Catalog

27 HAZİRAN 2022 PAZARTESİ EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Yüksek elektrik ve doğalgaz faturaları, her gün artan maliyetler işletmeleri vurdu KAPANMALAR ÇIĞ GİBİ y y y g İflas dal ası a ılı or Seçimlere giderken İcra dairelerinde icra ve iflas dosyası sayısı 24 milyona ‘iki mesele’ dayanırken bu yılın ilk beş ayında 47 bin, son 17.5 yılda ise 2 eçimler gündeme yerleşti. Cumhur- milyon 145 bin esnaf kepenk indirdi. başkanı çok sertleşti. “Sen çıraksın. SÖnce haddini bil” diyor; “hükümet” konomik krizin faturası ağır- kalma süresi de kısaldı. İki yılı dol- yerine “İktidarımız” diyor; “iktidarın kapı- laşıyor. Binlerce şirket kapı- durmadan kapanan esnaf sayısı ar- sından içeri bile giremezler” derken “ik- Eya kilit vururken borçla ayak- tıyor. Aynı dükkân 10 kere devredi- tidarı” mekânlaştırıyor; “Bu kardeşinize ta kalmaya çalışanlar ise aldıkları liyor. Her gün devren kiralık ve satı- saldırmak Türkiye’ye saldırmaktır” derken kredileri ödeyememe riskiyle karşı lık lokanta, bakkal sayısı artıyor. Kü- kendi bedeniyle özdeşleştiriyor. O sıra- karşıya. Uzmanlara göre 2022 yılı çük ve orta ölçekli işletmelerde (KO- da, yeni bir yasa, medyayı, kültür ve sa- natı, ağır sansür ve cezalandırma rejimi yoksullukla tarihe geçecek. Bİ) ise borç miktarı artıyor. Gemiyi altına alıyor. Muhalefetin elinden konuş- Batık kredi miktarı 161 yüzdürmek için borca sarılan binler- maktan başka bir şey gelmiyor. milyar TL’ye dayanırken ce işletme borcunu döndüremediği Bu süreci izlerken Yahudi kara mizahı- UYAP verilerine göre, ic- için batıyor. Batık KOBİ kredisi mik- nın parlak örneklerinden, “iki mesele var” ra dairelerindeki icra ve tarı Nisan 2022 itibarıyla 62 milyar fıkrasını anımsıyorum: Ya rejim seçimle- iflas dosya sayısı ise bu- 407 milyon TL’ye çıktı. Takipteki KO- ri yaptırmayacak ya da seçimler yapıla- ŞEHRIBAN gün itibarıyla 23 milyon Bİ sayısı ise 300 bine dayandı. cak. Yaptırmazsa, muhalefet, artık “miş” KIRAÇ 779 bine çıktı. Bu yılın gibi yapmayı bırakıp durumla yüzleşecek. 160 milyar TL takipte Seçimler yapılırsa iki mesele var: Ya rejim ilk beş ayında kapanan esnaf sayısı seçimleri çalacak ya da kaybedecek. Ça- BDDK verilerine göre, bankacılık geçen yılın aynı dönemine göre yüz- larsa kaos. Rejim seçimleri kaybederse iki sektöründe Nisan 2022 itibarıyla ba- de 18 artışla 47 bin 128’e fırladı. mesele var: Ya gitmem diye tutturacak. O tık kredi miktarı 160 milyar 782 mil- zaman kaos. Ya da altı partili ittifak yeni 10 kez devrediliyor yon TL’yi aşıyor. Geçen yıl aynı dö- hükümeti kuracak. O zaman... Güncel bir Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Kon- nemde bu miktar 148 milyar 203 mil- örnek üzerinden anlatmaya çalışayım. federasyonu (TESK) verilerine göre yon TL civarındaydı. son 17.5 yılda iflas eden esnaf sayısı 2021 Nisan döneminde toplam KO- ‘Fauda’ FIRMALAR ZORA GIRECEK ise 2 milyon 144 bin 766’ya yükseldi. Bİ kredileri 881 milyar 923 milyon Geçen hafta, “kaos” anlamına ge- Türkiye’de 2.5 milyon esnaf var. TL iken bu rakam bu yılın nisan dö- len bu kavram İsrail medyasında gün- demdeydi ama, ünlü dizinin 