Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
16 NİSAN 2024 SALI
6 SÖYLEŞİ/HABER
Prof. Dr. Özel, Güneş patlamasıyla ilgili en kötü senaryoyu anlattı ve uyardı:
Tehlikeyi önlemek elimizde
Milleti birleştirmek
ernobil ve Fukuşima felaketlerinde yarı sistemlerimizi güçlendirerek ve
Çolduğu gibi uyarılar önemsenmediğinde Uetkilenmeyecek yedek sistemler kurarak
ve AKP’nin düşüş
veya yetersiz kaldığında, elektrik ağlarımız böyle bir felaketi önleyebiliriz. Avrupa
dinamikleri
işlemez duruma gelebilir. Bu, su ve Uzay Ajansı Dünya’yı Güneş’ten gelen
HP’nin yükseliş dinamiklerini
gıda dağıtımını, ısınma ve kanalizasyon parçacıklara karşı daha erken uyarabilecek
incelerken altının en çok çizilmesi
sistemlerini sonlandırabilir. yeni bir uydu görevi planlıyor.
Cgerekenin, CHP’nin milleti
rof. Dr. Mehmet Emin Özel,
birleştirici politikalarıdır. Tamam, iyi
Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı.
ve halkçı belediyecilik desteği genel
Prof. Dr. MehMet eMin Özel
P n 24 Mart 2024 günü dünyanın merkezin politikalarına bir sahicilik
kazandıracaktır. Ama şu günden itibaren
yaşadığı olay neydi?
ODTÜ, Fatih Sultan Mehmet
yerel seçimlerin yarattığı yükselişin cicim
Bu tarihte, 2017’den beri gözlenen en
Vakıf Üniversitesi, Çukurova,
günleri geride kalacaktır.
şiddetli Güneş fırtınası olayı yaşandı. P Bolu, Çanakkale, Maltepe,
Yükselişin inşası çok daha zorlu
Işık üniversiteleri ile
Adına plazma dediğimiz elektrik yüklü
bir süreçtir. Bugünden itibaren bu
TÜBİTAK Marmara Araştırma
parçacıklardan ve manyetik alanlardan yükselişin dört yıl boyunca inşa
0
Merkezi’nde, yurtdışında ABD
dönemine girildi.
oluşan ve 23 Mart 2024 günü gerçekleşen
University of Illinois Urbana-
CHP halkçılık temelinde yükselebilir.
bir Güneş patlamasının ön cephesi 24
Champaign, Almanya Max
Halkçılık, AKP’nin sermayecilik,
R
Planck Enstitüleri, İtalyan
Mart’ta saat 14.37’de Dünya’ya, aslında
talancılık, parti ve çevresini
Kozmik Fizik Enstitüsü, NASA
Dünyamızın atmosferine çarptı ve G4
zenginleştirme, geride kalan tüm
Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nde
milleti yoksullaştırma politikalarının
sınıfı bir jeomanyetik fırtına yaratarak
T
çalıştı. 2018’de emekli
panzehiridir.
elektrikle yüklü parçacıklarını, Dünyamızı
oldu. Astronomi, astrofizik
AKP her açıdan, tüm yöneticileri ve
bu tür çarpmalara karşı bir anlamda
alanlarında uzman olan
kayırdığı adamları, 20 yıldır ihaleleriyle
R
Özel’in birçok kitap ve çevirisi
koruyan manyetik alana boca etti.
beslediği şirketleri ile ülkenin en zengin
bulunuyor. Bilim ve gökyüzü
n G4 sınıfı bir jeomanyetik fırtınanın
sınıfı, partisi, zümresidir.
şenliklerinde konuşmacı ve
AKP’nin kaybettiği belediyelerine
anlamı nedir?
