Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 23 NİSAN 2024 SALI 2 olaylar ve görüşler bu fetvanın yayımlanma tarihi ile, Meclis’in açıldığı tarih arasında kaç yıl ya da kaç ay veya kaç gün olduğunu biliyor musunuz?” Şimdiye kadar, konferanslarımıza daha Umudun inşası önce katılmış olanların dışında, bu soruya kimseden doğru bir yanıt almadım. Çünkü Devrim ve Karşı Devrim genellikle Gülizar Biçer Karaca tartışmaların birçoğu, bu bir bütünlük içinde değil, ayrı ayrı, adeta ayrı olaylar zinciri olarak anlatılıyor. dönemde atılan temeller İdam fermanı, 23 TBMM Başkanvekili, Şimdi bu satırları okuyan sizler de bir üzerine kuruludur. düşünün bakalım bu iki tarih arasındaki CHP Denizli MilleTvekili “Demokrasinin Nisan Bayramı ve ilişkiyi biliyor musunuz? derinleştirilmesi”, Türk Bilmiyorsanız, bilmemeniz sizin eksiğiniz ürkiye’nin demokrasi siyasetini şekillendiren güncel veya hatanız değil: çocuk istismarı ve modernleşme süreci, Bilmiyorsanız, bu eksik, bu hata, eğitim dinamiklerdendir ve hâlâ Tderin tarihi köklerden sistemimizin ve öğretmenlerinizin hatası ve ülâl Kalkandelen ile birlikte kritik bir referans noktasını beslenen ve günümüzde de eksiği. yaptığımız DEVRİMİN VE KARŞI teşkil eder. Osmanlı’nın son etkisini sürdüren zengin bir Çünkü Devrim ve Karşı Devrim, bir ZDEVRİMİN YÜZ YILI adlı çalışma, dönemlerinden başlayarak siyasal ve sosyal doku üzerinde bütünlük içinde değil, ayrı ayrı konular Atatürk Devrimi’ni Karşı Devrim ile Cumhuriyetin kuruluşuna ve olarak, örneğin “İç isyanlar” ayrı bir bölüm şekillenmiştir. birlikte ele aldığı için, klasik Cumhuriyet olarak, “Yunanla yapılan muharebeler” ayrı günümüze uzanan Atatürk’ün tarihlerinden farklı bir kitap oldu. Osmanlı’nın mirası, 23 Nisan bir bölümde, adeta bağlamlarından kopuk Ayrıca Cumhuriyet tarihini bölümlere 1920’de önemli bir kerteriz modernleşme vizyonu, olarak anlatılıyor. ayırırken de özgün bir paradigma kullandık noktasında, radikal bir dönüşüm tarihi bir süreçtir. 1920’de HHH ve bu tarihi Devrim atılımları ile birlikte geleneksel yapılardan kopuşu sürecine girmiştir. başlayan dönüşüm, Osmanlı’dan Şimdi sıkı durun sevgili okurlarım; daha Karşı Devrim hamlelerine göre, değişik bir da demokrasi kültürümüzün 23 Nisan 1920, Türk önce bilmiyorduysanız şaşıracaksınız: Cumhuriyete geçişle somutlaşmış biçimde sınıflandırmaya çalıştık. köklerini de simgeler. Padişah’ın yayımladığı idam fetvasıyla demokrasisinin şafağının Amacımız, Cumhuriyet Devrimi’nin ve Atatürk’ün öncülük ettiği Yalnızca bir yönetim biçimini, Meclis’in açılması arasında sadece 12 gün ne büyük zorluklarla, nasıl güçlü yapısal parladığı, ulusal egemenliğin reformlarla derinleşmiştir. vardır. politik bir dönüşümü değil; sosyal, engellerle karşılaştığını anlatmak... temellerinin atıldığı bir tarih Bu süreç; halk iradesi, eşitlik, Şeyhülislam Dürrizade Abdullah Ve Karşı Devrim sürecini de iç içe olduğu kültürel ve ekonomik alanlarda olarak hafızalardadır. laiklik ve hukukun üstünlüğü tarafından yazılan ve Vahdettin Devrim süreci ile birlikte okurların dikkatine köklü reformları da beraberinde Osmanlı’nın çöküşüyle tarafından imzalanan, Mustafa Kemal gibi unsurların ön plana çıktığı sunmaktı. getirecektir. ve arkadaşlarını ölüme mahkûm eden şekillenen kaotik coğrafyada, Bu nedenle, çalışmamızı diyalektik bir dönüşümü tanımlar. fetva, 11 Nisan 1920 tarihinde İstanbul ulusal egemenlik