Catalog

8 Melek KIRMACI TUSAM Avrupa Araştırmaları Masası kirmaci@tusam.net Slovenya AB dönem başkanlığı ile uluslararası saygınlık kazanmayı hedefliyor… C S TRATEJİ söylenceye göre Triglav Dağı’na tırmanmak gerçek bir Sloven olmanın koşulu. Avrupa Kültürlerarası Diyalog Yılı ilan edilen 2008’de Roma, Germen ve Güney Slav topraklarının ve geleneklerinin buluşma noktası Slovenya’ya verilen dönem başkanlığı eski ve yeni Avrupa’yı bir araya getirmekle kalmayıp Avrupa halkları arasında bir arada yaşamanın ötesinde Avrupa haklarını aynı potada eriterek kültürlerarası toplumlar yaratmak amacını sembolize ediyor. Bu nedenle anayasa krizi ve Doğu genişlemesi nedeniyle oldukça sıkıntılı günler yaşayarak kimlik krizine sürüklenen Avrupa’da Slovenya’nın dönem başkanlığı boyunca sergileyeceği uyum ve göstereceği başarı Avrupa’nın da başarısı olarak görülüyor. arçalanan Yugoslavya’dan AB’ye girebilmiş ilk ve tek ülke Slovenya 1 Ocak itibariyle AB Dönem Başkanlığı’nı Portekiz’den devraldı. Yeni üye ülkeler ve eski komünist ülkeler arasında AB tarafından "örnek öğrenci" olarak gösterilen Slovenya şimdi sınıf başkanı. İki milyonluk nüfusu ile "Alplerin güneşli yüzü"nün ülkesi Slovenya, AB’nin oniki yeni üyesinden dönem başkanlığı koltuğuna oturan ilk yeni üye. Bu küçük ülke altı ay boyunca 27 üyenin ve 490 milyon AB vatandaşının sesi olacak. Dönem karnesine "yıldızlı pekiyi" yazdırabilmek için gecesini gündüzüne katarak çalışacağından şüphe duyulmayan bu küçük Alpler ülkesinin elde edeceği başarı Slovenler için oldukça önemli. Çünkü AB’ye 2004 yılında üye olan Slovenya için dönem başkanlığı görevi 1991’deki bağımsızlık ilanından bu yana Slovenya tarihindeki en fazla çaba gerektiren projelerin başında geliyor. Aynı zamanda Slovenya’nın dönem başkanlığı boyunca sergileyeceği performans yaşlı kıtanın tüm üyelerine eski komünist "yeni" Avrupalı Slovenya’nın gerçekte ne kadar Avrupalı olduğunu gösterecek. Slovenler için AB dönem başkanlığı bu küçük Alpler ülkesinin Slovenya’nın "küçük" olmadığını kanıtlamak için ele geçirilmiş tarihi bir fırsat olarak görülüyor. Slovenya’nın yeni Devlet Başkanı Danilo Turk’un dediği gibi dönem başkanlığı Slovenya’ya en fazla ihtiyaç duyduğu şeyi, uluslararası saygınlığı getirecek. Dahası AB için tüm eski komünist yeni AB üyesi ülkelere rol model gösterilen Slovenya’nın göstereceği başarı aynı zamanda genişleme politikasının belkemiği şartlılık prensibinin aday ülkeleri Avrupa’ya yakınlaştırmadaki başarısının en büyük göstergesi olacak ve günün sonunda Slovenya’nın "gerçek bir Avrupalı" olduğunu kanıtlayacak P ‘Örnek öğrenci’ başkan oldu SLOVENYA’NIN GÜNDEMİ Üyelik sürecinde ‘örnek öğrenci’ olarak gösterilen Slovenya, birliğe son katılan ülkeler arasından ilk dönem başkanlığını alan ülke… Slovenler, dönem başkanlığı boyunca uluslararası alandaki saygınlıklarını ilerletmeyi düşünüyor. Genişleme konusunda ise Türkiye ile değil, batı Balkanlarla ilgilenecekleri mesajını veriyorlar. turizmin yeni merkezlerinden biri olmayı istiyor. Turizmde "I feel Slovenia" sloganı ile Slovenya, Orta Avrupa’nın yeni İsviçre’si olma yolunda dönem başkanlığını eşsiz bir fırsat olarak görüyor. Slovenya’nın dönem başkanı logosu bu küçük ülkenin AB dönem başkanlığı ile ilgili büyük düşlerini tüm sadeliğiyle ortaya koyuyor. Robert Kuhar’ın tasarladığı logo bir meşe yaprağını aynı zamanda doğadaki beş temel elementin birleşimini yansıtıyor. Slovenlere göre meşe Slovenlerin dayanıklı, inatçı ve güvenilir olmanın yanı sıra baskı altında dahi kararlarını soğukkanlılıkla aldıklarını temsil ediyor. Yine logodaki yükselen yıldız dinamik, geleceğe umutla bakan güçlüklerle başa çıkmaya hazır genç ve modern bir ülkeyi temsil ederken bu yıldızın Slovenya’nın ulusal sembolü Triglav Dağı’nın "kollarında" olması ise AB’nin Slovenya’nın liderliğinde emin ellerde olduğunu ifade ediyor. Slovenya’nın bayrağında ve armasında yer alan kararlılığı ve başarıyı temsil eden Triglav Dağı Slovenya’nın en yüksek dağı ve bir ‘BÜYÜK’ DÜŞLER ÜLKESİ Slovenya Dışişleri Bakanı Dimitrij Rupel, ülkesinin AB