Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 28 MAYIS 2025 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Prometheus’un ateşi, Herakles’in oku… ABDULLAH DÖRTLEMEZ siyasetindeki konumu, sonra daha da güçlenmektedir. temsili, günümüzde hukuki Prometheus’unkine benzer keyfiyetin, baskı rejimlerinin TARIHÇI, HUKUKÇU Özgür Özel ve Mansur bir noktadadır. İstanbul ve halk iradesine duyulan (E. DANIŞTAY ÜYESI) Türk siyasetinin Yavaş gibi sembolik ve stratejik korkunun nasıl tezahür itoloji, geçmişin bir kentte muhalefet adına Herakles, Prometheus’un ettiğini anlamamıza yardımcı kadim sesleriyle seçim kazanması, yalnızca bir olur. ebedi çilesine son veren, ‘Karaoğlan’ı: Ecevit Mgünümüz gerçeklerini belediye başkanlığı başarısı baskıya karşı çıkışın, İmamoğlu’nun kişiliğinde yorumlamaya olanak göstermeliyiz. değil; aynı zamanda halkın EROL DOLU dayanışmanın ve cesaretin vücut bulan bu acı, her bireyin n Bütün bu işleri yaparken sağlayan güçlü bir semboller iradesini merkeze alan, mitolojik temsili olarak kendi özgürlük idealine ARAŞTIRMACI - YAZAR yerel ve genel basının etkinliğine dizgesidir. Özellikle antik demokratikleşme yönündeki karşımıza çıkar. Kartalı oku açılan bir kapıdır. Özgür önem vermeliyiz. Halkla Yunan mitolojisi, birey- BUGÜN Bülent Ecevit’in bir “ateş çalımıdır.” Bu, ile öldürür, zincirleri kırar ve Özel’in liderliğinde şekillenen ilişkilerimizi yazılı olarak en doğumunun 100. yılı. Bülent toplum-iktidar üçgenindeki iktidarın sistematik baskısıyla Prometheus’u özgürleştirir. muhalefet hareketi ve Mansur ücra nüfus bilimlerine kadar Ecevit, Atatürk ve İsmet çatışmaları anlamada zamana karşılık bulmuş; hakkında Bu figür, modern çağda Yavaş’ın halkçı duruşu, götürecek olan özellikle yerel İnönü’nden sonra Türkiye’nin direnen bir derinlik sunar. açılan davalar ve verilen yalnızca fiziksel bir kurtarıcı zincirleri kırma iradesinin basını ihmal etmemeliyiz. dünyada en çok tanınan siyaset Bu çerçevede, İstanbul siyasi cezalar, bir anlamda değil; ahlaki tavır alan, bedel kurumsal yansıması. ve devlet adamlarından birisidir. Değişen zamanlar, Büyükşehir Belediye Başkanı onu zincire vuran modern ödemeyi göze alan siyasal Yaşamı boyunca dürüstlükten Zincirleri kırmak Ekrem İmamoğlu’na yönelik kartallara dönüşmüştür. değişmeyen yargılar aktörleri simgeler. ve insan sevgisinden ayrılmadı. Mitoloji, hakikatin şifrelerini siyasi ve hukuki baskılar, İmamoğlu’na “YSK üyelerine Darbelere karşı çıktı. Bunun Bülent Ecevit’in Muğla, Bu bağlamda, Özgür Özel taşıyan zaman dışı bir için bedel ödedi. 12 Eylül Datça’dan 21 Eylül 1981’de verdiği Prometheus’un acılarıyla hakaret” gerekçesiyle verilen ve Mansur Yavaş, hem askeri rejimine karşı verdiği mesajlar bunlardı. Türkiye’nin anlatıdır. Prometheus’un özdeşleştirilebilir. Aynı mahkûmiyet kararı, hukuki söylemleri hem de siyasi mücadeleden dolayı üç kez hapis siyasal ve ekonomik yapısının acısı bugün hâlâ sürüyorsa, zamanda, bu baskılara karşı içerikten yoksunluğu ve duruşlarıyla modern Herakles