Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
4 MART 2025 SALI
6 SÖYLEŞİ
Hukukçu Nazan Moroğlu, mücadelenin farklılıklarla güçlenerek sürdüğünü söyledi:
Kadınların güvencesi laiklik
aik, demokratik hukuk devleti olan ugün kadını birey olarak görmeyen
Ukrayna neden
LCumhuriyetimizin, eğitimden siyasete her Bzihniyet egemen olduğu için mücadele
savaş aracına
alanı dine referanslı hale getiriliyor. Hukuk daha da zorlaşıyor. Ancak kadın hareketi;
birliğinin ve demokrasinin olmazsa olmaz ister etnik kökeni, ister dini bakış açısı farklı
dönüştürüldü?
koşulu laiklik, kadın haklarının güvencesidir. olsun mücadeleyi bir arada sürdürüyor.
cil bir durum olmadığı sürece bazı
ukukçu Nazan Moroğlu
yazılarımla Ukrayna konusuna geri
Cumhuriyet’in
Adöneceğim. Savaşın 3. yılı biterken
Vedat
Hsorularını yanıtladı. aslında pek çok şeyi hemen yazmışım.
a RIK
Burada Batı’nın sahtekârlığı ve
n Neden “kadın hakları”
Ukrayna’yı Rusya’yı zayıflatmak ve
diye ayırmak zorunda kaldık?
çökertmek için nasıl kullandığı net
Aslında kadın hakları, insan
gözüküyordu. İşte ilk yazı.
haklarıdır. İnsan hakları bildirilerinde
HHH
“Herkes ırk, dil, din, cinsiyet gibi
ABD ve Batı’nın (NATO deyin) Ukrayna
herhangi bir ayrım yapılmadan
için sahada fiilen savaşa katılmaması
Zelenski’yi neden hayal kırıklığına uğrattı,
eşit haklara sahiptir” denilmesine
bilinmez. Bu bilinir bir şeydi. Hesap kitap,
rağmen hakların tanınmasında
savaşa girmez olduğunu gösterir. Eğer
ve kullanılmasında kadınların
niyetleri ciddi olsaydı Ukrayna’yı 2008’de
karşılaştıkları ayrımcılıklar, tarih
hemen NATO’ya alırlardı. Olmadı 2014’te
boyunca olduğu gibi günümüzde de
yaşanan Donbas bölgesi savaşları (14
devam ediyor. Kadınlar uzun yıllar
bin kişi öldü!) ve Kırım ilhakından sonra
alırlardı!
kanun önünde eşit haklara sahip
Ama almadılar. 2020’de bile NATO
olamadı. Örneğin 1992’ye kadar
genel sekreteri, üyeler Ukrayna’nın NATO
Türkiye’de evli bir kadının çalışabilmesi
üyeliğini onaylamaya hazır diyordu. Üyelik
için kocanın yazılı izni gerekiyordu.
gelmedi!
Bugün kız çocukları eğitimden eşit
P Soru: Neden?
NAZAN MOROĞLU
olarak yararlanamıyor. Küçük yaşta İki yanıtı var: Rusya ile ilişkileri bozmayı
0
istemediler. 2024’te “çok sevdikleri”
evlendiriliyorlar. “Çocuktan gelin
1947’de İstanbul’da doğdu. Alman Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde okudu. Kadın hukuku alanında
R
Ukrayna’nın Kırım ve Donbas bölgeleri
olmaz” diyoruz. Ama Türkiye’de yüksek lisans yaptı. Bu alanda ilk akademik çalışma olan “Kadının Soyadı” adlı master tezi 1998’de yayımlandı. 2018-
T elden çıkarken bile ses çıkarmadılar!
