Catalog

ve bu kadar büyük belirsizlikler 11 MAYIS 2025 PAZAR 2 PAZAR YAZILARI içinde yanıt vermek kolay değil. Ancak “teorik olarak” bazı modeller oluşturulabilir: Ben de “terörü bitirmek için” iki uçta, biri “en iyi” biri de “en kötü” olmak üzere iki senaryo oluşturdum. 12 yıl sonra aynı Hemen belirtmeliyim ki reel Biz ne Trump’lar politika yani gerçekleşme senaryolar olasılıkları açısından bu senaryolardan herhangi birinin yıl önce, 16 Şubat 2013 tümüyle gerçekleşme olasılığı tarihinde, bu sütunda, sıfıra yakındır... 12 iki küçük farkla bugünü Yani bunlar gerçekte olacakları anlatmışım: g ördük! değil, olayların yönünü, nereye İki küçük farkın birincisi, gittiğini belirlemek için üretilen Erdoğan/AKP iktidarının o zaman soyut, kuramsal modellerdir. vlere şenlik” ABD ayrıca Finlandiya’dan milis Başkanlık Rejimini kurmak En iyi senaryo: Başkanı Donald macerasına çıkmış borazancı istemesi yerine bugün artık Türkiye, ırk, milliyet, din, mezhep kurmuş olduğu bu rejimi uzatmak “ETrump, Kanada’yı başı asker bile içtimaya farkları olmaksızın vatandaşların istemesi; ikincisi de BDP’nin 51. eyalet yapmak, şimdi hazırdı. Sanki Amerikalıların temel hak ve özgürlüklerinin eşit ve adının DEM Parti olması. siyasetten çekilmiş ama birkaç kuzeye göz dikip Kanada’ya bütünüyle güvencede olduğu, tam HHH ay evvel yakışıklı başbakan saldıracağını biliyormuş gibi demokratik bir ülke haline gelir. Bölgede sıcak savaş var... diye adlandırılan Justin geldiler ve Ontario eyaletinde Türk, Kürt, Sünni, Alevi başta Türkiye, fiilen bölünmüş olan Irak Trudeau’yu da yeni kurulacak konuşlandılar. olmak üzere, ırkı, milliyeti, dini ve Suriye’deki olaylara gırtlağına eyaletin valisi ilan etmek gibi Trump’ı aratmayacak şekilde mezhebi, cinsel tercihleri ne olursa kadar batmış... zırvalarla tehdit edince 210 ABD’nin 4. başkanı olan James olsun, bütün vatandaşlar eşit, özgür İran ve İsrail geriliminin tam orta yıl önce görevini tamamlamış Madison’ın saldırı emriyle ve mutlu olur! noktasında... bir askeri milis kuvveti tekrar ABD ordusunun Fransız orijinli En kötü senaryo: Sıcak savaşın serpintileri Türkiye, her ikisi de otokratik bir silah kuşandı. Kanada milisleri, Montreal kentini işgal etmesi sınırlarımızı aşıyor... yönetim altında inleyen, biri Türk biri tarihe atıf yaparak “Biz ne üzerine 1812’de savaş başladı. Bu arada, içeride otuz yıldır sınırını hayali ve yapay bir çizgi, 1932 yapımı “Bir Millet Kürt olarak iki etnik ülkeye bölünür. Trump’lar gördük, buna mı Savaş aslında İngiltere devam eden terör olayları gündemin Türkiye’den 10 misli büyük Uyanıyor” filmi gibi bu Her iki ülkede de diktatörler halka pabuç bırakacağız!” diye dominyonu olan Kanada ile birinci maddesi... bir coğrafyası olan bu dev hikâyeden bir film çıksa kan kusturur! meydan okuyor. ABD arasındaydı, 3 sene sürdü “Müzakere süreci” denilen bir ülkeyi de aslında ABD’ye ait yeridir. Sinema deyince Herkes mutsuz olur! Kurtuluş Savaşım’ızın siyasi ve bu sıcak çatışmalarda bin süreç başlatılmış... HHH sayan Trump’ın, “Orası ancak Pembe Panter karakterinin temeli olan “Anadolu ve kişilik kuvvetiyle Kimisi buna “Çözüm süreci”, Bölünme