Catalog

21 MAYIS 2024 SALI KÜLTÜR 11 Çarpıcı enstalasyonlarıyla, videolarıyla, resimleriyle gürül gürül akıyordu... Venedik 2024: Batı’nın ‘Içerdekiler’ Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda elih Cevdet Anday’ı 2002 ‘Borç ödeme’ bienali! yılında yitirmiştik. Ozan, roman- Mtiyatro-deneme yazarı Anday, toplumumuzun -Cumhuriyetle gelen- enedik Bienali’nin resmi “Aydınlanma” döneminin en parlak sergisi “Foreigners temsilcilerinden biridir. Ozanlıkta doruğu KADIN HAKLARI VE MÜCADELE... VEverywhere” ve 92 ülkenin yakalamış bir imge sihirbazı, titiz bir pavyonunun dışında, kentin her Japonya BIENALIN “büyük dünya ile Mohri, Arnavutluk Pavyonu’nda çok anlatı ustası, düşünceyi sohbet lezzetiyle Pavyonu. yerine yayılmış sayısız sergi tanıştırma” çabasına doğrudan katkı çarpıcı ve öznel renklerle, izlenimcilik kotaran bir denemeci, yaman bir sahne Sanatçı: veren birçok başka eser vardı. Kadın içinden gizemli bir erotizm çıkaran var. Üstelik bazıları, insanda metni işçisidir. Yuka haklarına karşı borcunu ödeyen Iva Lulashi, kendisini apayrı bir ülke Anday tiyatrosunun temel çıkış noktası adeta “göremezsem ölürüm” Mohri “Kayıp Giden Kumlar: Mücadele gibi gören Venedik Pavyonu’ndaki karakter ya da olay değil, oyunların duygusu yaratan Willem de Şarkısı” başlıklı düzenlemesiyle değerli başka isimler arasında nefis iç devinimini belirleyen “durum” ve Kooning veya Helmut Newton Manal Al Dowayan’ın işlerini dev boyutlu renkli desenleri ile “diyalog”dur. Bu bağlamda, 60 yıl önce gibi sanat yıldızlarının sergileri! gördüğümüz Suudi Arabistan Safet Zec, Lüksemburg Pavyonu’nda yazılmış ve ilk kez 1964-65 döneminde Kentteki tüm sergileri Pavyonu, bienale Cherokee köklere Andrea Mancini & Every Island’ın İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda sahnelenmiş hakkıyla gezmek olan “İçerdekiler”, “Mikado’nun Çöpleri” sahip kuir sanatçı Jeffrey Gibson ile gerçekleştirdiği ve ekibin performans için, belki abartısız ile birlikte, Anday’ın başyapıt niteliğindeki katılarak Kızılderililere ve azınlıklara dansçıları arasında Ankaralı Selin tiyatro yapıtlarını oluşturur. üç haftaya ihtiyacınız borcunu teslim eden Amerikan Davasse’nin de bulunduğu etkinlik Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir var. Çiseleyen Pavyonu, onlarca yıl kolonize ettikleri beni en çok etkileyenlerdendi. BEDRİ Tiyatroları’nın Ankara turnesinde sunduğu BAYKAM Afrika kültürlerine karşı günah Ukrayna ve Polonya pavyonlarında yağmur, kaçındığınız oyunlardan biri ‘İçerdekiler’di. Oyunu Mert çıkaran Hollanda Pavyonu, başka saldırgan Rus şiddetinin kuyruklar, leziz Kırlak yönetmiş. Aylin Önen-Alp Ateş sanatçıların da desteğini alarak yansımalarıyla ilgili siyasi göndermeli yemekler sizi bir tesadüfler imzalı sahne tasarımı ve Mustafa Kala’nın çok düşündürücü bir düzenlemeyle yerleştirmeler vardı. zincirinde başka nerelere çekerse ışık düzenlemesiyle gerçekleşen yapımın ülkeye 1954’te gelen ve oradaki de mecburen öyle ilerliyorsunuz. dramaturgu Şafak Özen. ‘Siviller’... hayvanat bahçesinde hayatını Oyun, bir siyasi bölüm başkomiserliğinin Bienalin ilk kaybeden ilk zürafanın hikâyesini Ukraynalı sanatçılar Andriy sorgu odasında geçiyor. Komiser, Latin Amerikalı konu eden ve hayvan sömürüsüne Rachinskiy ve Daniil Revkovski Tutuklu (Öğretmen) ve Kız (Baldız) yapıtın Venedik küratörü olan karşı suçlarımızı ve borçlarımızı afişe “Siviller” başlıklı videoda açık kahramanlarıdır. Tutuklu 345 gündür Pavyonu, Adriano Pedrosa eden Eva Kotatkova’nın işleriyle kaynaklardan gelen Rus saldırılarının gözaltında tutulmaktadır. Ne ki uzayıp sanatçı: sayesinde, Çek Cumhuriyeti Pavyonu en dikkat izdüşümleriyle sanatseverleri giden sorgu eyleminin yıpratıcılığına Safet Zec çekenlerdi. yüzleştiriyorlar. Polonyalı Open Venedik adeta karşın, kendisine yöneltilen “düşünce Öte yandan Isviçre Pavyonu’ndaki Group’un, sanatseverlerin de dahil Batı’nın “borç suçu”nu üstlenmemiştir. tam bir dünya müthiş video gösterisi ile Brezilya olabildiği “Söylediklerimi tekrar edin” ödeme” ringi karması asıllı sanatçısı Guerreiro do Divino adlı interaktif-kolektif enstalasyonu Bir ‘iletişim’ oyunu olmuş. 12. İstanbul Amor, Macar Pavyonu ve “Techno sayesinde, katılımcılar kendilerini dev niteliğinde Oyunun iki perdesinin her birinde iki Bienali’nin de Zen” başlıklı sergisi ile multimedya ekranlarda adeta savaşın ortasında olduğunu karakter yer alır. Her bölümde temel -Jens Hoffmann’la enstalasyonları gerçekleştiren ve bombalanan şehirlerde buluyorlardı. eylem sözel çatışmadır. Bu çatışma, görünce, doğal birlikte- kendisi adına gurur duyduğum Bu arada Israil Pavyonu’nun Harold Pinter oyunlarında olduğu gibi, bir olarak aklıma küratörlüğünü meslektaşım Márton Nemes, ateşkes sağlanana ve rehineler “sorgulama süreci” içerir. Oyunculuktaki tam 40 yıl önce yürüten Pedrosa, Japonya Pavyonu’nda en sade ve serbest bırakılana kadar kapalı tartımı belirleyen de sözel çatışmadan San Francisco São Paulo’da yaratıcı nesnelerle harika bir ses kalacağı belirtiliyordu. Israil ve Rus kaynaklanan gerilimdir. “Bu oyunda Modern Sanat tiyatronun özüne gitmek istedim” diyor ve aksiyon senfonisi yaratan Yuko pavyonlarına gitmedik zaten. yaşıyor ve her tür Müzesi’nde Anday. “Benim için sadece diyalogdu dışlanmışlığı ana dağıttığım önemli olan.” gündeme taşıyor. ALMANYA Pavyonu’ndaki Oyunun “dramatik enerji”si “zaman “Modern Sanat “Theresholds” videosu tam baskısı” yoluyla gerçekleşir. Komiser, Orman Tarihi Batı’nın Kültürel bir orman ayini havasında! üstlerinden gelen baskıyla, suçlu olup Bir Oldu Bittisidir” manifestosu ve 30 Küratörü Türk mimar ve barikatlar... olmadığını bilmediği bir tutukluyu yıl önce yayımlanan “Maymunların Staatliche Kunsthalle Baden- ayini Irkçılık, yabancı düşmanlığı, neredeyse bir yıldır konuşturmaya Resim Yapma Hakkı” kitabım geldi. Baden Direktörü Çağla İlk. çalışmaktadır. Kendisine verilen iki günlük göçmen karşıtlığı, homofobi, Batı, en azından bu bienalle, Çok Etkileyici...Üç ayrı senaryo ek süre içinde bunu başarmak zorundadır. coğrafi ve kültürel olarak izleyebildiğimiz dünyada çok farklı Tutuklu’nun direnişi ise -özgürlüğünün barikatlara karşı videolar var. Göçe sürüklenmiş kısıtlanması nedeniyle- yaşadığı cinsel diyarlar olduğunu Mısır’ın vitrinden mahrum ve ihmal edilmiş insanların bir baskı sonucunda kırılma noktasına kabul etmiş... bırakılmış yerel şekilde arafta yaşıyor olmaları gelmiştir. Oysa Komiser, Tutuklu’nun bağımsızlık arayışı Pedrosa’nın sanatçılar, ile ilgili ütopya ve distopyaları, içinde bulunduğu cinsel bunalım kriterlerinden MISIR Pavyonu’nda Wael diasporik en büyülü şekilde gündeme