Catalog

MERHABA HO CHI MINH’DEN ‘HAPİSHANE GÜNLÜĞÜ’ Alman romantizminin önemli bir temsilci- si kabul edilen Stuttgart doğumlu usta ya- zar ve şair (1804 / 1875), ülkemizde en çok Stuttgart Cücesi ve Mozart Prag Yolunda ‘Tüm acıların ve işkencenin (Çevirenler: Mediha Önay, Şerif Önay, Cum- huriyet Kitapları) kitaplarıyla tanınır. Tübingen Üniversitesi’ndeki ilahiyat eğitimi- bir sonu olmalı” nin ardından papaz olur. 1827’den başlayarak kendini edebiyat çalışmalarına da verir. Ona göre şair olmak, tanrılarla insanlar arasında, rahiplerin yapabileceği bir aracılık görevidir. GÜLTEKİN EMRE Bir gazetede redaktör olarak çalışır, 7 yıl sonra din adamlığı görevine geri döner. 40 ‘GEÇİRECEĞİM BU TUTUKLU yaşında rahipliğe son verir. Yaşamının son GÜNLERİ ŞİİR YAZARAK/ yıllarına kadar öğretmenlik görevini sürdürür. VE SÖYLEYEREK ONLARI, ÖZGÜRLÜK GÜNLERİNİ 1873’te boşandıktan sonra Nürtingen ve Stuttgart’ta sakin bir yaşam sürer. Paul Heyse, GETİRECEĞİM’ Theodor Storm, Emanuel Geibel ve Gottfried “Dizeler kurmak huyum yoktu benim,/ Fakat Keller gibi edebiyatçı dostlarından uzaklaşır. şimdi hapiste, başka ne yapabilirim?/ Geçire- ceğim bu tutuklu günleri şiir yazarak/ Ve söyle- Şiirlerin yanı sıra uzun öykü ve roman- yerek onları, özgürlük günlerini getireceğim.” lar da yazar. İki bölümden oluşan Ressam Günlerdir elimden bırakamadığım, şair Ali Nolten (1832), bir sanatçının yaşamını ko- Cengizkan’ın çevirdiği Ho Chi Minh’in Ha- nu ettiği ve yayımlanan tek romanıdır. Ya- pishane Günlüğü’nü (Islık Yayınları) Habib pıt Goethe’nin Wilhelm Meister romanının bir Aydoğdu resimlemiş. uzantısı gibidir. Ressam Nolten ile ilk psiko- Hapishanelerde Çince yazılan dörtlüklerde lojik romanlardan birini yaratmıştır. dünya devrimci mücadeleler tarihinde özgün Uzun öyküsü Stuttgart Cücesi (1853) en bir yeri olan devrimci şairin iç dünyasını bu- önemli yapıtı kabul edilir. Dönüşüm, güzel- luyoruz yakınmadan, sızlanmadan. lik, iyilik ve kötülük gibi temaları işlerken ay- sus olmakla.” Umudu elden bırakmayan dizelerin şairi üzerine kitabın nı zamanda Alman folklorunun ve masalları- Vietnam’da- “Sunuş”unda şu açıklayıcı cümlelerle şiirlerin yüreğine daha sıkı nın izlerini de taşır. ki devrimci sarılıyor okuyucu:“Açıktır ki Ho’da, yalnızca devrimci bir örgüt Uzun öyküsü Mozart Prag Yolunda’yı mücadelenin lideri, insanı teşvik eden ve siyasal örgütlenme uzmanı olan (1856) Mozart’ın 100. doğum günü nedeniy- önemli bir temsilcisi olarak “Çin’de önemli biriyle görüşmeye gi- bir kafa değil, fakat büyük Asya geleneği içinde bir şair-düşünür le kaleme alır. 1787’de “Don Juan”ın galası- derken” yakalanır ve “onurlu bir konuk olarak zindana” fırlatılır. kafası vardır. na katılmak üzere Viyana’dan eşiyle Prag’a Suçsuzdur Ho Chi Minh, bu konuda vicdanı rahattır, “açık yü- Bu insan Güney Çin’in yavuz dağlarında dolaşabilir; giden Mozart’ın Kont von Schinzberg’in şa- rekli” biridir. Fakat “Çin adına casusluk yapmakla” suçlanır. ırmaklarını yürüyerek geçebilir; bitlerin baskınına uğrayan tosunda verdiği molayı anlatır. Sanatçının Zindanda zorlu ve dikenli yaşamı başlar. kulübelerde yorgun argın konaklayabilir; ancak yine rüzgâr dünyası ile sıradan insanların dünyasının “Sarp dağlara ve yüksek doruklara tırmanmış biri olarak/ bir ağacın dallarını oynattığında ya da güneş uzak bir dağın farklılığına da değinen bu yapıtı aynı zaman- Düzlüklerde daha büyük tehlikelerle karşılaşacağımı nereden tepesinden doğduğunda, gülümseyebilir.” da bir yaşamöyküsü tadındadır. bilebilirdim?/ Dağlarda, kaplanlarla karşılaştım ve sıyrıksız Yakın dostu şair Friedrich Theodor HO CHI MINH: ‘ŞAİR, BİR SALDIRIYI kurtuldum./ Düzlüklerde, insanlara rastladım ve hapse atıldım.” Vischer’e göre şiirlerindeki anlatım “olağa- YÖNETMEYİ DE BİLMELİDİR’ nüstü ve insancıl”dır. yarattıklarıyla roman- DEVRİME ADANMIŞ, SIZLANMAYAN, Sonra mı? Ho Chi Minh’in şu dizeleri çıkagelir: “İnsanın yüre- tizm ile realizm arasında bir köprü kurmasını DUYARLI ŞİİRLER... ğini sıcaklık kaplar ve yaşam yeniden uyanır. Acılar şimdi yerini başaran bir şairdir. mutluluğa bırakır. Ve elbette o, ‘kar ve çiçeklerle, sis ve dağlarla, Ho Chi Minh’in hapishanede yazdığı şiirleri onun iç dünyasının Güçlü bir gözlemcidir. Kimi zaman içine demir ve çeliği içeren’ şiirler yazmaya çalışan yeni tip bir şairdir.” da bir aynasıdır, devrimci mücadelesine giden yolun da. Yaşamı- kapanıktır, duygusaldır. Kişisel deneyimleri- Ho Chi Minh, “Şair” için şunları dile getiriyor: “bir saldırıyı nı devrime adamış birinin sızlanmadan, içtenlikle durumunun or- ne, özlemlerine, günlük yaşamın getirdikleri- yönetmeyi de bilmelidir. taya konuşudur bu yalın, duyarlı şiirler. ne yapıtlarında yer verir. Özgürlüğe kavuşacağı günü beklemek, sabah güneşinin girme- ‘HAPİSHANE KAPILARI AÇILIR, Anakreon ve Theokritos gibi antik şairler- diği karanlık koğuşta dışarıyı düşünmek, prangalarla geçen günle- GERÇEK EJDERHA DIŞARI ÇIKAR’ den yaptığı çok başarılı çeviriler ve duygusal rin çetelesini tutmak, aslında ne kadar sarsıcı! Dizelerle yoğrulurken kendini ifade etmeye çalışırken elbette mektuplar aracılığı ile de edebiyat dünyasın- Elbette devrimci mücadele için çıktığı yoldaki yaşadıklarını da, gün gelir, günü gelir hapishaneden de çıkar Ho Chi Minh ve şun- daki ününü pekiştirmiştir. kendini acındırmadan ya da öğünmeden, içtenlikle, yalın bir bi- ları düşünür o zaman: 150 yıl önce Stuttgart’ta yaşamını yitiren çimde gözler önüne şöyle seriyor: “Hapishaneden çıkanlar ülkeyi yeniden kurabilir,/ Talihsizlik ustanın yaşamı boyunca kaleme almış oldu- “Bugün elli üç kilometre yürüdüm/ Giysilerim sırılsıklam, insanın sadakatinin sınavıdır,/ Adaletsizliğe karşı çıkanlar dürüş ğu öyküleri, şiirleri ve 305 mektubu günü- ayakkabılar paçavra,/ Yatacak bir yer olmadan, bütün gece bo- insanlardır/ Hapishane kapıları