Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
gorus@cumhuriyet.com.tr
11 HAZİRAN 2025 ÇARŞAMBA
2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
Ferdi Zeyrek’in
Terörsüz Türkiye
ardından
ama nasıl?
YÜKSEL IŞIK Kızı Nehir, yaşananların er-
tesi günü, babasının tesisat-
YAZAR
tan sorumlu kişiyle konuşma-
DR. CIHANGIR DUMANLI tir. Bildiriye iktidar tarafından lemleri almak olmalıydı. Böy- istiyoruz.”
sına tanık olduğunu; bir şeyle-
anışma fırsatım olmamış-
zamanında ve gerekli yanıtın le bir strateji izlenseydi örgü- Bu, kabul edilemez. Terör-
EMEKLI TUĞGENERAL, HUKUKÇU
rin yolunda gitmediğiyle ilgi-
Ttı ama gün geçtikçe hak-
verilmemesi daha üzücüdür. tün gücü tükenir, devletin gü- süz Türkiye her yurttaşın iste-
li şüphelerini dile getirdiğini
kında güzel şeyler işitmiş; ta-
Gelinen noktada örgütün cü karşısında sonuç alamaya- diği bir şeydir ancak bu hede-
evlet Bahçeli’nin çıkı-
söylüyor.
nışmak için fırsat kollar ol-
istemlerine uygun yasal ve cağını anlar ve kendiliğinden fe nasıl varıldığı önemlidir.
şı ile başlayan ve “terör-
Elektriğin bacağından çarp-
muştum. Güzel insanmış Ferdi
anayasal düzenlemelerin teslim olurdu.
Dsüz Türkiye” sloganı ile
Bunca bedel neden
mış olması da kaçak akım rö-
Zeyrek, çok erken ayrıldı ara-
yapılması ve teröristlerin Konu yalnızca PKK’nin si-
pazarlanan terör örgütü PKK
lesinin çalışmaması ve voltaj
ödendi? mızdan. Enver Gökçe ne güzel
cezasız kalması, kamusal lah bırakması ile sınır kalma-
ile uzlaşma süreci, örgütün
artırıldığı için şartelin atma-
dizeleştirmiş:
vicdanı rahatsız eden malıdır. Irak’taki, Suriye’de- Terör iki şekilde sona erer:
12. kongresinden sonra ya-
mış olması da soru işaretlerini
“Gitti vadesiz, gencecikken
teslimiyetçi bir yaklaşımdır. ki, Avrupa’daki uzantıları de- n Terörün tüm boyutlarını
yımladığı devlete meydan oku-
çoğaltıyor.
Yiğitken, güzelken, ince-
Bu durumda, “Bunca şehidi, vam ettikçe tehdit ortadan kapsayan, silahlı güç yanıda
yan bildirisi ile devam etti.
Nehir Zeyrek, “Bunun adı
cikken
gaziyi neden verdik”, kalkmaz. Bunların tümünü tam ulusal güç öğelerinin kul-
“Terörsüz Türkiye” bu sa-
ihmal değil” demiş ve “Sorum-
Ölüm, adın kalleş olsun!”
“Bunca mali yüke neden lanıldığı bir strateji ile örgü-
açıkça destekleyen ABD’ye
tırların yazarı dahil her yurt-
lular cezalarını çeksin” şeklin-
Tepeden tırnağa kamucu bir
katlandık” sorularını tün gücü tüketilir ve teslim ol-
karşı da gereken tepki göste-
taşın onayladığı doğru bir he-
de bitirmiş açıklamasını. Ba-
başkanmış. 70’li yılların halk-
sormak her yurttaşın hakkı maya zorlanır.
rilmeliydi (üslerimizi ve ha-
deftir. Ancak bu hedefe nasıl
basının ölümün ardından son-
çı başkanlarını kamunun ola-
olacaktır. “Terörle bir yere n Şimdi yapıldığı gibi “Si-
va sahamızı kullandırmamak
varıldığı önemlidir.
raki paylaşımında da “Baba-
naklarını kamunun hizmetine
varılamaz” söylemi anlamını lahlarınızı bırakın ne istiyor-
gibi).