ilkesine dayanan yöntemle gerçekleştirdik: Bu kavramlar, Türkiye’nin Toplumsal değişim gazetelerinde yayımlanmıştır. Cumhuriyet Devrimi atılımlarını, Karşı yeni devlet yapısının ilk adımıdır. siyasi felsefesinde ve politik İŞTE İSTİKLAL SAVAŞI BU Atatürk’ün “Egemenlik kayıtsız Devrim Hamleleriyle birlikte ele aldık. Özgürlük ve eşitlik etrafında yapılanmasında hâlâ merkezidir. KOŞULLAR ALTINDA KAZANILMIŞ Bunlar zaten birbirlerini izleyen bir şartsız milletindir” sözünde şekillenen bir ulusal kimlik VE BU CUMHURİYET BU KARŞI sırayla oluştuğu için kitap çok daha kolay Özellikle devletin ve toplumun kristalleşen ilke, yani egemenlik, inşasıyla karakterizedir. DEVRİM HAMLELERİNE KARŞI izlenebilen bir anlatımla yazılabildi. modern dünyadaki yeri ve kimliği bir lütuf ya da bir hediye değil, Türk milletinin kendini BÖYLE ZORLUKLARA RAĞMEN HHH konusunda sürekli bir gelişimin, halkın vazgeçilmez hakkıdır. KURULABİLMİŞTİR! Katıldığımız konferanslarda ve imza tanımlama, kendi kaderini tayin dönüşümün de kaynağıdır. Vurgulanan, demokrasinin HHH günlerinde, kitabın bu bütüncül yaklaşımını kararlılığının en açık ifadesini Şüphesiz ki bu tarih, toplumsal Atatürk, Cumhuriyeti gençlere emanet ve bu yaklaşımın önemini vurgulamak için, temeli olan halk iradesinin bulduğu gün olarak anılır. bizi dinlemeye gelerek onurlandıran saygın etmiş, Milli Egemenliği de çocuklara düşünceyi ve kültürel pratikleri üstünlüğüdür. 23 Nisan 1920; Türk siyasi katılımcılara şu soruyu soruyorum: adamıştır... de dönüştürmüş, Türkiye’nin Bu bakış, Türkiye’nin tarihinde dönüştürücü bir etkiye Ama ne yazıktır ki 22 yıllık Erdoğan/ “Mustafa Kemal ve arkadaşlarının, modernleşme serüveninin modernleşme yolculuğunun hangi AKP iktidarı sonunda: sahiptir. İstiklal Savaşı’nı, boyunlarında Vahdettin’in omurgasını oluşturmuştur. CHP Genel Başkan Yardımcısı değerleri içermesi gerektiğini yayımladığı idam fetvası ile yaptığını hepiniz Birçok dinamiğin bir arada ele Burhanettin Bulut, bu 23 Nisan bilirsiniz. gösterir. alındığı bir bütünlük arz eder. Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda, geçen Kararlılık sürüyor Büyük Millet Meclisi’nin 23 Nisan 1920 Türkiye’nin modernleşme Burada önemli olan; Atatürk’ün tarihinde açıldığı da bu tarih zaten bir yıl “Çocukların cinsel istismarı” suçuyla Bernard Lewis, bu süreci, laik ve serüveni, demokrasi, laiklik ve “En büyük devrimimiz, bayram olduğu için herkesin aklındadır. ilgili, 40 binin üzerinde yeni dosya demokratik bir devlet yapısı içinde Batılılaşma gibi temel kavramları Cumhuriyettir” sözünde de Peki hangisinin daha önce olduğunu ve açıldığını belirtmek zorunda kalmıştır! inceler. barındırır; katmanlı ve çok somutlaşan, Türkiye’nin Osmanlı’nın yıkılışından sonra boyutludur. modernleşme sürecinin yüzeydeki Bu dönemin analizi bugünkü Türkiye’nin sadece siyasi ve değişikliklerle sınırlı kalmadığı, Türkiye’yi anlamak için de ekonomik değil, aynı zamanda derin sosyal, kültürel, siyasal ÖzGÜN MİRAS kritiktir. yapıların dönüşümünü de sosyal ve kültürel yaşamında da sembolü olmuştur. Ancak, demokrasi Hamza Kie Siyasal ve toplumsal yapıyı içerdiğidir. radikal değişiklikler yaptığını mücadelesi sürekli bir çaba gerektirir. anlamak için vazgeçilmez bir Türk demokrasisinin bu iki vurgularken Atatürk’ün hakkını eğiTiMCi, Yazar Bugün, Türkiye’nin demokratik ilkelerine başlangıç noktası olmasının eşiği, kökleri olan bir