Catalog

27 HAZİRAN 2022 PAZARTESİ KÜLTÜR 13 DÜNYACA ÜNLÜ PIYANIST FAZIL SAY ILE MÜZIĞINI VE YENI PROJELERINI KONUŞTUK y Müziğe adanmış bir ha at Fazıl Say: Ben kendimin  eleştirmeniyim, kendimin  Ece 2 YILDA 20’YE VARAN ESER dinleyicisiyim, konserlerde  Dağıstan Say’ın benim için nerede değil,  n Elbette çok çalışkan bir besteci ve objektifinden piyaniste sorulması zor bir soru: Yeni nasıl çaldığım önemlidir. Bu  Fazıl Say çalışmalarınız, gelecek konserleriniz, ye- Munzur bakımdan her zaman için  ni projeleriniz... kıyısında. ilham kaynağım müziğim ve  Tabii pandemide iki yılda çok sayıda bes- telediğim 20’ye varan eserim oldu. Bunla- hayatın akışı oldu. rın ilk seslendirilişleri oluyor. Neredeyse 2 - 3 ayda bir yeni bir prömiyer ile karşı karşı- ünyaca ünlü piyanist Fazıl Say, yayım. Yurtdışında olsun, yurtiçinde olsun üreten ve durmadan çalışan bir eserler yeni yolculuklara çıkıyor. Büyük bir SAY VAKFI Dmüzisyen. Ülkenin dertleriy- çoğalma oluyor benim besteciliğimde de; le yakından ilgilenen Say, rahatsız- böyle devam edecek. KURULACAK Önümüzde “5. Senfoni”nin Bremen’de lık duyduğu her konuyu sosyal medya prömiyeri var. “6. Senfoni” de 2023 yılında hesabından dile getiren cesur, yürek- n Babanız Ahmet Say'ın kitapla- Borusan Orkestrası (BİFO) ile beraber ses rı başta olmak üzere, kendi eserleri- li bir müzisyen. Doğanın bulacak. Onun teması da; “Cumhuriyetimi- nize de sahip çıkmak üzere; kısa bir korunması için önce Kaz zin 100. yılı”... Şimdilik bunları söyleyebilirim. süre önce Say Vakfı'nı kuracağını- Dağları’nda sonra Tunceli Aklımda daha çok şey var ama, onları biraz zı söylediniz. Hangi aşamadasınız ve Ovacık’ta konser veren sa- da projeler oluştukça konuşuruz. bu konuda neler düşünüyorsunuz? natçının yeni hedefi Ağrı Aslında yıllardır bize sorulan, bana tek- ÖZNUR ve Nemrut Dağı. lif edilen, düşünülen çok insanın olmasını OĞRAŞ ÇOLAK Fazıl Say ile ülkenin, istediği bir şeydir bu vakıf... Babamın ve- müziğin dertlerini, yeni fatından sonra tabii ki ben de bunu cid- projelerini ve hayallerini konuştuk. di olarak düşünmeye başladım; bir “Say n Sorularımıza ilk, Tunceli Ovacık'ta,  Vakfı”... Bütün Say ailesinin toplam eser- Munzur Nehri'nin kenarında doğanın  lerini derleyen, toplayan, koruyan, muha- faza eden, Türkiye ve dünyaya tanıtan... korunması için verdiğiniz konser ile  Babamın müzik üzerine yazdığı yayınla- başlamak isteriz. Bir müzisyen için  rı yanında edebiyat eserleri, benim ede- en büyük mutluluk, birbirinden fark- biyata yönelik tüm kayıt ve bestelerimle lı birçok insanı tek bir amaç için, mü- yazmış olduğum kitaplarımla büyük bir zik için bir araya getirmektir herhal- külliyat çıkıyor ortaya tabii ki.. de diye düşünüyorum, üstelik bu bu- Bunun yanı sıra çok yapmak istedi- luşma bir konser salonunda değildi.  