4. sezonu- zmanlara göre bu yıl yoksulluk ve sal durumunu kendisinin de tam kes- Bunlardan her birinde üç kişi çalı- neminde 1 trilyon 344 milyar 971 na değil yeni siyasi duruma ilişkin olarak. Uiflas yılı olarak tarihe geçecek. tiremediğini söylemek yanlış olmaya- şıyor. Esnaf direkt 7 milyon 500 bin milyon TL’ye yükseldi. Toplam KO- İsrail’de, Likud başkanı Netanyahu’dan Resmi enflasyon bile yakın zaman- cak. Firmalar ürün fiyatlamalarını bile kişiye istihdam sağlıyor. Ancak her Bİ niteliğindeki müşteri sayısı da ay- kurtulmak için kurulan sekiz partili koa- da üç haneye çıkacak. Yine uzman- belirsiz ortamda bilinçli yapamıyor. Bu gün gelen zamlar, enerji fiyatların- nı dönemde 4 milyon 993 bin 275 ki- lisyonun “Değişim Hükümeti” birinci yı- lara göre yaşadığımız yüksek enflas- faktörlerle bir süre sonra pek çok fir- daki fahiş artışlar nedeniyle iş ya- şiden 5 milyon 607 bin 467 yüksel- lını tamamladıktan bir hafta sonra dağıl- yon döneminde firmaların finansal ola- manın yaşadığımız ekonomik ortam- pamaz konuma gelen binlerce esnaf di. Bu müşterilerin 4 milyon 83 bin dı. Şimdi ülke dört yılda 5. kez seçimlere rak ne durumda olduğu henüz tam bi- da farkında bile olmadan zor duruma işi bırakmak zorunda kalıyor. Esna- 604 tanesi mikro işletme niteliğinde- gidecek. Netanyahu’nun liderlik ettiği ırk- linmiyor. Hatta çoğu firmanın finan- düşmesi kaçınılmaz olacak. fın ekonomik krizle birlikte ayakta ki müşterilerden oluşuyor. çı, milliyetçi, dinci blokun, “fauda” paha- sına seçimlerden yeni hükümeti kuracak biçimde çıkma olasılığı yüksek. Son yıllarda, Netanyahu’nun başını çek- tiği siyasi blok, “Din ve Faşizm” yazım- ‘BDDK’ ihracatçıyı da işaret ettiğim gibi, Filistinlilerin yanı sı- Tahsilat riski ’çok yüksek’ ra, kadın haklarını, LGBTQ bireyleri hedef sıkıntıya sokacak alarak saldırganlaşıyordu. Netanyahu ko- alisyonu çöktü ve hemen ardından yapı- ürkiye Genç İş İnsanları Derneği llianz Trade tarafından, 49 ülke için borç tahsilatı riskinin “çok yüksek” ol- lan seçimlerden sonra, haziran ayında iki T(TÜGİAD) Genel Başkanı Nilüfer Çe- Ahazırlanan “Tahsilat Zorluğu Sko- duğu ülkeler arasında ve 49 ülke ara- sağ, iki sol, bir merkez parti, Arap Birli- vikel, sanayicinin tüm olumsuz geliş- ru Raporu”nun güncel sonuçları Türki- sında 56 puanla 13. sırada. Raporda ği Partisini de yanlarına alarak bir koalis- melere rağmen üretim heyecanı ve ih- ye’deki sıkıntılara da atıf yaptı. Türkiye ile ilgili değerlendirmede şu yon hükümeti kurmayı başardılar. İlk kez racatı artırma çabasını sürdürdüğünü Toplam GSYH’leri küresel vurgular dikkat çekti: Melih Durmuş Nilüfer Çevikel Arap temsilciler hükümete ortak oluyor, belirterek “Ekonomik kriz dünyada bir- GSYH’nin yüzde 90 ve top- LGBT, kadın hareketi de temsil ediliyordu. ğı sınırı getirmesi oldu. Birçok etkenler- çok ülkeyi etkiliyor ancak, başta yük- lam ticaretleri küresel ti- Hukuk vurgusu Ülkedeki demokrasiden, barıştan ya- den ötürü zaten sıkıntıda olan ihracatçı sek enerji maliyetleri olmak üzere sa- caretin yüzde 85’ini tem- “Son yıllarda ödenmemiş na kesim yıllar sonra bir umut ışığı sezi- firmalar bu karardan