Catalog

İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YAYINLARI’NDAN ‘OSMANLI İSTANBUL’UNDA GAZETECİLİK’ VE ‘CUMHURİYET İSTANBUL’UNDA GAZETECİLİK’ ‘İstanbul Basın Tarihi 1, 2’ İstanbul’un Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinin kapsamlı basın tarihi İBB tarafından, yayın koordinatörlüğünü Prof. Dr. Suat Gezgin’in yaptığı, “Osmanlı İstanbul’unda Gazetecilik” ve “Cumhuriyet İstanbul’unda Gazetecilik” üst başlıklarıyla iki cilt olarak yayımlandı. Osmanlı İstanbul’unda Gazetecilik’i Prof. Dr. Suat Gezgin ve Prof. Dr. Belkıs Ulusoy, Cumhuriyet İstanbul’unda Gazetecilik’i de Prof. Dr. Suat Gezgin ve Dr. Cem Sökmen yayına hazırladı. pa’daki İstanbul gazetecilerini tanıtıyor. yın çizgisini sürdürdüklerinin de vurgusu yapılıyor. ŞÜKRAN SONER Savaşın siyaset üzerindeki kamplaşmalara etkisi, MİZAH YAYINLARININ BAŞKENTİ İSTANBUL! sansür uygulamaları dönemin karateristik gelişmeleri için- ayın koordinatörlüğünü araştırmacı kimliği ile öne Öğretim Üyesi Dr. Yücel Sarı, mizah yayınlarının başkenti de yerlerini alıyor. Savaş yıllarındaki İstanbul basınında ya- çıkmış eski İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi İstanbul’u zengin, bir o kadar renkli görselleri eşliğinde pay- şanan sert bölünmelerin örnekleri paylaşılıyor. Cumhuriyet, Y dekanı, şimdi Yeditepe Üniversitesi’nde aynı görev- laşıyor. Öğretim Üyesi Dr. Büşra Tosun İstanbul’un ilk med- Ceride-i Mehakim, Vakit, İkdam, Resimli Ay, Tanin, Akşam, de bulunan Prof. Dr. Suat Sezgin’in yaptığı, Prof. Dr. Belkıs ya patronlarını; azınlık, Osmanlı kökenliler olmak üzere kim- Vatan, Son Saat, Açık Söz, Yeni Sabah, Milliyet, Son Telgraf, Ulusoy ve Dr. Cem Sökmen ile yayına hazırladıkları, İBB ta- lik ve gazeteleri eşliğinde bir bir tanıtıyor. Sabah gazetelerinden örnekler aktarılıyor. rafından Osmanlı İstanbul’unda Gazetecilik ve Cumhuriyet Prof. Belkıs Ulusoy, “Yine Yeniden Yeni Osmanlılar” İstanbul’unda Gazetecilik üst başlıklarıyla iki cilt olarak ya- 1924-1946 ARASI ÖRNEKLERLE CUMHURİYET, başlığı altında İbret, Hadika, Cüzdan ve Siraç günlerini an- yımlanan çalışma okuyucularla buluştu. latıyor, eleştirel gazeteciliğin yaratıcı ve yeni bir dönemini AKŞAM VE VAKİT GAZETELERİ Çok zengin görselleri, yayın örnekleriyle yine çok sayıda Dr. Aysun Köktener’in 1924-1946 yılları arası için Cumhu- ele alarak ve “hem kendileri hem de hükümet için yıpratıcı araştırmacının uzmanlık çalışmalarına dayalı her iki çalışma bir dönem” tanımlamasıyla özetliyor. riyet gazetesinin duruşu üzerinden özel çalışmasına yer verili- da bugüne kadar İstanbul basın tarihi üzerine yapılmış en yor. Doç. Dr. Ayşegül Şentürk ise Necmettin Sadak ve Akşam Dr. Sevim Ayık ise belediye haberleri üzerinden İstanbul’a değerli çalışmalardan biriyle karşı karşıya olduğumuz ger- bakışı ayrı bir bölüm olarak değerlendiriyor. Geçmişte kal- gazetesi üzerinden çalışmasıyla karşımıza çıkıyor. Dr. Ömer çeğini ortaya koyuyor. Faruk Yücel’in özel çalışması ise Vakit gazetesi. mış görselleri yanında