Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 7 EYLÜL 2022 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER AKP’nin kaderi Esad’ın elinde mi? Suriye devletinin egemenliğini ta- DR. HANDE ORHON ÖZDAĞ Erdoğan yönetimi görüşmeye ve sorunları nımaya zorladı. İktidarını korumak diyalogla çözmeye razı gelse bile Esad’ın tutumu ÖĞRETİM GÖREVLİSİ için MHP ile işbirliği yapmak zo- önemli. Esad’ın önemli kazanımlar elde etmeden runda kalan AKP, Suriye’de de söy- uriye krizi, başından beri Erdoğan’ı güçlendirebilecek bu hamleyi yapmaya lem bazında daha “milliyetçi” daha AKP dış politikasının sınandı- güvenlikçi bir noktaya kaydı. Türkiye Varlık Sğı bir vaka oldu. Varılan nok- yanaşmayacağı da ortada. ta, AKP’nin siyasal çıkarları çerçe- Suriye’yle diyalog vesinde Suriye’nin nasıl araçsallaş- AKP’nin şimdi yine iktidar müca- Fonu’nun tırıldığını bir kez daha gösteriyor. delesi için bir “Suriye” hamlesine Suriye krizi, AKP’nin iktidar müca- ihtiyacı var. “Beka” söylemi ve ku- delesinin görece rahatladığı bir dö- geleceği tuplaşmadan beslenen Erdoğan yö- nemde başladı. Ergenekon, Balyoz netimi olası bir Suriye operasyo- gibi davalarla, Avrasyacı seçkinler nuna bel bağlamış durumda. Ayrı- 31.12.2020 tarihi itibarıyla ve Kemalist muhalefet bastırılmış, ca ekonomik krizin baskısıyla tır- Kürt açılımıyla önemli bir destek Türkiye Varlık Fonu’nun manan sığınmacılar sorunu çer- sağlanmış, 2010’daki anayasa re- 1 trilyon 586 milyar TL kısa çevesinde muhalefetin elini zayıf- ferandumuyla AKP’ye hizmet eden latmak zorunda. Operasyona onay vadeli ve 296 milyar TL uzun önemli değişiklikler yapılmıştı. vermeyen Rusya ve İran ise sorun- AKP, Batı kaynaklı “ılımlı İslam- vadeli olmak üzere toplam ların Esad’la diyalog çerçevesinde cı” ideolojisini hem bölgede hem 1 trilyon 882 milyar TL borcu çözülmesi konusunda ısrarcı. So- de Türkiye’de perçinlemek için Su- bulunmakta. çi Zirvesi’nde Putin’in Erdoğan’a riye krizini önemli bir fırsat ola- Beşşar Esad Tayyip Erdoğan destek vereceğinin sinyalleri ise rak gördü. En önemli destekçile- HASAN ŞÜKRÜ PEREK Erdoğan’ı Esad’la diyaloğa daha da ri ABD, AB ve Ortadoğulu mütte- YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR BAŞDENETÇİ zorladı. Hem iktidar yanlısı kalem- fikleriyle Suriye’yi kendi çıkarla- rını sürdürememesine neden olan Güdümlü iktidar ler hem de bizzat siyasetçiler ka- rı çerçevesinde dizayn etmeye yö- HDP’yi zayıflattı hem de milliyetçi- İncirlik Mutabakatı AKP’nin Tür- ürkiye Varlık Fonu Yönetimi muoyunu böyle bir görüşmeye ha- neldi. Batı’yla ittifak sorunlardan liği yükselterek iktidarını koruya- kiye’deki akıbeti açısından kritik TAnonim Şirketi (TVF), hisseleri- zırlamaya çalışıyor. Ancak görüş- azade değildi. Sorunlar genelde ra- bildi. Dolayısıyla ABD, İncirlik Mu- bir öneme sahipti. Haziran 2015 nin tamamı T.C. Hazine ve Maliye me iddiaları doğrulanmış değil. Zi- dikal cihatçılar ve PYD-YPG konu- tabakatı ile AKP’nin iktidarda kal- seçimlerinde tek başına hükümet sunda tırmanıyordu. Yine de AKP ra Erdoğan yönetimi görüşmeye ve Bakanlığı’na bağlı Özelleştirme İda- masına önemli bir destek verdi. kurma çoğunluğunu kaybeden Er- sorunları diyalogla çözmeye razı iktidarının Kürt açılımının de- 15 Temmuz sonrasında resi Başkanlığı’na ait olmak üzere 