geleneğin, teslim eder. ve insan haklarına olan bağlılığını yeniden yanında Türkiye’nin modern ugün, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini modern dünyanın gereklerine 1920 süreci, 104 yıl sonra da vurgulamak gerekir. Çocuklar, bu değerleri Boluşturan harcın sağlam bir şekilde dünyada oynayacağı rol ve benimseyerek yetiştirilmelidir. uyum sağlama çabasının, halkın gelecek için vazgeçilmez bir yerleştirildiği, geleceğe umutla bakışın gelecekteki yönünün ne olacağına Demokrasinin yalnızca siyasi bir kavram sarsılmaz iradesinin yansımasıdır. referans noktasını oluşturuyor. tazelendiği bir günü kutluyoruz. Kutlama dair önemli ipuçları sunar. olmadığını anlamak önemlidir. Demokrasi, Meclis; çeşitli ideolojilerin, Ancak bu sürecin yakın edimleri yalnızca nostaljiye kapılmak değil, herkesin eşit ve adil bir şekilde yaşayabileceği Bu süreç, modernleşme teorileri fikirlerin ve vizyonların ulusal aynı zamanda bu mirasa sahip çıkmak, dönemdeki anayasa tartışmaları bir toplumun oluşturulması anlamına ve ulus-devlet inşası bağlamında onu gelecek nesillere aktarmak anlamına çıkarlar etrafında birleştiği üzerinden referansı; 1920’nin gelir. Bu nedenle, demokratik değerlere ve ulusal egemenlik, demokratik gelir. 23 Nisan; bir felsefenin, bir ideolojinin mozaiktir. Bu birliktelik, milletin insan haklarına olan bağlılığımızı gözden derin tarihsel köklerinin değerler ve Türkiye’nin ve bir toplumsal düzenin yansımasıdır. ferasetinin ve iradesinin, zorluklar geçirmeliyiz. Türkiye’nin bugünkü siyasal, Türkiye’nin modernleşme sürecindeki en modernleşmesiyle örülü tarihsel Bugün, Türkiye’nin demokratik geleceğine karşısında nasıl bir direniş ve sosyal ve kültürel dinamiklerini önemli kilometre taşlarından biri, ulusal bir arka plana sahiptir. olan inancımızı yeniden canlandırmak için kararlılık sergileyebileceğinin egemenliğin ve demokrasinin en güçlü şekillendirme telaşında olanlara de bir fırsattır. Bu inanç yalnızca sözde kanıtıdır. ifadesidir. Yalnızca çocuklara armağan Halkın sarsılmaz iradesi nüfuz etmediğini daha iyi değil, eylemde de kendini göstermelidir. Her edilmiş bir bayram değil, halkın iradesinin de Çeşitli kesimlerden gelen 1920’nin Türkiye örneği, anlamamızı sağlıyor. birimiz, demokratik değerlere sahip çıkmalı sembolüdür. temsilcilerin ortak hedef ve demokrasinin güçlenmesi için çaba modernleşmenin siyasi ve kültürel Bugünkü referansların arka Atatürk’ün öncülüğünde açılan Türkiye doğrultusunda birleştiği, göstermeliyiz. dönüşümünü içerir. planında aslında Cumhuriyete ve Büyük Millet Meclisi (TBMM), yalnızca siyasi farklılıkların bir kenara 23 Nisan’ı anlamlı kılan şey, demokratik Locke ve Rousseau gibi bir yapı değil, aynı zamanda demokrasinin ve değerlerine meydan okumalar var. değerlere olan bağlılığımız ve geleceğe bırakılıp ulusal çıkarların ön hukukun üstünlüğünün temsilidir. Bu Meclis, düşünürlerin “hükümetin, Günümüzdeki meydan duyduğumuz umuttur. Gelecek nesiller için planda tutulduğu bu “platform”, ulusal egemenliği kayıtsız şartsız millete yönetilenlerin rızasıyla var okumalar, “sandıkta kurulmayan daha adil ve özgür bir Türkiye inşa etmek için vererek Türkiye’nin geleceğini halkın ellerine Türkiye’nin çoğulcu yapısını ve olduğu” ve “iradenin egemenliği” birlikte çalışmalıyız. devlet” çıkışları, yaşanan siyasal bırakmıştır. demokratik temellerini pekiştiren kavramlarında ön plana çıkan 23 