Catalog

MART 2024 SİNAN ONUŞ’TAN ‘HALK ADINA PARALARA EL KOYUYORUZ’ 12 Mart dönemi bir ‘soygun’ hikâyesi Gazeteci ve yazar Sinan Onuş’un Doğan Kitap tarafından yayımlanan Halk Adına Paralara El Koyuyoruz isimli yeni kitabında, 12 Mart döneminde “Aktancılar” olarak anılan 68’li devrimci gençlerin gerçekleştirdiği banka soygununa ışık tutuyor. 4 milyon liraya “halk adına” el konulan soygun hikâyesini bizzat eylemi gerçekleştiren ve olaya tanıklık eden isimlerden dinleyerek -hayatta olmayanlar ve birkaç ulaşamadığı isim dışında- kitaplaştıran Onuş, dönemin atmosferini yansıtan olaylara da yer veriyor. da alınması gibi pek çok olayı MERVE ACIOĞLU okuyucuya sunuyor. Yine bu bölümde Deniz Gez- 970’li yıllar… 12 Mart miş ile Aktan I· nce arasında ge- dönemi… Aydın Çubuk- çen ilgi çekici bir diyaloğa yer 1 çu, Ertan Günçiner, Hik- verildiğini görüyoruz: “Aktan met Çiçek, Aktan I·nce, Erhan I·nce Şubat 1972’de Ankara’ya Erel, Kadir Kaymaz… Aktan- Mamak Cezaevi’ne gönderildi. cılar Grubu veya Basın Yayın Orada da Dev-Genç davası sü- Komünü’ne dahil olarak bir dö- rüyordu ve kendisi bir dönem nemin “devrimci” mücadele- yönetim kurulunda olduğu için sinde yer almış, Türkiye’nin bu davadan da yargılanıyordu. en büyük banka soygunların- Deniz Gezmiş ve dan birini gerçekleştiren 68 arkadaşları o sıra Ma- Kuşağı’nın gençlerinden. mak’taydı. Deniz Gezmiş, Gazeteci ve yazar Sinan Bursa Cezaevi’nde onu ziya- Onuş’un yeni kitabı Halk Adı- ret ettiğinde Aktan I·nce’yle konu ştuklarına na Paralara El Koyuyoruz (Doğan Kitap) bu dayanarak, soygundan sonra Komüncülerin genç 68 Kuşağı temsilcilerince, 1971 yılın- onları kurtarmak için birilerini kaçırıp ta- da Ziraat Bankası Denizli Şubesi’ne ait taşı- kas edeceği beklentisine girmişti. ma aracının soyulma hikâyesini konu ediyor. Soygun aynı zamanda Basın Yayın 4 milyon liraya “halk adına” el konulan soy- Komünü’nün silahlı mücadeleye başladığı gunun hikâyesini bizzat eylemi gerçekleştiren mesajı olarak algılanmıştı. Mamak’ta Deniz Milyonlara başucu kitabı olmuş, ve tanıklık edenlerden dinleyerek -hayatta ol- Gezmiş, Aktan I·nce ile kar şılaştığında ilk mayanlar ve birkaç ulaşamadığı isim dışında- tepkisi ‘Neden geç kaldınız?’” kitaplaştıran Onuş, dönemin atmosferini yan- sıradışı bir edebiyat eseri Halk Adına Paralara El Koyuyoruz bel- sıtan olaylara da yer veriyor. Kitapta sadece bir banka soygunun öyküsüne değil dönemin gesel niteliğinde bir çalışma. Soyguna ait dava dosyasının peşine düşerek başladığını çeşitli anekdotlarına da yer veriliyor. Bütün dünyada en çok okunan edebiyat eserleri belirten Sinan Onuş, soygunun asli failleri- DÖNEME DAMGA VURAN OLAYLAR nin dosya konusunda uyarılarına maruz ka- arasında yer alan Küçük Prens, hem çocuklar hem de 201 sayfadan ve üç ana bölümden oluşan ki- lıyor. Çünkü, o dönem diğer arkadaşlarını tabın ilk bölümü “1965’ten 12 Mart 1971’e” yetişkinler için bir başucu kitabı. kurtarmak için yalan beyanlarda bulunduk- başlığını taşıyor. Soygunun gerçekleştiği tarih larını belirten failler, aslında dosyalardaki 27 Temmuz 1971 Salı günü ile başlayan bu bö- Uçağı arızalandıktan sonra Sahra Çölü’ne zorunlu ifadelerin yanıltıcılığına işaret ediyor. lümde, soygun eyleminin geçmişi irdeleniyor. Yine de elinde bulunan sınırlı dava dosya- iniş yapan pilot, daha önce gördüğü hiç kimseye Okuyucuyu eylemin 6 yıl öncesinin poli- sını incelemeyi ihmal etmeyen yazar, beyan- tik atmosferine götüren Onuş, 15-16 Haziran benzemeyen Küçük Prens’le karşılaşır. Pilotla Küçük lardaki gerçek olmayan unsurları tespit etti- Direnişi’ni, Filistin kamplarını, Yön Hareketi’ni ğini belirtiyor. Prens arasındaki sohbet bir yandan çocukların ve döneme damgasını vuran daha pek çok 12 Mart dönemi öncesi devrimci müca- olayla birlikte Basın-Yayın Komünü’nün ya- gözünden yetişkinlerin dünyasını yansıtırken, öte dele içerisinde yer alan gençlerin yolları- ni Aktancılar Grubu’nun oluşumunu yine bu nın “çıkmaz sokaklarda” son bulduğunu be- yandan Küçük Prens’in bir çocuktan beklenmeyecek bölümde anlatıyor. “Soygun” başlığını taşı- lirten usta gazeteci ve yazar Uğur Mumcu, yan ikinci bölümde ise eylem süreci serimle- olgunluktaki karakterini, zekice gözlemlerini ortaya Çıkmaz Sokak (Tekin Yayınevi) adlı kitabın- niyor. Kitabın üçüncü ve son bölümü “Ceza- da şu ifadeleri kullanır: koyar. Çocukların ve yetişkinlerin dünyasına aynı evi Günleri” başlığını taşıyor. “12 Mart öncesinin önde gelen gençlik li- anda hitap edebilmesiyle sıradışı bir edebiyat eseri derleri ‘bizim önümüzde yararlanacağımız DENİZ GEZMİŞ: ‘NEDEN GEÇ bir örnek yoktu’ derken çok önemli bir ger- KALDINIZ?’ olan Küçük Prens, Antoine de Saint-Exupéry’nin Soygunu gerçekleştirenlerin cezaevi gün- çeği vurguluyorlar. Onların önünde böyle çizimleriyle aynı zamanda görsel bir ziyafet sunuyor. lerine yer verilen bu son bölümde Onuş, ce- zengin bir deney hazinesi yoktu.” Sinan Onuş’un, işte o hazineden kazı ya- zaevlerindeki pek çok 68’linin de yaşamını ortaya koyuyor. Duruşma salonlarında yapı- parak çıkardığı, tarihe de ışık tutan bu yeni lan savunmalar, cezaevinde gerçekleşen ev- çalışması, özellikle genç kuşak için başvu- lilikler, ölüm haberlerinin dört duvar arasın- rulması gereken bir kılavuz. n www.iletisim.com.tr [email protected] youtube.com/@iletisim-yayinlari facebook.com/iletisimyayin twiZ er.com/iletisimyayin instagram.com/iletisimyayin 14 Mart 2024 15 Çeviren: Can Belge, Dünya Edebiyatı, 84 sayfa