giderilirse onunla iletişim kurabileceğini biri de yer Shawky’nin büyük ses getiren “Drama düşünmektedir. Bu nedenle, o gün taşıyor. profiller, verdiği 1882” başlıklı 45 dakikalık videosu bir kocasını görmeye gelecek olan eşiyle kuir sanatı, sanatçıların ilişkide bulunmasına izin verecektir. tiyatro piyesinin bienal izleyicileri önünde Almanya Pavyonu. Eserin ana akımın çoğunluğunun adı: Theresholds. Küratörü “İletişim”i andıran bir konuşma eylemi tekrarlanması gibiydi. Pavyonun önünde gölgelediği görüntüsü içinde sürüp giden -ilk Türk mimar ve Staatliche hem kuyruğa girdim hem de sizler için 45 daha önce outsider art, Kunsthalle. Baden perdedeki- tartışma, sıradan “bürokratik dakikalık videonun tamamını kaydettim, Venedik’e engellenmiş/ dayatma” ile “aydın kişi mantığı”nın Direktörü: Çağla Ilk Instagram hesabımda bulabilirsiniz. katılmamış çatışmasından başka bir şey değildir. göz ardı Osmanlı’nın son dönemini de olmaları! “İletişim” gerçekleşmeyecektir. edilmiş/ içeren Mısır’ın bağımsızlık Sergi “Nucleo Gülsün Karamustafa’nın yanı sıra, Bienalde Yalter’in, Nâzım İkinci perdede, polis merkezine arayışı eserin ana kıymeti Contemporaneo” ana sergide yer alan Güneş Terkol, Hikmet’in “Şu gurbetlik zor zanaat” karısı yerine baldızının geldiğini gören konusuydu. bilinmemiş ve “Nucleo Storico” Tutuklu, Komiser’in kendisine verdiği Fahrelnissa Zeid, Unutulmaz sevgili dizelerinden esinlenen enstalasyonu isimleri ve eserlerini yarım saatlik süreyi tasarlandığı biçimde başlıkları altında iki dostum Semiha Berksoy Semiha Giardini’deki ana girişte sergilenerek ağırlamayı seçiyor. Bu değerlendirmeye çalışır. Bu kez de bölüme ayrılmış. Göç, siyasi Berksoy ve kariyeri üzerinden büyük beğeni topladı. Ödülünü sergide Pedrosa “yabancılar her “içerdekiler” ile “dışardakiler”in mantığı mültecilik, sürgünde veya bir yaşam boyu onur ödülünü alan Nil barışa adayan Yalter, yıllardır çatışacak, zaman baskısı Tutuklu’yu bir yerde” diyerek dünyanın adeta diaspora altında yaşamak, neoliberal Yalter vardı. Katalogda Yalter’den hak ettiği bir büyük ilgiyi, bu kez önceki bölümde Komiser’in sergilediği her noktasından, Kanada’dan, küreselleşmenin ardından sömürgeci bahsedilirken kullanılan “Fransız konuşma biçimini benimsemeye Venedik’te bulmuş oldu. Nikaragua’dan, Pakistan’dan, modernizm ve geleneksel toplumlar feminist sanatının öncüsü” ifadesi yöneltecektir. Anday şöyle diyor: Filipinler’den, Sri Lanka’dan, üzerinde modernizmin yarattığı “Kişilerimin karakterini önceden beni oldukça üzdü. Ancak kendisiyle Sonuç olarak, Venedik Bienali çarpıcı Fas’tan, Filistin’den, Zimbabve’den düşünmedim, konuştukça kazandılar gerginlikler etrafında şekilleniyor. çok içerikli bir röportaja da yer enstalasyonlarıyla, videolarıyla, resimleriyle 233 sanatçıya yer veriyor. Serginin karakterlerini. Tutuklu’nun dramı, Arsenale’deki Türkiye Pavyonu’nda verilmesi bir o kadar sevindiriciydi. gürül gürül akıyordu... ikinci perdede istemeden Komiser’e benzemesindeki dram da kendiliğinden çıktı ortaya. Elde etmek isteyen zalim oluyordu...” Akra Caz’a geri ‘İçerdekiler’ bir “iletişim” oyunudur. İkinci perdede Tutuklu ve Kız arasında “iletişim” gerçekleşecek midir? sayım başladı Sezonun Şinasi Sahnesi Içerdekiler’e ANTALYA Akra Caz Festivali’nin 7’ncisi 24 Mayıs - büyük gelmiş 12 