Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
14 AĞUSTOS 2023 PAZARTESİ
söyleşi 9
Dr. Bozoğlu, Türkiye’nin ormanların katledilmesinin önüne geçecek kaynağa sahip olduğunu söyledi
Kurtuluş yeşil devrimde
Stratejik körlük
ömürlü termik santrallar ve kömür eni sanayi devrimini kaçırmayalım.
u kavram genel olarak Avrupalı
Kmadenciliği ısrarından vazgeçmeliyiz. YAkbelen bize ders olmalı. Çevreyle
politik çevrelerin konformist
Byaklaşımlarını eleştirmek için
Zararı büyük, verimi düşük santrallar doğayla barışık enerji üretim biçimlerini
kullanılır. En son Dışişleri Bakanı Fidan
kapatılmalı. Türkiye, geri kalmış bu sürdürülebilirlik perspektifi ile ortaya
tarafından kullanıldı, daha önce de
teknolojilere yatırım yapmamalı. koyabiliriz, dolayısıyla çaresiz değiliz. Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından
kullanılmıştı. Kendilerinin bu görüşünü
paylaşıyorum.Türkiye’nin AB’ye tam
klim Değişikliği Politika ve Araştırma
Necati Savaş üyelik sürecinden dışlanması için
Dr. Baran BOZOĞLU
Derneği Başkanı Dr. Baran Bozoğlu
kullanılan kavramı başkaları da hatta
İCumhuriyet'in sorularını yanıtladı.
1983’te Elazığ’da doğdu. bazı Avrupalılar da zaman zaman
n Akbelen neden önemli?
kullanmaktadır.
ODTÜ Çevre Mühendisliği’ni
Toplum olarak büyük bir ağaç P Kanımca mesele sadece Türkiye’nin
bitirdi. ODTÜ Kentsel Politika
AB’ye kabul edilip edilmemesiyle sınırlı
sevgisiyle büyüdüğümüz bir gerçek. Planlama’da yüksek lisans,
değil, aynı zamanda Rusya’ya karşı
AÜ’de İklim Değişikliği ve Paris
Anadolu coğrafyasında özellikle orman
0
takınılan tavır açısından da benzer bir
Anlaşması üzerine Doktora,
köylüsü, doğayla kurulan ilişki oldukça
durum söz konusudur.
Georgetown Üniversitesi’nde
yoğun. İnsanlık tarihinin olduğu bir
AB’nin bu tutumuna, bu köşede 17
liderlik eğitimini tamamladı.
R
bölgeden söz ediyoruz aslında. Biz Türk
Ekim 2022 tarihinde değinmiştim:
Çevre Bakanlığı’nda uzman,
toplumu olarak doğaya karşı hassasız. “AB, güvenliğini NATO sayesinde
baş denetçi, Washington
ABD ile ortaklıkta bulmanın verdiği
Akbelen’de yaşananlar ve ondan önce
DC Belediyesi’nde
T
konforla Türkiye ve Rusya’yı dışladı.
başka alanlarda yapılan faaliyetlerdeki sürdürülebilirlik uzmanı,
Türkiye’yi ötekileştirdi, Rusya’yı
ASKİ genel müdür yardımcısı
tek ağacın dahi kesilmesi hepimizi
düşmanlaştırdı! Oysa Avrupa
R olarak görev yaptı. 10 yıl
derinden etkiliyor. Dolayısıyla Akbelen
coğrafyası hem Türkiye hem Rusya’yı
Çevre Mühendisleri Odası
diğer ormanlık alanlardan daha önemli
içermekte ve bu, güvenlik boyutuyla
genel başkanlığı görevini
veya daha az önemli diyemeyiz. İklim
uyumluluğu dayatmaktadır. Her
E
yürüten Bozoğlu şu an,
iki ülkenin en büyük ekonomik
değişikliğine karşı mücadelede, sera
İklim Değişikliği Politika ve
ilişkileri AB iledir. İlişkilerdeki
gazı emisyonlarını azaltmak için doğal
Araştırma Derneği Başkanıdır.
enerji kaynakları etkisi ortadadır.
