Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 15 HAZİRAN 2024 CUMARTESİ 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Tarhan Erdem’i anarken DOÇ. DR. MEHMET KABASAKAL bıraktı. “Tıkanan Siyaset” onun CHP Genel Sekreterliği sonrası SİYASET BİLİMİ ÖĞRETİM ÜYESİ düşüncelerini yansıtır. Tarhan Erdem hukukçu olmamasına ki yıl önce 8 Haziran’da, rağmen, Turan Güneş ve İsmail değerli bir aydını, Tarhan İErdem’i sonsuzluğa uğurladık. Hakkı Birler ile birlikte partinin ‘Normalleşme’ Türkiye’ye yönetici, araştırmacı, “tüzük uzmanları” arasında yazar ve siyasetçi olarak çok sayılırdı, seçim hukukunu iyi İBRAHİM BERKSOY değerli katkılar yapmış biriydi. bilirdi, 1960’lı yıllarda CHP’ye MAKİNE MÜHENDİSİ Tarhan Erdem CHP’de ocak ve il İstanbul Belediye başkanlığı kazandırarak bunu kanıtlamıştı. yöneticiliğinden genel sekreterliğe; HP’de genel başkan değişikliği ile Seçim kanunlarını ve anayasaları milletvekilliğinden bakanlığa Csonuçlanan Kasım 2023 kurultayı kadar farklı görevler üstlenmiştir. derleyerek hem siyaset bilimcilere sonrasında neredeyse partinin resmi Çalışkan, üretken, erdemli, “iyi hem de siyasetçilere değerli politikası haline gelen “değişim” söylemi, Tarhan Erdem 31 Mart 2024 yerel seçimlerinden elde ve örnek bir partili” idi. Ali Topuz rehberler oluşturdu. edilen başarıdan da güç alarak geniş halk ve Erol Tuncer’in yazdıklarına CHP bir tüzük kurultayına çalışmalarıyla tanınan KONDA Tarhan Erdem CHP’nin baraj kesimlerine “iktidar” vaat eden özgüvenli göre 1975’te İstanbul’da tek hazırlanırken Tarhan Erdem’in araştırma şirketini kurdu. altında kaldığı 1999 seçiminden bir politik stratejiye dönüştü. Erdoğan kişinin seçileceği “senatörlük” üzerinde önemle durduğu sonra, yeni bir başlangıç liderliğinde gizli açık çeşitli ittifaklarla her konuları özetle CHP örgütünün kendisine önerildiğinde, “ülke Özgün program önerileri düşüncesiyle ve genel başkan seferinde ömrü biraz daha uzatılmış ve dikkatine sunmak isterim: genelinde tanınan bir siyasetçinin Askeri yönetiminin kapattığı bu yüzden de oldukça uzun sürmüş AKP Altan Öymen’in davetiyle aday gösterilmesini” isteyerek Parti içi demokrasinin işlemesi partilerin, SHP-Doğruyol iktidarına, yapılacak ilk genel seçimlerde 1999 -2000 yıllarında kısa bir zarafetini ve inanılmaz özverisini için sağlam bir üye kütüğüne koalisyonu döneminde çıkarılan artık son vermeyi amaçlayan CHP, seçim süre CHP Genel Sekreterliği göstermişti. Sağlığında CHP dayalı önseçimin zorunlu veya öncesinde toplumun değişik kesimlerini yasa ile yeniden açılması yaptı. O sırada geliştirdikleri yönetimi kendisinden ne denli yaygın şekilde uygulanması bu iktidar değişikliğine hazırlamak için sürecinde, 1992’de değerli devlet program ve öneriler, bugün CHP adına “normalleşme” denilen pragmatik yararlandı bilmiyorum. gerekir. Önseçimin demokrasiye adamları Necdet Uğur, Ahmet yönetimine ışık tutacak bir yol (yararcı) bir “politika” izlemeye başladı. Ancak yaşasaydı, değişim isteyen katkı sağlaması, ancak üye İsvan ve Tarhan Erdem’in de haritası olabilir. Altan Öymen Normalleşme, özünde, siyasette yıllar kayıtlarının yığma değil, şeffaf bugünkü CHP yönetimine ve aralarında bulunduğu birçoğu ve Tarhan Erdem görevlerini boyu süren akıl almaz “kutuplaştırma” CHP’lilere, kendi deneyimlerinden