2022 arası İstanbul Barosu başkan yardımcısı, 2004-2024 arası İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği koordinatörü olan
2002’ye kadar kız çocukları için evlilik
Mırın kırın. Diyebilirsiniz ki özellikle
Moroğlu, halen Nâzım Hikmet Vakfı Yönetim Kurulu üyesi ve Avukatlar Vakfı Başkan Yardımcısıdır. Türkiye’nin ilk
R
yaşı 15’ti. Bu nedenle, “kadın hakları”
Almanya’nın, genelde Avrupa’nın Rusya
kadın hukuku uzmanı olan Moroğlu, MEF’te “kadının insan hakları hukuku” dersini veriyor.
veya “kadının insan hakları” diye E
ile ekonomik ilişkileri, petrol, gaz, büyük
ayırmak cinsiyet eşitliği mücadelesinin
Alman şirketlerinin Rusya’daki büyük
yatırımları ve çıkarları, olayı mırın kırınla
bir parçası.
geçirmelerinin nedeni oldu.
‘Beyanname hızlandırdı’
Hukuk önünde eşitlik
Barışı istemediler!
n Kanun önünde eşitlik adımları ne
Rusya’nın, sınırında NATO silahlarının
zaman atılıyor?
kendisine doğrultmuş olarak
Kanun önünde eşitlik adımlarının
konuşlandırılmasına ve Ukrayna’nın
1948’de İnsan Hakları Evrensel mücadelesi 9 yıl sürdü
NATO’ya alınmasına karşı büyük tepkisi
her zaman gündemdeydi.
Beyannamesi kabul edilip de “Herkes
NATO, ABD, Avrupa, isteseydiler
n Ne zaman yaşama geçebildi? n Söz ettiğiniz raporun yol n Laiklik kadınlar için neden
kanun önünde eşittir” kuralı geldikten
Ukrayna gerilimini ortadan kaldırabilirler
Kadın erkek eşitliği aslında haritasında neler var? vazgeçilmez?
sonra atılmaya başlandığını görüyoruz.
ve Rusya ile “uzun vadeli bir güvenlik
demokrasinin temel kriteri ama İktidar partisi milletvekillerinin Laiklik, din ve devlet işlerinin
Eşitlik adımlarının ilk örneklerinden
barışı” için adımı atabilirlerdi. Masaya
eşitlik yolunda yasal değişikliklerin oylarıyla kabul edilen 490 sayfalık birbirinden ayrılmasını öngören
biri Almanya’da atıldı. 1949’da
otururlar, “Evet, Ukrayna’yı almayacağız,
yapılması hiç kolay olmadı. Oysa raporda özetle kadınların elde bir ilke olmasının yanında, aynı
anayasada “eşit haklara sahip olma”
sen de Ukrayna’yı rahat bırak, gelin
anayasa başta olmak üzere temel ettikleri kazanımların zamanda her alanda aklın,
birlikte bu ülkenin inşasına birlikte
ilkesine yer verildi. 1957’de ailede eşler
yasalarda eşitlik yolunda değişiklikler geri alınmasının bilimin ve ulusal egemenliğe
yardımcı olalım” diyebilirlerdi. Demediler.
arası eşitliği de kapsayan Eşit Haklar
yapılmasına ihtiyaç vardı. Avrupa hedeflendiğini gördüm. dayanan hukuk kurallarının
‘Medeni
Bunun yerine Ukrayna üzerinden Rusya
Yasası yürürlüğe girdi, giderek eşitlik
Birliği’nde (AB) 1999’da ülkemizin Şiddet mağduru
temel alındığı bir yaşam ile gerilimi hep sıcak tuttular.
Kanun sil
yolunda adımlar hızlandı.
hakkında koruma
aday ülke statüsünün tescil edilmesi biçimidir. Eğitimde, Hem Ukrayna’yı almıyorsun NATO’ya
baştan’ hem bu nedenle Rusya ile sürekli bir
önemli bir kapı açtı. AB’ye uyum kararı verilmesi yönetimde, hukukta
‘Türkiye’de geç kalındı’
gerilimi ayakta tutuyorsun.
sürecinde önce 2001’de yapılan için “belge-delil” laiklik ilkesinin tam
uygulamalarına
Ukrayna’nın seçilmiş yöneticileri
n Peki Türkiye’de?