alanlara, ormanlık alanlara ihtiyacımız
Bu gerçeklere gözler kapandığında
var. Bunu bir uzman olarak söylüyorum
sağlıklı bir güvenlik inşa etmek
ama bunu sadece ben değil, tüm bilim
mümkün olmaz. AST (Avrupa Siyasi
insanları söylüyor. Ülkemizin kurumları
Toplulukları) girişimi doğru bir
adımdır ancak Rusya’sız bir Avrupa
da raporlarıyla ortaya koyuyor.
işgücü yenilenebilir
güvenliği yeni sorunlar doğurur ve
nKesilen ağacın iki katının dikileceği
ABD’nin amaçlarına hizmet eder. AB
savunması yapılıyor, bu telafi eder mi?
liderlerine düşen, Rusya-Ukrayna
Bölgede hali hazırda bir ekosistem
savaşı nedeniyle konjonktür uygun
enerjiye yönlendirilmeli
oluşmuş durumda. Sonradan yapılacak
olmasa bile orta vadede AST’yi
rehabilitasyon veya başka bir alanda
bir güvenlik ve refah işbirliği alanı
olarak inşa etmeleridir. Maalesef bu
yapılacak orman çalışması katkı
Kömür madenciliğinin istihdama etkisi çok kısıtlı. yeşil dönüşüm içerisinde adil geçiş
vizyonda bir liderlik yoktur.”
sağlayacaktır ancak var olanın yerini
süreci yapılmalı. yani geçiş süreci hiç kimseyi geride bırakmadan tamamlanmalı.
Ancak açıkça belirtmek gerekirse
kuşkusuz alamaz. Burada “telafi”
stratejik körlük sadece Avrupalı
n Çevreyi katlederek yapılan termik santral ısrarımızdan
kavramını şartlara göre değerlendirmek
‘Akbelen ders olsun’
politikacılar ile sınırlı değildir. Ben de bu
santrallar vazgeçilmez mi? vazgeçmemiz gerekiyor. Katma
gerekir. Dolayısıyla elbette yeni dikilecek
kavramı Suriye politikası bağlamında
Madencilik alanlarına dair
Yaşamın sürdürülebilmesi, değeri yüksek olan bir planı
ağaçlar bölgedeki ekosistemi yüzde
Erdoğan ve Fidan için kullanmaktan geri
bu etki sürecinin başlatılması
toplumun devamı ve özellikle ortaya koymak gerek. Bunu durmayacağım.
100 yerine koyamaz ama planlamalar
iktidarın, muhalefetin el ele
Bunun için birçok sebep var.
iklim değişikliğiyle ilgili yaparak enerji devrimine daha
çerçevesinde yeni rehabilitasyon
verip bu sürece katılması önemli.
Olası hiçbir gelişmeyi öngöremediler.
krizlerin azalabilmesi için büyük katılım sağlayarak yerli ve
alanlarının sıkı bir şekilde takibi ile
Buna göre ülkenin gelecekteki
ABD ile Esad’ı iktidardan indirme
orman vazgeçilmezdir. İklim milli teknolojileri kullanacağımız
gelişme sağlanabilir.
enerji politikasını kurgulaması politikası iflas etti. Milyonlarca
değişikliğine neden olan sera bir enerji alanını yaratabiliriz.
sığınmacıya bakmak zorunda kaldık
gerekiyor. Akbelen bize ders
‘Doğa yasaları izin vermiyor’
gazlarının fosil yakıtlardan, Çevresel zararı büyük, verimi
ve kalmaya devam ediyoruz. Milli
olmalı. Üretim ve madencilikte
n Ormanı geri kazanmak ne kadar
kömürlü termik santrallardan, düşük bu santralların kapatılması kimliğimiz, demografik yapımız ve
planlama yapmamız ve bunun
zaman alır? kültürümüz tehdit altındadır. Son
petrolden kaynaklı oluştuğunu
planlanmalı. Geri kalmış bu
tüm paydaşlarla konuşulması,
yıllardaki fakirliğimizin belli başlı
Maden alanlarının rehabilite edilmesi
görüyoruz. Kentlerimizdeki sel
teknolojilere yatırım yapmak
insanların da yanında yöresinde
sebepleri arasındadır. Hatay özel bir
bilimsel ve teknolojik olarak mümkündür
felaketleri, orman yangınları ve
Türkiye için doğru değil.