Haziran tarihleri arasında Akra Hotel’in açık hava “Rezonans” sahnesinde düzenlenecek. Festivalde bu yıl sahne Oyunu Ankara turnesinde, dekoru, bugün ve 25 son prömiyeri ışık kullanımını ve oyuncuların hareket alacak sanatçılar ve gruplar arasında; Dany Brillant, Mayıs’ta saat düzenini zorlayan büyüklükteki Şinasi Ibrahim Maalouf, Igor Butman, Larisa Dorina, 20.00’de Sahnesi’nde izledim. Bu durum, daha Moskova Caz Orkestrası, Aziza Mustafa Atatürk göz göze, soluk soluğa gerçekleştirilmesi ‘Rezonans’ Zadeh, Ralf Cetto, Simon Zimbardo, Kültür gereken yorumlar yerine, sahne Kerem Görsev, Ferit Odman, Volkan Merkezi boşluğunu doldurmaya yönelen bir Hürsever, Engin Recepoğulları, Barış Doğukan – Tiyatro hareket ve ses dönüşümü benimsendiğini Yazıcı, Bulut Gülen, Judith Hill, Eggmann Sahnesi’nde ile... gösteriyordu. (Sahne olayını Eskişehir’in Quartet, Esra Gürçay Quintet, Dila Bahar sanatseverlerle Haller Sahnesi’nde izlemiş ve izleyecek Quartet, Nubya Garcia, Fazıl Say, Eylül Ergül, buluşacak. olan seyircilerin daha şanslı olduğunu Akra Jazz Band, Cem Tuncer, Serdar Barçın, Ozan düşünüyorum). Yönetmen Kırlak’ın ve Fazıl Say Çelikel, Barış Dağhan ve Yekta Kopan bulunuyor. tasarımcıların, dekoru dünyanın herhangi ISTANBUL bir yerindeki bir sorgu uzamı olarak Devlet alımlayıp gerçekleştirmiş olmaları doğru Opera ve YAZAR ÖZMEN YAŞAMINI YITIRDI bir yaklaşım içeriyor. (Anday’ın oyunu Balesi-Modern yazmaktaki amacı, gözaltı eyleminin FRANSIZ dili ve edebiyatının dostum kardeşimdi. Kısa Dans Topluluğu insan haklarını hiçe sayan boyutlarına önemli temsilcilerinden, süre önce ansızın bir işitme MDTistanbul, üç parçadan izin verilmemesi konusunda toplumları ve Hacettepe Üniversitesi kaybıyla başlayan, nedeni oluşan “Rezonans” adlı programıyla bu sezonun yönetimleri uyarmaktır). Fransız Filolojisi Bölüm bilinemeyen rahatsızlığına son prömiyerini yapacak. “Rezonans” bugün ve 25 Farklı sahne uzamının zorlamasına Başkanı yazar Prof. Dr karşın, son günlere kadar Mayıs’ta saat 20.00’de Atatürk Kültür Merkezi – karşın, Komiser’de Sinan Demirer, Kemal Özmen geçirdiği yine ortak bir yayın Tiyatro Sahnesi’nde sanatseverlerle buluşacak. Tutuklu’da Emre Basalak ve Kız’da kalp krizi sonucu yaşamını çalışmasının yazışmalarını İtalyan koreograf Erika Silgoner’in “Pasion S”, Özlem Baykara, denetimli ve yumuşak yitirdi. Çok sayıda makale yapmadaydık. Cumhuriyet Kemal Özmen MDTistanbul sanatçılarından Evrim Akyay’ın oyunculuk anlayışıyla yorumlarının ve incelemenin yanı sıra kitapları arasında “Rutin” ve Güney Koreli koreograf Dong Kyu kıvamını belirliyorlar. (Belki Komiser ve “Modern Türk Şiirinde Fransız yayımlanmasını tasarladığımız Kim’in MDTistanbul için 2018 yılında yarattığı Tutuklu’nun davranışlarında -birinci ve Etkileri” adlı kitabı da bulunan ‘Özgürlük, Direniş ve Şiir’ adlı büyük “Heyecan”adlı parçaları yer alıyor. “Pasion S”in ikinci perdede- görülen koşutluk daha Özmen için yazarımız Ataol bir yapıtının yayınının beklentisi ve müziği Onur Seçki-Utku Şilliler, “Rutin”in müziği netleştirilebilirdi.) Behramoğlu şunları söyledi: “Düşün heyecanı içindeyken onu kaybetmiş Tuluğ Tırpan ve “Heyecan”ın müziği Jiho Jang Topluluğun başarıları sürekli olsun. ve gönül arkadaşım, çok yakın olmanın tarifsiz acısı içindeyim.” imzası taşıyor. IDOB- MDTISTANBUL