Catalog

l l l Ekonomi: Jale Özgentürk Haber Merkezi: Can Uğur Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına l Reklam Genel Müdürü l l Eğitim: Figen Atalay Spor: Cumhur Önder Arslan l Yaygın süreli yayın Baskı: İstanbul: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş ALEV COŞKUN l Esra Bozok Fotoğraf: Uğur Demir l Yenibosna mh. 29 Ekim Cd. no: 11A/41 Bahçelievler/İstanbul Tel : 0212 454 35 10. Ankara : İleri Basım 1 AĞUSTOS 2024 SAYI: 36090 l Genel Yayın Yönetmeni Sorumlu Yazıişleri Müdürü: Aslan Yıldız mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Saracalar mh. 57. cd. no: 21/A Akyurt/Ankara Reklam Yönetimi: Yenigün l Tel : 0312 353 29 61. İzmir: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Fatih Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Mine Esen Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş l mh. 1199 sok. no:1/7 Sarnıç-Gaziemir/İzmir Tel : 0232 483 96 60. Adana: İleri Basım mat. Amb. Reklam Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2, 34381 Şişli/İST. Genel Yayın Koordinatörü AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Levent mh. 1791 sok. no: 33/A Yüreğir/Adana Tel : 0322 346 36 25. Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 Ege Bölge Temsilcisi: Mehmet Şakir Örs Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul l Hakan Akarsu Trabzon: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Organize sanayi Bölgesi e-posta: e-posta@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999 - 15079 - 37611 Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Emre Kongar (Bşk. Yrd.), no: 2 Arsin/Trabzon Tel : 0462 711 40 20. Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yazıişleri Müdürleri l Ankara Temsilciliği: Güzeltepe Mahallesi, Abidin Daver Sokak, No: 14 Çankaya/Ankara Faks: (0212) 251 98 68 Şükran Soner, Işık Kansu, Miyase İlknur, Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilciliği: Halit Ziya Bulvarı 1352 Sok. 2/3 Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınma- Özgür Soyer Cafer Kurt Bahar Kurşun reklam@cumhuriyet.com.tr Pasaport - İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Mine Kırıkkanat, Zülâl Kalkandelen dan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. Tiya Tro dünyasının us Ta ismi Genc o erkal’ı yi Tirdik Tek hecesiz elveda Yaşam sahnesinden bir usta geldi geçti... 86 yıllık yaşamına Genco erkal dün sabaha karşı sosyal sayısız eser, ödül sığdırdı. Genco Erkal’ı ölümsüz kılan medya hesaplarından paylaştığı bu sadece bunlar değildi. Sahnede nefes verdiği onlarca yazıyla sevenlerine veda etti: karakter, iyisiyle kötüsüyle ülkeyi resmeden dev bir Hoşça kalın portreye dönüştü. Usta sanatçıyı yarın uğurluyoruz... dostlarım benim hoşça kalın! Sizi canımda canımın içinde, selam olsun kavgamı kafamda götürüyorum. Hoşça kalın dostlarım benim genco erkal’a hoşça kalın... r esimlerdeki kuşlar gibi Dikmen Gürün dizilip üstüne kumsalın, Tiya Tro sahnesinde 60 küsur yıl… mendil sallamayın bana. öğrencileri bir parçasıdır adeta bu Evet, 65 yıldır tiyatro ile içli dışlı yaşadı istemez... Tek hecesiz elveda. topluluğun… Genco Erkal. Kurucularından biri olduğu Salt Aziz Nesin, Bertolt Brecht, Can Dostlar Tiyatrosu ise 55 yaşını geride Yücel, Nâzım Hikmet ya da Ahmet Arif bıraktı. Ne yazık ki dün aramızdan