yattı, siyasi yasak getirildi. Ama o 43 yılda değişen kadrolarını Herakles’in oku da hâlâ duran isimler olan CHP Genel siyasi bağlamı itibarıyla rolünü üstlenmişlerdir. hiçbir zaman boyun eğmedi. yakından takip eden gerçek gerekli demektir. Günümüzde Başkanı Özgür Özel ile Ankara mitolojik cezanın güncel Özel’in adalet ve hukuk Ecevit, siyasi yasaklı olduğu Ecevitçiler iyi bilirler. Ecevit hep siyasetçiler yalnızca yöneten Büyükşehir Belediye Başkanı versiyonu olarak okunabilir. vurgulu açıklamaları, Yavaş’ın dönemlerde 12 Eylül 1980 öncesi fakirden, işçiden ve köylüden değil; aynı zamanda tarih Mansur Yavaş, Prometheus’un Burada cezanın amacı, bir CHP Muğla Merkez ilçe başkanı yana politikalar üretmiştir. Onun sessiz ama kararlı destekleri, gazeteci ağabeyimiz Ünal Türkeş, yazan, anlam inşa eden tarihe geçen “Ne ezen ne ezilen, zincirlerini kıran Herakles hukuki düzen sağlamak bir politik refleks olmanın Ecevit’i Datça’ya davet etti. Ünal insanca hakça bir düzen, Toprak aktörlerdir. figürüyle anlamlandırılabilir. değil; Prometheus’un ötesinde, zincirlenmiş Türkeş’in bu davetine Ecevit işleyenin, su kullananın” sözünü İmamoğlu’na yönelik insanlığa verdiği “ateşi” geri olan halk iradesinin olumlu yanıt verdi. Rahmetli anımsayalım. Köylüleri, çiftçileri, Modern kartallar saldırılar karşısında almaktır: Bilgiyi, umudu, özgürleşmesine katkı Ecevit 12 Eylül faşist yönetimi emekçileri başka bir sloganla Prometheus, tanrılardan sergilenen duruş, sadece değişim olasılığını ve siyasi sağlayan eylemler olarak tarafından iki defa cezaevine anlatıp sevmek olanaklı değildi. ateşi çalarak insanlara dinamizmi... bir kişinin değil, toplumsal okunmalıdır. girip çıkmıştı. (1981 tarihine Türkiye’de işçilerin sendika, veren, yani onlara bilgi, akıl, Kartalın her gün tekrar eden vicdanın ve özgürlük “Herakles oku ile kartalı kadar iki defa cezaevine girmişti.) grev ve toplusözleşme gibi uygarlık ve özgürlük sunan saldırısı gibi, İmamoğlu'na arzusunun direnişidir. Bu önemli sosyal hakları 1963’te öldürürken aslında sadece ‘Haklarınıza sahip bir titan figürüdür. Ancak bu Ecevit’in Çalışma Bakanlığı karşı yürütülen medya yüzden Özgür Özel ve Mansur bir kuşu değil, susturulmuş döneminde yaşama geçmiştir. hareketi, Olimpos’un tanrısı linçleri, yargı süreçleri ve Yavaş, sadece siyasi figürler çıkın’ hakikatin etrafında dönen Tüm yurttaşlarımıza zarar Zeus’un öfkesini üzerine değil; aynı zamanda mitolojik Ecevit’in 1981’de Datça’da siyasi söylemler de aynı zalimliği hedef alıyordu.” veren PKK terör örgütün vermiş olduğu ve bugün için çeker. Cezası ise sonsuzdur: anlamda kurtarıcı figürlerdir. şekilde tekrar etmekte; halkın elebaşısı Amerika’nın emrindeki de geçerli olan mesajlarını şu Toplumsal Vicdan Kafkas Dağları’na zincirlenir Son olarak unutmayalım: gözünde onun meşruiyetini Abdullah Öcalan’ı, Ecevit, 1999 günlerde paylaşmak istiyorum. ve her gün karaciğeri bir Prometheus’un çilesi, zayıflatmaya çalışmaktadır. “Mitler öyle güçlüdür ki Ocak ayında 76 milletvekili