olması, üye kütüğünün düzgün CHP’de ilçe başkanlığı yapmış, sürdürebilseler ve düşündüklerini siyasetine bir tepki olarak doğdu. ve yazdıklarından yola çıkarak tutulmasıyla olanaklıdır. Tarhan kurultay delegesi 14 kişi bir hayata geçirebilseler Cumhuriyet Saray da “siyasette yumuşama” adını neler önerirdi, ben Tarhan Erdem’i Erdem biri 1978 diğeri 2000’de araya geldi. Amaç, CHP’nin 9 Halk Partisi çok daha güçlü ve verdiği bu “yeni” durumu olumlu genç kuşaklara tanıtırken bunu iki kez CHP üye kayıtlarının Eylül 1992’de yeni bir yaklaşımla, bulmakla, bir anlamda, yıllar boyu etkili olabilirdi. Tarhan Erdem, yapmaya çalışacağım. yenilenmesini sağladı. Üye toplumun değişen sorunlarına bilinçli olarak tırmandırdığı ve seçim Deniz Baykal’ın yeniden genel Kendisini, Boğaziçi haklarının korunması, üyelerin kazanmaktan başka ülkeye hiçbir şey çağdaş çözümler geliştirerek başkan seçilmesiyle KONDA’ya Üniversitesi’nde öğrenci olduğum örgütteki tüm çalışmalara ve kazandırmayan kutuplaştırıcı siyaset açılmasıydı. Aylarca üzerinde döndü ve Radikal gazetesinde dilindeki sorumluluğunu dolaylı olarak seçimlere katılabilmesi, parti 1970’li yılların başında CHP çalışılan ve bir parti programının köşe yazarlığını sürdürdü. kabul etmiş oldu. Yine de Saray’ın, İstanbul İl Eğitim Sekreterliği politikalarının ve yöneticilerin temelini oluşturacak öneriler Kürt sorununun demokrasi “normalleşme” döneminde muhalefetle yaptığı sırada tanıdım. belirlenmesinde, adayların niteliğindeki çalışma “Yeni içinde çözülmesi gereğine, aksi “uyum” içerisinde geçecek bir-iki yıl Görüşmelerimiz milletvekili seçiminde etkin olabilmesi Yaklaşımlar” başlığıyla CHP halde ülkede demokrasinin sonrasında, seçim dönemi geldiğinde, olduğu yıllarda Ankara’da devam yılmadan savunduğu önerilerdi. kurultayında örgütle paylaşıldı. pekişemeyeceğine inanıyordu, daha önce sayısız kez meyvesini topladığı etti, 1980 sonrası İstanbul’da Kongrelerin üst yönetimin etkisi Kurultayda bu çalışmanın bu yolda da epey çaba harcadı. “kutuplaştırma siyaseti”ne derhal geri yoğun temas içinde dostluğumuz olmadan yapılması önemle değerlendirilebileceği bir ortam Bu konudaki düşüncelerini döneceğini öngörmek hiç de zor olmasa pekişti. vurguladığı konuydu. Bugünleri bulunmayınca, program kamu gerek. DCP programı dışında “Kapana 1980 askeri yönetimi sırasında yönetiminde üst düzeyde görev görse kongrelerin belediyelerin Sıkışanlara, Kürt sorunu sanıldığı Hem mücadele hem müzakere Necdet Uğur, Ahmet İsvan, yapmış uzmanların katkılarıyla etkisinden uzak toplanabilmesi ve gösterildiği kadar zor mu? CHP, seçimsiz geçecek dönemde Tarhan Erdem, Av. Ali Turgan, geliştirildi ve Demokratik için de çözüm arayışı içinde (2008)” kitabında topladı. normalleşme politikasını öne çıkarırken Nezih Neyzi başta olmak üzere Cumhuriyet Programı adıyla olacağını sanırım. bu politikanın sonuç almaya yönelik Önemli bir rehber birçok değerli, dürüst ve birikimli yayımlandı. CHP, üyeleriyle ülke Dürüst, ciddi, çalışkan ve görünen yüzü olarak da “müzakere siyasetçinin katılımı ile başlayan sorunlarına çözümler geliştirirken Tarhan Bey parti içi üretken bir insandı, bir devlet politikası”nı gündeme getiriyor. Özetle ülke sorunlarına çözümlerin ezilenlerden yana köklü reformlar demokrasinin, önemini sürekli adamıydı. Demokratik