ayrıldı dizeleriyle seslendirmez toplumsal sevgili Genco… Ama ben son bir kez eleştirilerini, isyanını, özgürlük tutkusunu daha “Merhaba Genco Erkal” demekten Genco Erkal… Selam ettiği yazarlar alamıyorum kendimi… Ve de “Merhaba arasında Yaşar Kemal de vardır Turhan Dostlar Tiyatrosu.” Selçuk da Alfred Jarry, Edward Bond Genco Erkal’ın Robert Kolej’de da William Shakespeare ya da Samuel öğrenciyken başlayan tiyatro sevdası, Beckett de… izleyen yıllarda onu Genç Oyuncular’la buluşturacaktır. Profesyonel tiyatroya ilk Güçlü yorumcu... adımını attığı Kent Oyuncuları anlamlı Oyunların hepsi birbirinden vurucu dönüm noktalarından biridir Erkal’ın son röportajı gazetemizde yayımlandı aşk, savaş, özlem, vatan sevdası kokan hayatında. Arena Tiyatrosu ve onu adeta anlamlı bir bütün oluşturur. Akıl, yıldızlaştıran Jaroslav Hasek’in “Aslan bilgi, estetik ve kültürel zenginliğin Asker Şvayk” günlerini nasıl unutabilir buluştuğu bir tiyatro ve düşün benim kuşağım? Gülriz Sururi-Engin ‘Gece uzun da olsa, evrenidir Genco Erkal’ın dünyası… Cezzar Tiyatrosu’ndaki Haldun Taner’in Böylesi bir evrende elbette ki Nâzım epik oyunu “Keşanlı Ali Destanı” ile yıldızı Hikmet’in çok ayrı bir yeri vardır. daha da parlamıştır Genco’nun… Genco Yıllardır Nâzım’ın dizeleriyle seyirciyi Erkal için Ankara Sanat Tiyatrosu’nda güneş mutlak doğar’ sahne üstünde buluşturan güçlü bir oynadığı Nicolay Gogol’ün “Bir Delinin yorumcudur Genco Erkal. Hatıra Defteri” bir başka satırbaşıdır. Onun dünyasında savaşla, barışla, Ülkede siyasi gerilimin ve buna bağlı yürekli, dik duranlardansınız” ÖZnUr OĞrAŞ ÇOLAk hakla, hukukla, adalet ve adaletsizlikle, olarak gençlik olaylarının tırmanışta demiştim. “Birileri iyilik ve kötülükle, neşeyle, hüzünle Tiya Troya adanmış bir olduğu yıllarda 1969’da kurulan Dostlar’ın dik durmalı, ‘Sen yoğrulmuş sözcüklerde umut ömürdü Genco Erkal’ın politik duruşu repertuvara alınan yanmazsan, Ben ışıklarının pırıltısı her daim yakalanır… yaşamı... Usta sanatçı yazarlarda, oyunlarda gösterir kendini. yanmazsam, Biz “Dostların Sofrasında” bir buluşmadır için yarın saat 14.00’te Özgürlüklerden, demokrasiden yana, yanmazsak, Nasıl çıkar sevgili Genco ile yaşadıklarımız… Yolun Harbiye Muhsin Ertuğrul baskı ve sansüre karşı bir tiyatrodur karanlıklar aydınlığa?’ açık olsun değerli dost… Tiyatrosu’nda tören Dostlar. Genç seyirci, üniversite Ben tiyatro ile var düzenlenecek. olabiliyorum” diye cevap Erkal’ın naaşı ikindi vakti vermişti. Son röportajını Teşvikiye Camisi’nde kılınacak gazetemize veren Erkal ile sahneyi hiç boş bırakmadı cenazı namazının ardından Zincirlikuyu gerçekleştirdiğimiz sohbette; “Umut her Mezarlığı’nda toprağa verilecek. AyŞeGüL yükseL kişiliğiyle pekiştirmiş bir ustadır. zaman var olacak, onu kaybetmeden Usta sanatçıyla geçen yıl temmuz ayında Dört yabancı dil konuşan, Batı’nın yol almak zorundayız. Gece uzun da ü lkemizi N gelmiş geçmiş en üretken yaptığımız sohbetimizde; “Hocam siz tiyatrolarını ve geleneksel tiyatromuzu olsa, güneş mutlak doğar” cümlesi tiyatro sanatçısını yitirdik. Atatürk’ün sahnede devleşen oyunculardansınız, birinci elden incelemiş, çok okuyan, hafızalarımıza kazındı. Hoşçakal usta, öldüğü yıl doğmuştu. Cumhuriyet’in sahnede yaşama sıkı sıkı tutunan, cesur, yalnız konuşmayı değil dinlemeyi de yolun ışıklı, bol alkışlı olsun... 