Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
28 OCAK 2024 PAZAR
10 HABER/BULMACA
ULU ÖNDER MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’ÜN 1921’DE ÇEKILEN FOTOĞRAFIN ÖYKÜSÜ
‘HAYATIMI
SATRANÇ
KURTARDI’
UNUTULAN ÇEŞME
SENA YAŞAR
TÜRKİYE İş Bankası ana
sponsorluğunda Türkiye
Atatürk, Çankaya’da bağ evine taşınınca yakındaki bir eve de Fotoğrafta Atatürk bir çeşmenin başında görülüyor.
Satranç Federasyonu’nun (TSF)
yaveri Salih Bozok yerleşir. Atatürk sık sık Bozok’u ziyarete Arkada ise Bozok durmakta. İşte o çeşme bugün Basın
düzenlediği “2024 Türkiye
gider. O meşhur fotoğraf da o ziyaretlerden birinde çekilir. Şehitleri Parkı’nda yer alıyor. Ancak su akmıyor.
4 4
Küçükler ve Yıldızlar Satranç
Şampiyonası” Antalya’da geçen
illi Mücadele döneminde Erzurum
1925’te verdiği yanıtta Hacı Kerim
hafta başladı. Dün final yapan
ve Sivas kongrelerinin ardından
Efendi’nin arsasının yanındaki, Salih
turnuvada yedi yıllık ömrüne
MMustafa Kemal Paşa 27 Aralık
Bozok’un evinin bulunduğu arsayı
Avrupa ikinciliğini sığdıran
1919’da Ankara’ya gelir. Başta Seymenler teklif eder. Buradan anlaşılacağı
minikler de var, 6 Şubat’ta
olmak üzere yediden yetmişe tüm
üzere İngilizlerin istediği arsa
günlerce enkaz altında kalan
Ankaralılar kendisini coşkuyla karşılar.
Basın Şehit Parkı’ndaki çeşmenin
satranç hakemi Özlem Ayna da...
Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’daki
de bulunduğu, bir dönem Salih
Hem satranç sporcuları hem
ilk ikametgâhı bugün
Bozok’un kiracı olarak oturduğu
de Ayna, satrancın yaşamlarını
KONUK
Keçiören’deki Meteoroloji
arsadır. Musul görüşmelerinin
nasıl değiştirdiğini Cumhuriyet’e
Aynı çeşmenin 25 Ocak 2024’te
YAZAR
Genel Müdürlüğü binası
arifesinde İngiliz hükümeti konut
çekilen fotoğrafı.
anlattı. Ayna, “5 gün göçük
olarak kullanılan, o
sıkıntısı çektiği için Salih Bey’in
altında kaldım. ‘Tamam’ dedim,
TOLGA dönemde Ziraat Mektebi
çeşmeyi incelemesine kadar. Kaya, evini 200 lira karşılığında hemen
‘Deliriyorum.’ ‘Derin nefes al,
AYDOĞAN olarak adlandırılan bina
kiralar. Sonra da 20 bin Türk Lirası
çeşmenin Salih Bozok’un evinin
sakin ol’ telkinleriyle kendimi
olur. Bina, karargâh işlevi
karşılığında içindeki eşyayla birlikte satın
bahçesinde olduğu bilgisinden
kontrol altına almaya çalıştım.
görürken yaklaşık dört ay boyunca Mustafa
hareketle araştırmasını derinleştirir. alır. Türk hükümeti de bugünkü İngiliz
153. saatte kurtarıldım. Bu
Kemal Paşa’yı ağırlayacaktır. Şehirdeki
Sonunda da çeşmenin Atatürk’ün Büyükelçiliği’nin bulunduğu yaklaşık 28
sabrı göstermemde satranç
İngiliz işgal güçleri komutanı Yüzbaşı
2
fotoğraf çektirdiği yer olduğunu bin metrekarelik arsayı hibe eder. Cemil
hakemliğinin bana kazandırdığı
Hugh McKinley Whittall’un karargâhı
tespit eder. Çeşme, bugün Şehit Ersan
Bozok ise evin satışına ilişkin “Babam
sabrın da etkili olduğunu
olan Direksiyon Binası İngiliz ve Fransız
Caddesi üzerindeki Basın Şehitleri
Çankaya’daki evimizi sefaret olmak üzere
düşünüyorum” dedi.