Türkiye şöyle söylüyor: Memleketin birikmiş aradığı toplantılar pandemiye içeren bu özgün düzen değişikliği vurgulardı. Genel sekreterliği özlemiyle aramızdan ayrıldı. pek çok sorunu var. Çeşitli toplum kadar 40 yıla yakın sürdü. programından da mutlaka sırasında uygulamaları yanında Özlemlerinin gerçekleşmesi kesimlerinin ertelenemez talepleri var. yararlanmalıdır. bu konularda kitaplar yazarak iz Tarhan Erdem bu sırada titiz dileğiyle onu saygıyla anıyoruz. Bunları iktidarla “müzakere” edeceğiz. Sonuç aldık aldık, alamadık “mücadele” edeceğiz. Hem müzakere hem mücadele edeceğiz. Bu durumda müzakerelerden sonuç alınabildiğini topluma Türk balesinin başarısı gösterebilmek için de bazı “somut” gelişmeleri (hapisteki komutanların Çünkü böyle sanat olaylarının ev OĞUZ ÖZLEM tahliyesi, ikili görüşmelerle bazı sahipliğini uzun kültür ve sanat mağduriyetlerin giderilmesi, belki gelecek ANKARA DEVLET BALESİ SANATÇISI birikimi olan, belli başlı ülkeler dönem Vera’yı okula babasının götürecek yapabiliyor. Paris, Roma, Helsinki, ale, sanat tarihinde Fransa’da olması vb.) normalleşme siyasetinin B Moskova, Londra, New York gibi doğan İtalya’da gelişen ve başarısı olarak kamuoyuna sunmak metropollerde uzun yıllardır İngiltere’de profesyonelleşen bir gerekecek. İktidarı ayakta tutan keyfilik yapılan bu tür bale yarışmaları sanat dalı olarak geçer. Aslında ve hukuksuzluk siyasetinden dolayı her yapıldığı şehirlerin adlarıyla anılır. dünyaya mal olmasında ve seferinde böylesi somut sonuçlar elde benimsenmesinde beş asırlık edip toplumun önüne koymak olanaklı Dans tutkusu bitmeyecek geçmişinin yanı sıra Rusya’nın olamayacağından müzakere politikasının Türk balesi, repertuvar bu sanatta katkısının da büyük sürdürülebilirliği yok. Kaldı ki daha önce ve dansçı kalitesi yönünden payı vardır. Tutucu rejimlerin ve müzakere yolu denenmek istendiğinde özellikle Ankara Devlet Balesi baskıların aksine sahip çıkılıp bu partinin lideri bakanlıkların, genel seneler evvel dünya çapında bir el üstünde tutulan ve sunulan müdürlüklerin nizamiye kapısından bekçi topluluk haline gelmiştir. Türk imtiyazlar sayesinde aristokratik marifetiyle geri çevrilmişti! balesi yurtdışına gitme fırsatı bir yaşantının uzantısı sayılan bale, Öte yandan içinde bulunduğumuz bulduğu zamanlar gösterdiği bu kimliğinden kurtularak 20. baskıcı, otokratik siyasal ortamda performanslarla yabancı seyirciyi yüzyılda geniş kitlelere yayılmıştır. Saray’ın herhangi bir “müzakere”ye şaşırtacak başarılara imza Bale, sahne sanatlarının kültürel geresinimi de yok. Zaten daha önce atmıştır. Türkiye’nin balede bu zenginliğine katkı sağlarken en Saray, muhalefete defalarca “kendi düzeye gelmesi doğal bir olaydır. sevilen klasik müzik bestecilerinin aklını kendine sakla” demişti. Saray’ın Hiçbir güç asırlardır bu topraklar de esin kaynağı olmuştur. muhalefetten beklediği “müzakere” üzerindeki kültür birikiminin Rusya’da gelişen Vagonova ekolü değil, “sınırını, kapsamını” kendisinin bir parçası olan dans tutkusunu beraberinde insanlara güzellikler belirlediği “milli meseleler”de içeride ve insanlar üzerinden alamamış ve dolu bir sahne düzeni ve disiplin dışarıda kendisine “destek” olmasıdır. dans kültürünü unutturamamıştır. sunmuş, dünyaya güçlü ve şiirsel Bu zoraki desteğin