Catalog

çatalla bekleşırdık Kurban sahıplerının çatalımıza bııcı parça et takmasını bekler vc sonra u/aklaijiıdık Yasjılaıı mi/!J soıduğumda onların da aynı s,ey lerı gençlıklermde yaptıklarmı oğrcti dım Bugun Homuos'ıın tlyada veya Odysseıa'situlakı kıııban torcnlcıını okuyun Her toruıclc kıııbanın ctrafın da elındc çatalla bekleyen gençlerın bahsi geçcı BLI koyumde son /aman lara kadar suıen geleneksel bır davra nış,tı lkıncısı 1 tenkov Rıımcası'ndakı Oöuz sozcuğtıdur Oöuz Yabanı, soğuk ve clavıams, bo/ukluğu olan ınsan anlamında, kullanılıyor Bu tıp ınsanlar ıçın bugun bılc yasjı koylulcr "ne Oğuz ınsan" derleı Bııradan anlasılıyor kı Of'un ycrlıleıı Oğu/larla pek de hoş, olmayan koşullarda kars,ılaşmıs,lar Oğu7İar OFun ycrlılcrı degıldıler Ârastırma suıecınde ınsanlardan, ozclhkle kaynak kıs,ılerclen kımı zaman olumlıı, kımı /amansa kusjuıcu davranısjarda bulunanlar oldu Çunku kım lıklennın ve kultuılcıının soıgulanması yenı bır şeydı () nedenle boylesı dav ranısları doğal karşjladım Sonra "bız kttna'U 'bugunun htılttı ru' ne bakıyorsunuz vc bır alan araştırmasına yonclıyorsunuz Neclcn O/yorc sını stıtıntz' Or yoresını seçtnemın ncdcnı, Oflu olmam ve en ıvı bıldığım bolgo olması dır Ayrıca bu bolgede kırka yakın koy de Rumca konuşulmaktadır Otlular eskı gelenekleımı hâlâ yaş,at maktadırlar Ustclık kcndılennı Tıab zonlulaı'dan ayırmakia, kımlıklerının farklılığını her fıısatta hıssettırmekte dırler Hınstıyanlığın hakım olduğu doncmde unlıı papazlatıvla kılıselerde çoğunluk nlatı Ollular tslamıyetı seç tıktcn bonıa da hocalarıyla un salmış lar tnatçı vc kıırna/ karakterlcrıyle bulun dukları ortamlarda he mcn sıvrılebılen Oflu lar, bcnım ıçın her za man aras.tırma konu sudur Bu ı^alı^mada oıııı ıııızt ıikan tngı Ilcr, zorluklar oldu mu> Dunlt bugune baktığınıızda (yıttn vc yaşa yan yanlan açnınJan) Pontos Kulttıru'nun başlıca ozıllıklen ne 1 lırdırÇalışmaya bajla madan once benım ıçın en buyuk /orluk dılı tespıt etme yolun dakı bılgı eksıklıgım dı Yol ve yontem bılmıyoıdum Ercnkoy'dc konu^ulan dılın yalnı/ca konu% ma dılı olması yazıva geçırılmesınde cn buyuk engeldı Elence yazma ve oku ma ogıendıkten sonra bıle bazı seslerın (^, ç, d, kh) Cırek alfabesınde olmaması sorun yarattı Bıınun ıçın ozcl yontem ler kullanmam gerektı Ayrıca dıl t^alı^ ması ıçın Yunanıstan'a gıdıp bellı bır !>ure çalı^mam gerektı Bıınun ıçın de epey sure sabretmek /orunda kaldım Eğer Yunanlı dostlarımın vardımı ol masavdı bu çalışma yarım kalacaktı Onlaıa bıı defa da burad.ın te^ekkur edıyorum Çalı^malarım esnasındakı zorluklar dan bırı de yaşlı ınsanlardan bılgı der Iemeydı Normalde Rumca konuijan ınsanlar, sua ses kavdına ya da va/ıya geçırılmevt gtldığınde çekınce koyu yorlardı Rumca turkuleıı va ıınutmuş lar veya soylemek ıstemıyorlardı Dın sel gerekçelerle horon oynamıyoı ve geçmı^te yaptıkları cglcnceler den bahsetmıyorlardı O yuzden istedıöım çalı^mayı vapabılcıığı mı sanmıyorum Pontos Kultuıu'nun bugune yansıyan en oncmlı ozellıgı, ınsan larının >a!