anayasa değişiklik paketi içinde, “Aile zorunluluğu anlamıyla uygulanması,
bu oyunun farkında nasıl olmazlar,
tanık
Türkiye’de, Cumhuriyetin
toplumun temelidir” maddesine ya da koruma
barış içinde birlikte
kendilerinin Rusya ile gerilimle bir araç
kuruluşunun ilk yıllarında düzenlenmiş “Eşler arası eşitliğe dayanır” ibaresi süresi kısaltılması,
yaşamamızın, herkesin
oluyoruz
olarak kullanıldığını görmezler, bilemem.
eklendi. Ama anayasada “kadın dini kuralların
olan Devrim Yasalarıyla o dönemin din ve vicdan özgürlüğünün,
Bunun yanıtı, belki de onların Batı’nın
ve geleneklerin
erkek eşitliği” hükmünün amaca özgür düşüncenin temelidir.
koşullarına göre kadın erkek
çıkarlarının kullanışlı araçları olmasıdır
uygun düzenlenmesi dahi 9 yılda üç öncelendiği bir aile destek n Laiklik açısından tehlike
eşitliğinde önemli haklar tanındı. denebilir.
aşamada tamamlandı. hizmetinin verilmesi, boşanma
görüyor musunuz?
Ancak 1924-1937 arasında yapılan
n Adalet bakanı “Aile hukukunu nedeniyle yoksulluğa düşen erkek
Laik, demokratik hukuk devleti
NATO 2030: Baş düşman Rusya
devrimlerden sonraki yıllarda kadın
sil baştan değiştireceğiz” dedi. de isteyebildiği halde “erkeğin
olan Cumhuriyetimizin, son yıllarda
Dostluk ve her türlü işbirliği barışın
erkek eşitliği açısından kararlılığın
hayatının ipotek altına alınmaktan
Bundan ne anlamalıyız? eğitimden siyasete yaşamın her istikrarın güvencesi değil midir? Peki
devam ettiğini söyleyebilmek ne
kurtarılması” gerekçesiyle yoksulluk
Aslında son 10 yıldır Medeni alanı dine referanslı hale getiriliyor. öyleyse neden Rusya ile böyle bir
yazık ki mümkün değil. Hakların
işbirliğine gitmedi NATO? Esas yanıt
Kanun’daki evlilik yaşı, resmi nikâh, nafakasının süreli olması, aile Müftülere resmi nikâh yetkisi
geliştirilmesinde çok geç kalındı.
şu: ABD’nin Rusya’yı baş düşman
tek eşlilik gibi kadın haklarının Hukukuna ilişkin davalarda ara verilmesi Medeni Kanun’un hem
olarak görmekten asla vazgeçmemesi,
güvencesi olan kurallar tek tek yok buluculuk getirilmesi öneriliyor. hukuk birliğini hem de laik hukukun
Avrupa’nın Amerikan vesayetini kabul
‘Eşitsizlikleri yayımladık’
sayılıyordu. n Neden arabuluculuk olmamalı? simgesi olmasını ortadan kaldırdı.
etmeleri, dolayısıyla, güvenlik veya savaş
1985’te Türkiye’nin Birleşmiş
2016’da TBMM’de kurulan “Aile Aile hukukunda arabuluculuk ÇEDES projesiyle eğitim sisteminin
politikaları... (Taze not, Trump bunu
Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü olmaz. Nitekim arabuluculuk laik bilimsel niteliği ortadan kalktı.
Bütünlüğünü Olumsuz Etkileyen
değiştiriyor şimdi, Avrupalılar bugünkü
Hukuk birliğinin ve demokrasinin
Ayrımcılığın Kaldırılması Sözleşmesi’ni Unsurlar İle Boşanma Olaylarının Kanunu’nda; aile içi şiddet içeren
durumu kestirselerdi Rusya ile ilişkileri bu
olmazsa olmaz koşulu olan laiklik
Araştırılması ve Aile Kurumunun olaylarda ara buluculuğun mümkün
onaylaması kadın kuruluşlarının
duruma getirmezlerdi.)
ilkesi, aynı zamanda kadın haklarının
Güçlendirilmesi İçin Alınması olmadığı açık ve net olarak
eşitlik mücadelesinde güçlü bir hukuki Zaten 2019 Londra Zirvesi’nde
güvencesidir.