E
panelist olan Özel, popüler
bakın, yönettikleri kentler yüz
NOAA adlı Amerikan Ulusal Okyanus
bilim ve astronomi ağırlıklı
milyonlarca, milyarlarca faiz ve borç
ve Atmosfer İdaresi, jeomanyetik
yazılar hazırlıyor.
yükü altına sokacak kadar büyük bir
fırtınaları yani dünyanın manyetik
yağmanın merkezlerine dönüşmüşler.
alanında olan tedirginlikleri G1’den
Seçimi kaybettiğini gördüklerinde ise
acele son yağma imzalarını atmaktan
G5’e kadar şiddeti artan bir ölçekte
çekinmemişlerdir.
sınıflandırır. Bu tür bir yüklü parçacık
‘Milyarların yaşamını
akışı, Dünya’nın manyetik alanlarına
Belediyeleri yağmalamak
çarpıp takılarak hem kuzey, hem de
Belediyeler kimsenin halkın parasını
çarçur edebilecekleri yerler değildir.
güney kutup bölgelerinde kutup Işıkları
Seçimi kaybeden yönetimi CHP’ye
(Aurora) denen, çok renkli ışımalara
geçen, mesela Denizli Belediyesi, 11
olumsuz etkileyebilir’
neden olur. Bu ışık gösterileri, zaman
milyar TL’yi aşan borcunu açıkladı. 2
zaman daha güney enlemlere, hatta, çok
milyarı kredi borcu ve yüzde 55 ile faiz
n “En tehlikeli” türden bir Güneş sistemlerinde, yangınlar çıkabilir, Bunun mümkün olduğunu
seyrek olarak Türkiye’ye kadar inebilir. borcu 800 milyon lirayı aşıyor. Anlaşılan
patlamasının ne gibi etkileri olur? Elektrik gücümüz olmadığında biliyoruz. Çünkü patlamaların
belediyeler tam bir yağma Hasan’ın
Carrington 1859 türünden bu yangınların söndürülmesi de yarattığı gama ışın, X-ışın, görünür
böreği yerler. Belediyelere borçlanma
‘Beklenmedik bir durum’
bir olayının günümüzdeki olası ışık ve radyo dalgaları ışınımı
mümkün olmayabilir ve kontrolsüz
kriterleri getirilmesi gereği açıktır.
n Patlamaların yoğunluğu ve sıklığı
etkileri konusunda bazı çalışmalar olayları, ışık hızı ile ve yaklaşık
şekilde genişleyebilirler.
Bütün bunlar iyi bir çalışma ile halka
değişiyor mu?
yapıldı. Yapılan hesaplar ve 500 saniyede dünyamıza ulaşırken
Haberleşme ağımız da zaten
açıklanmalı.
Güneş parlama ve etkinliklerinin 11
Güneş patlamalarını oluşturan yüklü
NASA açıklamalarına göre en çökmüş olacağından, ihtiyacı Aslında AKP’nin “Düşüş
yıllık bir çevrimi olduğunu, bu sürelerde parçacıklar, kütleleri olduğundan dinamikleri”ni CHP’nin yükseliş
yüksek kategorideki böyle bir olay olanlara yardım ulaştırmak da
dinamiklerine dönüştürecek bir inşadan
ve hiçbir zaman ışık hızında hareket
etkinliğin ayrıca arttığını biliyoruz. sonrasında, halen uzayda bulunan, büyük sorunlar içerebilir. Bu durum
bahsediyorum. CHP 2028’e giderken
edemeyeceklerinden, Dünyamıza
yeryüzünde yılda 90 milyar dolarlık haftalarca, aylarca sürebilir. Bu en
Bu etkinlikler 17. yüzyıldan itibaren
halkçılığının temel taşlarını nasıl
ulaşmaları saatler veya günler alır.
sanayi ve alışverişi destekleyen ve kötü senaryoda, dünya çapında
Güneş yüzeyindeki leke sayıları olarak
döşeyecek bilmiyoruz. Bu bir ilkeler
Bu uyarı süresini daha da
değeri 170-230 milyar dolar arası sadece 10 trilyonlarca dolarlık mal-
kaydedilmeye başlandı.
bütünlüğü gerektirir.
arttırmak için, önümüzdeki
olarak hesaplanan 900 kadar mülk ve diğer sahip olduklarımız
n Güneş etkinliklerinin yeniden Bu arada 2028 yolunun çok dikenli
dönemde Avrupa Uzay Ajansı (ESA),
çalışan uydunun karşılaşacağı
yok olacak değildir, milyonlarca kişi
olacağının işaretleri Kepez Belediye
güçlendiği ve yeni döngünün üst
dünyayı güneşten gelen parçacıklara
zararın 70 milyar dolar olacağı
donarak, açlıktan veya susuzluktan
başkanının haksız yere tutuklanmasıyla
seviyeye ulaşacağı dönemin 2025
karşı daha erken uyarabilecek yeni
hesaplandı.