olumsuz etkilene- nayicinin çözüm beklediği sorunlara sil eden 49 ülkenin yer al- alacakların değeri önemli öl- yordu. Buna karşılık, yolsuzluk suçlama- cekler. Çünkü, ihracat yapabilmek için bir an önce el atılmalı” dedi. dığı rapora göre, İsveç, Al- çüde arttı. Hukukun üstün- sıyla yargılanan Netanyahu, hapse düş- aramalı kullanan firmalar mecburen dö- “Geleneksel Ege Buluşmaları”nda TÜ- manya ve Finlandiya borç lüğü algısı orta düzeyde ve me korkusuyla koalisyondaki partileri viz bulundurmak zorunda. Günümüzde GİAD Ege Şubesi Başkanı Melih Se- tahsilatının en kolay ol- yasal yollardan ödeme alma “teröristleri destekleyenlerle” (Arap Bir- işletme sermayesi kullanan ya da ihra- bastien Durmuş’la birlikte medya men- duğu ülkelerin ilk sıraları- şansı eskiye göre daha düşük.” liği Partisi) işbirliği yapmakla suçluyor, cat için TL kredi kullanmadan iş yapan suplarının soruların yanıtlayan Çevikel, da yer alıyor. Örneğin, bu alan- Raporu yorumlayan Allianz Trade Yahudi toplumu içindeki seküler dinci şirket sayısı çok az. Alınan bu karar ise ekonomi yönetiminin ise enflasyon ve da İsveç ve Almanya’nın notu 30, İflas Araştırmaları Baş analisti Maxime kutuplaşmasını derinleştirmeye, Filistin firmalara neredeyse döviz alımını ya- döviz kurlarındaki dalgalanmayı kont- Finlandiya’nın notu 32 puan olarak he- Lemerle ise “Ülkelerde tahsilat zorluğu- sorununun gerginliği artırarak güvenlik saklar nitelikte. Bugün ortalama bir dai- rol altına alabilmek için bir dizi uygula- saplandı. Borç tahsilatının en zor oldu- nun sıkıntılı olduğu alanlar var. Örneğin, kaygılarını artırmaya çalışıyordu. re fiyatının 2-3 milyon TL olduğu ortam- mayı yürürlüğe koyduğunu anımsatarak ğu ülkelerin başında ise 91 puanla Su- yerel ödeme alışkanlıkları her ülke için “Değişim hükümeti” ise topluma, da, 15 milyon TL sınırlama getirilmesi şöyle devam etti: “Son olarak BDDK’nin udi Arabistan ve Malezya ile 78 puan- zorluk yaratsa da özellikle Ortadoğu’da Netanyahu’dan kurtulmanın ötesin- ise ayrı konu.” l Ekonomi Servisi TL ticari kredi kullanımı için döviz varlı- la Birleşik Arap Emirlikleri var. Türkiye dikkat çekiyor” dedi. l Ekonomi Servisi de bir vizyon sunamıyordu. Koalisyo- nun, “Netanyahu’nun dizi dibinde ye- tiştiği” söylenen, dinci lideri Bennet, Netanyahu’nun geri gelmesini önleye- Covid-19 önlemleri kaldırılırken ‘güvenli turizm sertifikası’ hâlâ zorunlu cek yasal adımı atmıyordu. Koalisyon partileri arasındaki ideolo- jik farklar “değişim hükümeti” kurulduktan sonra etkilerini göstermeye, ideolojik açı- dan oldukça homojen Netanyahu bloku- nun baskıları altında derinleşmeye, koalis- Turizmcinin ‘salgın’ isyanı yon içindeki sağ partilerin temsilcileri de sık sık bağımsız davranmaya başladılar. ALI CAN POLAT le dolu olduğunu söyleyen Bodrum ayda bir yapılacak denetimlerde de- Geçtiğimiz nisanda koalisyon grup baş- Profesyonel Otel Yöneticileri Derne- netim masraflarını da cebinden kar- TZOB’DAN ÇKS ÇAĞRISI kanı Silman gruptan, “daha milliyetçi, üresel Covid-19 salgınının ba- ği Başkanı Serdar Karcılıoğlu, Kül- şılayacak. Bir de bu denetim firma- daha Yahudi, daha Siyonist bir hükü- Kşından