alınamadığı her Onun içindir ki bu sanatsal bir dans kültürü armağan etmiştir. durumda muhalefet “normalleşme”den zenginlik zamanımıza kadar Atatürk Devrimlerinin ve uzaklaşmakla suçlanacaktır. Güreşte aynı duygular, aynı müzikler ve uygarlık yolundaki ilerlemenin kendi oyununa gelmek gibi bir şey. ritimlerle korunarak gelebilmiştir. önemli parçası olan sanat ve Saray’ın muhalefetle herhangi bir Böylesine dans etme ruhunu kültürdeki atılımlar, sanatı müzakereye gereksinim duymadığını ortaya çıkaran ve Türkiye’de klasik yaşatmak için gösterilen özveri ve anlamak için Meclis’e bakmak yeterli. balenin temellerini atan İngiliz tek yürek olma prensipleri hâlâ Meclis, komisyonlarıyla, genel kuruluyla Kraliyet Balesi ve Türk Devlet devam edebiliyor. Türkiye’nin en demokratik müzakere ortamı ya da Balesi’nin kurucusu Dame Ninette coğrafi konumu ne kadar öyle olması beklenir. Meclis’te çoğunluğu de Valois, Türkiye’deki bu zengin stratejik risk taşırsa taşısın, elinde bulunduran Saray ittifakı kültürel mirası ve dans ruhunu çevre ülkelerdeki sanat ve kültür komisyonlarda, genel kurulda bugüne ortaya çıkarmıştır. Türk balesini farkılıkları ve bunun getirdiği kadar muhalefetle neyi müzakere etmiş dünya sahnelerine çıkaran Madam olumsuz koşullar bizi bölgemizde ki bundan sonra neyi müzakere etsin? Valois’nın Anadolu insanının ne kadar yalnız bırakırsa bıraksın, Bütçe görüşmelerinde muhalefetin dans yeteneğine olan güvenidir. günümüzde yaşadığımız “virgül değişikliği” önerilerini bile elindeki 75 yıl önce sağlam akademik kısıtlamalar ve engellemelere çoğunluğa dayanarak ret eden bir Saray temeller üzerine oturan Türk rağmen Cumhuriyetin çağdaş ve ittifakı gerçeği var önümüzde. balesi, Türkiye’deki kültür ve uygar olma yolundaki ilkeleriyle Normalleşme derken, müzakere sanatla çağdaşlaşma çabalarının kuvvet bulup yolumuza devam derken bu gerçeklerin de göz önünde sentezi olmuştur. Bunca yıllık edebiliyoruz. İşte bunun güncel bulundurulması gerekir. Siyasal birikim ve sentezin şu anda bir örneği: İstanbul Uluslararası partiler güçlerini ülke ve dünya siyaseti vardığı zirvelerden biri de İstanbul Bale Yarışması. Bu yarışmanın üzerine geliştirdikleri politikalardan, Uluslararası Bale Yarışması’dır. Bu organizasyonunda Devlet Opera ülke sorunları üzerine geliştirdikleri yarışma bütün bu çabaların üstün ve Balesi Genel Müdürlüğü’nün etkili çözüm önerilerinden, siyasetteki sonuçlarından biri olduğu için büyük gayreti var. Bu başarıdan yerinden, o yerdeki kararlı duruşundan önemlidir. ülke olarak gurur duymamamız alır. “Parti siyaseti” halkta bir karşılık 6. İstanbul Uluslararası Bale olanaklı değil. Bunun paralelinde buldukça, ulusça benimsendikçe, Yarışması 10-13 Haziran 2024 moralimizi yükselten sanatsal siyasetteki konumuna uygun olarak tarihlerinde Kadıköy Süreyya olaylardan da bahsetmek toplum kesimleriyle kuracağı bağ Operası’nda düzenlendi. Ödül istiyorum. güçlendikçe ortaya çıkan “siyasal kazanan, yarışmada ter döken İstanbul Uluslararası Bale güç” sandıkta kendisini gösterecektir. bütün bale sanatçılarını ve emeği Yarışması yalnızca Türkiye için Demokratik toplum modellerinde olan geçenleri kutluyoruz. Bütün değil dünya sahne sanatları budur. Siyasetin “normal”i de budur. alkışlar sizler için... açısından da önemli bir olaydır.