Catalog

KItap Aslında kimin yolculuğu? Kitap Gölgesi MAVİSEL YENER www.maviselyener.com Renkler... Sesler... Harfler... AYTÜL AKAL l ÇİĞDEM GÜNDEŞ l MAVİSEL YENER l MUSTAFA DELİOĞLU 1998’de Nobel Edebiyat Ödülü kazanan Jose Saramago’nun kaleme aldığı “Filin Yolculuğu”, João Amaral tarafından çizgi roman haline getirildi. bu ayrıntı başarıyla okura aktarılır. TÜM SANAT DALLARINA SAYGI Fil ile birlikte bu yolculuğu adım adım yapan çizer João Amaral’ın bu çalışmayı iki yıldan uzun sürede yaptığı kitabın önsözünde anlatılıyor. Çizgi romanlar insana sadece okumayı değil aynı zamanda diğer tüm sanat dallarına saygıyı da öğretirler. Amaral, Saramago’nun romanı üzerinde çok çalışmış, onu harfiyen anlamış ve sonrasında binlerce resim çizmiş. Çizgi romanda kurguyla ilgili bir hataya yer vermemek adına gecesini gündüzüne katıp metni didiklemiş, âdeta filin çığlıklarını duymuş. Saramago’nun kitapta ortaya koyduğu yaratıcı duruş, Amaral tarafından da paylaşılmış. Hem yazarın hem çizerin ufuk çizgisinden bakan okurlara hak ettikleri değer verilmiş. Bir filin çevresinde düzenlenen yolculuğu değil de, filin çevresindeki dünyayı nasıl düzenlediğini anlatan yapıt, gerçek ile kurmacanın ayrılmaz bütünlüğünü bir kez daha ortaya koyuyor. Filin Yolculuğu’nu bir kez de çizgi roman türünde okurken, karelerde yakalanmış olan görselliğin, konuşma balonlarıyla sağlanan akışın, hayal gücünü tetiklediğini göreceksiniz. Haydi “hava değişikliği” yapıp Filin Yolculuğu’nu bir de böyle deneyelim. Bu yazıyı Saramago’nun sözleri bitirsin: “Bir yolculuğun sonu, sadece bir diğerinin başlangıcıdır. Yolculuğa yeniden başlamak gerekir. Daima.” n Filin Yolculuğu / Uyarlayan ve Çizen: João Amaral / Çeviren: İpek Gürsoy Kutluyüksel / Kırmızı Kedi Yayınevi / 120 s. / 2015 / 14+ başkası tarafından görülürse bir daha dönmemek üzere gidecekti. Maceraya pil adamlar, teneke kutular ve yağ adamlar karışmış, ortaya Güneş Kovalama Makinesi çıkmıştı. Bu makine, doğayı korumayan insanlara ceza vermek üzere icat edilmişti. Macera ilerlerken Çınar’ın arkadaşı Deniz, Karaku’yu görmüştü. O zaman Karaku, ortadan kayboluvermişti. Çınar bu ikinci kitapta, köpeğini kaybettiği için çok üzgün. Ama Deniz’le onu yepyeni bir macera bekliyor. Belki macera ilerlerken Karaku’yu da görebilir. Bu yeni macerada Çınar’la Deniz, Barış ağabeyle birlikte çıktığı balon yolculuğunda fırtınaya yakalanıp kendilerini Çiçekler Diyarı’nda bulurlar. Orada Çiçek Çocuklar dünyadaki tüm yağmur bulutlarını çekip yağan yağmur sularını dev bir şemsiyede biriktiriyorlar. Peki ama dünyanın geri kalanına ne olacak? Susuz mu kalacaklar? Çocuklara doğayı sevmenin, onu korumak olduğunu hatırlatan dizinin yeni kitapları yolda. n F ilin Yolculuğu’nu çizgi roman uyarlaması olarak hazırlayan Portekizli João Amaral, çok yönlü bir sanatçı. Kırmızı Kedi Yayınevi’nin böyle bir projeyi okurla buluşturmasını özellikle gençler açısından çok değerli buluyorum. Uyarlamanın çileli sürecini kitabın “teşekkür” bölümünde paylaşan Amaral, 2013’te Viseu Uluslararası Çizgi Roman Festivali’nde Animarte Ödülü’nü kazanmış. “Gençlerin edebiyatla bağlarını nasıl artırabiliriz?” sorusunun yanıtı aranırken onlara kitapları farklı formatlarda sunabilme konusu da pek çok açıdan masaya yatırılıyor. Görselliği de ağırlık kazanmış, hacmi azaltılmış kitaplar, gençler için kimi zaman daha ilgi çekici olabiliyor. Tam da bu noktada uyarlamanın, çevirinin, tasarımın niteliği devreye giriyor elbette. Daha önce de pek çok kez yazdığım gibi her uyarlamayı önermek okura ve yazara haksızlık olur. Ancak, João Amaral gibi bir sanatçının yaptığı bu tür bir uyarlama çalışması, yapıtın aslını da merak ettireceği gibi, okuru iyi edebiyata çizgi roman aracılığıyla davet edecektir. Bir yanda 21. yüzyıl çocuğunu ve gencini iyi okurlar yapabilmek için yöntemler ararken öte yandan onların ilgilerini, eğilimlerini göz ardı ederek sunacağımız çözüm önerileri, boşa kürek çekmek olur. Bu açıdan, Filin Yolculuğu başarılı bir örnek. Okurun Saramago’nun yapıtlarına ilgi göstermesini sağlayacağını, nitelikli bir çizgi romanla gençlerin ilgisini uyandıracağını düşünüyorum. EMİR KABUL ETMEYEN DOĞA Filin Yolculuğu, Kıta Avrupası’nın en batısından, Lizbon’dan Viyana’ya doğru yola çıkan bir fil ile bakıcısı yoksul Subhro’nun ve bu tuhaf yolculuğun hikâyesini anlatır. Aslında, bu yolculuk, vaatler ve özlemler arasında sıkışıp kalmış insanoğlunun da bir yolculuğudur. 