bu yana zor günler geçi- tür ve Turizm Bakanlığı’nın kararı- larından bazılarının hijyen ürünleri met gerekiyor” diyerek ayrıldı. Kulisler- Kayıtlar için son ren turizm sektöründe de normalleş- de, gelecek bir Netanyahu hükümetinde na tepki göstererek şöyle konuştu: de var. Bizler resmi olarak olmasa gün 30 Haziran me adımları hızla atıldı. yerini güvenceye aldığı konuşuluyordu. da fiili olarak da o firma ürünlerini Fazla uzatmayalım, koalisyonun lider- Örneğin 17 Haziran’da Kültür ve 1500-2 bin 500 TL almak zorunda kalıyoruz.” ürkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel leri Bennet ve Lapid, güvensizlik oyuy- Turizm Bakanlığı tarafından turizm “Ankara’da masa başında alı- Zorunluluğun 30 oda altındaki te- TBaşkanı Şemsi Bayraktar, dün bir açıkla- la devrilip, seçime kadar başbakanlığı tesislerine gönderilen bir genelge- nan kriterler ile önceden belirlen- sisler için kalktığını hatırlatan Türki- ma yaparak çiftçi kayıt sistemine (ÇKS) baş- Netanyahu’ya bırakmamak için meclisi da- de birçok pandemi önleminin kaldı- miş birkaç yandaş denetim firma- ye Küçük Otelciler Birliği Başkanı Er- vuruların 30 Haziran’da sona ereceğini be- ğıtıp erken seçime gideceklerini açıkladılar. rıldığı ve esnetildiği belir- sına para kazandırmak dışında hiç- lirtti. Bayraktar şu hatırlatmayı yaptı: “Çiftçi- tan Ustaoğlu ise, “Bu da anlamsız ol- Şimdi, “Millet ittifakı” hükümeti kurun- tildi. Ancak Güvenli Tu- bir işlevi olmayan bu sertifikanın lerimizin tarımsal faaliyetini sürdürmesinde du yani biz temiziz onlar değilmiş gi- ca, iki mesele var diye devam edersek... Ya katkısı olan destekleri alabilmesi ve diğer rizm sertifikası 30 ve “değişim hükümeti” gerçek bir reform prog- hâlâ zorunlu tutulmasını anlayamı- bi anlaşıldı. Bir standart olmalı yani ramı uygulamaya başlar ya da ideolojik, si- avantajlardan faydalanabilmesi için, tarım- üzeri odalı tesisler için yoruz. Sektörün içinden geçtiği bu günlük kiralık ev uygulamaları var, sal faaliyetin yapıldığı tüm tarım alanlarının yasi baskılar altında dağılır. Reform progra- zorunluluk olmaya de- zorlu dönemlerde her ay 1500-2 bin bu tür uygulamalar onlara da gelmeli. mını uygulamaya başlarsa mesele yok. Da- ÇKS’ye kaydının yapılması önemlidir.” vam ediyor. Bu sertifi- 500 TL aralığında ücret ödenen bu Aslında bakanlığın ‘Yeşil belge’ isimli ğılırsa, fıkradaki gibi, “işte o zaman...” Yine dün bir açıklama yapan CHP Niğ- kanın başından sertifikayla ilgili zorunluluğunun yeni bir sertifika ile ilgili çalışması sü- China Miéville’i anarak bitireyim: de Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise aşı- beri sahada da kaldırılması gerekir. Toplu taşı- rüyor onu bekliyor bütün sektör baka- “Umutsuzluğu hissetmiyorsan, gözle- rı yağış ve doğal afetler nedeniyle tarım- uygulanama- mada bile bütün önlemler kaldırıldı lım o nasıl bir şey olacak nasıl uygu- rini açmamışsın demektir ama bu, tes- sal üretimde oluşan zararlara atıfla, “Ekip- yacak işlev- ama otellerimiz hâlâ bu sertifikaya lanacak. O herkese şart olup bir stan- lim olmak anlamına gelmez!” ler tarafından yapılacak tespit çalışmaları siz