Catalog

11 HAZİRAN 2025 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 39.2190 44.8980 53.2420 42.73 9.659 28.330 4.213 12.7 kuruş 6.7 kuruş 7.1 kuruş 0.51 puan 173 puan 452 lira 78 lira İlk dört ayda, işsizlik ödeneği almak için İŞKUR’a başvuranlar hız kesmeden artıyor İşten atma yükselişte! Ekonomik Ocak-Nisan 2025’te, İŞKUR’a ödenek için 582 bin emekçi büyüme! başvurdu. Bu geçen yılın aynı döneminde 513 bin kişiydi. Başvuranların yüzde 21.9’u ise “25-29” yaş grubunda. ir ekonominin kalkınma aşamasına geçmeden önce ürkiye ekonomisindeki kriz da hesaba katıldığında 582 bin Bgayri safi yurtiçi ve milli ortamı, işsizlik yaratmaya kişinin işten atılanlar açısından hasılasının (GDP-GNP) artması Tdevam ediyor. Türkiye İş “en az” olarak kabul edilmeli. gerekir. TÜİK’in açıkladığı tüm Kurumu’nun (İŞKUR), Mayıs İlk dört aylık verilerin veriler tartışmalı ve kuşkuludur. En ayrıntılarına bakıldığında ise 2025 ile ilgili dün yayımladığı kuşkulu, tartışmaya açık olanı da işten atılanların 374 bin 317’sinin büyüme rakamlarıdır. Enflasyonun “Aylık İstatistik Bülteni”ne göre düşük hesaplanması zaten büyüme erkek, 207 bin 585’inin kadın işten atıldığı için işsizlik ödeneği rakamını abartır. Ayrıca büyümeyi olduğu görülüyor. Ödenek için almak üzere yılın ilk dört ayında destekleyici fiziki üretim, hizmet başvuru yapanların yaş dağılımına İŞKUR’a başvuran emekçilerin rakamları da yoktur. bakıldığında da ilk sırada yüzde sayısı 581 bin 903 kişi oldu. Ekonomik büyümenin üç temel 21.9 ile “25-29” yaş grubu yer Sadece Nisan 2025’te işten atılan bileşeni; yatırım, işgücü ve teknolojik alıyor. Bu kesimi yüzde 18.5 emekçi sayısı da 127 bin 77 kişiyi gelişmedir. payla “30-34”, yüzde 16.4 payla buldu. Buna karşın, ağır hak ediş Yatırım, gelecekte mal ve hizmet “35-39” yaş takip ediyor. Ayrıca koşulları nedeniyle bu ödenekten üretimi, gelir, gönenç yaratmak, toplam ödenek başvurularının ödenek başvurusu 148 bin 30 düşüşle 2 milyon 162 bin kişi artırmak için kaynak örgütlenmesidir. yararlanabilenlerin sayısı ilk dört yüzde 52.7’sini “20-34” yaş grubu emekçiyle İstanbul’da olurken 35 oldu. Ancak işverenlerin yeni Yatırımlar şu başlıklar altında ayda 281 bin 109, nisan ayında 61 toplanabilir: Doğrudan üretken, çok genç kişilerin oluşturması da bin 218 kişi ile Ankara ikinci, 33 eleman talebini gösteren “açık iş” bin 993 kişide kaldı. mal ve hizmet üretmeye yönelik Türkiye için alarm verici bir sonuç. sayısı, Mayıs 2025’te Mayıs 2024’e bin 914 kişiyle İzmir üçüncü, 31 yatırımlar; ekonomik altyapı Yüzde 52.7’si genç Yine başvurulara eğitim düzeyi kıyasla yüzde 17 düşüşle 238 bin bin 231 kişi ile Bursa dördüncü yatırımları (enerji, iletişim, ulaşım, açısından bakıldığında en büyük 209 adet oldu. Bu sayı yılın ilk beş Ocak-Nisan 2024 döneminde ise sırada yer aldı. baraj, sulama, kanalizasyon vb.); ayında da yüzde 13.8 düşüşle 986 işten atılanlar 512 bin 659, ödenek payı yüzde 36.7 ile lise ve dengi insan kaynağına yatırım; çevresel ‘Açık iş’te düşüş bin 856 kişi oldu. “İşe yerleştirme” alabilenler 244 bin 739 kişiydi. okul mezunları alırken yüzde varlığa yatırımlar. Aylık bültene göre Mayıs 2025 Ayrıca, bu yıl ödenek alabilenlerin 13.3 pay alan üniversite (lisans sayısı ise mayıs ayında yüzde 20.1 Üretken KİT’ler özelleştirme sonu itibarıyla İŞKUR’a kayıtlı oranı ilk dört ayda yüzde 48.3, ve yüksek lisans) mezunları da artışla 177 