50 doğan, yeniden seçim yapılmasını vam ettiği süreçte, YPG lideri Sa- gelse bile Esad’ın tutumu önem- Türkiye’nin siyasal ortamıyla bir- milyon TL sermaye ile 2016 yılında ve tek başına hükümet kurmayı is- lih Müslim kırmızı halıyla karşılan- li. Esad’ın önemli kazanımlar el- likte AKP’nin Suriye politika- kuruldu. Ana sözleşmesinde ise fa- tiyordu. İncirlik Mutabakatı saye- de etmeden Erdoğan’ı güçlendi- dı, Peşmerge’nin Suriye’ye Türki- sı da değişti. Erdoğan, ABD ve aliyet konuları olarak şunlar yer al- sinde ABD’nin onayını alan AKP, ye üzerinden geçmesine izin veril- Avrupa’dan aradığı desteği bula- rebilecek bu hamleyi yapmaya dı: “Sermaye piyasalarında araç çeşit- terör örgütü PKK’ye operasyon dü- di. ABD ile Şubat 2015’te eğit-donat mazken İran ve Rusya’dan destek yanaşmayacağı da ortada. Yok- liliği ve derinliğine katkı sağlanma- zenleyerek hem 7 Haziran’da ba- anlaşması ve Temmuz 2015’te İn- gördü. Bu durum AKP’yi Suriye’de sa bu kez, AKP iktidarının kaderi sı, yurtiçinde kamuya ait varlıkların cirlik Mutabakatı imzalanabildi. rajı geçip AKP’nin tek parti iktida- Rusya ve İran’la işbirliği yapmaya, Esad’ın ellerinde mi? ekonomiye kazandırılması, dış kay- nak temin edilmesi, stratejik ve bü- yük ölçekli yatırımlara iştirak edil- mesi amacı ile Türkiye Varlık Fonu ve bu fona bağlı alt fonların kurulma- sı ve yönetilmesi.” Avatarın kim olduğunu gösterir Amaçlar ise şöyle: - Yapılacak yatırımlarda üretim ve HALİL AKSU gerçek kişiliğimizi ya- NFT çılgınlığı ile başlangıcını za- istihdama destek olunması, şayabiliyoruz. ten gördük. Daha da gelişecek. YÖNETİM DANIŞMANI - Yerli şirketlerin desteklenmesi, Metaverse dünyasın- DİJİTAL DÖNÜŞÜM UZMANI bölgesel ve küresel oyuncu olmaları- Yepyeni bir ekonomi da tümüyle özgün ve nın sağlanması yunlar, sosyal medya ve bugün- modanın en uç noktala- Bu dünyada, tasarımcılar, mi- - Kamunun büyük altyapı projeleri- Olerde artık Metaverse hayatı- marlar ve sanatçılar için sonsuz rından farklı örnekler ne finansman sağlanması ve destek mızın bir parçası haline gelmiş du- olanak bulunuyor. Çünkü herkes görmek mümkün. Hat- olunması rumda. Bu ortamlarda kişinin di- ta insan olmak zorunda bu tasarımları kendisi yapamaya- - Sermaye piyasalarında derinleşme- jital haline avatar deniliyor. Ava- cak; bazı eşyaları, detayları ve dav- da değiliz. Bu zaman- nin artırılmasına yönelik adımlar, tar kelimesinin kaynağı Sanskritçe ranışları hazır kataloglardan seçe- da ve mekânda kalmak olup Hinduizmdeki tanrıların yer- - Arz güvenliğini sağlamak üzere, zorunda da değiliz. Ya- cek ve satın alacak. Örneğin uni- yüzüne indiklerindeki halleridir. Türkiye için hayati önem taşıyan do- corn (tek boynuzlu at) olmak ister- ni farklı gerçek veya Günümüzde ise özellikle Metaver- ğalgaz ve petrol gibi stratejik sektörle- seniz, bunun hazır tasarımını bir- hayal ürünü hayvanlar se dünyasındaki figürümüzdür. re yatırım yapılması. olabileceğimiz gibi, taş kaç kripto para ile satın alabilirsi- Peki, bu figür neye benzeyecek? dünyasının birtakım normları var. devrinden bugüne veya uzaydaki niz. Bu unicorn şahlanabilsin ister- Büyük oranda iki temel yaklaşım Hâlâ bunlar geçerli. Ne kadar mo- Santiago Prensipleri seniz, ki bu ayrı bir davranış özel- bir bilimkurgu senaryosunda da var. Aynı sosyal