mın kanını yerde bırakmayın”
sunmak konusunda çok titiz-
Terör iki şekilde sona yitirecektir. sanız verelim” denir (ver kur-
Ne yapıldı? yazıyordu. Demek ki aile, ya-
miş. İzmir’in yanı başında ses-
AKP “terörü bitiren hük- tul).
erer:
şananların basit bir kaza ol-
Yukarıda anlatılan strate- siz sedasız duran Manisa’nın
met” olarak siyasal çıkar sağ-
Asıl olan birinci yoldur. Ça-
1. Terörle savaşımı terö-
madığı kanısını taşıyor.
ji izlenmemiş, çatışmayı dur- hak ettiği değeri bulması için
lamayı amaçlamaktadır. An-
tışmaya son verilmesi istemi
ristlerle savaşıma indirge-
Elbette yeni bir “Babalar
durma çağrısı örgütten değil, mezun olur olmaz gelip yerleş-
cak doğru hedefe yanlış yol-
kural olarak yenilen, zayıf ta-
meyen çok yönlü bir strate-
Günü”ne birkaç gün kala, hiç
devletten gelmiştir. Terör ör- miş doğduğu kente.
dan gittiği için “teröre teslim
raftan gelir. Bu isemin dev-
ji ile bir yandan dağdaki te-
beklemediği bir anda babasını
gütünü muhatap alan iktidar, Doğduğu kenti yalnızca doy-
olan hükmet” olarak anılacak-
let tarafından gelmesi örgü-
röristler etkisiz hale getirilir-
yitirmiş bir genç kızın çığlık-
bu son açılım ile örgüte “Seni duğu kent olarak da görme-
tır. tün kendisini yenen taraf ola-
ken öte yandan yeni terörist-
ları duyulmazdan gelinemez
miş. Kentin tarihini, doğasını
yenemedik, çatışmaları dur-
Muhalefet bu tarihsel yanlı- rak görmesene neden olmuş-
lerin dağa çıkmasını önleye-
ama daha da önemlisi, seçtik-
korumak; kente karşı işlenen
du, barışalım, ne istersen ve-
şa ortak olmamalıdır. tur. Çatışmayı durdurma is-
cek önlemler alınır, örgütün,
leri ve kendilerinden biri ol-
suçlara karşı çıkmak için de
relim, benim siyasal çıkarım
temi devletten değil, örgütten
dış desteği kesilir. Gücü tüke-
Sorunun tespiti duğundan kuşku duymadıkla-
var gücüyle çalışmış.
bunu gerektiriyor, ‘terörü bi-
gelmeliydi.
tilen örgüt devletin gücü kar-
rı Manisalılar adına da atılmış
ve çözümü tiren hükümet’ olmak istiyo-
Devlet terör örgütünü muha-
şısında sonuç alamayacağını
‘Gelmiş geçmiş en iyi
bir çığlıktır bu...
rum” demiştir.
Bir sorunun çözümünde tap alıp onunla barış yapmaz.
anlar ve teslim olur, suçlular
başkan’
Açılım böyle algılayan örgüt
üç temel adım izlenir. Önce- Barış savaşan taraflar arasın-
cezalandırılır.
Soru işaretleri
kendisini “yenen taraf” olarak Örgütlü olmanın gereğine
likle sorun tanımlanır, ikin- da olur. Ortada bir savaş yok-
2. Şimdi yapıldığı gibi dev-
giderilmeli
görmüş, kongre sonrası yayın- inanan biri olarak meslek ör-
ci olarak çözüm tanımlanır ve tur, silahlı ayaklanma vardır.
let örgütün istemlerini kabul
Ferdi başkan, evindeki arı-
ladığı bildiri ile küstahça dev- gütü Mimarlar Odası’nda gö-
üçüncü olarak çözüm yolları Şeyh Sait’le, Seyit Rıza’yla,
etme karışığında silah bırak-
zayı kendisinin gidermesi ge-
lete meydan okumuştur. Tüm rev almış; yetinmemiş, Cum-
saptanır. Sorun doğru tanım- ASALA’yla barış yapılmamış,
masını ister (Ver kurtul).