ğim bir şey de Türkiye’deki genç yete- Siz o kadar çok yüreğin bir araya gel- neklere, kendi adıma da da sahip çık- BEN BIR MÜZIK ANLATICISIYIM mesini nasıl değerlendiriyorsunuz, ne  mak. Bir festivalle belki şekillendirmek hissettirdi size o gün? ları Sonatı”, “Şahmeran”, “Anka Kuşu”, “Na- bölümü, Türkiye’ye ne kadar çok hizmet veya birkaç festivalle Türkiye’nin bazı n Opus sıra numarasının 100’ü aştığı bir zım”, “Aşık Veysel”, “Hayyam”, “Hezarfen” gi- sağlamış, eşsiz şeyler yaratmış. Nejat Ecza- yerlerinde yapacağımız etkinlikler ola- Munzur, Ovacık konseri, bunlar öze- büyük emek; Fazıl Say müziği... Fikret Ot- bi ve hatta Atatürk‘ü anlattığım “Yürüyen cıbaşı, Şarık Tara gibi ülkemizin kültür sanat bilir. Özel geceler veya belki beş - on yıl likle doğayı koruma, doğaya sahip çıkma yam, Ahmet Say, Yaşar Kemal, Yıldız Kenter, Köşk” ve “Şükran Türküsü” gibi besteledi- hayatına katkıları olan insanları da unutma- sonra bir piyano yarışması eklenebilir. Türkan Saylan, Nejat Eczacıbaşı, Şarık Tara, konserleridir. Kaz Dağları'nda da ama- ğim 30-40 şairin şiirleri gibi... Hepsinde mü- dan... Yıldız Kenter hocamız gibi, oyuncu Çünkü biliyorsunuz dünyada artık be- Tarık Akan; birbirinden değerli çalışmalara cımız buydu ve oldukça önemli bir şey zik, bir hikâye anlatmaya başlar. Çok sayı- Tarık Akan gibi ve tabii ki Türkan Saylan ho- nim ismim Türk piyanist olarak hem de imza atmış ve çok önemli, öncü isimler... başardığımızı düşünüyorum. Ovacık'ta- da da insan anlattığım vardır. Dolayısıyla da camız gibi... Bu bakımdan “Portreler”in aslın- marka olarak en üst düzeyde şekillen- Onların aydınlığı, bizler için tükenmeyecek ki asıl amaç da buydu. Tabii bunu yapar- bu; benim beş yaşından beri olan yetene- da ilginç de bir proje olduğunu, çünkü bu bir yol göstericilik... Seçtiğiniz bu isimlerin miş durumda. Piyano yarışmasının beş ken insanlarla beraber dayanışma içinde ğim, Mithat Fenmen’in bana öğrettikleri: tarz bir projenin çok fazla olmadığını düşü- size, müziğinize yansıyan yönlerini, sizde- - on yıl sonra Say Vakfı’nın kontrolün- olmak doğa ile ve doğayı koruyanlarla Doğaçlamacılık ve müzikle kendini ifade et- nüyorum. Ben insan portrelerinin müzikle ki önemini paylaşır mısınız? de gerçekleşmesinin dünya çapında da mek, müzikle şükran duymak... Müzikle bize anlatıldığı insanların da konserlerde ilgisini dayanışma... Ortaya çıkan sonuç aslın- “Portreler” özgün bir proje olarak geliş- büyük yankı uyandıracağını ve dünyada bir şeyler katan; Türkiye’nin aydınlık, değer- çektiğini düşünüyorum. Çünkü her bölüm- ti. Geçtiğimiz sonbaharda kafamda oluş- da yaşamakla dayanışma oluyor. Hatta genç piyanistlerin de ilgi odağı olacağı- li insanlarına bir şükran hediyesi müzikle ge- den önce o insanı tekrar hatırlatıyoruz. Bel- maya başladı. Ben bir müzik anlatıcısıyım. nı düşünüyorum. Bunların hepsi şu an- yaşatmakla dayanışma oluyor ki yaşat- ri iade etmek... Müzikle bunu yapmak, çün- ki 30 - 40 yıl sonra bambaşka nesiller, mü- Sonuçta yorumcu olarak da anlatıcıyım, da düşünce aşamasında, bunların şe- makla dayanışma bir erdemdir. Ben bu kü benim yapabileceğim en iyi şey bu... Bu- zikler çalındığında, tekrar onları hatırlama besteci olarak da... Aslında bütün eserle- killenmesi 2023-2024 yıllarını bulacak- 20 - 30 bin kişilik kitlesel konserlerin ba- nun için de Yaşar Kemal bana romanından fırsatı bulacak. Bize biraz da onları ölümsüz- rimde hikâyelerdir bütün olay. “İstanbul tır. Vakfın açılışı, çalışmaya başlaması na sadece bir sanatçı olarak değil, insan Senfonisi”nden tutun, “Mezopotamya”, ne kadar çok şey