Catalog

8 Ali KÜLEBİ TUSAM Ulusal Güvenlik Stratejileri Araştırma Merkezi Başkanvekili akulebi@tusam.net İran, çatışmalardan ders çıkararak sistem geliştiriyor… C S TRATEJİ elinde hala 10.000’den fazla roket ve füze olduğu ve Hizbullah’ın bunları BM’nin kararlarına karşın teslim etmediği de, Hizbullah’ın bundan böyle dikkate alınması gereken gücünü göstermektedir. Hizbullah’ın yükseliş seyri aynı zamanda Afganistan’da Sovyetler’e karşı savaşan Afgan mücahitlerin Amerikan Stinger yerden havaya füzelerini kullanmasıyla birlikte literatüre giren, "asimetrik savaş"ın yeni boyutlarını göstermesi açısından da önemlidir. Hizbullah’ın halen elindeki füze ve roket envanterinin, Suriye tarafından sağlanan Grad (50 km. menzilli), Raad (70 km menzilli) ve Hayber 1 (100 km. menzilli) roketler dışında, İran’dan verildiği söylenen 240 mm.lik Fecr3 (43 km. menzilli), 320 mm.lik Fecr5 (75 km. menzilli) ve 600 mm.lik Zelzel2 (250 km. menzilli)’den oluştuğu da ifade edilmektedir. B ir zamanlar ABD’den aldığı silahlarla dünyanın dördüncü büyük askeri gücünü oluşturmuş olan İran, ambargo nedeniyle bu özelliğini yitirdi. Şah zamanında döneminin en etkilisi sayılan, F14A Tomcat, F4 Phantom savaş uçaklarına, 70’den çok AH1 Cobra Taarruz, 35 kadar CH47 ağır nakliye helikopterine, C130 ve Boeing 747 nakliye, Boeing 707 tipi tanker uçaklarına ve Hoovercraft gemilerine sahip olan İran, ambargo sonrası değil sofistike Amerikan silahlarını almakta, elindekilerin bile yedek parçalarını sağlamada tamamen olmasa da ciddi ölçülerde zorlandı. Bugün yukarıda sayılan silahlarının da demode olması, yedek parça sorunu yaşaması ve söz konusu silahların tam randımanla çalıştırılamaması, bunların sayılarını envanterden düşürdüğünden İran’ı birçok gelişmekte olan ülkenin silahlanma stratejisindeki benzeri adımları atmaya zorladı. Özellikle Kuzey Kore’nin yardımlarıyla, geçmişte Suriye, Irak ve Libya’nın izledikleri yolu çok daha etkin bir şekilde programlaştırıp, üretemeyeceği sofistike uçakların yerine, hedeflere daha sorunsuz ulaşabilecek, teknolojik açıdan dışarıdan kurcalamalara ve elektronik, Truva atları benzeri engellemelere izin vermeyen stratejik etkinliğe sahip balistik füze ve roketleri üretmeye başladı.( Bu hususu satır aralarında Türkiye’ye de daha fazla örnek olmasını bu vesileyle dile getirmek isteriz.) Özellikle Ortadoğu ülkelerinin son 15 yılda giderek önem verdikleri balistik füze ve topçu roketleri kullanmanın etkin örnekleri ilk olarak, 1. Körfez Savaşı’nda görüldü. Savaş sırasında, envanterinde sayıca çok olan ve çevresindeki ülkelerce tehdit olarak algılanan MİG29 tipi ve öteki jet savaş uçaklarını Amerikan güçlerine karşı havalandıramayan Irak’ın özellikle İsrail’e karşıtek başarılı ve panik yaratan saldırılarının, elindeki Scud roketleriyle olduğunu bu vesileyle anımsatmakta yarar vardır. Yine 12 Temmuz’da başlayan 14 Ağustos 2007’ye kadar süren "İsrailHizbullah Savaşı’nda" Hizbullah’ın İsrail’e attığı ve çoğu önlenemeyen, ciddi hasarlar verip İsrail’de panik yaratan ve her halde bundan böyle İsrail’in güvenlik konseptini gözden geçirmesini