açılır, gerçek ejderha dışarı çıkar.” müzde Stuttgart’taki Klett Cotta Yayınevi ta- yunca/ Lağım çukurunun yanında, günün doğuşunu bekledim.” BİR KIVILCIM VARSA EĞER! rafından 20 ciltte bir araya getirilmiştir. USTALIKLI ÇEVİRİ, USTALIKLI DESENLER “Bir kıvılcım varsa eğer” o zaman insanı, devrimci mücadele- Ölümünün 150. yılında Eduard Mörike Habip Aydoğdu şiirlerin yalınlığını resimlerine, desenlerine ta- yi, umudu yenmek hiç de kolay olmaz, olamaz. Devrimci gençli- kapağımızda. Ahmet Arpad’ın yazısı... ğin Ho amcasının yaşamı bunu kanıtlıyor dünyaya. şıyor, görsel kılıyor anlatılanları, dizeleri, dörtlükleri. Anlatıma - Gültekin Emre (Ho Chi Minh, Hapishane “Belki de Tang dörtlüğünde Ho kendi mezar taşını, bir ejderha uygun renklerle bütünleşiyor şiirlerin içeriği. Günlüğü, Çeviren: Ali Cengizkan, Islık), tini taşıyan şairin mezartaşı yazısını yazmıştır. İyi bir şairin usta çevirisi Hapishane Günlüğü. “Önsöz”ün yanı - Feridun Andaç (“Bir Doğu masalcısı: Belki de bu, kendi ülkesinde ve başka ülkelerdeki devrimci sıra “Çevirmenin Önsözü” de kitabın içeriğine açıklık getiriyor. Mustafa Delioğlu!”), kuşaklara bıraktığı mirastır. Ayrıca “Sunuş”un yanı sıra Ho Chi Minh’in yaşamındaki Bu miras, en alçakgönüllü ve en kırılgan insanda bile, - Mustafa Köz (Arife Kalender, Tenden önemli tarihler de önemli. Çok yönlü ve yaşama ne kadar bağlı insan aklının alabileceği en karmaşık teknolojik araçtan bile Gömlek, Everest), olduğunu gösteren bir mektup da var ki etkilenmemek daha güçlü ve daha etkin bir silahın saklı olabileceği, atom - Gültekin Emre (Ahmet İnam, Kırk Bir ne mümkün? bombasından daha heybetli ve en güçlü çelikten daha güçlü Düşünen Haiku, Yazılı Kâğıt), Şu iki dize de onun hapiste yaşadıklarını çok güzel özetliyor: çeliğin saklı olabileceği bilgisidir.” “Bütün bir yıl dayandım suçsuz ve hapiste/ Şiirleştirdim düşünce- - Y. Bekir Yurdakul (Sıla Baki Alkan, Odo ve Bu, “insanın tini”ymiş. İşte kıvılcım burada devreye giriyor. Tüm Yıldızlar, Kronik Kitap), lerimi gözyaşı mürekkebiyle.” n Bir kıvılcımla başlıyor hareketin, mücadelenin büyümesi, geliş- - Dolu dolu Vitrindekiler, Emek Yurdakul’un Hapishane Günlüğü / Ho Chi Minh / Çeviren: Ali mesi, yayılması. “‘Bolluk ve Şeref’ caddesinde, utanç sürüldü hazırladığı Güncel, kısa tanıtımlar ve Mustafa üzerime/ Yolcuyu yolundan ayırmak istiyorlar belli:/ Onurlu bir Cengizkan / Resimleyen: Habib Aydoğdu / Islık Başaran’ın hazırladığı Bulmaca ile de düşün adamım ben, vicdanım temiz/ Ama gerekçesiz suçladılar işte, ca- Yayınları, 224 s. trafiği sürüyor! İyi okumalar... lİmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Serhan Eren l Sorumlu Müdür: Betül Berişe l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Uets: 25999 - 15079 - 37611 l Reklam Genel Müdürü: Evsun Sinem Alkan l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 KITAP Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.