sorun alanı. Tehlike büyük...
ne olacağını görebilmesi
ancak maliyetlidir de. Doğada hiçbirşey
sıcak hava dalgalarının her yıl
Oysa emekli Büyükelçi Şükrü
gerekiyor. Bilim ve liyakatin
‘Çözüm enerji depolama'
bir diğerinin aynısı değildir ve tıpatıp
artıyor olmasının nedeni de yine
Elekdağ engin deneyimiyle henüz
ışığında bu planlamalar yapılmalı.
aynısını üretemeyiz. Ancak kömür n Evet, yeşil devrim çok önemli
iklim değişikliğine yani doğaya 2013 yılında, Erdoğan ve arkadaşlarının
n Kömür madenciliğinin
çıkarılması kararı var ise bunun rezerv ama biz yeşil devrimde doğaya giriştiği Suriye politikasını, “tarihimizin
karşı yapılan bu faaliyetler. Aynı
istihdama etkisinden çokça söz
en ağır dış politika hatası” olarak
alanı dışında yapmanız mümkün değil. bağlıyız, güneş çıkmayabilir,
zamanda Türkiye, Paris İklim
ediliyor... nitelemiş ve kendilerini uyarmıştı.
Bu nedenle yerinde çıkarılması ve rüzgâr esmeyebilir. Bunu nasıl
Anlaşması’na taraf olmuş bir ülke.
Elekdağ’ın “...AKP iktidarı Türkiye’nin
Kömür madenciliğinin istihdama
rehabilitasyonunun sağlanması gerek. çözeceğiz?
Dünyanın hedefi 2050’de karbon
sınırlarını kanlı Arap Baharı’na ve
etkisinin çok kısıtlı olduğu ortaya
Yok edilenin yerine aynısını yapmaya, Artık pil teknolojisi, depolama
nötr olması. Biz de çevreyle
terör dalgasına açmıştır. Cumhuriyet
konuldu. Buralardan ekmek yiyen
doğa yasaları izin vermiyor. sistemleri çok gelişti. Dolayısıyla
doğayla barışık enerji üretim
döneminde dış politikada en
vatandaşlarımız için madenden
n Anayasaya göre devlet ormanları rüzgâr, güneş, jeotermal, büyük hatalar deyince akla ilk önce
biçimlerini sürdürülebilirlik
kademeli çıkış yapılması, nitelikli
1961’de Jüpiter füzelerini Türkiye’de
korumakla yükümlü. Ancak Türkiye’de hidroelektrik santrallardan
perspektifi ile ortaya koyabiliriz,
konuşlandırma kararı ve 1979’da
işgücününün yenilenebilir
gündem sürekli doğaya verilen zarar. üretilen enerjinin depolanması
dolayısıyla çaresiz değiliz.
Rogers Planı’nın kabulü gelir. Ancak
enerji sektörüne yönlendirilmesi
Bunun açıklaması nedir sizce? mümkün, Türkiye’de de
bunların doğurduğu zarar, AKP’nin
gerek. Buna yeşil dönüşüm
‘Yeni sanayi devrimini
Akbelen’deki santrallar 1980’li yıllarda özellikle pil ve depolama
Suriye politikasının Türkiye’yi karşı
içerisinde adil geçiş süreci
devlet tarafından yapılmış, kömür rezervi kaçırmayalım’ sistemlerine dair
karşıya bıraktığı risk ve tehditlerle
diyoruz. Yani kimseyi
olarak üzerinde tartışma yürüttüğümüz ciddi yatırımlar karşılaştırıldığında devede kulak
Türkiye’de 2053 karbon nötr
Planlama, geride bırakmadan kalır” ifadeleri, stratejik körlük yerine
bölgedeki kömürün alınarak yapılması
hedefi kapsamında yapılması yapıldı. Dolayısıyla
stratejik berraklığı yansıtmaktadır
bir geçiş sürecini
kurgulanmış ve biz 40-50 yıl önce yapılan
gereken şey çok açık: Fosil rüzgârın ve
bilim
(Sözcü, 20 Mayıs 2013, Uğur Dündar
tamamlamalıyız.