dönem başkanlığını üstlenmesi konusunda "Bizden böyle bir başkanlık istenmesi bizim için normal bir şey değil ve biz de bu yüzden ekstra çaba sarfetmek istiyoruz" demekle ülkesi için bu görevin ifade ettiği anlamı özetliyor. Brüksel’deki temsilcilikteki personel sayısını 166’ya çıkaran (2004 yılındaki bu rakam yalnızca 50’ydi) Slovenya altı aylık dönem başkanlığı için 62 milyon avro ayırdı. Dönem başkanlığı için her dönem başkanı ülkenin yaptığı gibi özel bir internet sitesi hazırladı. Son hazırlıklar Aralık ayında tamamlandı ve Slovenya artık Avrupa’dan gelecek üst düzey bürokratları, siyasetçileri ve Avrupalıları ağırlamaya hazır. Slovenya dönem başkanlığını devralırken... Düzenlenecek etkinlikler için Slovenya 15 milyon avro harcayarak 550 kişilik büyük salon ve 200 kişilik çok amaçlı konferans salonunu bünyesinde barındıran Brdo Kongre Merkezini inşa etti. Dönem başkanlığı için harcanacak para önceleri öngörülenden beş milyon avro fazla ilan edilince Slovenya hükümeti eleştirilerin odağı haline geldi. Ne var ki Slovenya hükümeti harcanacak miktarın çok olduğunu kabul ediyorsa da dönem başkanlığı ile Slovenya’nın Avrupa’da artan prestijinin yine Slovenya’nın çıkarına olduğunu söylüyor. Resmi ziyaretlerin yanı sıra dönem başkanı sıfatıyla çeşitli etkinliklerin gerçekleştirileceği Slovenya, Avrupa’da Bu küçük ama hedefleri büyük ülkeyi altı aylık dönem başkanlığı süresince oldukça zorlu bir gündem bekliyor. Slovenya’nın başkanlık dönemi boyunca öncelik vereceği konuların sıralandığı AB Dönem Başkanlığı programı 2007 yılında uygulamaya konan üçlü başkanlık sistemi doğrultusunda Almanya, Portekiz ve Slovenya tarafından ortaklaşa hazırlandı. 21 Aralık 2006’da hazırlanan onsekiz aylık çalışma programı kapsamında Slovenya’nın dönem başkanlığında öncelik vereceği konular ise "Avrupa için Sinerji" adını taşıyan bir belgede Slovenya tarafından hazırlandı. İngilizce adı "Si.nergy for Europe" olan programın adı oldukça ilginç. İnternetteki alan adı "si" olan Slovenya’nın dönem başkanlığı programına verdiği başlık Slovenya’nın Avrupa’da sinerji yaratan ülke olma isteğini ifade ediyor. Programda AB’nin geleceği başlığı altında Lizbon Anlaşması’nın 2009 yılında yürürlüğe konulması, Kosova’nın statüsü, Batı Balkan ülkelerinin AB’ye entegrasyonun hızlandırılması, Schengen alanının genişlemesi ve AB dış sınırının yönetimi; Lizbon Stratejisi’nde yeni dönemin başlatılması ile küreselleşme çağında Avrupa’nın rolünün güçlendirilmesi başlığı altında enerji ve iklim değişikliği, sağlık, biyoçeşitlilik, bölgesel uyum, tarım ve balıkçılık ve ulaştırma başta olmak ekonomik ve sosyal kalkınma alanlarında ilerleme sağlanması; özgürlük, güvenlik ve adalet alanının güçlendirilmesi başlığı altında ortak bir Avrupa sığınma ve göç politikası oluşturulması, polisiye ve adli alanda işbirliği, terörizmle mücadele; güvenlik, kalkınma ve ekonomik ilişkiler alanında ise komşu ülkeler ve Orta Asya ile ilişkilerin güçlendirilmesi ile kalkınma alanında uluslararası işbirliğinin artırılması gibi birçok konu ele alınıyor. Başkanlık programının Türkiye açısından en önemli bölümünü şüphesiz genişleme konusu oluşturuyor. Slovenya’nın öncelikleri arasında Hırvatistan ya da Türkiye’nin AB ile bütünleşmesinin hızlandırılması değil Batı Balkanlar’a sunulan AB perspektifinin güçlendirilmesi, bunun için 2003 Selanik Gündemi’nin yeniden gözden geçirilmesi bulunuyor. Slovenya Dışişleri Bakanı Rupel de bu noktaya dikkat çekerek Batı Balkanların tümünün AB üyesi olması gerektiğini kendi dönem başkanlıkları boyunca da bunun için çalışacaklarını söylüyor. Kosova’nın gelecekteki statüsünün belirlenmesi sürecinde Slovenya’nın dönem başkanı olarak aktif bir rol üstlenmesi Slovenya için oldukça önemli. Slovenler tek başına Kosova sorununa çözüm bulamayacaklarının farkında ancak Avrupalı bir diplomatın söylediği gibi onlar bu "martaval"ın ne zaman başladığını en iyi bilenler aynı zamanda. AB’ye üyelik sürecini "yıldızlı pekiyi" ile tamamlayan Slovenya dönem başkanlığı karnesine aynı notu yazdırabilmek için çoktan işe koyuldu…