Catalog

“Doğusalcı” anlamına gelen “Oriyantalistler” dönemin gezginlerinin yazılı gözlemleri tarihe, sanata ve topluma ışık tutar. Yazar, üç yüzyıl boyunca Osmanlı topraklarına gelen Fransız gezginlerinin kitaplarını inceliyor. Fransız gezginleri ve yayınlarının tanıtımın ardından Osmanlı’da din olgusu, görkemli yapılar, Türkler hakkında yorumlar irdeleniyor. Kitabı ilginç kılan bir başka nokta ise üç yüzyıllık süre içinde her yüzyılda Osmanlı toplumuna ilişkin gözlem ve yorumlardaki değişiklikler oluşturuyor. Adı: Türklerde Din ve Devlet Yönetimi Yazarı: Christoph Wilhelm Lüdeke Çeviri: Türkis Noyan Yayımlayan: Kitap Yayınevi Sayfa: 231 İzmir’e Protestan kilisesini açmaya gelen Alman yazarın 1770’de yazdığı kitap Osmanlı’nın 17591768 yılları arasını kapsıyor. İzmir ve İstanbul odaklı yayında yazar, bu iki kentte çeşitli mezheplerdeki Hıristiyanlar, yaşamları, Müslüman Türkler ile ilişkileri, Osmanlı sarayının bu alandakı konumu anlatılıyor. Ayrıca dönemin Osmanlı ailesi, toplumsal yanları ve devletleri bağlantıları bir seyahatname olgusu içinde gözlemleniyor. Adı: Türkiye Selçukları ve Erken Beylikler Epigrafisine Giriş Yazarı: Suat Kaymak Yayımlayan: Arkeoloji ve Sanat Yayınları Sayfa: 373 10651350 yılları arasında Anadolu’da Selçuklu ağırlıklı Beylikler ve Osmanlı yazıtlarının bilinmezliğine aydınlatmaya yönelik önemli bir belgeleme çalışması. Belge niteliğindeki bu yazıtlar ayrıntılı incelendiğinde Anadolu tarihi de daha çok aydınlanmış olacak. Adı: Haremden Kaçanlar Yazarı: Alain QuellaVillegér Çeviri: Aysel Bora Yayımlayan: Yapı Kredi Yayınları, Sayfa: 215 Osmanlının son yıllarına İstanbul’da tanık olan Pierre Loti’nin, 19045 yıllarında haremden gizlice buluştuğu, fotoğrafladığı üç kadının öyküsünü konu alıyor. Harem’den Avrupa’ya kaçan kadınların öyküsü yalnızca Saray’da gündem oluşturmak değil, Avrupa’daki gazetelerde de daima öne çıkar. Konuyla ilgili bazı görsellerin de yer aldığı kitap, belgelere dayalı bir macera romanı özelliğinde… Adı: İttihadçı’nın Sandığı Yazarı: Murat Bardakçı Yayımlayan: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Sayfa: 552 Osmanlının son dönemine yönetime damgasını basan “birliği ve gelişimi” ilke edinen “İttihad ve Terakki” adlı siyasal örgütün şimdiye değin yayımlanmamış pek çok bilgisi ve belgesi açıklanıyor. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I Çeşitli görseller, sürgündeki yaşamları ile okura sunuluyor. Bu arada Ermeni olayları sonrasında sahipsiz kalan arazilerin Atatürk ve İnönü zamanında değerlendirilmesine de kapsamlı yer veriliyor. Osmanlıdan genç Türkiye Cumhuriyetini yaşayan Maliye Bakanı Cavit Beyin belgeleri de kitapta yer alıyor. Adı: Millî Mücadele Yazarı: Teoman Ergül Yayımlayan: Akılçelen Kitaplar Sayfa: 663 Hukukçu ve tarihçi yazarın bu yeni kitabı “VahdettinMustafa Kemal ekseninde Milli Mücadele’de kesişen, çatışan ve değişen yaşamları” anlatıyor. Mustafa Kemal’in “tek adam” ya da “tek aktör” olmadığı önyargısı ile kitabı yazmaya heveslendiğini söyleyen yazar, sonuçta O‘nsuz böyle bir kitap yazmanın “amiyane deyimiyle ‘yumurtasız omlet yapmak’ kadar olanaksız olduğunu” algılayarak kitap çalışmalarını tamamlıyor. Bilimsel içerikli, rahat anlatımlı kitabı yalnızca genç değil tüm okurlarıma kesinlikle öneririm. Adı: Bursa Nutku Hazırlayan: Nurer Uğurlu Yayımlayan: Örgün Yayınevi, Sayfa: 86 Atatürk’ün Bursa’da 1933’de yaptığı konuşmadaki “…Bunları zayıf düşürecek en küçük veya en büyük bir kıpırtı ve bir hareket duydu mu; bu memleketin polisi vardır, jandarması vardır, ordusu vardır, adliyesi vardır… demiyecektir… Hemen müdahale edecektir. Elle, taşla, sopa ve silahla…” sözleri Tarih Kurumu’nca da “mealen” kayda geçirildiği belgelenmişti. Atatürk’ün gençlere öğütü, günümüzde insanda Gezi Parkı ve Taksim direnişlerini anımsatıyor. Kitap o nutku irdeliyor. miş olabilir, ama çağdaş bilim ve aydınlanmada neden Yunan ve Roma uygarlıklarından esinlendi? Klasik dünyanın İstanbul’un Avrupa’ya etkilerini mi öğrenmek istiyorsunuz! Yanıtı kitapta! Adı: Ortadoğu Tarihi Yazarı: Peter Mansfield Çeviri: Ümit Hüsrev