günümüzde de ayakta duran yapıların Osmanlı İstanbul’unda Gazetecilik adlı birinci cildin ilk Sözünü ettiğimiz tüm bu çalışmaların söz konusu gazeteler örneklerini paylaşıyor. bölümü 1. Meşrutiyete kadar olan süreci (1795-1876) kap- üzerinden ayrıntılı örneklerle paylaşıldıklarının da altı çizil- Prof. Suat Gezgin ve Prof. Belkıs Ulusoy ile “Osmanlı Baş- sıyor. Prof. Aslı Yapar’ın İstanbul’da yayımlanmış ilk gaze- meli. Mehmet Yüce spor basınını ele almış, elbette çok zengin kentinde Çok Kültürlü Yaşam ve Basın” başlıklı ayrı bir bölüm telerden örneklerle başladığı çalışmasında Fransızca yayım- örneklemeler, yazı, yorumlar paylaşımlarını da katmış olarak. de açmışlar. İstanbul’un çok kültürlü nüfus yapısından başlaya- lanmış gazetelerle karşılaşıyoruz. rak tek tek azınlıkların çıkardıkları gazetelere de yer vermişler. YAYINLARI, TİRAJ-FİYAT POLİTİKASI, SANSÜR Büyükelçiliklerin yayımladıkları ilk örneklerin ardından, Birinci ve İkinci Meclisler dönemi gelişmelerini incelemişler. MÜCADELESİYLE CUMHURİYET GAZETESİ Osmanlı İmparatorluğu için önemli bir gazete vurgusuyla II. Abdülhamit dönemi basınına genel yaklaşım konusunu Le Journal de Constantinople’ü kimi yazılarının içerikleriy- Cumhuriyet İstanbul’unda Gazetecilik adlı cildin ikinci Araştırma Görevlisi Fahri Kaan Arslan ile Araştırma Gö- bölümü 1946-1960 yıllarını içine alıyor. le birlikte görebiliyoruz. Doğal olarak kimi dünya gelişme- revlisi Ahmet Necati Gül üstlenmişler. leri yanında, İstanbul’da yaşayan azınlıklar ile Osmanlı kö- İlk çalışmanın ismi Doç. Dr.Hülya Şemiz, Tan gazetesi ile Konrolün tam yapılamadığı dönemler ile ağır baskıların Sertel ailesini incelemiş. Sahiplerinin yaşam kimliklerinden, kenlilerin ilişkileri ülkeye gelen yabancı gazetecilerin Tür- yaşandığı süreçlerin örnekleriyle paylaşımı yapılmış. San- kiye hakkında yazdıkları öne çıkıyor. gazetenin yayın yaşamından çok zengin örneklemelerle yıllar sür gölgesinde denetimli basının, siyasetin dışında her konu içindeki gelişmelerin dönüm noktaları paylaşılmış. Çalışmada ilgili dönemin tüm yayınlarına, örneğin İstan- üzerinden yayın yapılması özetlenmiş. bul Gazetesi’nin sahibi, editörleri de dahil tüm görsellerine Çok Partili dönemde Cumhuriyet gazetesinin araştırması- Cumhuriyet İstanbul’unda Gazetecilik adlı ikinci cildin nı yapan isim ise Dr. Aysun Köktener. Dönemin gelişmeleri yer verilmeye çalışılmış. birinci bölümü “Atatürk ve Milli Şef (1923-1946) Dönemin- üzerinden Cumhuriyet gazetesinin yayın örneklerinin yanın- de Gazetecilik” olarak ele alınmış ve Prof. Süleyman Hakan TANZİMAT VE İSTANBUL’UN İLK da tiraj-fiyat politikası incelenmiş de yer verilmiş. DP iktida- Yılmaz ile Öğretim Görevlisi Yasemin Gülşen Yılmaz’ın so- TÜRKÇE GAZETELERİ... rının son yıllarına doğru Cumhuriyet gazetesini de hedef alan rumluluklarında yürütülmüş. İstanbul’un ilk Türkçe gazetelerini Prof. Hamza Çakınr ele sansür uygulamalarına örneklerle yer verilmiş. Güzellik ya- Başlangıca alınan örneklemeler 1923-25 yılları arası İstan- almış. Batı’da ilk baskı tarihinin 1440 olduğu, Türkiye’nin rışmaları, Yunus Nadi Ödülleri, Cumhuriyet’in yayımladığı bul basınından. 