Catalog

Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ömer Aydın'a göre, ürün sahipsiz bırakılamaz... “Fındık politikası çürüdü” RDU (Cumhuriyet) Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ömer Aydın’a göre, hala yankıları devam eden ve kimilerine göre 80, kimilerine göre 100 bin kişinin katıldığı 30 Temmuz’daki büyük "Fındık Mitingi" haklı bir tepkinin eseri. Aydın, "İnsanların geliri düşünce bu hangi kesim olursa olsun, bir tepki gösterir. Çok haklı, demokratik, güzel bir tepkiydi fındık mitingi. İnsanlar tepkilerini gösterecekler. Bu tip gösteriler de davulla, zurnayla sebze bahçelerinde olmaz. Yol kesecek, bir şeyler olacak yani. Çok da sakin bir tepki gösterilmez" diyor. Ömer Aydın, konuya ilişkin sorularımıza şu karşılıkları verdi: Şu andaki fındık politikası sorunları çözmekte yetersiz mi? Şu andaki mevcut fındık politikası neresinden tutarsanız tutun, çürümüştür, kokuşmuştur. Hasadından, ihracatına kadar değişim şart. Değişimi sağlayamazsak başarıya ulaşamayız. Göstermiştir ki gelişmeler; fındık ihracatından 2 milyar dolar döviz elde edilebilir. Bu 2 milyar dolar döviz girdisi bize örnek olmalıdır. 2 olmasın da 1 milyar dolar olsun. Ama 1 milyar doların altına düşen her bir ihracat sezonu kapanışında bu ülke zarar edecektir. 50 milyar dolarlara varan bütçe açığımız var. Bu açık ihracat olmadan kapanmaz. Cari açığı kapatmanın tek yolu ihracat, ihracat, ihracat. İhracat yapacaksın ama en az 1 milyar dolarlık ürününüzü 700800 milyon dolarlara ihraç ederseniz zarara uğrarsınız. Asrın projesi dediğimiz BaküTiflisCeylan Boru Hattı projesi tam kapasiteye ulaştığında Türkiye’ye getirisi 250 milyon dolar. Ama Türkiye’nin sadece fındık ihracatından kemiksiz girdisi 2 milyar doları bulabiliyor. Bunun düşüşünde kaybeden ülke olur." Bugün hükümet FİSKOBİRLİK yerine TMO’yu devreye soktu. Bu sorunu çözmenin bir yolu mu? TMO fındık alıyor. Yeteli değil, sorunu çözmek değil, bu. Duyuyorum ki TMO’da 67 randımanlı fındık kırmışlar, duyuyorum ki 2,5 dönüm arazisi olandan 7,5 ton fındık alınmış. Yani bunun önüne geçemiyorsunuz Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde. Bir şekilde hile ve hurda ile üretici olmayan kesimin fındığı üreticininmiş gibi TMO satılıyor. Bu da kaynak israfıdır. Bunların önüne geçmek gerekir. Bunun için de bu iki yöntemin acilen hayata geçmesi gerekir. Bugün dünyada bütün ülkeler iyi ya da kötü büyürken, biz resmen küçülüyoruz. Niye; çünkü gelirimiz düşüyor. 200 milyon kilo fındık üreten bir il 4 dolara fındığını satsa 800 milyon dolar, 2 dolara satsa 400 milyon dolar döviz girdisi elde edecek. Geçen sene 1 milyar dolara yakın döviz girdisi elde etti Ordu ili, bu sene 200250 milyon dolarlık bir döviz girdisi elde edecek. Döviz girdisi yüzde 70 azalan bir ilin O büyümesinden bahsedemezsiniz? Siz hem bir sanayici, hem de sanayicilerin temsilcisi olarak Türkiye’deki fındık sanayi fındık konusunda ilerliyor mu? "Sanayicinin çok geri gittiği, çok da ileri gittiği söylenemez. Fındık bir ara maddesi. Bunun için fındığın sanayisinden çok şey beklemek yanlış. Bunun adı kuru yemiştir neticede. Fındık sanayi gidebileceği yere gitmiştir. Birkaç sanayi kuruluşu daha olsa iyi olur ama, teknolojik yönde gidebileceği son noktaya gitmiştir. Tüketimin artması ise tüccarın pazarlama kabiliyeti ile ilgilidir. Bugün ne Türk üreticisinin, tüketicisinin gelir düzeyi yüksektir, ne de bizim pazarlama kabiliyetimiz çok iyidir. Bugün Almanya’da, Avrupa’da kişi başına tüketim yarım kiloya ulaşıyor. Biz de dönüp diyoruz ki bizim fındığım niye para etmiyor? Biz her vatandaşımıza 1 kilo fındık yetirebilsek 70 milyon kilo eder. Yani 140 milyon kilo kabuklu fındığa tekabül eder. Bu da çok büyük bir rakam. İtalya’nın rekoltesine eş değer bir miktar. Ama biz bunu başaramadık. Çünkü düzeyimiz yeterli değil. Fındık fakir tüketicinin yiyebileceği bir gıda maddesi değil. Bir de bunun üstüne üstlük pazarlama kabiliyetimiz olmadığı için başarılı değiliz. Ama bu anlamda çalışmalar yapılmalıdır. Bu anlamda siyasi otoriteler KDV’yi minumumda tutarak bunu sağlamışlardır. Ancak Türkiye’nin