecek uyum noksanliklarını giderme kaygısuıdan doğtnuştur. Bununla birlikte MGK'yı düzenleyen Anayasamn 111. madde geTekçeslnde şu görüş yer alnuştır: «Turt müdafaasmın genel prensiplerini ve siyasetini tespit ermek için Ugill bakanlardan ve Genelkurmay Başkanından müteşekkil yüksek bir kurul bütün modern devletlerde yer alınıs bulunmaktadır... Modern ^ r r r 1 \ • • ••• 976 MAI riHA DOĞRU