medyada olduğu gi- dernleşsek de ne kadar özgürleş- TVF’nin dünyadaki benzer kuruluş- olabiliriz. liğidir, bunu da ayrıca almanız ge- bi, genelde çoğu insanların daha for- sek de bazı konularla ilgili önyar- larla uyum sağlaması için uluslara- Metaverse dünyasını aslında ca- rekebilir. Boynuzu da yanar döner mel, iş ortamlarına uygun, daha ku- gılar devam ediyor. Bundan dola- gökkuşağı renklerinde olsun der- rası literatürde “Santiago Prensiple- zip kılan da bu. Yaratıcılığımızı rallara ve normlara uygun davran- yı birtakım resmi ortamlarda, me- çok ciddi geliştirecek. Ayrıca ha- seniz, onu da belki başka bir sanat- ri” olarak bilinen genel kabul görmüş dıkları hesapları var. Bir de içlerin- sela işyerinde, konferanslarda, yallerimizi özgürce yaşama olana- çıdan almanız gerekebilir. prensiplere uyması ve ona göre hare- deki arzuları, fantezileri, hayalle- eğitimlerde veya bunlara benzer Görüldüğü üzere sadece avatar- ğını bize sunacak. Bu da toplum- ri yaşadıkları, sergiledikleri, yansıt- ket etmesi gerekir. Mesela “kamuoyu- ortamlarda daha resmi görüntü- sal gelişimimizi ve çeşitliliğimi- lar dünyası yepyeni bir ekonomi maya çalıştıkları profilleri var. nu bilgilendirme prensibi” kapsamın- ler ve davranışlar sergileyebiliyo- zi zenginleştirebilir. Ayrıca mev- oluşturacaktır. Avatarınız da si- da 2022 Ağustos ayına kadar 2021 yı- Gerçek kişiliğimiz ruz. Ama resmi olmayan ortamlar- zin kişiliğinizi yansıtacaktır. Ay- cut ve yeni kültür-sanat disiplinle- lına ait rapor henüz yayımlanamamış Neden böyle yaparız? Çünkü iş daysa tümüyle ikinci veya aslında rini de geliştirebilir. Bugünlerdeki na ayna söyle bana... ve kamuoyu aydınlatılmamıştır. Ve- ya finans dünyasının amentüsü sayı- lan “şeffaf olma prensibi” işlerlik ka- zanmamıştır. “Demokratik denetim prensibi” kapsamında kamu adına de- netim kanunda yer almasına karşın denetlenen kişi ve kurum ile deneti- mi sorgulayacak kişi ve kurumun ay- nı olması TVF’nin tarafsızlığına ve ob- jektifliğine gölge düşürmektedir. Bu- rada kastedilen yönetici ve personel istihdamından tutun da alım ve sa- tım ile piyasa aktörü olarak bir taraf- tan piyasa düzenleyicisi diğer taraf- tan kârlılığı da esas alan bir denetim işlevidir. Son olarak “fon kaynakları- nın optimal kullanımının üst düzey- de sağlanması prensibi”nin sağlan- ması için öncelikle siyasi etkilerden arındırılmış, sağduyulu, ülke çıkarla- rı bakımından en uygun seviyede bir borçlanma ve kredi ilişkilerinin dü- zenlenmesi gereklidir. Öngörülemez borç 31.12.2020 tarihi itibarıyla Türki- ye Varlık Fonu’nun 1 triyon 586 mil- yar TL kısa vadeli ve 296 milyar TL uzun vadeli olmak üzere toplam 1 tril- yon 882 milyar TL borcu bulunmak- tadır. TVF’nin kurulduğu 2016 yılın- dan 2020 yılının sonuna kadar orta- lama kur üzerinden bir hesap yapıla- cak olursa 350 milyar dolar bir borç- lanmanın yapıldığı ortaya çıkmakta- dır. Ülkemizin genel tablosu ve ger- çekleşen rakamlar göz ününde bulun- durulduğunda bu borcun çevrilmesi- nin hayli güç olduğu ortadadır. Ayrı- ca, döviz karşılığı borcun, genel borç toplamı içindeki oranını bilemiyoruz. Ne yazık ki 2022 yılının ortalarındaki kurun seyri ve borç aleyhine bir tab- lo oluşturulmasıyla buradan kaynak- lanan kur farkı yükünün de oldukça fazla olacağı kesin görülmektedir.