bir planlamanın sonuçlarını tartışmak
yakıtlardan çıkış planlamasını güneşin olmadığı,
ile röportajından).
ve liyakat
n Sizce “ağaç
durumunda kalıyoruz. Yani tarihsel
yapmak. Yeni sanayi devrimini, suyun akmadığı
Keşke o gün cankulağıyla dinlenseymiş!
sevgisi” adı altında
geçmişi olan bir süreçle karşı karşıyayız.
yeşil devrimi kaçırmak zamanlarda
ışığında Monşer deyip geçmenin bedeli...
provokatif eylemler
Meselenin sadece günlük tartışmanın Gelelim Esad’a...
istemiyorsak bizim kömürden depolanmış enerji
olmalı
Onda da bir ölçüde stratejik körlük
mi yapılıyor, bu
içinde eritmek, birkaç gün sonra konuyu
çıkış için bir politika belirlememiz ile bu sorunları
görüyor gibiyim!
eylemleri yapanlar
hiç konuşmadan başka bir konuya
gerek. Yenilenebilir enerji aşmak mümkün.
Nedeni açık: Türkiye’nin yaptığı
marjinal mi?
geçiş yapmak bizi sonuca götürmez.
kaynaklarında netleşip kömürlü n Yeşil enerjide tabii
hatadan dönme iradesi sergilediği
Kişisel egolardan sıyrılarak
Başka bölgelerde de Kaz Dağları’nda
termik santralları ve kömür sanayinin de zarar görmemesi
bir ortamda, Erdoğan ile görüşmeye
konuyu gerçekten yürekten
da bunu gördük. Türkiye’nin en başta
madenciliğini bırakmalıyız. ve uyumu söz konusu olacaktır...
burun kıvırmak sağlıklı bir yaklaşım
ele alan kişilerin de olduğunu
tek bir ağacını dahi koruyacak çaba değildir. Ülkesinin toprak bütünlüğünü,
n Enerjide dışa bağımlı Yeşil devrim için ve ihracatının
siyasi birliğini sağlama fırsatının bu
içinde olması gerekiyor. Hiçbir orman kabul etmek gerekiyor. Bu
bir ülke, ormanlarına zarar büyük kısmını Avrupa ülkelerine
denli yakınlaştığı bir ortamda duygusal
bir diğerinden daha değerli değildir. kişiler sayesinde bizim çevre
vermeden enerji ihtiyacını yapan bir Türkiye’de ürünlerin
anaforlarla meselelere yaklaşmak
Bunların korunması iklim değişikliği için mevzuatımız, hukukumuz
karşılayabilir mi? AB’ye girerken karbon vergisine
körlüğe eşdeğer bir tutumdur.
vazgeçilmezdir. gelişebiliyor. Bu samimi
Enerji verimliliğini geliştirmeli, tabi olmaması, sanayimizin
Yakın zaman önce yaşanan gelişmeler
n Peki buradaki rezerv tüketildiğinde hassasiyetlere kulakları
sanayide, tarımda, üretimde zarar görmemesi için de
bu kararında etken ise yanıldığını
ne olacak, neyle karşı karşıya kalacağız? tıkamamak lazım. Her alanda söyleyebilirim.
teşvikler artmalı. Olası savaş kömürden ürettiğimiz elektriği
Bilindiği gibi, mayıs ayında Suriye
Şu saatten sonra bölgede çevresel
veya kriz durumlarında enerji düşürmemiz, enerji verimliliğini olduğu gibi bu alanda da farklı
Arap Cumhuriyeti Arap Birliği’ne kabul
etkinin dikkatle izlenmesi gerek.