ile Muğla’da kendisini ziyarete gelen kartal tarafından yenir. Ancak tıpkı Prometheus’un sadece bir kişinin değil, tüm binlerce yıl sonra bile kurduğu azınlık hükümetinin CHP’li vatandaşlara bugün için de başbakanı olarak diplomasideki Karaciğeri her gece yeniden karaciğeri her gün yenilendiği insanlığın aydınlanması zincirleri anlatır... Ama geçerli düşüncelerini şöyle ifade gücü ile Amerika’nın elinden büyür; acısı sonsuzdur. gibi, İmamoğlu da halk uğruna çekilen kolektif bir zincirlerin kırılabileceğini etmişti: aldı, Türkiye’ye getirdi ve adalete n Toplumsal örgütlenmeye İmamoğlu’nun Türkiye nezdinde her yeni saldırıdan ıstıraptır. Bu mitosun politik de!” teslim etti. dikkat edilecek. Halk siyasi En son Amerika’nın Irak’a ortamdan dışlanmayacak. müdahalesine Ocak 2002’de n Yeni örgütlenmede tabanın Washington’da Beyaz Saray’da sağlıklı olmasına çalışacağız. zamanın ABD Başkanı Bush Sizler tabanda sağlam oldukça Eğitim ışığı:Yusuf Ziya Bahadınlı ile görüşmesinde Amerika’nın ben nefesim kesilmediği sürece Irak’ı işgaline müsade etmedi. Anadolu’yu bir nefer gibi MUSTAFA GAZALCI Yıllar sonra Türkiye İşçi 1964'te “İtin Olayım Ağam” yere suçlandı, saldırıya Daha sonra Ecevit hükümetini dolaşacağım. bozan şimdi bebek katili dediği Partisi Yozgat milletvekili ilk öykü kitabını, 1965'te uğradı. Ancak o ilkelerinden, n Sendikacılık yalnız toplu 16. VE 22. DÖNEM Abdullah Öcalan’ı affetmeye olarak TBMM’de 19 Şubat pazarlık yapan bir kurum olarak Gülliceli Kâzım adlı ilk düşüncelerinden hiç ödün DENIZLI MV. / EĞITIMCI çalışan Devlet Bahçeli, algılanmamalıdır. Türkiye’de 1966’ta yaptığı konuşmada, romanını yazdı. Ardından vermedi, insanı, barışı hükümetten çekildi ve 3 Kasım işçi hakları, Batı’da olduğu gibi yoksul köy çocuklarını anı, inceleme, deneme, öykü, savunmayı sürdürdü. Mayıs 2025’te 2002’de yapılan seçimlerde uzun işçi mücadelelerinden sonra yetiştiren Köy Enstitülerine roman alanında 30’dan fazla Son zamanlar hastaydı, 19 Atatürk’ü Anma Ecevit hükümeti düştü. 2003’te alınmamıştır. 1961 Anayasasının minnetini şöyle belirtti: kitap yayımladı. evinden pek çıkmıyordu. Ara Gençlik ve Spor Bayramı’nı Amerika Irak’ı işgal etti ve emri gereği verilmiştir. Çalışma “Yozgat’ın Bahadınlı köyünde Bahadınlı, 1944’te ara telefonla konuşuyorduk. kutladığımız gün Eğit- rahmetli Bülent Ecevit’in dediği Bakanı olduğum dönemde ayağımda çarık, bacağımda Pazarören Köy Enstitüsü’nü gibi Ortadoğu’da savaşlar devam Der’in danışma kurulu önemli yasalar çıkarılmıştır. Bu Işıktan korkanlar ediyor. şalvar mal güderken elimden bitirdikten sonra 1947’ye hakları işçilere verirken “kolay toplantısı vardı. Toplantıdaki Söyleşimizde Köy Bülent Ecevit’in tarihe tutup beni memleketimin verilen, kolay geri alınabilir, değin köyünde ilkokul öğretmenlerden biri, “Yusuf Enstitülerini, kimler, niçin geçen sözlerini de günümüz haklarınıza sıkı sahip çıkın” geleceği üzerine söz sahibi öğretmenliği yaptı. Ziya Bahadınlı’yı yitirdik, gençliğinin de bilmesinde yarar kapattı soruma şu