bin 637, ilk beş ayda yaftası altında yandaşa çıkar amaçlı tasfiye edildiğinden ülkede üretken nisanda yüzde 48.8 oldu. Bu dikkat çekiyor. Bunların yanında, işsiz sayısı, geçen yılın aynı yüzde 5.5 artışla 614 bin 586 kişi. yatırımları özel sektör yapacaktır. nedenle, başvuru yapmayanlar ilk dört ayda il bazında en çok dönemine kıyasla yüzde 4.9 l Ekonomi Servisi Özel sektörün yatırım hacmini; talep, kapasite kullanımı, faaliyet sonucu kaynak yaratması belirler. İzlenen İcra dairelerine gelen dosya sayısı bir yılda 1 milyon 519 bin adet arttı dezenflasyon politikası sonucu ülkede talep daralmış, firmaların kapasite kullanımı optimum düzeyin altında kalmış, firmalar Borçlar nefes aldırmıyor faaliyet sonucu kaynak yaratmak durumuna düşmüştür. Konkordato, iflas talepleri, bankaların takibe MUSTAFA ÇAKIR milyar lira oldu. aldıkları kredi tutarı artmaktadır. Bu n YURTTAŞ DA BATAKTA: koşullarda özel sektörün, zorunlu şletmelerden yurttaşa “borç Yurttaşların, bankalar ve finans İhracatçının yenilemeler dışında yeni tesis İdağları” gün geçtikçe büyüyor. kuruluşlarına olan bireysel kredi yatırımları hatta üretim kapasitesini KOBİ’lerin banka borçları 5 trilyon ve kredi kartı borçları, 23-30 Mayıs umudu ABD artırma tevsi yatırımlarına girişmesi liranın üzerine çıkarken tarım günleri arasındaki haftada, 114.8 beklenmez. İst Anbul Sanayi Odası (İSO) sektörünün borçları da ilk kez 1 milyar lira artarak 4 trilyon 684 Ekonomik altyapı ürünleri, enerji, Türkiye İmalat Sektörü İhracat trilyon lira sınırını aştı. Yurttaşın milyar liraya yükseldi. ulaşım, iletişim, su vb. kamusal İklimi Endeksi mayısta 51.0 olarak borçları da 4.8 trilyon liraya ulaştı. n İCRA KRİZİ BÜYÜYOR: İcra maldır. Kamusal malları da kamu açıklanarak önceki aya göre hafif İcra dosyalarının sayısı ile bir yılda 1 sektörü üretmesi gerekir. Genel dairelerine 1 Ocak-6 Haziran günleri hız kazandı. Ilımlı iyileşmede milyon 519 bin adet arttı. CHP TBMM merkez bütçesi sürekli açık arasında UYAP üzerinden gelen küresel pazarlardaki gelişmeler vermekte, açık faiz, cari, “itibar” Grubu’nun ekonomi raporunda yeni dosya sayısı 2024 yılının aynı etkili oldu. ABD’de büyüme harcamalarından kaynaklanmakta, borçlardan icra dosyalarına kadar şu bankalar tarafından icra takibine dönemine göre yüzde 5.9 oranında yeniden ivme kazanırken, BAE, kamusal mal üretimine çok az değerlendirmeler yer aldı: alınan borçları ise 29.4 milyar lira artarak 4 milyon 336 bin oldu. Suudi Arabistan gibi ülkelerde sınırlı kaynak ayrılabilmektedir. n 5 TRİLYONU AŞTI: KOBİ’lerin artarak 115.9 milyar liraya yükseldi. İcra dairelerine 2024 yılında bu üretim arttı. S&P Global Market Yerel yönetimin bu bağlamdaki bankacılık sektörüne olan borçları n TARIM 1 TRİLYON TL: Tarım Intelligence Ekonomi Direktörü dönemde 4 milyon 93 bin yeni dosya yatırımları da silkeleme, engelleme nisanda önceki aya göre 201 milyar Andrew Harker, “Küresel sektörünün bankalara olan kredi gelmişti. Aynı günlerde 2 milyon ile sınırlandırılmadan kamusal ticaretteki belirsizliklere rağmen lira daha artarak 5 trilyon 33 milyar borçları nisan ayında 38.4 milyar 965 bin dosya ya sonuçlandırıldı mal üretimi de yeterli düzeyde ana ihracat pazarları ihracat liraya yükseldi. lira artarak ilk kez 1 trilyon 9 milyar yapılamamaktadır. ya da işlemden kaldırıldı. UYAP artışı için yeterli imkânları sundu. n TAKİBE DÜŞTÜLER: KOBİ’lerin İnsan kaynağına yatırım görüntü liraya çıktı. Sektörün kredi borçları üzerinden açılan ve icra dairelerinde Ancak firmalar gerçek iyileşme reklam olarak yapılmakta ancak bankalara olan kredi borçları bu yılın ilk dört aylık döneminde ise derdest bulunan toplam dosya sayısı için Avrupa’daki büyük pazarlarda eğitim kalitesi yükseltilememektedir. yılın ilk dört aylık döneminde yüzde 140 milyar lira artış kaydedildi. 