Catalog

Cavid VELİEV TUSAM Yakındoğu ve Kafkasya Araştırmaları Masası cveliev@tusam.net ABD’deki ‘soykırım ticareti’ yeniden sahnede… C S TRATEJİ 23 yıllarda ABD kongresinde sözde soykırımın tanınmamasına karşılık Ermenistan’ı memnun edersek, ABD’yi nasıl memnun edeceğiz? Sınır kapısı Türkiye’nin elinde bir kozdur. Ermenistan’ın sözde soykırım ve diğer taleplerinden vazgeçmeden Türkiye’nin sınırları açması, büyük bir kozun kaybedilmesi anlamına gelir. Türkiye kendi işini kendi yapmalı ve ABD’de sözde soykırım gündeme geliyorsa mücadele orada yürütülmelidir. Ermenistan Türkiye’ye karşı taleplerinden vazgeçerse ancak o zaman sınırlar açılmalıdır. Hem Türk basınında hem de yabancı basında ABD kongresinin kabul ettiği tasarının ne ABD dış politikasında ne de uluslararası alanda bir yaptırım niteliği olmadığı yorumlarını yaparak Türkiye’yi rahatlatmaya çalışanlar bulunuyor. ABD kongresinde taslağın onaylanması TürkAmerikan ilişkilerinde kırgınlığa neden olacağı kadar bundan sonraki süreçte diğer ülke parlamentoları tarafından kabul görmesi için cesaret verici bir karar olacaktır. Bu işin hatalı tarafı tasarıyı ilk kabul eden (Uruguay1965) ülkeye ciddi tepkilerin verilmemesi olmuştu. A BD’de Hrant Dink cinayetini kınayan ve sözde Ermeni soykırımını tanımayı öngören yasa tasarılarının gündeme gelmesine paralel olarak Türkiye tekrar savunma pozisyonunu aldı. Türkiye’de çok az bir kesim bu sene ABD Kongresi’nde sözde soykırım tasarısının geçmeyeceğini düşünürken, çoğunluk sözde soykırım tasarısının ABD Kongresi’nden geçeceğini kuvvetli ihtimal olarak görüyor. Sözde soykırım tasarısının kongreden geçeceğinin kuvvetli ihtimal olarak görenlerin çözüm önerileri kendi içinde farklılık içeriyor. Belli bir kesim sözde soykırım tasarısının kongreden geçmesinden sonra ABD’ye karşı Türkiye’nin uygulaması gereken yaptırımları tartışırken belli bir kesim de tasarının geçmemesi için izlenecek yolları gündeme getiriyor. Şimdiki aşamada tasarının geçmesi halinde uygulanacak yaptırımları konuşmanın, tasarının geçmesine karşı caydırıcı bir etkisi olabilir. Bu kesimin taktiği doğru olsa da aslında TürkiyeABD ilişkilerinde yeni sorunların ortaya çıkması pek de olumlu sonuçlara yol açmayacaktır. Çünkü ABD–Türkiye arasında hem ABD açısından hem de Türkiye açısından çözüm bekleyen ve çözümü de bir o kadar uzun süreli olacak sorunlar bulunuyor. Dolayısıyla üzerinde daha fazla düşünülmesi gereken sözde soykırım tasarısının kongreden geçmesini engelleme yollarının araştırılmasıdır. Türkiye sınır kozunu kullanmalı ABD, Ermenistan’ı Rusya ve İran’dan koparmak amacıyla Türkiye’nin sınırlarını açmasını istiyor. Türkiye ise, Erivan’ın kendisini ve Azerbaycan’ı ABD VE SOYKIRIM TİCARETİ ABD ne yapmaya çalışıyor? Yoksa Türkiye ile hedef alan politikalarından ilişkilerini bozmak mı istiyor? Bu durum ABD’nin işine yarar mı? Her halde sözde vazgeçmesini istemeli. Ermeni soykırımına karşı mücadelede farklı düşüncelerde olanların ortak noktası ABD’nin ÖDÜNLER TÜKENMEZ Türkiye ile ilişkilerini bozmak istememesi düşüncesidir. ABD kongresi Beyaz Saray’la birlikte Türkiye’ye karşı danışıklı dövüş yürütüyor. ABD, sözde soykırım yasa tasarısını gündeme getirerek kendi çıkarları için Türkiye’yi zorlamaya çalışıyor. ABD, adeta bir soykırım ticareti yapıyor. Sınır kapılarının açılması talebi de daha çok ABD’den destek görüyor. ABD’nin Güney Kafkasya politikası bir bütünlük oluşturuyor. Özellikle henüz taslak aşamasında olan Genişletilmiş Karadeniz Stratejisi açısından bölgesel sorunların çözümü önem taşıyor. Diğer yandan tam da bu proje çerçevesinde ABD, Ermenistan’ı, İran ve Rusya’dan koparmaya çalışıyor. Yani TürkiyeErmenistan sınırlarının açılması durumunda Ermenistan, Türkiye üzerinden Batı ile daha da yakınlaşarak Rusya ve İran’dan kopacaktır. Fakat bu durumda Ermenistan’ın Türkiye’ye karşı talepleri ne olacaktır? Ayrıca ABD kendine karşı toprak talebi ve soykırım iddiası olmayan İran’la neden diplomatik ilişkilerini başlatmıyor? Oskanyan E Tasarının kongreden geçmeden