16. yüzyılda, Portekiz kralı III. João, kuzeni Kutsal RomaGermen İmparatoru II. Maximilian’a hediye olarak bir fil gönderir. Fil Salomon ile Subhro, yanlarında kendilerine eşlik eden Portekiz kralının korumaları ve yardımcı ırgatlarla zorlu ne sorar aynı soruyu. Aldığı yanıt onu iyice heyecanlandırır, hem doğum gününü hem bahçedeki çınar ağacının yaşını hesaplamayı öğrenmiştir. Ama merakı bitmez ki Memo’nun, sırada abisi, bahçedeki kiraz ağacı, duvar ustası Mahmut Usta, saatçi Dursun vardır. Hepsi kendilerince önemli anlarla özdeşleşmiştir Memo’nun doğduğu günü. Memo, çok neşelidir; onun doğduğu gün neler neler olmuştur öyle… O sırada arkadaşı Tombiş’e rastlar. Ona da sorar ne zaman doğduğunu. Tombiş’in verdiği yanıt Memo’yu çok şaşırtır. Sizce ne zaman doğmuştur Memo? Okurken belki siz de merak edersiniz ne zaman doğduğunuzu ve o gün neler olduğunu. Çizim Teknikleri / Korkunç Dinozorlar / Susie Hodge / Resimleyen: Steve Roberts / Çeviren: Acar Erdoğan / Mavibulut / 2015 / 48 s. / 9+ “Hiç resim yapamam, beceremem” demeyin. Elinizde bir kalem, kâğıt ve silgi yolculuklarına başlarlar. Büyük bir kafile oluşturmuşlardır. Portekiz’i, İtalya’yı, Alpler’i geçerken hayatlarında ilk kez bir Hintliyle karşılaşan, ilk kez bir fil gören köylüleri ve kasabalıları şaşırtır ve etkilerler. Yolculuğun ikinci bölümünde bizzat İmparator Maximilian ve karısı Maria tarafından karşılanır ve Viyana’ya onlarla birlikte giderler. José Saramago’nun bu en eğlenceli romanında, fil terbiyecisi Subhro’nun erdemi, pasifist felsefesi ve yaşama bakışındaki doğallık ve Süleyman’ın emir kabul etmeyen doğası, yolculuğun ritmini belirlerken insanların ruhlarında değişimlere yol açar. Saramago ince mizahıyla, muhteşem metaforlarıyla ve insana dair keskin gözlemleriyle olağanüstü bir yolculuğu anlatır. Fil ve bakıcısının isimlerinin değiştirilmesi, kurmacanın önemli bir ayrıntısıdır ve çizgi roman uyarlamasında varsa hemen başlayabilirsiniz. Hele bir de Mavibulut Yayıncılık’ın yeni kitabı Çizim TeknikleriKorkunç Dinozorlar isimli kitabı adım adım izlerseniz birbirinden canlı dinozorlar çizebilirsiniz. Kitabın ilk sayfalarında kurşun kalemden keçeli kaleme dek resim yaparken gerekli olacak malzemeler sıralanmış. Sonra da bir dinozorun dokularını, ciltteki lekelerini ve kırışıklıkları nasıl yapabileceğiniz anlatılmış. Çok basit karakalem desenleriyle başlayıp kocaman ve canlı hatta hareketli bir dinozor çizmek ister misiniz? O halde, kolay gelsin! KİTAPÇI Hazırlayanlar: AYTÜL Akal, ÇİĞDEM Gündeş, MAVİSEL Yener Ben Ne Zaman Doğdum? / Behiç Ak / Resimleyen: Behiç Ak / Günışığı Kitaplığı / 2015 / 55 s. / 8+ Memo, pencerenin önündeki kuş yumurtasının çatladığını görünce çok heyecanlanır. Kaç gündür gözlediği yumurtanın içinden çıkan kuş aklına kendi doğum tarihini getirir. Hemen annesine koşup ne zaman doğduğunu sorar. Ama annesi çok meşguldür ve büyükannesine sormasını söyler. Büyükanne, Memo’ya elleriyle ördüğü dantel masa örtüsündeki bir motifi göstererek “Tam bu motifi ördüğüm gün doğdun” der. Memo, bu kez dedesi KItap Yağmur Toplayan Şemsiye (Çınar’ın Harika Dünyası2) / Yazan ve Resimleyen: İmren Tubcil / Fom Kitap / 2015 / 70 s. / 7+ Çınar’ın ilk macerasını okumuş muydunuz? Okuduysanız plastik bir köpek olan Karaku’nun yalnız kaldıklarında canlanıp büyüdüğünü ve Çınar’ın en yakın dostu olduğunu öğrenmişsinizdir. Karaku, bir 32 12 Kasım 2015 KItap