ve Hizbullah’ı daha dikkate almasını gerektirecek roket saldırıları da burada bu silahların giderek artan önemine değinmemizi Tahran füzeye yoğunlaşıyor Şah döneminde ABD’nin katkılarıyla silahlanan ve bölgesinin önemli gücü İRAN’IN ERİŞTİĞİ NOKTA haline gelen İran, daha sonra bu Amerikan kuvvetlerince İran’ın nükleer tesislerine olası bir saldırının geçtiğimiz avantajını yitirdi. Irak’la yaptığı savaşın aylar içinde söz konusu olduğu hatırlanırsa, her şeye karşın özellikle de Lübnan ardından toparlanma sürecine giren olaylarından dolayı artık ABD’nin de Hizbullah saldırısından ciddi bir şekilde İran, ABD’nin Irak’a yönelik saldırıları ders aldığını ve İran’ın misilleme olarak kullanabileceği Şahab ve öteki geliştirilmiş ve İsrailHizbullah savaşından ders füzelerini hesaba katmaya başladığını rahatlıkla söyleyebiliriz. İran’ın, sayıları bine yakın çok çeşitli füzesinin, Umman, çıkarmaya çalışıyor. gerektirmektedir. Hizbullah kendine göre bir topyekun, İsrail açısından ise asimetrik bir savaş verirken, bütün güçlerini seferber ettiği bu savaşta 5.000’den çok kısa ve orta menzilli roket kullanmıştır. 33 gün süren roket saldırılarının İsrail’de 53 ölü ve 2.000 kadar yaralıya neden olduğu, bu süre zarfında Kuzey İsrail bölgesinin tamamen paralize olmuş olması ve İsrail’e de bu saldırıların maliyetinin yaklaşık beş milyar dolar olduğu da iddia edilmektedir. Özellikle zarar görmüş olan bölgeler arasında, Hizbullah’ın roket saldırılarına hedef olan İsrail’in üçüncü büyük kenti Hayfa’nın, İsrail’in turizm ve sanayi merkezi olması da böyle önemli bir yerin ancak roketlerle erişilebileceğini kanıtlayan doğru bir taktik olması açısından önemlidir. Ateşkes sonrasında bile Hizbullah’ın Katar, Kuveyt ve Irak’taki Amerikan üssünü vurma olanağı olduğunun söylenmesinin yanı sıra, sayıları 30100 kadar olduğu sanılan Şahab3, Fecr3MIRV ve AŞURE füzelerinin de İsrail’i vurması söz konusudur. İran’ın füze teknolojisi açısından erişmiş olduğu nokta, Kuzey Kore, Çin ve Rusya’dan alınan platformların ters mühendislikle üretiminin yanı sıra, doğrudan alınan teknolojik bilgi, ekipman ve müşterek çalışma şeklinde oluşmuştur. Bugün gelinen noktanın bir sonraki adımı ise, geliştirilen sıvı yakıtlı Şahab serisiyle ve katı yakıtlı çok daha sofistike başka platformlarla 2020’lere doğru İran’ın ABD kıtasını doğrudan tehdit edebileceği şeklinde yorumlanıyor. İran’ın bugün çeşitli aşamalardan sonra geldiği nokta, özellikle Irak ile savaşında hava kuvvetleri ile Irak’ın içlerindeki tesisleri vuramayacağını anlamasıyla ve bizzat kendi İran’ın ürettiği Zelzel füzesi... topraklarının Irak füzelerince vurulmasıyla balistik füze sistemlerine sahip olma zaruretini tespit etmesi ile başlamıştır. İsrail ile ilişkilerini hesaba katan İran, bunun sonucu olarak çok hırslı bir şekilde füze geliştirme programını ele almıştır. Programın hedefinin boyutları, kıtalararası balistik füze üretimine erişebilecek bir şekilde ve hem katı hem de sıvı yakıtlı balistik füzeler üretebilecek teknolojilerde ele alınmıştır. Bugün, orta ve uzun menzilli balistik füzeler üretimine ve bu