ölebilir. verilmiştir. Elimdeki yargıyı son derece
Temmuz olacağı yönündeki iddialar
bir uydu görevi planladığını açıkladı:
n Düşünülebilen en radikal veya insafsız kullanacağım demektedir.
Böyle bir olay, büyük olasılıkla,
doğru mu?
Vigil (Gece Nöbetçisi) görevi. Buna tüm devlet gücünü de katın. RTE
uç diye tanımlayabileceğimiz
yeryüzünü etkilemeden önce GPS
iktidarı teslim etmemek için her şeyi
Halen bir Güneş etkinlik tepe noktasına Bu uydu, 2025’e doğru görevine
felaket senaryosu nedir?
sistemlerini bozacağından,
yapacaktır.
başlayacak. Böylece, CME tipi
yani maksimumuna doğru yol alıyoruz. Şu an gözlenmekte
uçuş halindeki uçaklarla
Manyetik
tehlikeli olaylar, Güneş’in uyduca
olan 2024 güneş
Ancak, Güneş lekeleri yüzeyde, daha ve diğer kritik uydu
İYİ Parti’ye gerek var mı?
gözlenen yan yüzünü dünyaya
lekelerinden böyle
haberleşmesi
karanlık görünen, manyetik alanca yoğun
Bunun için Özgür Özel’in zafer
alanlar
dönmesinden günler öncesinde
senaryolar üretmek
kullanan teknolojileri konuşmasına başvuracağım: “CHP artık
bölgelerdir. Buralarda zaman zaman
elektrik ortaya çıkarılacak. Virgil çalışmaya
mümkün olmasa
tüm demokratların partisidir. CHP aynı
kullanılamaz duruma
oluşan beklenmedik düzeyde etkinliklerle
başladığında, bizlere birkaç gün ile
da 1859 Carrington zamanda milliyetçi, muhafazakâr, Kürt
getirecektir. Daha büyük
de karşılaşıyoruz. Bu son dönemdeki ağlarını işlemez
demokratların aynı anda oy verebildikleri
seviyesinin de bir haftayı aşkın süreler için fazladan
sorunlar, bugünkü
gözlem ise oldukça beklenmedik bir
partidir. Bu seçmenin bize verdiği kredi
üstünde bir duruma korunma ve alarm sağlayacak,
medeniyetimizin
olay durumundadır. Etkinlik tepe
ve görev olarak addediyor bu emaneti
olayda, yeryüzünde hazırlanma zamanımızı iyice
kalbi olan elektrik
getirebilir.
alıyor ve başımızın üstüne koyuyoruz.”
noktasının 2025 Temmuz ayları olacağı
herkesi doğrudan artıracak.
şebekelerinin akamete
İYİ Parti bir merkez sağda yapılanırken
hesaplanıyor.
etkileyebilecek daha n Kişisel ve diğer tüm verileri
uğraması ile ortaya çıkacaktır. ilk başlarda, CHP’den de seçmen
n Geçmişte bu tür etkinlikler
da “drastik” bir felaket Güneş etkinliklerine karşı nasıl
devşirdi. CHP’nin ittifak politikası
Bu ise su ve gıda dağıtımını, ısınma
hakkında neler biliyoruz? korumaya alabiliriz?
senaryosu şöyle gelişebilir:
bunu göze almıştı. Önceki yazılarımda
ve iklimlendirme-havalandırma
Bir plazma olarak Dünyamıza
Kaydı olan en şiddetli Güneş etkinliği Hızlı ve güçlü bir Güneş parlaması
belirttiğim gibi, AKP’den kopacağı
birimlerini, kanalizasyon atık
çarpan CME ve güneş rüzgârı
ve çok güçlü ve enerjetik bir Taçsal varsayılan seçmenin bu partiye gideceği
yaşanmışlığı, 1859 tarihli Carrington
sistemlerini ve bugün her
parçacıklarına karşı dünya, ve böylece CHP ile İYİ Parti arasında
Kütle “Atımı” birbirini destekler
olayı olarak bilinir. Bu olay sırasında,
zaman olacakmış gibi Tekrar
güçlü bir ittifak kurulacağıydı.