Yolsal, Yayımlayan: SAY, Sayfa: 663 Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılmasında etkin olan petrolün ortaya çıkışı yöremizin siyasal tarihini elbette etkiledi. Yöremizde gazetecilik yapan yabancı meslektaşımın tanıklıkları ve tarihsel araştırmaları kitapta bütünleşiyor. Kendisine bir başka meslektaşımız Nicolas Pelham da gününümüzün “Arap Baharı” ile katkı yapıyor. Adı: Çakıcı Efe Yayına Hazırlayan: Şükrü Tül Sayfa: 136 Tek ciltlik bir “Çakıcı (Çakırcalı Mehmet) Efe” ansiklopedisi… İzmir’de Çakırcalı öyküleri ile büyümüş bir insan olarak önerim: Bu yayın, içeriğindeki her bölümü ile ayrı bir kitap olarak “kitap dizisine” dönüştürülmeli… İnce Memed’ten Çakırcalı’ya da uzanan Yaşar Kemal’in kitabı ve öykülerinin de Yunancaya çevrildiğini öğrendiğimde şaşırdım! Adı: Türkiye’nin Akdeniz Siyaseti Yazarı: Dilek Barlas, Serhat Güvenç Çeviri: Barış Cezar Yayımlayan: Koç Üniversitesi Yayınları Sayfa: 288 Önce ABD’de İngilizce basılan kitap, iki dünya savaşı arasında Türkiye’nin denizlerde izlediği dengeli dış siyasası irdeleniyor. Yabancı arşivlerden de yararlanarak hazırlanılan kitap Cumhuriyet’in az araştırılmış bu bölümüne ve alanına önemli ışık tutuyor. Osmanlılardan sonra genç Türkiye Cumhuriyeti’nin güçlü devletlerin dümensuyuna girmek yerine, köprü oluşturan bir siyasa izlediği vurgulanıyor. Adı: Hafızanın Sokakları Yazarı: Amy Mills Çeviri: Cem Soydemir Yayımlayan: Koç Üniversitesi Yayınları Sayfa: 343 İstanbul’un Kuzguncuk semtinin toplumsal değişimi anlatılıyor. Amerikan araştırmacı, Kuzguncuk’da sokak sokak dolaşıp orada yaşayan Rum, Ermeni ve Yahudi azınlıkların kayıp izleri araştırılıyor. 20. yy’ın ortalarından sonra şehrin bu semtinin nasıl “millileştiği” belleklerden okura sunuluyor. Adı: Cumhuriyet Dönemi Teke Yöresi Burdur Halk Sanatçıları 2 9 Yazarı: Yusuf Erkan Yayımlayan: Narçiçeği Yayıncılık Sayfa: 504392 Eşsiz bir belgesel… Yalnızca Burdurlular için değil Türk halk sanatının geleneksel ve genç kuşakları, gelecek kuşaklara anıtsal bir araştırma olarak sunuluyor. Yazarın Burdur sevgisi bu kitapla bu tarihsel ilimize bir vefa sunumu olarak da algılanabilir. Bu ilimize gittiğimizde bana hediye edilen “kavalcık” diyebileceğim kamış yapılı “sipsi” masamın üstünde her gün gözlerimin önünde duruyor. Peki, “kartal kanadı düdüğüne” ne demeli? Yöredeki arkeolojik kazı buluntuları okuru, en azından 2500 yıl öncesine götürüyor. Bu kitabı müzisyenlere de öneririm… Adı: Belleklerdeki Güzellik Yayına Hazırlayan: Müfide Pekin Yayımlayan: Lozan Mübadilleri Vakfı Yayını, Sayfa: 190 Girit adasından 1923 mübadelesi sonucunda Türkiye’ye göç ettirilen Giritlilerin manileri, atasözleri, deyimleri ve tekerlemeleri çeşitli görseller ile okura sunuluyor. 2007’de yayınlanan Türkçe kitabın Yunanca çevrisi de bu yıl Girit’in Hanya kentinde basıldı. Yunanca ekinde bir de CD bulunuyor. Kitap, yalnızca tarihsel bir olayı değii, iki komşu arasındaki önemli etnografya verilerileri de kapsıyor. Adı: 365 Gün Atatürk Yayımlayan: İsmet İnönü Vakfı Harika bir masa takvimi… Yılın 365 gününün her hangi birinde Atatürk bağlantılı tarihsel bilgiler ve olayla bağlantılı görseller sunuluyor. Bir takvim ama gerçekte bir Atatürk kitabı… Adı: 365 Gün İsmet İnönü Yayımlayan: İsmet İnönü Vakfı Yayımcı kuruluş her ikisini de birlikte sunuyor. Bu takvimde de aynı kurgulama ile İnönü’nün yaşamında güncel kesitler görselleri ile yer alıyor. Keşke her iki takvim sonra kitaba dönüştürülebilse… Yakın Tarih Gerek dünyada, gerek Türkiye’nin tarihini aydınlatan kitaplar, hatta yakın yüzyıllarda neleri bilmediğimize yol gösteren pusula özelliğini de taşıyorlar. Adı: Çağdaş Dünya Tarihi Yazarı: Nil Türker Tekin, Yayımlayan: Ege Yayınları, Sayfa: 288 1789 yılındaki “Fransız İhtilalı” yalnızca o ülkede değil, tüm dünyada siyasal ve toplumsal değişimlere öncülük yapmıştır. O tarihten 1990’a kadar, Türkiye dâhil bu değişimler kuşbakışı irdeleniyor. Adı: Kısa Avrupa Tarihi Yazarı: John Hirst, Çeviri: Mihriban Doğan, Yayımlayan: Say, Sayfa: 190 Anadolu, Avrupa’yı tarih boyunca etkile1267 M A Y I S 2 0 1 4 n S A Y F A 2 3