kattı. Fikret Otyam da re- leştirecektir. İnşallah insanlar da sever bu ve bize gelecek desteklerin durumuna olarak da çok şey öğreteceğini düşünü- “Truva”ya kadar, “4 Şehir Sonatı”, “Kaz Dağ- simleriyle, yazılarıyla... Babam Ahmet Say müzik eserlerini... göre nasıl yapacağımızı şekillendirece- yorum, dolayısıyla her yıl, ülkemizi se- ğiz diye düşünüyorum. Şu anda her şey viyoruz ve doğasını korumak istiyoruz, düşünce aşamasında ama kendi adı- büyük derdi, sorunu sizce nedir? insanlarla ilgili de farkındalıklar yarat- ma düşünce aşamasında olan her şeyin Türkiye'de o kadar çok dalda müzis- mak istiyoruz. Mesela bir Ağrı Dağı'na olacağını bildiğim için ciddi bir şeyin yenimiz var ki, klasikte, halk müziğin- bir Nemrut Dağı'na, konserler için git- geleceğini buradan söylemek isterim. de, pop müzikte, rock müzikte ve hep- meyi planlıyorum 2023 yılında. sinin ayrı dertleri olacaktır. Ama şunu rekiyor diye düşündüm. Herkesin elin- söyleyebilirim. Batı müziği tabii ki te- ‘Tuncelililer aydın insanlar’ den tutması gereken müzikte eğitim mel öğelerin de müziği olduğu için en Tuncelililer özel, aydın insanlar. Be- sorunsalımız var. Çok iyi hocalara ihti- çok öğrenilmesi gereken, eğitiminin nim yurtdışında tanıştığım Tunceli ve yacımız var. Evet tabii genç yetenekle- en iyi olması gereken daldır. Batı mü- Dersimli de diyebiliriz, konserlere gelen re de ihtiyacımız var ama onları da ye- ziğinin kurallarını, armonisini, enstrü- insanlardır. Tuncelili, ülkenin en çok ki- tiştiren hocalara ihtiyacımız var. mantasyonunu iyi öğrenmek... Enstrü- tap okuyan şehirlerinden biri... Harika man çalmayı öğrenmiş biri, diğer dal- doğası olan inanılmaz güzel o Munzur Türkiye’nin en büyük larda rahatlıkla müzik yapıyor. Caz Nehri'nin aktığı vadiler, uçurumlar do- derdi eğitim ideolojisi... da, rock da yapar. İyi bir klasik mü- layısıyla ben onların o bölgeyi sevmele- n Peki ya Türkiye'nin en büyük  zikçi, iyi bir eğitim almak zorundadır. rini çok iyi anlıyorum. Ne kadar kalpten derdi, sorunu nedir sizce? Bütün sorunların eğitimde başladığını âşık olduklarını şehirlerine çok iyi anlı- Türkiye'nin derdi bahsettiğim eğitim düşünüyorum. Eğitimdeki sorunların yorum ve bunu hissettim. Konserlerimin killendirmekti. Bunu ‘BABAMIN yaptığım bir şey oldu- ideolojisi, müzikte... Neden bahsediyor- da eğitim ideolojisinden kaynaklandı- bir sanatçı olarak hayatıma katkısı çok bütün dünyaya ka- ğu için ben prose- sak aslında, hayatta da o. Ben Türkiye'nin ğını düşünüyorum. Ben şanslı bir nes- büyük. Biraz da müzik, hem Tokyo'da ça- bul ettirmiş du- dür gereği olduğu- genel durumuna yani ekonomi politika- KİTAPLARI’ lin insanıyım. 1980'ler, Ankara Dev- lınsın hem New York'ta hem İstanbul'da n Babanız müzik yazarı Ahmet Say’ın rumdayız ve çok nu düşünüp yor- larına, dış siyasetine, kültür siyasetine let Konservatuvarı, benim hocalarım; ama bunu Kaz Dağları'nda, Munzur'da çok değerli kitaplarından biri olan “Müzik büyük bir ta- gunluk payı- yansıdığını düşünüyorum. İnsan doğa- gerçekten üstün yetenekli hocalarmış. çalabilmek, çok istiyordum... Sözlüğü” basıldı. Sözlüğün hazırlanma lep artışı oldu- nı azaltmış bir nın sosyal bir öğesi, bir varlığıdır do- Mithat Fenmen, Kamuran Gündemir aşaması ve içeriğinden, sizin için bu baskının ğunu düşünü- insanım ken- ğa ile birlikte olan. İşte bizim ideoloji- gibi hocalar vardı. İnanır mısınız haf- ‘Anadolu’da ne ifade ettiğinden bahseder misiniz? yorum. Kon- di psikolojim- mizdeki gerçekliklerle bunun eğitime tada yedi saat piyano dersi alıyordum. Babamın kitaplarının müzikolog Ersin Antep’in konserler vermeli...’ ser sayısı ve de. Müziği de yansıması, bunun küçüklükten itiba- Her gün iki saat, haftada 10 saat kom- katkılarıyla yeni baskıları geliyor ve bunlara çok 90'larda verdiğim röportajlara bakar- konserlerin sevindiğimi söylemeliyim. Babam kitaplarının bir içtenlikle bü- ren olmasıyla olabilir. pozisyon, teori dersi alıyorduk. sanız aslında, “Bir kamyona piyanoyu kısmını 2006 yılında biraz revizyondan geçirmişti. dolulukların- yük bir içsel “Klasik müzik halka hitap etmiyor” de- Mesela geçenlerde Eskişehir'den koyup Anadolu'nun köylerinde, kasa- Yıl 2022 eklemeler yapılacaktır. “Müzik Ansiklope- da, dünya- kuvvetle yap- diler yıllarca... İşte görüyoruz; Ovacık'ta bir arkadaşım bana telefon etti. “Şöy- balarında konserler vermeli” gibi açık- disi” olsun, diğer tüm müzik kitapları olsun en iyi nın her yerin- mak zaten ge- 30 bin kişi geliyor konsere, hani hitap et- le bir sorum var sana” dedi. “Sen mü- lamalarım var. Bunlar biraz babamdan şekilde yeniden öğrencilerin, tüm müziksever- de tabii bu be- rektiği için ve miyordu? Hitap ediyor; (dinleyicilere) na- ziği nasıl analiz ediyorsun. Renkli ka- lerin, müzik öğrencilerinin hizmetine sunula- öğrendiğim şeylerdir benim, babam ger- ni çok mutlu zaten nerede sıl götüreceğimizi bilirsek, nasıl bir komü- lemler falan koyuyorsun sosyal med- caktır. Ben halkımıza bunun çok gerekli oldu- çek bir Türk aydını ve Aydınlanmacısı- ediyor. Azim- hangi konserde nikasyon, nasıl bir diyalog kuracağımızı, ğunu düşünüyorum. Çok önemli bir eksiği yaya da. Bu nedir bize öğretsene” de- dır ve oğlunu da bu şekilde yetiştirmiş- li bir şekilde ça- kapattığını düşünüyorum, bu kitapların çalarsak çalalım nerede buluşacağımızı anlarsak, onlar da di. “Benim öyle bir gün gelip bir mas- tir. Bunlar birbirlerine bağlı unsurlar- ve yeni revize edilmiş haliyle de çok lışmaya devam et- her zamankinden bizi anlar. Biz onlara dokunmak istersek terclass yapmamla olacak bir şey değil dır diye düşünüyorum. Bu hayallerim büyük yarar sağlayacaktır. Ta- mek gerekli. Uzun iyi çalmak çabasın- onlar da bize dokunmak ister. Bu haya- dostum” dedim. Biz buna 6-7 yılımızı benim ama bu dediklerim gerçekleşi- bii ki biz bunun arkasında bir yoldur, yalnız gi- dayım. Ben kendimin tın tüm diğer dallarına da yansıyan şey- verdik. Haftada 10 saatten bahsediyo- yor, sözümü de tutuyorum; her yıl da olacağız. dilen bir yoldur. Her eleştirmeniyim, kendi- lerin başındadır. Benim çok üzüldüğüm rum. Renklerle müziğin ne anlattığını tutmaya devam edeceğim. akşam filanca orkestranın min dinleyicisiyim, konser- konu tabii büyük bir beyin göçü oluyor not etmeniz; bunlar çok kültür gerekti- önünde, filanca dünyanın meş- lerde benim için nerede değil, Türkiye'den ve özellikle doktorlardan, ren ve çok fazla temel bilgi gerektiren ‘Uzun ve yalnız