atmosferi ve manyetik
aralıklarla gerçekleştiğinde ve
dünyadaki telgraf hatlarında önemli
kabul ettiğimiz bir
Bu varsayım tam boş çıktı.
alanı ile tüm yeryüzüne
yeterli uyarı veya hiçbir uyarı
çalışır
hasarlar yaşandı. Telgraf operatörleri
dizi başka hizmeti
Son yerel seçimde de İYİ Partili
bir koruma sağlasa
olmadığında, veya Çernobil
yüksek akımlardan çarpıldı ve bazı milyonlarca seçmen CHP’yi destekledi.
sonlandırabilir. duruma
da, bazen aşırı yüksek
ve Fukuşima felaketlerinde
CHP desteğini aldığı tüm seçmenlerin,
telgraf makinelerinden kıvılcımlar çıktığı Olayın yoğunlaştığı
parçacık yoğunlukları
olduğu gibi uyarılar kanıksanıp
gelmesi
yükselişin inşasında, CHP’ye güç
gözlendi. Makineye takılı kâğıtların bölgelerde birkaç
yüzeye inen etkilerde
önemsenmediğinde veya yetersiz
verecektir. Yani böyle bir görev
yüz milyon insanı 5 ila 10 yıl
tutuştuğu rapor edildi.
bulunabilirler. Bu tür dış
kaldığında, çok yüksek miktardaki
tanımı var.
etkileyerek birkaç
n Güneş patlama ve etkinliklerinin etkilere karşı alınabilecek
yüklü parçacıklar içeren bulut, 3-4
Anlaşılan artık CHP’nin başka
alabilir.
yılda trilyonlarca dolar
tedbirler arasında “Faraday
günümüzde ne gibi etkileri oluyor? gün yerine 1 günde ulaştığında, partilerin kapısını çalmasına gerek
zarara neden olabilir ve
kafesi” denilen, kapalı kalmayacak bir güç transferi ve sonuçta
bunlar kısa sürede manyetoküremizi
Daha yakın tarihteki benzer bir olay
birleştirici ana parti düşünülmektedir.
bozulan sistemlerin yeniden tel yapılar, elektrik alanlarının
doldurur ve yüzey manyetik
1989’da yaşandı. Etkileri daha çok
Tüm bunlar çok ciddi görevlerdir.
çalışır duruma getirilmesi 5 ila 10 yıl içeriye nüfuzunu ve beklenmedik
alanlarını aşırı yükseltebilir. Süper
Kanada’nın Quebec eyaletiyle sınırlı
Neyse ki önlerinde adım adım inşa için
alabilir. elektrik akımları yaratarak
güçlü, çok yaygın olarak tüm
kalsa da yaşanan elektrik kesilmeleri,
zaman var.
oluşturabilecekleri zararları
enlemlerde yoğun kutup ışıkları
tek bir sisteme bağlı eyaleti tümüyle
‘Tehlikeyi önleyebiliriz’
engelleyebilmektedirler.
ortaya çıkabilir; manyetik alanlar
Sandalye ve masa ayakları sorunu
karanlıkta bıraktı. Bu enerjisizlik ve
Ancak gerçek ve ekonomik
güç istasyonlarımızı patlatıp Ancak, uyarı sistemlerimizi
İlkfer Akman: Yazınızda bahsettiğiniz
ışıksızlık 12 saat sürdü. Elektrik firması
koruma, bu tür olaylar için verilen
elektrik ağlarımızı işlemez duruma güçlendirmek elimizdedir. Böylece, demir sandalye ayakları sorunu için
zararını 10 milyon dolar olarak duyurdu.
alarmları takip ederek bilgisayar, size pratik bir çözüm: PVC tesisat
getirebilir. uydu ve elektrik sistemlerini
boruları parçaları içinde boru kapaması-
Daha da yakın tarihlerde, Elon Musk’un telefon, güneş paneli gibi değerli
kritik dönemlerde kapatarak,
tapa diye bir parça bulunur. Demir
elektronik aletleri geçici süreler
SpaceX firması, Şubat 2022’de bir ‘Yangınlar kontrolsüz etkilenmeyecek yedek sistemler
sandalye ayakları çapına uygun bu
kapatabilmek. Bu sırada da uygun
kurarak böyle bir felaketi
jeomanyetik fırtınada kapatamadığı 40
genişleyebilir’
malzeme, birçok yapıştırma malzemesi
güçlerde pil ve aküler, hayati
önleyebileceğimizi düşünüyorum.
kadar Starlink uydusunu kaybettiğini ve
Evlerimiz için olan ticari ve sanayi
kullanılarak dolgu şeklinde ayak uçlarına
gereksinimlerimizi bir dereceye kadar
‘ n Güneş patlamalarını önceden
zararının 50 milyon doları çok aştığını
sektörü birimlerindeki trafolarda yapıştırılabilir.
giderebilir.
bilebilir miyiz?