yanıtı demiştim. Ama (12 Eylül 1980 eden Köy Enstitülerine 1947- 1951 arasında yarın İstanbul’da toprağa var. Bülent Ecevit’in 1974’te yönetimi dönemini kastederek) vermişti: “Köyün, köylünün şükranlarımı sunarak Hasanoğlan Yüksek Köy verilecek, ben bu akşam Başbakan olduktan sonra ilk dediğim oldu. kalkınmasından çıkarı sözlerime başlıyorum.” Enstitüsü’ne girdi, o okul gideceğim” dedi. yaptığı işlerden biri de önceleri n Totaliter sağ ve totaliter sol bozulan toprak ağaları Yalnız o değil, binlerce kapanınca Balıkesir Eğitim Pazarören Köy Enstitüsü ABD’nin isteğiyle Türkiye’de rejimlerin yanında yeğlenecek siyasilere baskı yaparak yoksul köy çocuğu Köy Enstitüsü’ne gitti, ardından uygulanan haşhaş ekim yasağına, 1944 mezunu, yazar, rejim, bazılarının beğenmediği kapattılar. Köy Enstitülerini Enstitülerinin canlandırıcı, “Amerika, sen ne karışırsın bizim Gazi Eğitim Enstitüsü burjuva demokrasisidir. Hem  milletvekili Yusuf Ziya ışıktan korkanlar kapattı. toprağımızda ne ekileceğine, üretici eğitiminden grevli, toplusözleşmeli sendikalı Edebiyat Bölümü’nü Bahadınlı’nın kaybını Kapatılmaları ülkemiz için bizim toprağımızda ne rejim isteyeceksiniz hem bu rejim geçerek ülke yönetimine bitirdi. Daha sonra çeşitli öğrenince büyük bir acı ekileceğine bizden başka kimse burjuva demokrasisi olmasın çok büyük bir kayıptır. katıldı. Öğretmen, yazar, okullarda Türkçe ve duydum. Çektiği çileler, karar veremez” diyerek bu yasağı diyeceksiniz. 1951 yılında, ABD Florida milletvekili, bilim insanı edebiyat öğretmenliği yaptı. ona yaşatılan sürgünler, kaldırdı. n Sosyal demokrasiler Üniversitesi’nden Köy oldu. Büyük uğraşlardan sonra savaşımları, kitapları, Ecevit, diplomaside de çok uzlaşmadan doğar. Demokrasi Enstitüsünü incelemek üzere Yusuf Ziya Bahadınlı, Bahadınlı'da kendi adını birlikte katıldığımız etkiliydi. Anadili gibi konuştuğu olmadan uzlaşma doğmaz. gelen Prof. Wafferd bana, Köy Enstitüleri ile ilgili taşıyan bir kültür evi açtı. İngilizcesiyle Türkiye’nin n Bizimle paralel düşünen söyleşiler, insanın içini ısıtan Beşikdüzü Köy Enstitüsü’nde hazırladığım kitap için haklarını savunurdu. Ecevit’e tüm kitlelerin yönetimlerinin de gülümsemesi geldi aklıma. Düşüncelerinden bir sohbet sırasında aynen soruları yanıtlarken kitap ABD “Kıbrıs’a çıkmayacaksın” bizden olmaları için çalışacağız. ödün vermedi dedi. Ama Ecevit’in şöyle demişti, ‘Öğretmen n 1979 seçimlerinde sayılarının Çobanlıktan sevgisiyle ilgili şunları diplomasideki gücü ile askerin büyük oranlara vardığını 1979’da çağrılı olarak yetiştirmek üzere sizin söylemişti: “Pazarören Köy milletvekilliğine gördüğümüz ve genellikle gücü birleşerek 20 Temmuz gittiği Almanya’da bir yıl hükümetiniz, yeni akademi Enstitüsü’nde kitaplıkta 9 Eylül’de 1927’de Yozgat 1974’te Kıbrıs Barış Harekâtı’nı eski partililerimizin olduğunu kalıp dönecekken 12 Eylül ve üniversiteler açacağına o yıllarda Milli Eğitim Sorgun Bahadınlı’da doğan başlattı ve başarıya ulaştı. saptadığımız sandık boykotlarını 1980 darbesi sonucunda