Gereken Önlemlerin Belirlenmesi düzenleniyor. Boşanma davalarının
alınan kararlar doğrultusunda, 2021
dayanak oluşturdu. Bu süreçte ilk
Araştırması Komisyonu” raporu neredeyse tümünde psikolojik, Temmuz’unda Brüksel zirvesinde
olarak, evli kadının çalışabilmesini
‘Kararlı dönüşüm’
açıklanan yeni NATO-2030 belgesinde
sözel, ekonomik, cinsel, sosyal,
açıklandı. Raporda, kadınların
kocanın rızasına bağlayan madde
de bunun yanıtı net: Bu belge Rusya’yı
n Türkiye’deki kadın hareketinin
fiziksel şiddet var. Aile hukukunda
kazanılmış yasal hakları,
“eşitliğe aykırılık” nedeniyle Anayasa
işbirliği yapılacak partner değil, baş
durumu nedir?
adeta aile bütünlüğünü arabuluculuk kadının adalete
Mahkemesi (AYM) tarafından iptal düşman olarak görüyor. NATO’yu
Kadınlar, Cumhuriyet öncesinde de
olumsuz etkileyen erişimine engeldir. Bu nedenle
küresel çapta genişletiyor ve tamamen
edildi. 1997’de de kadınlara kocanın
vardı. Fakat Cumhuriyet çok kararlı
nedenler olarak aile hukukunda arabuluculuk
Aile
Amerika’nın stratejik küresel planlarının
soyadı önünde evlilik öncesi soyadını
bir dönüşüm getirdi, kadın haklarını
kabul edilmiş demek, aile içi şiddetin
bir parçasına dönüştürüyor. Pasifik, Çin
hukukunda
da birlikte taşıma hakkı tanındı. Kadın kanunlara bağladı. Cumhuriyetin
görünmez kılınması
ve bu hakların
dahil! Yani NATO, ABD’nin dünya savaş
hareketi olarak güçlü bir dayanışmayla demektir. kuruluşundan sonra kadının hem
kaldırılmasına
arabuluculuk politikalarının bir aracı olmuştur.
eğitimi hem siyasete katılımı için
yönelik Medeni n Aile Bakanlığı
başta Medeni Kanunu taradık, hangi
adalete erişime
çalışmalar oldu. Çok sayıda dernek
Kanun başta bünyesinde 2024 sonunda
Neden NATO’ya almadılar?
maddelerde eşitsizlik olduğunu
kuruldu. Kadınlara yönelik ayrımcılık
olmak üzere Aile Enstitüsü kuruldu. Ne
engeldir
Şimdi gelelim Ukrayna’ya! Neden
inceledik. Bu çalışmaların hepsini
rüzgârı estiği anda bu dernekler güç
çeşitli kanunlarda yapacak bu enstitü?
bu ülkeyi NATO’ya almadılar, oyalayıp
derledik, yayınladık.
Aile Enstitüsü’nün ailenin birliği yaptı. Ancak bugün şiddet durdular?
değişiklikler yapılması
n Dönemin TBMM Başkanı
Yanıtım şu: Ukrayna, Rusya ile
güçlendirilmesi için çalışacağı yaygınlaşıyor. Bunun üzerine bir de
önerilmişti. Adalet
Hüsamettin Cindoruk’a götürdüğünüz
düşmanlığı gerilimi sürdürmenin ve
bildirilmiş. Ailenin güçlendirilmesi laik hukuktan uzaklaşılıyor. Kadını
bakanı da göreve başlar başlamaz
100 bin imza vardı.
tırmandırmanın kullanışlı bir aracı olduğu
birey olarak görmeyen bir zihniyet
son noktayı koydu, “Medeni kadının da güçlendirilmesi demektir.