Hasan Arpacı: Mobilya aksamı
açıkladı. ve elektrikle işleyen diğer güç
satan mağazalarda sandalye altlıkları
bulunabilir. En kestirme yolu anlayan
uzmanı çağırarak bu işi çözmesini
istemek. Sonuçta ticaret ehli bu insanlar
bu işten ekmek yiyor.
Tesadüf mü değil mi göreceğiz
n Güneş patlamalarının iklim değişikliği etkinlikleri yeryüzü iklimini çeşitli şekillerde düşük bir olasılık. Diğer bir olasılık da
BirGün gazetesi
üzerine etkileri var mıdır? etkiler, küresel ısınmaya katkıda bulunabilir. şu: 17 Ağustos 1999 depreminin,
Güneş etkinliklerinin en alt düzeylerde n Güneş patlamalarının depremler acaba, ülkemizin Kuzey Anadolu
20. yaşını kutluyor
seyrettiği 1500-1800 yılları arasında Avrupa’da üzerindeki etkisi nedir? Fayı hattı ile ay ve Güneş’in 11
ve Türkiye’de daha soğuk ve yaz mevsiminin Güneş patlamalarının depremler üzerine bir Ağustos sonrasında, bu tarihte
ayın yaşamına 14 Nisan 2004 tarihinde
hiç yaşanmadığı dönemler oldu. Bu döneme etkisi bugüne dek saptanamadı. Ancak, bazı ulaştıkları konumlarının özel
Ybaşlayan BirGün gazetesi, “20 yılı geride
“mini buz çağı” denir. Örneğin, Ocak-Şubat Güneş tutulmalarını takip eden dönemlerde; bir etkisi nedeniyle mi oluştuğu,
bırakırken hiç bırakmadığı bir unvanı var
1621 tarihlerine karşılık gelen dönemde, örneğin, ülkemizde de gözlenen 11 Ağustos yoksa tamamen bir tesadüf mü
BirGün’ün: Patronsuz gazete. Patronsuz
Marmara Bölgesi’nde çok uzun süreli kar 1999 Güneş tutulmasından yaklaşık bir olduğu henüz açık bir noktada
ama pusulasız değil” mesajı yayımladı.
yağışları olduğu, İstanbul Boğazı’nın önce hafta kadar sonra 17 Ağustos’ta Marmara değil. 1 Haziran 2030’da yine
Gazetenin çalkantılı bir dönemde
kısmen sonra tamamen donduğu, Üsküdar’dan Bölgesi’nde çok şiddetli ve etkileri halen süren ülkemizden gözlenebilecek
yayımlanmaya başlandığının vurgulandığı
Beşiktaş’a yürüyerek geçildiği, sebze, meyve ve bir depremler dizisi yaşandığı hafızalarımızda. ve yüzeydeki izi Çanakkale-
açıklamada, “BirGün, siyasal İslamcı bir
emtia fiyatlarının aşırı arttığı tarihçi Tuği’nin Ancak dünyanın başka bölgelerindeki ve İstanbul hattından geçecek
partinin başta medya olmak üzere toplumu
Musibetname adlı eserinde anlatılıyor. 1669 bilinen başka zamanlarındaki depremlerle halkalı Güneş tutulması,
ve devleti dönüştürdüğü sürede önemli
ve 1755 yıllarında da Haliç’in ve Boğaz’ın güneş tutulmaları arasında böyle bir zamansal bu konuda kesin bir karar
direniş mevzilerinden biri oldu” dendi.
kısmen donduğu kayda geçti. Özetle, Güneş ilişki bulunamadı. Yani böyle bir etki olması vermemize yardımcı olabilir.
Mehmet Emin Özel
l Haber Merkezi
‘