dağıtım kanalları çok yüksek maliyetlerde çalışmaktadır. Yani bugün bizim fabrika çıkışı 7,5 – 8 lira olan kavrulmuş fındık İstanbul piyasasında 1516 liraya çıkmaktadır. Yani yüzde 100 zam alarak çıkmaktadır. Bizim bu saadet zincirinde mutlaka kısıtlamalar yapmamız gerekmektedir." Deniliyor ki fındıkta arz fazlası var. Bunun nasıl önüne geçilecek o zaman? "Arz fazlasının önüne geçmek mümkün. Rusya koca bir Pazar. Rusya’ya ihracatı artırmak gerekir öncelikle. ABD’ye ihracat teşvik edilmelidir. Komşularımızla kuru yemiş ticaretimiz çok düşük seviyede. Özellikle İran’a ihracat artırılabilir. İran’ın fıstığı, karpuzu bizim piyasamızda. Ama biz İran’a fındık ihraç ederken yüksek oranda vergilerle karşılaşıyoruz. Mutlaka bu engeller ikili görüşmelerle açılmalıdır. Yani Türkiye Japonya’ya yeni bir piyasa açmak için harcadığı enerjinin en az eş değer bir enerjiyi İran piyasası için harcamalıdır. İç tüketim; fındık tanıtım günleri yapılmalıdır. Antalya çok önemli bir nokta. Buraya gelen turistlere fındığımızı çeşitli yöntemlerle tanıtmalıyız. Sadece reklâmla olmaz. Dünya bugün çok önemli miktarda yemeğine badem katıyor. Bademle fındığın yapısı hemen hemen aynı. Niye bunlar denenmesin? Bademli pilav yapılıyor da, fındıklı pilav niye yapılmasın? Burada bazı arkadaşlarımız gösterdi; fındıklı çiğ köfte, fındıklı çorba yaptı. Demek ki yapılıyor yani! Burada hükümetlerin fındığa ciddi anlamda bakmadığını söyleyebilir miyiz? "Mutlaka. Ancak ilgili kurum ve kuruluşlar daha fazla ciddiyetsiz. İhracatçılar Birlikleri, bizim gibi Odalar, borsalar, Ziraat Odaları bunlar hükümetlere gidecek bizim görüşümüz bu diyecek, bunu yaparsan seni destekleriz diyecek. Herkes görüşünü sunacak, siyasi irade kararını verecek. Mevcut siyasi otorite fındığa büyük darbe vurmuştur. Bunu inkar etmenin bir anlamı yok. Bu fındık 4 Liraya iyi kötü alınıp satılıyor. Başbakan Giresun’a geldi 3 YTL ’ye düştü. Düzeltir dedik Ordu’ya geldi 2,50 YTL ’ye düştü. Bunun affedilir bir tarafı yok. Fındık gibi ürünlerin fiyatının yüzde 75’i psikolojiktir, yüzde 25’i ekonomiktir. yüzde 75’i psikolojik olan bir ürününün arkasında veya önünde söyleyeceğiniz her söz o ürüne olumlu ya da olumsuz çok ağır katkılarda bulunmaktadır. Sen Başbakansın kürsüde FİSKOBİRLİK'i uçlamanın yolu bu değildi. ‘Nereye verdiysen paranı oradan al’ dersen, alıcı diyecek ki ‘onların Başbakanı FİSKOBİRLİK'i silmiş’ fındık düştü 2,50 YTL ’ye. Ne oldu. Herkes zarar etti. Bir iki kişi kâr etmiş olabilir ama, biz sosyal bir devletiz. 69 milyon zarar edecek, 1 milyon kâr edecek. Kimseyi sırça köşklerde oturtmazlar. Eğer sosyal devletseniz, bu ülkenin bekçisi sadece beni değil, herkesi koruyacak. Sosyal devlet anlayışından çıktığınız zaman kazandığınız parayı size yedirmezler. “Fiyatlar yeniden belirlensin” O RDU (Cumhuriyet) Türkiye Muhtarlar Derneği Genel Sekreteri ve Ordu Muhtarlar Derneği Başkanı Hüseyin Akdeniz, FİSKOBİRLİK’i özerk bir kuruluş olarak görerek kaldırıp atmanın yanlış olduğunu söyledi. Fındık üreticilerinin son 3 yıldır yaşadıkları sıkıntının bu sezon çok daha artarak karşılarına çıktığına dikkati çeken Hüseyin Akdeniz, şu görüşlere yer verdi: "Bu yıl, Cumhuriyet tarihinde ilk defa fındık fiyatının ne olacağını bilmeden üretici bahçeye girdi. Fiyatın ne olacağını bilmeden masraflarını yaptı. Sonuçta da korktuğu başına geldi ve geçen yılın neredeyse yarısı bir fiyatı bu çilekeş üreticimize dayattılar. Hükümet üreticiye sadece fiyatı değil, 68 yıllık kuruluşu FİSKOBİRLİK yerine de Toprak Mahsulleri Ofisi’ni dayattı. Hiçbir şey için geç değildi. Nasıl FİSKOBİRLİK ile TMO arasında bir uyum sağlandıysa, hükümet fındık fiyatını da yeniden gözden geçirmeli, en azından 5 YTL olarak yeniden ilan etmelidir." Akdeniz, fındığın sorunlarının çözülebilmesi için öncelikli olarak tüm tarafların bulunacağı bir kurulda milli bir fındık politikasının belirlenerek, bunu hükümetlerle değişmeyecek bir şekilde devlet politikası olarak yasalaştırmak gerektiğini ifade etti. Ordu Muhtarlar Derneği Başkanı Hüseyin Akdeniz, fındık fiyatının 5 YTL olarak ilan edilmesini istedi. 12