ve demokrasi bir eyalet olarak işe yarar” ünlü oyuncusu Peter Sellers’in Rumeli Müdafaa-i KSPA dört “Barış süreci” diye olumlu eksenleri: demesi ardından milisler, 1959 yapımı “Kükreyen Fare” Hukuk Cemiyeti” önemli bakıyor... Dikkat edilirse bu basit tarihi canlandırmak değil ama filmi akla geliyor. Dünya Kimisi de “Bölünme süreci” çerçevesinde meydan senaryoları, “terörün halledildiği” gerekirse savaşmak üzere jandarması ABD’ye karşı ve “Otoriterleşme süreci” diye örgütlenmiş Kuvayı muharebesinde varsayımıyla, iki eksen üzerinde tekrar bir araya gelmeye bir komik manifesto gibi olumsuz biçimde! Milliye milislerini ön saftaydı. MAHMut ŞEnol oluşturdum: karar verdi. Milis kuvvetin seyirliktir. “Otoriterleşme süreci” kaygısı, anımsatan bir Tabii, savaş 1) Demokrasi. sembolik komutanı Binbaşı Fransız Alplerinde yer alan tam bu sırada bir yeni anayasa benzer geçmişi var: bu, epeyi 2) Bölünme. David Moore sandıklarda Fenwick Prensliği’nin ABD’nin sürecinin başlatılmasından Milis kuvvetinin adı tarihe de can kaybı verdi. KSPA “En iyi” senaryoda bölünme kaynaklanıyor... müzelik ve naftalinlenmiş şarap alımında gümrük “Kanada Savunma Piyade milislerine Kanada’nın yerlisi yok, demokrasi var. AKP iktidarı, AKP lideri ve eski üniformaları giyerek kılıç vergilerini artırmasıyla çöken Alayı-KSPA” olarak geçer. olan Metis “kızılderili” “En kötü” senaryoda bölünme Başbakan Recep Tayyip kuşandı ve gerekirse savaşa ekonomisi karşısında ABD’ye var, demokrasi yok. 1803’te, Kanada’yı ABD’den halkından savaşçılar da Erdoğan’ın bizzat belirttiği “Türkiye hazır olduklarını duyurdu. savaş ilan etmesi ve sadece Siz, bölünmeye ve demokrasiye korumak için İskoçya’da katılmıştı. koşullarına uygun bir başkanlık Ekonomi diliyle konuşursak birkaç bin kişinin yaşadığı nasıl baktığınıza bağlı olarak başka kuruldu. O sırada Hindistan Sonunda ABD ile Kanada sistemi” önerisini bastırıyor: ABD Doları karşısında düşük bu köyden bozma prensliğin seçenekleri de “en iyi” ve “en kötü” sömürgesinde çıkan arasındaki bugün bilinen ve Hiçbir başkanlık sisteminde bile senaryolar olarak düşünebilirsiniz: değerde kalmış Kanada Doları toparlanan mini ordusuyla karışıklıkları önlemek üzere hiç değişmemiş olan ip gibi görülmeyen yetkilerle donatılmış, Örneğin, bölünmemiş ama bu çekişmeye yardım edemez ortaçağ şövalye üniformaları, upuzun, cetvelle çizilmişcesine bu birlik, Asya’ya gönderilmek yasamaya, yürütmeye, yargıya otoriter yönetim altında bir haldeydi ama Trump’ın, ok ve yaylarıyla savaşa dümdüz sınır oluştu; ardından istenince milis üyeleri isyan bütünüyle egemen bir tek adam Türkiye; veya bölünmüş ama kuzeye hamle yapmak ve kalkışmasının komedisini etti; bu olaya meşhur Glasgow bu milis kuvveti terhis edildi. düzeni! demokratik iki etnik devlet gibi. komşusunu çantada keklik izlemiştik. İsyanı denir. Ve önümüzde seçimler... Ya da başka senaryolar... Bardak taştı gibi görmek lafazanlığı Bir avuç Grotesk Milis kuvveti bu isyandan Yerel seçimler, Elbette kuramsal olarak bile, Kanada’da milli birliği ortaçağ askeri, bilet alarak sonra, “Eh, madem bu Terhis olan alayın Cumhurbaşkanlığı seçimi... seçenekler daha