100. yılını aştı. 64 yıldır sahnedeydi. bilen, yaşama gerçekçi gözlüklerle bakan Bölünmüşlük. Ülkenin yarısı Batı’ya 2023-24 tiyatro döneminde oyunlarını bir dünya insanıdır. Bir özel tiyatronun Tekrar yaşamayı düşünebileceğim o gidelim diyor, yarısı d oğu’ya. yarısı sürdürmekteydi. Kurduğu özel Dostlar bağımsızlığı korunarak yaşatılması kadar çok an ve anı var ki herhangi birini çağdaş dünyayla, akılcı, laik, bilimle Tiyatrosu’nu gündemde tutmak için, 54 yolunda kazançsız ama ödünsüz bir seçmek zor. Bütün oyunların ilk geceleri var donanmış, insan haklarına, demokrasiye yıl boyunca, yalnız sahneye çıkmakla siyasal tutumla yarım yüzyılı aşkın bir örneğin, o coşku, o heyecan, yeni inanan, aydınlık bir dünyayla kalmadı, oyun yazdı, oyun uyarladı, oyun süre savaşım vermiştir. Başı pek çok bir oyunun doğum anı unutulmaz. bütünleşmek istiyor, yarısı bir o rtadoğu çevirdi, oyun yönetti, sunulan yapımların kez derde girse de, baskıcı siyasete kafa Oyun doğar ve bütün çocuklar ülkesi olmaya özeniyor. Bilimden çok çoğunun dramaturgu oldu. Birçok tutan duruşunu hiç sendelemeden gibi yaşamını sürdürür. Bazıları dini değerlere önem veren, muhafazakâr, sanatçıyı oyun yazmaları için destekledi; sürdürmüştür. Özellikle son yıllarda çok sevilir, yıllarca oynar, bazıları tek adam rejimini yeğleyen otokrat bir tiyatrosunda bir sürü yerli oyunun dünya yaptığı televizyon sunumlarında hedefi tutturamamıştır, izleyiciyle denk toplum olmak istiyor. tümüyle birbirinin prömiyerini ve yabancı oyunun Türkiye sergilediği eleştirel tutum siyasal erki düşmez. Oysa biz onu ne çok sevmişizdir, ne zıddı olan iki ayrı dünya görüşü. Ve bu prömiyerini gerçekleştirdi. sürekli olarak rahatsız etmiştir. büyük emek vermişizdir, izleyiciden karşılık ayrım o kadar kemikleşmiş, iki yarı o Genco Erkal’ın sıcak dostluğundan pay görmez, unutulur gider. Ama biz onu kadar birbirini dışlamış ki artık ülkenin Baskıcı siyasete kafa tutan... alanlardanım. “Genco Erkal’ın Dostlar unutmayız, içimizde hep yaşar.’ birliği olanaksız hale gelmiş.’ Kalabalık kadrolu oyunlar yanında, Tiyatrosu Serüveni”ni anlatan “Güneşin iki kişilik ve tek kişilik oyunlarda Sofrasında” (Kırmızı Kedi Yay.) adlı yıldızlaştı. Gogol’ün “Bir Delinin Hatıra kitabı yazdığım 2019 yılında, bir kafede ‘Bende Nâzım Hikmet’ten sonra Brecht olmadık gürültüler çıkarıp onları uyarırmış. Defteri” oyunuyla ülkemizdeki ilk tek buluşup düşünce alışverişi yaparken çok gelir. Politik tiyatro yapıyorsan Brecht’siz İzleyici hep diken üstünde olacak, olup biteni kişilik sahne olayına imza atan, Nâzım eğlenirdik. Genco hep suböreği yerdi. olmaz. Oyunlarıyla, şiirleriyle, kuramsal aklıyla değerlendirecek, oyundan dersler Hikmet’in şiirini ilk kez sahneye çıkartan, Sahneye çıkacağı akşamlar ise midesinin yazılarıyla senin yol göstericin, ilham çıkaracak. Bence en önemli yanı hınzır Bertolt Brecht’in yapıtlarını ülkemizde boş olmasına dikkat ederdi. Uzun kaynağın olur. Ucu bucağı olmayan bir mizah gücüne sahip olması. En ciddi en doğru yorumlayan sanatçımızdır. yürüyüşler yapar, haftada iki kez yüzerdi. bir deryadır Brecht. Pek çok oyununu oyununda bile izleyiciye göz kırpan muzip bir Brecht şarkılarını yapımlarında pek çok 80 yaşını geçtikten sonra da... sahneledik, şiir ve şarkılarından