rektiğini düşünecek kadar al-
yurtseverleri rahatsız etmiş- huriyet tarihinin en örgütlü
lanmazsa (yanlış tanı konu- ayaklanmalar bastırılmış ve
Asıl olan ve devlete yakışan
çakgönüllü bir büyükşehir be-
tir. İktidar tarafından gereken partisi CHP’ye de üye olmuş;
lursa) çözülemez. suçlular cezalandırılmıştır.
birinci yoldur. Devlet kendisi-
lediye başkanı olarak tarihe
karşılık verilmezse siyasal çı- meclis üyeliği, il başkanlığı ve
Terör çok yönlü bir sorun- Yukarıda değindiğimiz üze-
ne karşı ayaklanan terör örgü-
geçecek ama zihinlerimizde
kar uğruna terör örgütüne bo- nihayetinde Manisalıların ter-
dur. Silahlı öğesinden baş- re yineleyelim: Gelinen nok-
tü ile uzlaşmaz. Şeyh Sait’le,
oluşan ve her geçen dakika ço-
cihiyle büyükşehir belediye
ka toplumbilimsel, ekonomik, yun eğilmiş olacaktır. tada PKK’nin istediği yasal ve
Seyit Rıza ile uzlaşılmamış,
ğalan sorulara da yanıt bulma-
başkanı olmuş.
ruhbilimsel, yönetimsel, eği- Teslim olan bir örgütün bildi- anayasal düzenlemelerin ya-
ayaklanmalar bastırılarak is-
mız gerekiyor.
31 Mart 2024’den sonsuz-
timsel, uluslararası ilişkiler risinde “Biz devlete karşı silah- pılması devletin terör örgütü
yancılar cezalandırılmıştır.
14 aylık süre içinde hal-
luğa yelken açtığı güne ka-
yönleri bulunmaktadır. lı ayaklandık, emperyalistle- karşısında diz çökmesi anla-
kın sevgilisi haline gelen Fer-
‘Teröre teslim olmak’ dar hepi topu 14 aylık beledi-
Türkiye’nin terör sorununu rin oyununa geldik, pişmanız, mına gelir. O zaman “Bunca
di başkanın bu kadar basit bir
ye başkanlığı yapabilmiş. Bu-
40 yıldır çözememesinin te- özür dileriz, silahlarımızı size şehidi, gaziyi neden verdik?
Silahlı çatışmalarda çatış-
nedenle yaşamını yitirmesi,
na rağmen halk, onun için
mel nedeni “terörle savaşım”ı teslim ediyoruz, örgütün tüm Bu kadar mali yüke neden
manın durdurulması istemi
geçiştirilecek bir durum de-
“gelmiş geçmiş en iyi belediye
“teröristlerle savaşım”a indir- eylemlerine son veriyoruz, su- katlandık” sorularını sormak
kural olarak yenilen, zayıf ta-
ğildir. Elbette bir kuralı var
başkanı” payesini uygun gör-
gemesi, sorunun diğer yönle- çumuzun cezasını çekmeye ha- her yurttaşın hakkı olur.
raftan gelir. Bu istemin devlet
ve kamu adına bu görev Cum-
müş.
zırız” ifadeleri var mıydı?
tarafından gelmesi nedeniyle rini gözardı etmesidir. Etkisiz AKP bu girişimi ile “terö-
huriyet savcılarına düşüyor.
“Yolsuzlukların karşısında
PKK bildirisinde böyle ifa-
örgüt kendisini “yenen taraf” hale getirilen dağdaki terörist- rü bitiren iktidar” olarak anı-
Onların gerekli titizliği göste-
Spil Dağı gibi duracağım” der-
deler olmadığı gibi tam tersi-
olarak görmüş ve devlete küs- lerden daha fazla terörist dağa larak siyasal bir üstünlük ka-
receklerine ilişkin inancımı-
ken kararlı; “belediyenin pa-
ne, özetle şöyle denmektedir
tahça meydan okuyan bildiri- çıktıkça havuz boşalmamıştır. zanmak. İstemektedir. An-
zı dile getirelim ama çok sı-
rası, dağ köylerinde yalınayak
yi yayımlama cesaretini bul- Doğru yaklaşım bir yandan “Biz devletin Kürtleri inkâr cak doğru hedefe yanlış yol-
radan bir ailenin hayalleri-
dolaşan çocukların parası” di-
muştur. dağdakileri etkisiz hale geti- ve imha siyasetine karşı hak- dan gittiği için “teröre teslim
ni gerçekleştirme şansı ya-
yerek de insan olduğunu gös-
PKK’nin 12. kongresi son- rirken öte yandan yenilerinin lı bir silahlı savaşım verdik ve olan iktidar” olarak anılacak-
kalamış çocuğu olarak Ferdi
termiş. Zaten kime sorsanız
rası yayımladığı bildiri tüm dağa çıkmasını önleyecek yu- kazandık. Şimdi bunun siya- tır. Muhalefet bu ayıba ortak
Zeyrek’in bu kadar basit bir
Manisa’nın çıkarlarını, her şe-
yurtseverleri rahatsız etmiş- karıda sayılan alanlarda ön- sal ve hukuksal sonuçlarını olmamalıdır.