güçlerinin şehirden ayrılmasıyla 11 Mart
Parkı’nda, İngiliz Büyükelçiliği’nin
İngiliz hükümetine sattı. Muamelesi uzun
Şampiyonada 2 bin 500’ü
1920’de boşaltılır. Mustafa Kemal Paşa
hemen karşısında yer almaktadır.
sürmüştü. Satıştan alınan otuz bin lira
sporcu olmak üzere yaklaşık
da şehre yakınlığı ve güvenlik nedeniyle
1921’de Esat Nedim Tengizman’ın
o zaman çok iyi bir paraydı. Adeta bir
10 bin kişi bir araya geldi. O
İngilizlerin boşalttığı Direksiyon
çektiği fotoğraf ile günümüzdeki hali
servetti. Babam bunun üçte biri parayla
sporculardan biri Elif Keskin. Lise
Binası’na geçerken Ankaralıların hediyesi
karşılaştırıldığında hem desenlerden
İstanbul’da Maçka’da orta boy şirin bir ev 3 öğrencisi Elif, tıp kazanmak
Çankaya’daki bağ evine ise Haziran 1921’de
1921 yılında Atatürk’ün çeşmenin hem çeşmedeki belirgin izlerden
aldı, deniz de görüyordu. Ailece oraya göç istediğini anlattı. Anaokuluna
yerleşecektir.
önünde çekilen fotoğrafı .
hem de kurnasına bakıldığında iki 2
ettik” bilgisini paylaşır. giderken satranca başladığını
yapının aynı olduğu anlaşılmaktadır.
söyleyen Elif’in beş Türkiye
Meşhur fotoğraf çekiliyor hikâyesini şöyle anlatır:
1921’dekinin aksine zaman içinde yalak
Çeşmenin akıbeti ne olacak?
şampiyonluğu, Avrupa ikinciliği
“Serattarzadeler, Ankara’nın
Mustafa Kemal Paşa, 1921’in yazında
kısmına kadar yer yüksekliği 35 santimetre
ve dünya üçüncülüğü var. Elif,
Yüz yılı aşkın bir süre önce yapılan bu
eşrafındandı. Bize kiralanan bu bağ evi
Çankaya’daki bağ evine taşındıktan
kadar yükselmiştir. Ayrıca bugün çeşme
satranç oynamanın analitik zekâyı
çeşme Basın Şehitleri Parkı’nın içerisinde
oldukça büyüktü. Birinci katı kâgir, ikinci
sonra biraz ilerisindeki eve de yaveri
çalışır durumda değildir.
geliştirdiğine ve sayısal derslerde
bakımsız, korunaksız ve kaderine terk
katı ise ince kırmızı tuğladan yapılmıştı.
Salih Bozok ailesiyle birlikte yerleşir.
fayda sağladığına dikkat çekti.
edilmiş bir şekildedir. Çankaya Köşkü’nün
Bağlık sahası da epeyce genişti. Evin
Bozok’un oğlu Cemil Bey taşınmaya
Ev İngiliz Büyükelçiliği’ne satıldı
TSF Başkanı Gülkız Tulay turnuva
hemen aşağısında kalan bu unutulmuş
önünde bakımlı bir bahçesi, biraz ilerisinde
ilişkin, “Ankara’ya geldiğimin ertesi yılı,
Salih Bozok bir süre sonra kiralık evden
sonrası, “Her yıl 7-18 yaş grubunda
çeşmenin ulu önderin aziz hatırasını
yemişliği ve sebzeliği bulunuyordu.
yaz başlangıcında babam bir hafta içinde
çıkarak kendisine bir ev satın alacaktır.
binlerce satranç sporcusunun
yaşatmak için hak ettiği şekilde korunmaya
Binanın yanı başında da Ankara taşından
Çankaya’ya taşınacağımızı, ona göre
Bunun detayları ise farklı bir araştırmada
rekor katılımla eşlik ettiği bir
alınması yerinde bir karar olacaktır.