6 Haziran itibarıyla 23 milyon 630 da benzer bir gelişmenin Öğrenciler sağlıklı olarak dahi 15.1 artarak 660 milyar lira artış Tarım sektörünün aynı dönemde icra bine çıktı. Derdest dosya sayısı son beklentisi içinde olacaklar” dedi. beslenememekte, sağlık hizmeti de kaydetti. Aynı dönemde KOBİ’lerin takibine alınan borçları ise yüzde bir yılda net olarak 1 milyon 519 bin gereği gibi verilememektedir. zamanında ödeyemediği için 74.8 yani 2.7 milyar lira artarak 6.3 adet arttı. l ANKARA Çevresel sermayeye yatırım Ticaret Bakanlığı bir yana, orman yangınları, rant yaratma, sosyal maliyeti çok yüksek ‘kaçakçı’ peşinde maden istihracı, çevreye zarar FItc H: FAİZDe İYİle Şme beKlenen Den AZ veren HES, RES izinleriyle çevresel tİ cAret Bakanlığı, ocak-mayıs sermaye de azalmaktadır. döneminde düzenlediği 3 bin FItc H Ratings Bankalar Direktörü belirtirken Türk bankalarına ilişkin Öte yandan Türkiye İstatistik Ülkede TÜİK verilerine göre 81 operasyonda toplam 26 Ahmet Emre Kılınç, Türk bankalarının nötr görünümü ve bankacılık sektörü Kurumu (TÜİK), mayıs ayına ilişkin işsizlik oranı çok yüksek, geniş milyar 449 milyon lira değerinde görünümünü değerlendirdi. Yıl için pozitif faaliyet ortamı notunu finansal yatırım araçlarının reel getiri tanımlı yüzde 22’nin dahi üstünde, kaçakçılığı engelledi. Bu rakam, sonunda politika faizinin yüzde koruduklarını vurguladı. oranlarını açıkladı. Verilere göre, işgücüne katılma oranı ise geçen yılın aynı dönemine göre 33’e gerilemesini beklediklerini, bu aylık bazda en yüksek reel getiri, düşüktür. Asgari ücretin düşük yaklaşık yüzde 95 artış gösterdi. Zirvede altın var nedenle bankaların net faiz marjında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile düzeyde oluşu, beslenme, sağlık, Sadece mayısta ele geçirilen Piyasa oynaklığının olumlu seyre iyileşme öngördüklerini söyleyen indirgendiğinde yüzde 1.80 oranıyla eğitim harcamalarını azaltarak kaçak ürün ve uyuşturucunun geçici bir darbe vurduğunu dile getiren Kılınç, “Ancak bu yılın başındaki mevduat faizinde kaydedildi. Külçe emeğin verimini de düşürmektedir. değeri 9.9 milyar lirayı buldu. Kılınç, CDS risk priminin yeniden 300 beklentimize göre daha az bir altın yüzde 1.74 kazandırırken BIST Büyümenin emek bileşeninin, emek Operasyonlarda 3.8 ton baz puan civarına indiğini söyledi. iyileşme” dedi. 100 endeksi yüzde 1.53 oranında girdisinin üretim faktörüne de katkısı uyuşturucu, milyonlarca tekstil Kılınç, bankaların yurtdışı finansmana Kılınç, aktif kalitesindeki risklerin yatırımcısına kaybettirdi. çok sınırlıdır. ürünü, elektronik eşya, lüks araç erişiminin sürdüğünü aktardı. şu an için yönetilebilir olduğunu l ekonomi servisi Teknolojik gelişme yatırımlara, ve tarihi eser yakalandı. İlk 5 ayda Ar-Ge harcamalarına bağlıdır. toplam 15.2 ton uyuşturucu, 79 Yenilikler, buluşlar ancak yatırımla milyon tütün ve alkol ürünü, 33 uygulanabilir. Yatırım azlığı, milyon tekstil malzemesi ve 20 emeğin eğitim, beceri