Evet. Evlilik içinde beraber kazanılan için.
egemen olduğu için kadın mücadelesi
Kanunu sil baştan yazacağız” dedi. Ama Aile Enstitüsü’nün görev ve
Ukrayna’yı durmadan silahlandırmak,
edinilmiş malların eşler arası eşit
Cumhuriyetimizin 100. yılında, yetkilerinde bu konuda bir açıklık daha da zorlaşıyor. Ancak Türkiye’de
savaşa hazırlamak, bir savaş ülkesi olarak
paylaşımı için bir taslak hazırladık ve
Medeni Kanun’un yok sayılmasına göremiyoruz. Danışma Kurulunda kadın hareketi ister etnik kökeni
donatmak ve Rusya’nın karşısına sürmek,
100 binden fazla ıslak imzayı TBMM Diyanet İşleri Başkanlığı’na da yer farklı olsun, ister dini bakış açısı farklı
yol açan uygulamalara, “Sil baştan
ABD’nin işine daha çok geliyordu.
verilmesi, laik hukuk devletinden olsun, kadının insan hakları
Başkanı Cindoruk’a götürdük. Kendisi yazılacak” gibi söylemlere ve bu
3 milyar doları aşan müthiş bir
uzaklaşmış bir aile yapısı oluşturma için mücadeleyi bir
yolda yasalarda yapılmak istenen
“O kadar haklı talepler ki bir imza
silahlanma!
değişikliklere ve uygulamalara tanık yolu anlamına mı geliyor, diye arada ve çok güçlü
Ukrayna’yı NATO’ya alarak tam bir
ile bile getirseniz bu değişiklikleri
‘
oluyoruz. sormak gerekir. sürdürüyor.
güvence vermek mi yoksa donatarak
yapmamız gerekir” dedi.
Rusya’ya karşı savaşa sürmek ve
Rusya’nın dünya çapında yıpranmasını
sağlamak mı? Hangisi sizce Amerikan
çıkarlarına en iyi hizmet ederdi?
Partili cumhurbaşkanlığı sistemi kaldırılmalı
Ukrayna Pentagon’a verildi
n Bundan sonrası için ne yapılmalı? Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası eğitimden vazgeçilmeli.
Ukraynalı ölecekmiş, siviller zor
4 Kadın ve eşitlik bakanlığı kurulmalı, sözleşmeler doğrultusunda yeniden 4 Evlilik yaşının uygulanmasını, çocuk
durumda kalacakmış, altyapısı
kadını birey olarak gören devlet düzenlenmeli. evliklerinin önlenmesi özenle takip çökecekmiş, ordusu paramparça
politikasının uygulanması sağlanmalı 4 Şiddetin önlenmesinin temel hukuki edilmeli. olacakmış, ülke işgal edilecekmiş, acı
gözyaşı vb. olacakmış. Tüm bunlar
4 Evlenince ve boşanınca sadece kadının dayanağı olan İstanbul Sözleşmesi 4 Kadınların güçlendirilmesi, ekonomik
umurlarında olmadı. Ve Rusya’yı dünya
soyadını değiştirmek zorunda kalması, yeniden uygulanmalı. Bunun için Meclis’in bağımsızlığının sağlanması için yetişkin
gözünde zayıflatması, tecrit etmesi...
anayasanın eşitlik ilkesine ve Türkiye’nin onayladığı uluslararası sözleşmelerin tek eğitimine destek verilmeli.
İşte bu nedenle Ukrayna başından beri
taraf olduğu uluslararası sözleşmelere kişinin imzasıyla feshedilmesini önlemek 4 Laik bilimsel kamusal eğitim
tamamen Pentagon’un savaş ağalarının
aykırıdır. AYM kararı uygulanmalı; amacıyla partili cumhurbaşkanlığı sistemi çocukların ve ülkenin geleceğidir; 3
ellerine verildi: Al tepe tepe kullan!
Medeni Kanun’da değişiklik yapılarak, kaldırılmalı. Mart 1924 tarihinde kabul edilen Tevhidi
Eh silahlanma olmadan emperyalizmin
evlenme ve boşanma durumunda eşlerin 4 4+4+4 kesintili eğitim kaldırılmalı, Tedrisat Kanunu’nun temel ilkeleri
yaşaması da mümkün olmadığına göre!
soyadı ile çocuğun soyadına ilişkin kurallar, köy okulları yeniden açılmalı, taşımalı kararlılıkla uygulanmalı.
Zavallı Ukrayna! (8 Mart 2022)
Nazan Moroğlu
‘