nedenle yaşamını yitirmesi-
yin üstünde tuttuğu yanıtını
nin araştırılmasının sorum-
alırsınız.
luluğunu ısrarla takip etmek,
Onu anlatırken Bedri
biz sıradan insanların omuz-
Rahmi’nin, “Sana Büyükşehir-
Yerelden küresele mücadele
larındadır. Bizim adımıza da
lerden Bahsedeceğim” şiiri ge-
muhalefetin “amiral gemisi”
liyor aklıma. Şöyledir o şiirin
pı, sadece bir protokol kurumu de- kurduğu yakın ve samimi ilişki de yalnızca bir kişiye değil, Türkiye’de CHP’nin...
HALIL SARIGÖZ
son bölümü:
ğil, küresel eşitsizlik, otoriterlik ve bu sürecin önemli bir boyutudur. yerel demokrasinin gasp edilmesi-
Ferdi başkanın da çok sevdi-
“her ağacına elin,
TARIHÇI
iklim krizine karşı ortak bir vicdan Sánchez’in özellikle Filistin mese- ne karşı uluslararası bir tepkiye işa-
ğini bildiğimiz Nâzım, bir şii-
her karış toprağına terin
hareketidir. lesinde İsrail’e karşı takındığı net
ret ediyor. CHP’nin bu çağrıyı iç si-
rinde şöyle sesleniyor:
24-25 MAYIS 2025’te İstanbul, değsin.
tutum, kuşkusuz kendi dünya gö-
yasette daha güçlü şekilde sahip-
“Şüphe eden biziz, inanan
yalnızca bir metropol değil, evren-
ve kuytu evlerden birinde
Sosyalist
rüşünün ürünü olsa da bu tutum-
lenmesi, sosyal demokrat kimliği-
sel sosyal demokrasinin de buluş- biz,
senden habersiz ölenler ol-
da Özel’in katkısı da azımsanamaz. nin doğal bir gereğidir.
Enternasyonal ve CHP
ma noktasıydı. Cumhuriyet Halk
ihtimaller ve korkular bi-
masın.”
CHP, sosyal demokrasiyle bağını
Cumhuriyet Halk Partisi, Sos-
Partisi’nin ev sahipliğinde düzenle-
zim içindir
Ferdi başkanın da tıpkı bu
‘Ya hep beraber ya
daha da güçlendirmek zorundadır.
yalist Enternasyonal’e ilk adı-
nen Sosyalist Enternasyonal Kon-
hasret bizim için.”
dizelerde dile getirilen bir in-
Bu bağ, geçmişte kaldığı sanılan
hiçbirimiz’
mını 1977’de attı. Bu adım, Bü-
sey Toplantısı, Türkiye’nin iç siya-
Niye mi hatırladım bu dize-
san olmak için çabaladığını
halkçılık mirasını güncelleyerek
lent Ecevit’in 1960’lı yıllarda orta- Sosyalist Enternasyonal’in
setinden küresel solun dayanışma
leri?
duyardık. Manisa’nın bugünü-
yeniden halkla birlikteliği gösterir.