}ama ınatçı bır sevgıyle sarılma ka rakteııdır Bunıı o ın sanlaıın her davranı şında go7İemlcmek mumkundur Horon oynarken, yaylaya çı karken, denı/e açılır ken, turku soylerken çıplak gozle bu yansı mayı gozlemleyebılırsı nı? Bu dun de boyleydı, bugun de boyle Ancak yarın noyle olabılcccğını soyleyemıyorum Ln buyuk korkum da bııydu zaten Bu çalı^mayı yapmamın gerçek nedenı de budur Çunku koy lerde bugun yalnızca yaşlılar kaldı Yenı kuşaklar ya buyuk kentlerde ya da vuıtdışında, gurbet ellerde Bulunduk laıı yerlcrde lur ne kadar kulturlerını korumaya yonelık olarak orgutlenıyor larsa da bu onlaıın tloğasına aykırı bır scv Ayrıca, "doğasından ' kopuk ınsan ların, doöallığını ne deıece koruyabılc ceğı ayn bır ârastırma konusudur hıtabınızı bır gcr^ığe Pontos Kul turtı nı ıılaşmak dcğ/l yaklaştnak vc bu kultıır ınırasını onunnızdekı kuşaklara ıletnıek kaygm ta^ıyan bır çalışma" ola rak nılelendırıyorsunut Bu kulturu bu gtını dcğın dar bır bolgede dc olsa ya\a tıin yctnlar nc lerdır sızce? Daha once de soyledıgım gıbı Pon tos Kulturu'nde gelmış geçmı^ tum ulusların ve kulturlerın katkısı, kalıntı sı vaı Orneğın çoktanıılı donemdcn bugune ulasabılen gelcnekleı var, yay lacılık, kurban toıenlerı dualaı gıbı Bunlara rastlamak benı çok mııtlu edı yor Bolgede yaşavan destan ve efsane anlatma gelcneğı, bana Homeı'ı anım satıyor Yuzleıce yıl oncesının bazı alıs, kanlıklarının bugune tasjinmı^ olması yore ınsanlarının benım gozumdekı saygınlıgını arttırıyor Bu kulturun gu numuze kadaı bırçok kavıp veıse de ulaşması sanırım daı bır bolgede yaşa yan Oflular'ın yakın zamana kadar dıs,a açılmaması, yıııtlaıında kalmayı yefile mesıdır Bugun bıle otoycılların varlıgı na ra^men lcoyden kente gıtmek zoı dur Sarp da^lar, ormanlar, dereler ın sanların onları terketmesını ıstemıyor sankı l^te bu tutuculuk bılınç dı^ı da olsa bu kulturu korumaya yetmıştır Bundan sonra ne olur bılmem ama Pontos Kulturu çok dılle ya^ayı^ının son aşamasında Onu korumak gıttıkçe zorla^maktadır O yuzden Pontos Kul turu'ne ulaşmayı ueğıl, yakla^abılmeyı bıle bır ka/anç olarak goruyorum Bundan sonra ne tur ^alı^malarımz var? • Bundan sonrakı hedefım, mum kunse yıne koy koy, ıl ıl boylesı alan ça lışmaları yapmak O nccfenle Tuıkı ye'dekı ve yurtdı^ındakı akademı vc enstıtulere başvuıu hazıılığınciayım Çunku boylesı bır çalıs,ma oncmlı bır malı destek ıstıyor tlınızdekı kıtap ta mamen kendı olanaklarımla ha/ırladı &ım bır çalıs,madır Bundan sonrasıysa benım gucumu aşıvor • Pontos Kültürü / Onıer Asan / Belge Yayınları, Bılım Dtzısı / 133 s Çocuklanmız içın Eskı Anadolu'dan Yenı Öyküler ALA KİTAPLARI PRof. DR. DOĞAN KUBAN "İsTANbul VE İsTArsıbul Topluıvıu" 2J 1 9 9 6 , CuviARitsi / SAAT: 1 61 Yazan MİNE SOYSAL Çızen SERDARSONMEZ 1 ALA ALA UlKbSINL BLNZLRDİ ÜÜZLtRİ MASMAVİYDI TIPK.1 ILIK EGE DENİZİ GİBİ SAÇIARI SAI'SARIYDI TITKI AKDENIZ IN A1TIN KUMU GİBİ YANAKLARI AL ALDI TIPKI HRA1 A DüGMUŞ GUNES GIBI H Ç.OK D t R İ N p l IIPKI KARADENlZİN DALGAIARI GİBİ ALA ULKtSINİ Ç.ÜK SEVERDİ flI'KI ÜIÜLR ÇOCUKLAR GİBI KASIM Ö AHMET CEMAL "YAŞAIVldArNI 7 ARAlık 1 9 9 6 , CLJMÂRILSİ / SAAT: 1 6 1 8 2 MERMER KENT PRİENE ALA BUTUN KFNTİ ÖGRENMEK İSTIYÜRDU DI1İNDFN TlPkl Bl R KLLLIUK Gİ Bl UÇ.UŞAN SORU1AR DÖKULMbYE BAŞLAD1 "Sl N SOR BLN ANLATAYIM DİLIM DONDUGUNCF' DEDİ NİKLSÜ OIUADAKI BUYUK YAPIYI KENTİ ÇEVRELEYtN YUKSEK DUVAR.LARI SORDU ALA BULUNDUKLARI TEPENIN YUKSEKLERİNDEKI ULU DUVARLAR! DACDAN INFN KtMIRLİ YOLUN UZFRINDEN AKAN SUYU VE DIGERLERİNİ SEVİN OKYAY "SfcRbEST SohbET" 21 AuAhk 1996, CuMAiotii/ I ISTIKLAL CADDESI VJCB H KdCilr Mtrttıi günışığı H Ihjii r s p 11 ğ ı Mevlut Pehlıvan Cad 20/2 Gayrettepe 80290 Istanbul Tel 0212 21 2 99 73 Faks 0212 212 99 70 PT T K Galatasaray I.ısesi YenıÇorj. C No 28/A 80050 Galatasaray ISTANBUL Tel (0212)2495902 Fax (0 212)25139 62 Internet http / / www ozemaıl com au / ~ homeros o moıl homer @ escortnet com