engellenmesi gerektiğini düşünenlerin bir kısmı tasarının geçici olarak geri dönmesine karşılık TürkiyeErmenistan sınır kapılarının açılmasını öneriyor. Bu kesimin belli bir bölümü sınır kapılarının açılmasını çaresizliğe çözüm olarak görürken diğer kısmı bir kart olarak görüyor ve RMENİSTAN’IN LOBİSİ bu kartın oyuna sürülmesi gerektiğini düşünüyor. Bunun aynı zamanda Ermenistan ve Ermeni lobisi Sözde soykırım tasarısının senatodan geçmesini arasında bir kopukluk yaratacağı ve Ermeni lobisine engellemek isteyenler de kendi içinde farklılık karşı Ermenistan’ın Türkiye’nin yanında yer alacağı gösteriyor. Hükümet, ABD’de lobi yapacak şirketi düşünülüyor. Bu durumda, Türkiye’nin sözde soykırımı değiştirirken, aynı zamanda 5 Şubat 2007’de Dışişleri devlet politikası haline getiren Ermenistan’ı sözde Bakanı Abdullah Gül’ün ve 11 Şubat 2007’de soykırımı tanımadan kazanması mümkün olur mu Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ın sorusu akıllara geliyor. ABD ziyaretleri sırasında karşı çalışmalar yapıldı. Gül Sınır kapılarının açılmasına karşılık sözde soykırım ve Büyükanıt ziyaretlerinin olumlu etkisi 6 Mart tasarısının geri çekilmesi Ermeni lobisinin ve 2007’de Dink cinayetini kınayan tasarının ABD Ermenistan’ın sözde soykırım talebinden vazgeçmesi Senatosu Dış İlişkiler komisyonunda oylanmasının iptal anlamına gelmiyor. Ermenistan’ın sözde soykırım edilmesi oldu. Oylamanın iptal olmasında ABD’deki talebinden vazgeçtiğini göstermesi için Ermenistan’daki Türk lobisinin aktifleşmesinin de büyük rolü bulunuyor. veya diğer ülkelerdeki soykırım anıtları yıkılmalı, okul Ermenistan Dışişleri Bakanı Vartan Oskanyan’ın 6 kitaplarında olaydan bir soykırım olarak Mart 2007’deki ABD ziyareti sırasında Türkiye’nin bahsedilmemeli ve anayasadan sözde soykırımın hükümet düzeyinde lobi yapmasından rahatsızlığını dile tanınması talebi çıkarılmalıdır. Ne var ki, bunları getirmesi de Türkiye’den yapılan ziyaretlerin başarılı yapacak hiçbir Ermenistan yönetimi bir gün bile ayakta olduğunu gösteriyor. The Associated Press’e demeç kalamaz. Bu sorunu da mı Türkiye çözmeli? Madem veren Oskanyan, "Hükümetler bu tür konulara sınır kapılarına ihtiyacı olan Ermenistan’dır o zaman müdahale etmekten uzak durmalı. Türk hükümetinin kendi içinde sorunlarını çözdükten sonra Türkiye’ye lobi çalışmaları yaptığı karşı sınır kapısı açılması talebini gündeme bir dönemde, biz uzak Sözde Ermeni Soykırımını getirsin. Sınır kapılarının kapalı olmasından kalamayız" diyor. Peki, tanıyan parlamentolar en fazla zarar gören de Erivan’dır. Türkiye Ermenistan sözde soykırımın tanınması için 1. Uruguay – 1965, 2004, 2005. 2006. yaklaşık 12 yıldır uyguladığı yarım ambargonun yararını şu şekilde görmüştür. 2. Kıbrıs Rum Yönetimi 1982 hükümet düzeyinde lobi 1996 yılında Türkiye ile kesinlikle sınır 3. Arjantin – 1993, 2003, 2004, 2005 yapmıyor mu? anlaşması imzalamayacağı mesajlarını veren 4. Rusya – 1995, 2005 Ermenistan hükümet Ermenistan, günümüzde bu anlaşmayı 5. Kanada – 1996, 2000, 2004 düzeyinde değil devlet imzalayacağı mesajları veriyor. Bu da 12 düzeyinde sözde soykırım 6. Yunanistan – 1996 7. Lübnan 1997 ve 2000 yıllık yaptırımların meyveleridir. için lobi yapıyor. Sözde 8. Belçika – 1998 Varsayalım ki, sözde soykırım tasarısının soykırımı anayasasına, 9. İtalya – 2000 geri çekilmesine karşılık TürkiyeErmenistan okul kitaplarına koyan 10.Vatikan 2000 sınır kapıları açıldı ve diplomatik ilişkiler Yabancı ülke başkanları 11. Fransa 2001 başlatıldı. Önümüzdeki yıllarda sözde Ermenistan’ı ziyaret ettiği 12. İsviçre 2003 soykırım tasarısı gündeme geldiği zaman zaman sözde soykırım 13. Slovakya 2004 geri çekilmesi karşılığında ne verilmesi anıtına götüren 14. Hollanda 2004 planlanmaktadır? Ermeni lobisi ve Ermenistan acaba 15. Polonya 2005 Ermenistan’ın hedefinde sözde soykırımın Türkiye’yi hükümet 16. Almanya 2005 tanınması, tazminat ve toprak talebi düzeyinde lobi yapmakla 17. Venezuela – 2005 bulunduğunu herkes biliyor. Önümüzdeki ne kadar suçlayabilir? 18. Litvanya – 2005