nın solu ile başlayan halkçı çizgisi- Türkiye’de, özellikle de İstanbul’da
arayışlarına kadar geniş bir yelpa-
Bir süredir seçilmiş bele-
Türkiye’de laikliğin, sosyal adale- nü kolaylaştırmak ve gelece-
nin doğal bir yansımasıydı. 12 Ey- toplanması, yalnızca sembolik de-
zede anlam taşıyordu. 20. yüzyıl,
diye başkanlarının türlü yol
tin, emeğin ve ifade özgürlüğünün ğini de güvence altına almak
lül darbesiyle kesintiye uğrayan bu ğil, aynı zamanda küresel daya-
savaşların, darbelerin ve kutuplaş-
ve yönteme başvurularak gö-
yeniden inşası için evrensel daya-
süreç, 2008’de partinin tam üyeli- nışma açısından anlamlı bir geliş- için geceli gündüzlü hizmet
maların yüzyılı oldu. Ancak bu çal-
nışma kadar yerli kararlılık da şart- revlerinden uzaklaştırıldı-
ğiyle kurumsal bir boyut kazandı. medir. 24 Mayıs 2025 tarihli İstan- ürettiğini de.
kantılı tarihe karşın varlığını sür-
tır. Sosyal demokrasi yalnızca geç-
ğı bir dönemeçten geçiyoruz.
Ancak unutulmamalıdır ki bu tür bul Zirvesi’nin en çarpıcı mesajı ise
düren bir gelenek vardı: Halka ve
mişin bir mirası değil, aynı zaman-
İhmal mi, kaza mı?
uluslararası birliktelikler bir vitrin kuşkusuz CHP’nin cumhurbaşkanı Manisa’nın çok sevdiği bele-
emeğe dayanan, adalet arayışını
da geleceğin inşa gücüdür.
değil, bir sorumluluktur. adayı ve İstanbul Büyükşehir Bele-
sürdüren sosyal demokrasi. Ne yazık ki artık yaşamıyor diye başkanının tam da böy-
Sonuç olarak Sosyalist
CHP’nin görevi yalnızca tem- diye Başkanı Ekrem İmamoğlu için
Bu gelenek yalnızca Avrupa’da
Ferdi Başkan. Öyle basit bir le bir zamanda, aniden ve kuş-
Enternasyonal’in bugünlerde, bu
sil değil, halkın, emekçinin, kadı- yapılan özgürlük çağrısıydı. Siyasi
değil, Latin Amerika’dan Afrika’ya,
nedenle yitirdi ki yaşamını, kulu ölümü akıllarda soru işa-
topraklarda toplanması tesadüf
nın, gençlerin ve doğanın taleple- nedenlerle tutuklandığına inanılan
Asya’dan Ortadoğu’ya kadar uza-
insan inanamıyor. Başına ge- retleri bırakıyor. Bu kuşku bir
rini küresel gündeme taşımaktır. İmamoğlu’nun gönderdiği mektup değil, tarihsel bir çağrıdır. Ulusla-
nan coğrafyada barışçıl değişi-
len şey, gerçekten kaza mı, ih- an evvel ortadan kaldırılma-
CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in salonda alkışlarla karşılandı. Zir- rarası dayanışma, emek ve adalet
min taşıyıcısı oldu. Bahse konu de-
mal mi yoksa daha da kötüsü lı, gerçekler açığa çıkarılmalı-
Sosyalist Enternasyonal’e verdi- venin sloganı olan “Hak ettiğimiz mücadelesi bugün her zaman-
ğişimin uluslararası düzeydeki en
bir çeşit suikast mı? Şimdilik dır. Rahat uyuması, gözünün
kinden daha kıymetlidir. CHP ye-
önemli zeminlerinden biri Sosya- ği önem, göreve geldiği ilk gün- bir dünya için ya hep beraber, ya
bilmiyoruz ama basit bir kaza arkada kalmaması için görev
relden küresele, bu mücadelede
list Enternasyonal’dir. Bugün sayısı den itibaren açıkça görülüyor. Sos- hiçbirimiz” hem toplantının ruhu-
olmadığı anlaşılıyor. başına.
100’ü aşkın sosyal demokrat ve iş- yalist Enternasyonal Başkanı ve İs- na hem de Türkiye’deki demokrasi yalnızca bir aktör değil, bir öncü
çi partisini bir araya getiren bu ya- panya Başbakanı Pedro Sánchez ile mücadelesine damgasını vurdu. Bu olacaktır.
13,5x21 / Araştırma / 288 sayfa