da çok. yaratmış bulunuyor. transatlantik gemide yolculuk kadar Kanada’ya gitmek mirasını sancağıyla beraber Ve belki de bir anayasa Gerçekte ne olacak, nasıl olacak? yapar ve nihayet New York’a istiyorsunuz, sizi tutan mı var!” günümüzde Kanada referandumu! Keşke bilebilsek! Ulusal uyanışın simgesi! ulaşılır; sonrası tam bir diye gemilere bindirildi. Kuzey ordusunun “Kraliyet 22. AKP, anayasa için BDP ile HHH KSPA milisleri antika, komedidir. En sonunda ABD Amerika’nın doğu sahillerine Alayı” olarak bilinen birlik işbirliğine gidebileceğini açıkladı, 12 YIL SONRA, TÜRKİYE: müzelik kıyafetler ve barutu koyduğu gümrük tarifelerini çıktılar. Alayın subay-astsubay üstlenmiş bulunuyor. Ancak BDP de bu öneriye sıcak yaklaştı; Demokratik Rejimi, ekonomisi tepmeli filinta tüfekler, de kaldırır. “otoriterleşme” ve “bölünme” kadrosu İskoçtu, erlerin zaman zaman alayın bu “şanlı ve adaleti çökmüş, başta altıpatlar tabancalarıyla pek Bazen fare kükrer, dağın süreçleri bu nedenle birleşik gençler olmak kaydıyla, insanları çoğu İrlanda, İngiliz, hatta tarihini” yaşatmak üzere olarak düşünülüyor. işe yaramaz görünse bile ödü kopar. umutlarını yitirmiş bir ülke haline Alman kökenliydi ve biraz milis kuvvetlerinin o günkü HHH gelmiş... Kanada’da “milli uyanışın” Film deyip geçmeyin da Fransız vardı. Bugünkü kıyafetleri, silahları, bando Neler oluyor, neler olabilir? Hâlâ aynı senaryoları simgesi oluverdi. hakikati beyazperdede, Baltık denizindeki küçük ülke takımı tekrar toparlanıyor ve Bu sorulara, bu kadar çok faktör konuşuyor! Letonya’nın başkenti Riga’dan ekranda da görürüz. “resmi geçit” yaparak tarihi Tiyatro ve sinemamızın senolasenola@gmail.com bile gelen bir trampetçi er ve canlandırıyorlar. Kanada öncü ismi Muhsin Ertuğrul’un Kendi küçük, kalbi Lüksemburg (Lüksemburg) Benim Annemin Süle YMAn tosunoğlu kahvem kahvesi büyük Lüksemburg aris’ten sabah erken saatlerde yola Birliği’nin (AB) kurucu üyeleri arasında yer Pçıkıyoruz. Beş saat süren keyifli bir araba alıyor. Bugün yaklaşık 670 bin kişilik nüfusu yolculuğunun ardından Fransa, Belçika ve olan ülkenin yüzde 47’sini yabancılar Almanya’nın tam ortasında, Avrupa’nın oluşturuyor. göbeğinde adeta gizlenmiş bir ülkeye, Lüksemburg, Avrupa Adalet Divanı Lüksemburg’a ulaşıyoruz. Küçük ama etkisi da dahil olmak üzere birçok önemli büyük bu ülke, daha ilk bakışta bize modern AB kurumuna ev sahipliği yapıyor. Bu ve tarihi unsurları ustaca harmanlamış bir nedenle ülke, uluslararası diplomasi ve yaşamın kapılarını aralıyor. hukuk açısından stratejik bir rol oynuyor. Lüksemburg’a adım atar atmaz göğe Ülkede anayasal monarşi var ancak siyasi uzanan modern finans kuleleri dikkat yönetim demokratik parlamenter sistemle çekiyor. Burası, Avrupa’nın en büyük yatırım yürütülüyor. Anneannemin Büyükannemin fonu merkezi ve ABD’den sonra dünyanın Çoğunlukla koalisyon hükümetinin kahvesi kahvesi ikinci büyük finans merkezi. Gökdelenlerin yönetimde olduğu Lüksemburg’da arasından geçip tarihi merkeze vardığımızda siyaset, uzlaşma kültürü ve şeffaflıkla ise bambaşka bir atmosferle karşılaşıyoruz. yapılıyor. Avrupa değerlerine bağlılık, basın UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan özgürlüğü ve hukuk devleti ilkeleri ise siyasi bu eski kent, taş sokakları, kale surları ve istikrarın temel taşları. köprüleriyle zamanda huzurlu bir yolculuğa Lüksemburg’un resmi dilleri Fransızca, davet ediyor. Almanca ve Lüksemburgca. Eğitim Tarihin ve modern yaşamın uyum sisteminde ve resmi işlemlerde üç dil de içinde olduğu yine Lüksemburg adlı aktif olarak kullanılıyor. Bu çok dillilik, başkentte, Place Guillaume II ve Place ülkenin kültürel çeşitliliğini ve uyumunu d’Armes meydanlarındaki kafeler, sokak yansıtırken çocukların da küçük yaşta çoklu müzisyenleri ve kitapçılar şehre canlılık dil becerisi kazanmasını sağlıyor. katıyor. Mimari zenginlik ve kültürel çeşitlilik, Lüksemburg’un sadece ekonomik Kadın haklarında ilerici Büyükannemin Büyükannemin değil, aynı zamanda sosyal anlamda Lüksemburg, kadın hakları konusunda annesinin annesinin, da güçlü bir yapıya sahip olduğunu Avrupa’nın en ilerici ülkelerinden biri. hissettiriyor. kahvesi annesinin kahvesi... Doğum izni, eşit ücret politikaları, yönetici pozisyonlarına erişimde yasal koruma Sürdürülebilirliğe yatırım ve destekleyici uygulamalar dikkat Bir kahve molasında tanıştığımız genç bir çekiyor. Toplumsal cinsiyet eşitliği devlet yatırım danışmanının söylediği şu cümle politikasıyla aktif biçimde destekleniyor. dikkat çekici: “Burada ekonomi, disiplinle Ücretsiz ulaşım kültürün birleşimidir. Biz sadece zengin değiliz, aynı zamanda sürdürülebilirliğe Şehri keşfederken bizi en çok memnun yatırım yapıyoruz.” Lüksemburg’un çevreci eden uygulama ise toplu taşımanın politikaları, Avrupa Yeşil Mutabakatı’na ücretsiz olması. 2020’de yaşama geçen bu tam uyum sağladığını gösteriyor. uygulama dünyada bir ilk. Otobüs, tramvay Mekânın sahibi ise “Her gün Almanya, ve tren hatlarını kullanmak için hiçbir Fransa ve Belçika’dan yaklaşık 300 bin ücret ödenmiyor. Bu sadece yerel halk için Nesiller değişir, kişi buraya çalışmak için geliyor” diyerek değil, on binlerce çalışan ve turistler için ülkenin yüksek maaşları ve güçlü sosyal de geçerli. Böylece çevreci ulaşım teşvik annelerimizin ‘bi kahvelik’ haklarıyla bölgesel cazibe merkezi edilirken sosyal eşitlik de destekleniyor. keyif anları değişmez. durumuna geldiğini anlatıyor. Lüksemburg’da sanat galerileri, müzeler, tarihi yapılar kadar festivaller, konserler Üç dil, bir kimlik ve tiyatro etkinlikleri de dikkat çekiyor. Anneler Günü “Kendi küçük, yüreği büyük” olarak Özellikle bahar aylarında yapılan geleneksel kutlu olsun. nitelendirilen Lüksemburg’un tarihi, 963’e kutlamalar, ülkenin köklü geçmişini modern kadar uzanıyor. Ardenler’in eteklerinde, yaşamla iç içe geçiriyor. İki gün boyunca küçük bir kale etrafında kurulan bu adım attığımız her noktada sadece bir ülke topraklar zamanla Avrupa’nın en istikrarlı değil, son yıllarda dünya toplumlarının monarşilerinden biri haline gelmiş. 1839’da hasret kaldığı adalet, fikir özgürlüğü ve eşit mehmetefendi.com bugünkü sınırlarını kazanan Lüksemburg, yaşam modelinin gerçek bir örneğini gördük. İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa tosunoglu.sul@gmail.com