1926 yılının en önemli olayı, toplumu oldu- 230 yıl geciktiğinin altı çizilmiş. Elçilik yayınlarının kendi kitaplar, ödüllerin paylaşımları yapılmış. ğu kadar basını da derinden etkileyen, 14 Haziran 1926’da egemenliklerini yerleştirme azmine vurgu yapılmış. Türkçe İzmir’de Mustafa Kemal Paşa’ya suikast girişimi. gazetelerin ise Tanzimat’la birlikte padişahın asıl amacının HÜRRİYET VE MİLLİYET GAZETELERİ Yine toplumu ve basını doğrudan etkileyen 1 Kasım 1928 Dr. Mehmet Suiçmez’in Hürriyet’in kuruluş yılları, Sedat Tanzimat’la üstlenilen yeniliklere katkı yapma amacına kar- Harf Devrimi’yle aynı yılın 1 Aralık tarihi sonrası tüm bası- şın elçiliklerin çıkarları doğrultusunda rüşvetin ağır basması Simavi üzerinden çalışmasında ise öncesi yıllar, Hamdi Si- nın Latin harflerini kullanması da dönüm noktaları... mavi dönemi ile yapılmış gelişmelerin saptanması da dikkat ile başarılı olamadığına da dikkat çekilmiş. Kaçınılmaz ilk etki 2-3 gün içinde teknik nedenlerin de Ardından Ceride-i Havadis ve Namık Kemal’in etkileriyle çekici. Sedat Simavi, oğulları yıllarına geçişlerle sürdürülü- sonucu olarak tirajların yarı yarıya düşmesi. Küresel ekono- yor. Ali Naci Karacan, Milliyet gazetesi çalışmasını ise Fer- değişen tablodan olumlu örnekler de paylaşılmış. mik krizle de çakışması. Serbest Cumhuriyet Fıkrası’nın ka- hat Korkmazcan yapmış. Dönemin diğer gazeteleri ile karşı- AGÂH EFENDİ VE İBRAHİM ŞİNASİ İLE panması. Ardından Menemen Olayı. laştırmalı sürdürülen çalışmada, gazetenin çizgisi, duruşunun BAŞLAYAN ELEŞTİREL GAZETECİLİK! ortaya konulmasına özen gösterilmiş. SON POSTA, MATBUAT KANUNU, SAVAŞ VE Prof. Dr. İsmail Hakkı Nakilcioğlu ’nun çalışması ise Tercüman-ı Ahval ile başlayan gazeteciliği, Agâh Efendi, İb- İSTANBUL BASININDAKİ BÖLÜNMELER 1960-1980 DÖNEMİNİN ÖNE ÇIKAN İSİMLERİ 1930’larda ülke çapında yayın yapan Son Posta ilk ör- rahim Şinasi ile başlayan eleştirel gazeteciliği özetliyor. Cumhuriyet İstanbul’unda Gazetecilik’in üçüncü bölü- Ali Suavi de içlerinde Batılılaşma hareketlerinin ardından nek olarak değerlendiriliyor. 1931 yılının önemli gelişmesi, münde 1960-1980 dönemleri incelenmiş. “27 Mayıs’tan Abdülhamit dönemi, Tanzimat Fermanı dönemleri, Islahat o dönemin Türkçesi ile Matbuat Kanunu çıkıyor. 1960’lara 12 Mart’a (1960-1971)” çalışmasını Prof. Kurtuluş Kayalı Fermanı gelişmelerinin örnekleri veriliyor. kadar yayın yaşamını sürdüren Son Posta’nın kurucuları Ze- yapmış. Çetin Altan, İlhan Selçuk, İlhami Soysal kimlikleri- Doç. Dr. Abdülkadir Atik ise Avrupalı gazetecilerin çalış- keriye Sertel, Halil Lütfü Dördüncü, Selim Ragıp Emeç, Ek- nin, YÖN’ün örnek alınması dikkat çekici. Perinçek, Ecevit, malarını paylaşıyor. Öğretim Görevlisi Haluk Kayıcı, Avru- rem Uşaklıgil’in İsmet İnönü hükümetine karşı muhalif ya- Türkeş, Kısakürek dönemin gelişmelerinde etkileyici >> 8 14 Mart 2024