Nisan, geçmişimizi hatırlamak ve dejenerasyonu detaylandırıyor ve 23 Nisan’ın önemi sosyolojik ve kültürel bir özellik olarak tarihe mirastır. geleceğe dair umutlarımızı tazelemek için bir demokrasi ve ulusal egemenlik bir boyutta da derin izler bırakmıştır. demokrasinin kökleşmesine dair Meclis, Türkiye’nin, fırsat; Türkiye’nin demokratik mirası, ulusal ilkeleriyle kendisini gösterir. Bugün, Türkiye’nin çok kültürlü yapısını alanı dinamitliyor. kuruluşunun temel prensiplerine egemenliğin ve insan haklarının korunması ve çeşitliliğini kutlamak için bir fırsattır. 1920’nin felsefesi, geleceğe Bu süreç demokrasi ve laiklik için mücadele edenlerin mirasıdır. Bu mirası sadık kalarak içeride ve dışarıda Çocuklar, bu çeşitliliğin, zenginliğin ve yönelik bir umudun inşasıdır. gibi kavramların yeniden korumak ve gelecek nesillere aktarmak geleceğin teminatı olmayı temsil ederler. karşılaştığı meydan okumaları 1920’nin özgürlük, eşitlik ve hepimizin sorumluluğudur. içselleştirilmesi gerektiğinin altını Bugün, Türkiye’nin tüm yurttaşlarının barış aşmak için gösterdiği çabanın, adalet arayışı, bu toprakların Gelecek, çocuklarımızın omuzlarında çiziyor. içinde yaşadığı, demokrasinin ve insan ulusal egemenliğin, bağımsızlığın ruhunu şekillendiren süreç, yükselecek. Onlara demokratik değerleri haklarının güvence altında olduğu bir ülke Bugünkü meydan okumalar; sarsılmaz öneminin teyit edildiği öğretmek ve onları bu değerleri savunmaya sadece geçmişi değil, geleceği olma vizyonunu yeniden hatırlamalıyız. ülkemizin modernleşme ve yerdir. teşvik etmek bizim görevimizdir. Onlara, Ancak, bu vizyonu gerçekleştirmek için de aydınlatmaya devam edecek demokratik değerler sürecinin 23 Nisan’ın anlamını ve önemini öğretmeli Meclis, ulusal egemenliğe mücadele etmek gerekmektedir. değerdedir. kurumsal olarak korunmasının ve Türkiye’nin demokratik geleceğini 23 Nisan, bir yolculuğun başlangıcıdır. dayalı yeni bir devlet kurma, Mustafa Kemal Atatürk’ün şekillendirecekleri bir miras bırakmalıyız. Bu yolculukta, her birimizin üzerine düşen yanında, son 22 yılda tersine bağımsızlığı tehlikede olan bir liderliğinde gerçekleştirilen tarihi Bugün, Türkiye’nin demokratik mirasına sorumluluğu yerine getirmesi, demokrasiyi toplumsal ve politik dönüşümle ülkenin bütünlüğünü koruma ve moment, “radikal modernleşme sahip çıkma sözü verelim. Birlikte çalışarak ve insan haklarını savunması gerekmektedir. uğraşanlarla mücadelenin Kurtuluş Savaşı’nı yönetme gibi deneylerinden birini” temsil daha adil, daha özgür ve daha demokratik Türkiye’nin geleceği, bugün attığımız güncelliğini hal koruduğunu tarihi görevler üstlenirken o gün ederken “Türk toplumunu bir Türkiye inşa edebiliriz. Geleceğe adımlara bağlıdır. anılan ulusal egemenlik, halkın gösteriyor. dönüştürmeyi” hedefler. Türkiye’nin demokrasi mücadelesi, 23 yürürken, 23 Nisan’ın bize öğrettiği değerleri Nisan 1920’de açılan TBMM ile başlamıştır. unutmayalım ve demokrasinin değerini her iradesi gibi kavramlar, bugün de Ama unutulmasın; 104 yıl 23 Nisan 1920; Türk siyasi zaman hatırlayalım. Türkiye’nin demokratik Bu Meclis, halkın iradesini temsil eden bir Türk siyasi hayatının merkezinde önceki kararlılık bitmedi, hayatında modernleşme ve laiklik kurum olarak, ulusal egemenliğin en güçlü geleceği için birlikte mücadele edelim. gibi kavramların önünü açarken yer alır. Güncel sosyal ve siyasal sürüyor...