mizahçı vardır sahnede. Çok ince bir mizahtır kez değerlendirmiştir. Ciddi oyunlarda Onu “Keşanlı Ali Destanı”nın muzip oyunlar ürettik. Nâzım daha bu. İzleyicinin aklını tetikler. İlk ve güldürülerde sergilediği incelikli rejisörü, Aslan Asker Şvayk, “Deli”, duygusaldır. Yaşamöyküsünü yazan fırsatta onun Galileo’sunu yeni yorumlar yanında, yurtiçinde ve dışında Brecht’in “Galileo”su, “Sivas ‘93”ün İngiliz yazar ona romantik komünist bir yorumla bir kez daha koymak bir tipleme büyücüsü olarak da hayran eşsiz yaratıcısı, öksüz bıraktığı Nâzım demiş. Brecht ise daha soğuk, daha ve oynamak isterim. 1983-84 kazanmıştır. şiirlerinin sesi olarak aklımızda ve akılcıdır. Cesaret Ana oyununda yıllarında iki sezon boyu oynamıştık, Genco Erkal, sanatçı kişiliğini aydın yüreğimizde yaşatacağız. izleyiciler duygulanıp ağlıyorlar diye kuliste o oyuna doyamadım. n aT a ol Be Hramoğlu: Büyük olmak gururdur hayatımda. doldurmak çok zor olacak. büyük Türk oyuncu, adımı biliyor! Usta tiyatrocu sanatçı, büyük yurtsever, büyük Ve tabii ki, onunla defalarca n mura T dal Ta Ba N: Canımız, İyi ki senden duydum Nâzım’ı, insan Genco Erkal’ı kaybettik. beraber sahneye çıkmış olmak, en sağlam direklerimizden Brecht’i. Sağ ol abi, şu çürümüş Genco Erkal’ın Türkiye onu unutmayacak. Yeri Nâzım Oratoryosu’nda, en büyük Genco Erkal’ımız... Hepimize ortamda meslek büyüğüm yaşamını yitirişi, sonsuzluktur. onurdur yaşadığım ömrümde. nasıl dik durulur, nasıl tiyatrocu olmandan, seninle aynı dili sanat dünyasını n Fazıl Say: Genco Erkal Gurur duyuyorum Genco Erkal ile gibi yaşanır onu öğretti. Bin konuşmaktan hep onur duydum. bu sabah vefat etti. En büyük ve biliyorum tüm Türkiye gurur teşekkür tiyatronun koca devi... Ben ölene kadar benimlesin. yasa boğdu. sanatçımızı kaybettik. Başımız duyuyor koca yürekli büyük Bu memlekete kattıkların için n Gül SiN oN ay: Genco Erkal’ı Sanatçılar, sağolsun. Tüm bir ömür ışık sanatçısı ile. Büyük ruhlar kalıcıdır. bin teşekkür... Tüm alkışlar sana kaybetmişiz... Sanat dünyamızın saçtı, ışıklarda uyusun. Tek n Nedim Sa Ba N: olsun. büyük kaybı... Mekânı cennet sosyal medya başına mücadelenin en büyük Tiyatromuzun yılmaz devrimcisi n ışıl yüce Soy: Bu toplum, olsun... Allah rahmet eylesin... hesaplarından kahramanıydı… Ondan çok şey Genco Erkal’ın kaybı çok acı! öğrencileriniz, izleyicileriniz sizi n aH meT ü miT: Genco Erkal da Erkal için öğrendim. Türkiye onunla daha Savaştığı amansız hastalığı unutmaz Genco Erkal. Huzurla sonsuzluğa karıştı. Bu hoyrat, bu büyüktü… Önce, Genco Erkal’ı sahnede yenmek ya da yenilecekse gidiniz. Yattığınız yer incinmesin. çorak, bu vahşi ama güzel ülkeye başsağlığı g enco erkal, 83 yaşında defalarca seyrettiğim için çok sahnede yenilmek istiyordu, Başımız sağ olsun. anlam katan çok az sayıdaki büyük Cumhurbaşkanı’na mesajları şanslıyım, büyük zenginlik, onu olamadı. Dostum, ustam ama n l eve NT ü zümcü: Merhaba insanlardan biriydi. Işıkla yaşadı, hakaretten yargılandığında, tanımak, onunla sohbet etmek, en önemlisi sahnede izlemeye dedim, merhaba Levent dedi. Adımı ışıklar içinde veda etti, hoşça kal yayımladı: doğayı, demokrasiyi, ifade bir büyük sanatçının yoluna şahit doyamadığım Genco abimin yerini biliyor dedim içimden, yaşayan en Genco abi, hoşça kal ışığın oğlu... özgürlüğünü savunmuştu.