güvenliği çok önemli. Rüzgâr, artırmamız ve halihazırda büyük kaygıları olan kişiler ve gruplar
edilmişti. BM Güvenlik Konseyi de
Çevresel etkinin azaltılmasına yönelik
güneş santralları için önemli gelişme gösteren yenilenebilir olabilir; bu kişi ve gruplarla
Türkiye üzerinden Suriye’ye uluslararası
uzman kurum ve kuruluşlarla projeler
bir çaba var. Böylesi bir artış enerjiye daha fazla yönelmemiz gerçekten hassasiyeti olan ve
yardım kararını 12 Temmuz’da altı
üretilmeli. Bağımsız bir yapının izleme
varken, dünyaya örnek olacak gerekiyor. Elimizde yeni bir gelişmeye yönelik çabaları olanları
ay uzattı. Ama artık yardımların
ve raporlama sürecini yürütmesi dağıtılmasında önemli bir fark var zira
hamleler yapma potansiyeline araç var. “Stratejik Çevresel Etki karıştırmak ve aynı potada
‘
BM doğrudan dağıttığı yardımları Esad
önemli. Rehabilitasyon planı da
sahipken hâlâ uluslararası alanda değerlendirmek bizi sorunların
Değerlendirme” diyoruz. Türkiye
rejiminin onayıyla yapabilecek.
kamuoyuyla paylaşılmalı.
da bizi olumsuz gösterecek olan
bu mevzuatı çıkardı. çözümünden uzaklaştıracaktır.
Sedat Ergin bu mutabakatı, “BM
çerçevesindeki bu gelişmenin Esad
rejimine uluslararası alanda ciddi
zemin kazandırdığını söylemek
objektif bir tespit olacaktır” şeklinde
değerlendirmektedir (Hürriyet, 12
Muhalefetin de suçu var
Ağustos 2023). Katılmamak mümkün
değil...
n Meclis Akbelen için toplandı. Ancak çevresel hassasiyeti olan kişi ve konuyu çözmeye çalışmamış ama
Bu gelişmelere dayanarak Erdoğan
sonuç alınamadı, yorumunuz nedir? kurumlardan önce siyasetin bu konuyu konu popülerleşince sahaya giden
ile görüşmeyi Türk ordusunun Suriye’de
Söz konusu maden devlete ait olan sağlıklı şekilde ele alması gerekir. Ancak muhalefetin de burada not edilmesi
kontrol ettiği alandan çekilmesine
ve geçici süreli işletmesi özelleştirilen siyaset alanı bu konuda çok yetersiz, gerek. Çevre sorunları, olay olduktan
bağlamak öküzü arabanın arkasına
Yeniköy ve Kemerköy termik muhalefet partilerinin de çevre, iklim sonra çözülecek sorunlar değildir;
koşmaktır. Zira Türk ordusu bugün
santrallarına kömür sağlamak için ve enerji alanındaki kabiliyeti ve operasyonel ve diyaloğa açık şekilde
karar verilse en az 1-2 yıllık bir süre
açılıyor. 40 yıl önce planlanmış ve liyakati yetersiz. Akbelen, 40 yıl önce çözülebilir. Siyaset alanı verimli
içinde kontrol altında bulundurduğu
bu rezervler olduğu için yapılmış hesaplanmış ve hedef gösterilmiş. Son çalışmayınca toplum ile bürokrasi karşı
alanı devredebilir. Üstelik Adana
santrallar. Bu nedenle şirket isimlerine 10 yıldır da bu konuda hazırlıkların karşıya geliyor ve sorun çözülemiyor.
Mutabakatı’nı genişleten Ankara
odaklanılmasını anlamsız ve kolaycılık yapıldığı biliniyor. Bu konuda siyaset Meclis’i olağanüstü toplantıya çağırmış
Antlaşması bu varlığın psikolojik
olarak görüyoruz. Her yatırım bir siyasi mekanizmasını işletmemiş iktidarla muhalefetin de tam kadro Genel Kurul’a
duyarlılığını azaltmaya el vermektedir.
karardır aynı zamanda. Dolayısıyla ve bürokrasiyle masaya oturup katılmaması oldukça manidar.
Stratejik körlük öldürücüdür...
‘