hur salonunda veya Türkiye'de ya da nasıl çaldığım önemlidir. Bu bakım- büyük bir beyin göçü... Türkiye'nin çok şeyler. “Ben öyle uzaydan UFO gel- gidilen bir yol’ Ovacık'ta konserlerimiz oluyor bu yo- dan her zaman için ilham kaynağım aleyhine... Bizim bu zeki, yetenekli, ça- miş gibi size açıkçası öğretemem” de- n Müziğinizle ülkemizi temsil edi- rucu diyorsunuz, bu hayat... Uçağa bi- müziğim ve hayatın akışı oldu. lışkan ve iyi eğitimli insanlara çok ihti- dim. Açıkçası o an aslında Türkiye'de yorsunuz ve dünyanın birçok yerin- nip otellerde kalmak aslında 30 yıldır n Ülkemizdeki müzisyenlerin en  yacımızın olduğu bir dönemdeyiz. ne kadar daha çok emekçi eğitimci ge- de konser veriyorsunuz. Uzun yolcu- luklar yapıyorsunuz, farklı ülkeler- de her dilden, inançtan, gelenekten  gelen insanların ve müzikseverlerin  n Çok değil birkaç gün önce ‘Dün- di. Klasik müzik dinleyicisinde, psikolojik hayatına dokunuyorsunuz. Her ver- ‘HEPİMİZ İÇİN ZORDU’ ya Müzik Günü’ydü ve gazetemiz de olarak yaşlı seyircilerimizde azalma his- diğiniz konser, sağladığı karşılaşma- ‘Müzik Yaşatır’ sloganını okurlarımız- sediyoruz. Daha doğrusu salonlar ve or- larla size yeni tecrübeler ve bilgiler  la paylaştık. Bugünün haberini, “103 kestralar abonman sayısının azlığından vermedikleri halde veya online konserler da kendim yüzden fazla genç müzisye- edindiriyor, belki yeni duygular ek- müzisyen pandemide intihar etti” diye vererek aldılar. Birikimi olan müzisyen- ne yardımcı olmayı denedim. Ama sonuç- şikâyet ediyordu. Bunun da gelecek eylül liyor. Peki tüm bunlar yeni bestelere  verdik. Sizin bu konuda düşünceleriniz ayından itibaren yani bir sonraki sezon- ler için de pandemi yaşamsal bir sorun ta iki yıl süren bir şeyde çok daha iyi bir de ilham oluyor mu? ve söyleyecekleriniz bizim için önemli! oluşturmadı ama tabii ki günbegün yaşa- yardım gerekiyordu devlet tarafından, bu dan itibaren düzeleceğini, herkesin döne- Bir piyanist olarak artık hemen he- Neler ifade etmek istersiniz? ceğini düşünüyorum. Bu şimdilik psikolo- yanlar için çok büyük bir depresyondu ve durum zor oldu hepimiz için. Günümüzde men her konserimde besteci olarak da Korona salgını, kültür sanat hayatı çok büyük bir zorluktu. Burada dediğiniz konserler artık normal haliyle devam edi- jik korku. Şu an dünyanın birçok ülkesin- için iki yıllık bir tamamen durma anlamı- de her şey üç aşağı beş yukarı düzelmiş varım, kendi bestelerimi de yeni yaz- gibi ben de çok üzülerek öğrendim ha- yor. Biliyorsunuz geçtiğimiz kış ayların- na geldi. Avrupa’da ve Türkiye’de kadro- yatına son veren gençleri, yoklukta, zor- da yüzde elli oturmalı olarak devam et- durumda. Çok üzüldük yani hayatına son dıklarımı da ve klasik müzik dağarcı- lu olan müzisyenler için büyük bir sorun verenlere, zorluk çekenlere pandemi bo- luklarda... Çok üzüldüğümüz bir konu- tik. Ama nisan ayından itibaren herkes ğımdan eserler de çalıyorum. Aslında oluşmadı. Onlar aylık maaşlarını konser dur. Pandeminin daha birinci-ikinci ayın- üçüncü aşısını da olduktan sonra düzel- yunca bizi yıpratan bir konuydu. 1990'lardan beri benim istediğim pi- yanist - besteci olarak konserlerimi şe- Fazıl Say babası Ahmet Say’la.