Köy Enstitülerine dört Bakanlığı’nın yayımladığı Yusuf Ziya, 20 Mayıs kırmalıyız. Karşı partilere oy Bülent Ecevit’in tarihe dünya klasiklerinin yanı yapılan yargılamada 33 elle sarılmalıdır.’” (21 2025’te Şişli Tiyatrosu’nda geçen sözlerinde birisi de“Biz vermeyi içine sindiremeyen sıra Türk edebiyatının bütün yıl mahkûmiyetle karşı Köy Enstitüsü - Çınarlar ve sandığa gitmeyen samimi milliyetçiliği; sokak duvarlarına anma programından sonra yapıtları da vardı. Kitaplığın karşıya kalınca, Almanya’da Anlatıyor, 2021) ABD’li partililerimizi tümüyle geri değil, Kıbrıs’ın topraklarına, Karacaahmet Mezarlığı’nda Ege’nin deniz yataklarına kapısını açıp da karşımda içi ve Fransa’da 11 yıl süren Prof. Wafferd’in yıllar önce kazanabilmek için seferber ailesi ve sevenleri tarafından olmalıyız. yazmışız. Biz milliyetçiliği Batı dolu kitaplar gördüğümde bir sürgün yaşadı. 1991’de Bahadınlı’ya söylediği sözler, toprağa verildi. n Devlet daireleriyle en Anadolu’nun haşhaş tarlasına büyük heyecan duydum. ülkeye döndü. Yayınevi önce Diyanet Akademisi’ni, Bahadınlı, 1940’ta kendi alt kademesinden en üst yazmışız” sözüdür. kurdu, dergi çıkardı. sonra Öğretmen Akademisi’ni Sırayla bütün kitapları köyünde ilkokulu bitirdikten kademesine kadar liyakati öne Doğumunun 100. yılında Düşüncelerinden dolayı açan AKP için söylenmiş gibi. okumaya başladım. Benim sonra yaşamını değiştiren çıkararak daha iyi, daha sıkı ve Bülent Ecevit’i saygı ve rahmetle TBMM’de, örgütlenme için Işıklar içinde uyu sevgili en büyük öğretmenim kitap Kayseri Pazarören Köy daha içten ilişkiler kurmaya çaba anıyoruz. dolaştığı yerlerde haksız Yusuf Ziya Bahadınlı. oldu.” Enstitüsü’ne girdi. İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e miras Onlar bir toplumun kurtuluşunun Köy Enstitüleri ve onun kurucuları kalan eğitim, hem nicel hem de nitel konusundaki çarpıtmalara karşı bilimsel nitelikli ve bilimsel bir eğitimden yönden perişan durumdaydı. Devralı- geçtiğini özümsemiş, çabalarıyla ve ciddi bir yanıt verme iddiasını nan eğitimin her kademesinde taşıyan bu kitapta Köy Enstitüleri yolumuzu aydınlatan öncüleri… Eğitim okullaşma oranı çok düşüktü. Eğitimin devriminin ateşini harlayan birer uygulaması ve düşüncesine yönelik temel unsuru olan öğretmenin sayısı merak edilenlere değinilmiş, yanlış kıvılcım olarak yola çıkan ve zamanla çok azdı, onların da çoğu gerçek birer meşaleye dönüşmüş olan bu anıt bilinenler düzeltilmiştir. Köy Enstitüleri anlamda öğretmen olarak yetişip devrimi, geleceğe ışık tutmaya devam insanlar, kararlılıkları, yaptıkları ile seçilmiş değildi. Okulların ?ziksel bugün de halkın karanlığa karşı verdiği edecektir… Ktap okuduğunuzu blyoruz. olanakları çok çok kötüydü. Eğitime savaşımın büyük aydınlanmacıları olarak ayrılan ödenek çok yetersizdi. Eğitimde yaşamaktadırlar. dinsel-dünyevi ikilemi sürmekteydi. Cumhuriyet yönetiminin eğitimle ilgili ödevi gerçekten zordu. 16x24 - 349 sayfa - İnceleme 13,5x20,5 - 295 sayfa - İnceleme 13,5x20,5 - 217 sayfa - İnceleme