ve yetisinin ‘Uzaktan satışla milyon çeşitli eşya ele geçirildi. AKP ‘satış’ yükseltilememesi teknolojik gelişmeyi de engellemekte, verim, altın almayın’ kalite söylem olarak kalmakta, KISA... KISA... KISA... şampiyonu yansımamaktadır. tÜK et İcİler Birliği Genel Başkanı l u Fr AD Franchising Yenilikleri uygulayacak öncü Mahmut Şahin düğün sezonu Derneği Genel Başkanı Prof. Dr. girişimci yokluğa ya da sınırlı oluşu MUSTAFA ÇAKIR başlarken yurttaşı ziynet eşyası Mustafa Aydın, Dünya Franchise da yine büyümenin bir noksanıdır. alımlarındaki dolandırıcılık riskine Günü’nü değerlendirerek tÜ r KİYe’de özelleştirme kararlarının Teknolojik yenilikler, buluşlar, öncü ve tuzaklara karşı uyardı. Şahin, kamu kaynaklarıyla kurulan varlıkların “Sektör, sürdürülebilir büyümesi ilk alındığı 1986 yılından bu girişimciler tarafından “atanan altın alırken tanıdık kuyumcuların satıldığı, bu gelirlerin ise cari yatırım” olarak yaşama geçirilir. ve girişimcilik kültürünü yana toplam 72.3 milyar dolarlık tercih edilmesi ve mutlaka belge harcamalara harcandığı vurgulandı. Öncü girişimci sermayeden yaygınlaştırmasıyla ekonominin özelleştirme yapıldı. Bunun 64.3 alınması gerektiğini vurgulayarak Özelleştirme gelirlerinin kalemlere göre yönetici bulucu değil, yenilikçi dinamosu” dedi. milyar doları AKP döneminde şu açıklamayı yaptı: “Herkes dağılımı da şöyle: uygulayıcıdır. Ekonomi, kuramının l t ÜPr AŞ ile Türk Hava Yolları gerçekleşti. Büyük işletmelerin satışı düğün yapacak ve hediyeler, n Hisse satışları: Toplam 46.1 milyar öncü girişimci olarak tamamlandığı (THY), Türkiye’nin karbon nötr tamamlanınca son yıllarda arsa, arazi takılar alınacak. Bu esnada tabii ki üretim faktöründen de yoksun dolar (AKP: 39.1 milyar dolar) hedefine ve havacılık sektörünün ve bina satışları öne çıktı. fiyatlar da çok yükseldiği için yüzde bulunmaktadır. n tesis/işletme satışları: Toplam 18.2 karbonsuzlaşmasına katkı CHP TBMM Grubu’nun raporuna göre 2’lik, 3’lük indirimler cazip kılıyor. Sınırlı analiz dahi ülkede ekonomik milyar dolar (AKP: 17.8 milyar dolar) sağlayacak anlaşma imzaladı. 2024’te tamamı taşınmaz satışlarından Uzaktan satışta altın ya da takı büyümenin olamayacağını n Otel/sosyal tesisler: 688.5 milyon l t Ür KİYe Damızlık Koyun Keçi 121.7 milyon dolar gelir elde edilirken eşyası aldığımız zaman gramajla göstermektedir. TÜİK, yine de dolar (AKP: 651.8 milyon dolar) Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel bu rakam 2025’in ilk beş ayında 741.6 oynayabilirler, ödediğiniz rakamın belli varsayımlarla, katsayılarla, n taşınmazlar: 5.1 milyar dolar (AKP: Başkanı Nihat Çelik, bayramda 2.5 milyon dolara ulaştı. Bu tutarın 504 altında bir gramaj gönderebilirler enflasyon hızını düşük hesaplayarak 4.9 milyar dolar) milyonu küçükbaş olmak üzere milyon doları Fenerbahçe-Kalamış Yat veya ayarıyla oynayabilirler. büyüme açıklar. “Büyüme” her türlü n Varlık satışı: 745.2 milyon dolar 3 milyonun üzerinde kurbanlık Limanı’nın işletme hakkı devrinden, Hileleri sarraflar bile çözemiyor. ekonomik başarısızlığın yaşandığı (AKP: 708.8 milyon dolar) satıldığını tahmin ettiklerini 237.5 milyon doları ise taşınmaz Uzaktan altın almak çok mantıklı ülkede bir tür teselli olmaktadır. n Kamu kurumlarına devir: 1.4 milyar bildirdi. satışlarından geldi. değil.” l ekonomi servisi dolar (AKP: 1.1 milyar dolar) l An KAr A Raporda Cumhuriyet döneminde