yapılmış güzel ve durmadan akan, yalaklı
hazırlanmamı söyledi. Çünkü Paşa’ya orada
karşımıza çıkar. Türkiye Cumhuriyeti
şölendeyiz. Heyecanımız her yıl
bir de çeşmesi vardı. Bu çeşmenin önünde Çankaya ilçe sınırları içerisinde bulunan bu
Bulgurluların köşkünü tutmuşlar, babama
Ankara’nın başkent oluşundan sonra
artıyor, genç sporcularımızın,
yüzünü yıkamış Paşa’nın ve yanı başında yapıya Çankaya Belediyesi ya da Ankara
da Serattarzadelerden Kerim Efendi’nin
diplomatik misyonu yeni başkente
ailelerimizin artan ilgisi bize
duran babamın bir fotoğrafı vardır. Foto Büyükşehir Belediyesi’nce gerekli ilginin
evi kiralanmıştı. Kararlaştırılan günde Paşa
çekebilmek için 8 Şubat 1925’te bir
yarınlar adına umut veriyor” dedi.
1
zabiti Esat Bey (Esat Nedim Tengizman, gösterileceğine inanıyoruz.
ile birlikte Çankaya’ya taşındık” bilgisini
teşvik yasası çıkarır. Buna göre yabancı
l ANTALYA
T.A.) tarafından çekilmiştir. O gün ben de
verir. Bahsi edilen Kerim Efendi Ankara’nın
devletlere arsa hibesinde bulunulacak ve
oradaydım. Çeşmeden boşalan sular, tam 1- Salih Bozok - Cemil S. Bozok, Hep
yerli ve nüfuzlu ailelerinden bir kimsedir. diplomatik misyonların Ankara’ya gelmesi
karşıdaki üzüm asmasının örttüğü çardağın Atatürk’ün Yanında, Çağdaş Yayınları, 1985.
Mustafa Kemal Paşa Çankaya’daki bağ sağlanacaktır. İngiltere de Büyükelçi
1
önünde bir havuza geliyordu.” 2- Ufuk Erdem, İnsan ve Toplum Bilimleri
evine taşındıktan sonra 250 metre Ronald Charles Lindsay’i Ankara’ya
yakınlıktaki Salih Bey’in bu kiralık evini Bu meşhur fotoğrafın nerede çekildiği göndererek elçilik binasını inşa etmek için Araştırmaları Dergisi, İngiltere’nin Yeni
sık sık ziyaret eder. Ziyaretlerin birinde de bugüne kadar tespit edilememişti. Ta ki arsa incelemesi yapar. 23 Mart 1925’te Başkent Ankara’yı Kabullen(emeye)işi ve
herkesin bildiği o meşhur pozu verecektir. Ankara kent tarihi üzerine araştırmalar Lindsay, Hacı Kerim Efendi’nin arsasına İngiliz Büyükelçilik Binasının İnşası, Cilt 6,
Şampiyonada 10 bin kişi bir araya geldi.
Cemil Bozok ise bu meşhur fotoğrafın yapan Burak Kaya’nın ilginç gördüğü bu Sayı 5, 2017.
talip olur. Fakat Türk hükümeti 28 Nisan
Bu haftaki bulmaca ödülü
Memleket
Saat Ayarı
Cavit Orhan Tütengil
Cumhuriyet Kitapları
14.01.2024 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan
14 OCAK 2024 -
bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar
1971 KAZANANLAR
arasında yapılan çekilişte Tülin Dursun’un Devrim’in Babaları
Dilek Saynur Ateş,
Cumhuriyet Kitapları) kitabını kazananlar:
Yiğit Efe İren,
ANTALYA, Yıldız Tunalı,
İZMİR, Özkan Mete,
ESKİŞEHİR, Polat Onar,
TEKİRDAĞ, Ayfer
Erkmen, Ruhi Alyamaç,
İSTANBUL, H. İkrami
Yazar, ANKARA, Elif
Çelik, ÇANAKKALE,
Övünç Başer, DENİZLİ
Not: Bulmaca
yanıtlarını bundan
böyle
bulmaca@
cumhuriyet.com.tr
veya (0212) 343 72
69 numaralı faksa
gönderebilirsiniz.
Posta ile gönderilen
yanıtları gazetemizin
adresine
yollayabilirsiniz.