kriterler- aylık ücret ödeyecek üstüne de iki dart tutturacak mı göreceğiz” dedi. sonucunda ÇKS kaydı ve TARSİM sigortası aranmaksızın çiftçilerin zararının karşılan- Serdar Karcılıoğlu ması gerekiyor” dedi. l Ekonomi Servisi İstanbul’daki 675 bin işyeri dönüştürülmeli Eyüp Mavi Antalya Rus turistin KPMG’DEN ÖZEL RAPOR rezidanslardaki stanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu konutların İBaşkanı Şekib Avdagiç, belediyelere, “kentsel ‘Maden’de çevre yüzde 80’inin dönüşümde işlemlerin hızlandırılması” çağrısın- yabancıla- lüks merkezi oluyor da bulundu. Ayrıca İstanbul’da hep konut dönü- riskleri ilk sırada ra satıldığını şümünün konuşulduğunu, deprem olduğunda belirtti. PMG’nin madencilik sektörünün lider- usya’nın Ukrayna topraklarının Mavi, “Fenix Center’da sadece evlerde olunacağının düşünüldüğünü, Rbir kısmını işgali, Rus ve Ukrayna- ortalama metrekare fi- Klerinin katılımı ile yaptığı “Küresel Ma- sanayi siteleri ve ticari çarşıların ihmal edildiğini dencilik Sektörüne Genel Bakış” 2022 yı- lı milyarderlerin rotasını da değiştirdi. yatımız 6 bin dolara ifade eden Avdagiç şöyle devam etti: Avrupa’ya güveni sarsılan milyarderle- ulaştı. 280 metrekare- lı anketine göre geçen yıl ilk sırada yer alan “İstanbul’daki yaklaşık 900 bin iş- “emtia fiyat” riski bu yıl ikinci sıraya geri- rin yeni rotası Dubai, Bodrum ve Antal- lik penthouse dairede letmenin, işyerlerinin en az 675 ya. Bu talep bölgedeki lüks inşaat pro- ise metrekare fiyatı 12 lerken zirvede artık “çevresel” riskler bulu- bininin yenilenmesi lazım. Maale- nuyor. Çevresel riskler geçen yılki listede jelerini de canlandırmaya başladı. bin dolara çıkıyor” de- sef konut dönüşümüyle ilgili teş- Antalya’ya yönelik bu talebe yanıt ver- di. Projede 1000 kişi- Üst düzey markaların bulunacağı AVM’nin beşince sırada yer alıyordu. Enflasyon ise viklerin çoğu işyeri dönüşümlerin- ilk 10’un hemen dışında artık yeni bir endi- mek için 850 milyon TL’lik bir yatırım ye istihdam sağlayacağını vurgulayan Ma- Eylül 2023’te açılması planlanıyor.” de yok. Bu işyerlerinin dönüşümü başlattıklarını açıklayan Fenix Yapı Yöne- vi, ayrıca Antalya’da 2 yeni projenin daha Swissotel Living ise rezidanslara lüks şe kaynağı olarak görülüyor. için teşviklerin yerinde olaca- Sonuçları yorumlayan KPMG Türkiye Me- tim Kurulu Başkanı Eyüp Mavi, Konyaaltı hazırlığını yaptıklarını ifade etti. otel konseptinde hizmet verecek. Swisso- ğını düşünüyoruz. Burada ta- Plajı’nın yanında rezidans, alışveriş mer- Lüks markalardan oluşan bir AVM ta- tel Genel Müdürü Uğur Talayhan, bu kap- tal ve Madencilik Sektör Lideri Burak Yıldırım bii ki insan canının parasal şöyle konuştu: “Gelecek senelerde toplumun kezi ve otelden oluşan karma projeleri- sarladıklarını belirten Mavi şu bilgile- samda isteyen rezidans sahiplerinin mülk- bir karşılığı yok ancak eko- nin devam ettiğini belirtti. Rezidanslarda- ri verdi: “Her yıl 7 milyon turistin geçiş lerini otelin işletmesine vererek kira bede- beklentilerini doğru anlayan madencilik şir- nomik anlamda bir beka ketlerinin bir adım önde olacağını söylemek ki 200 konutun yüzde 80’inin yabancılara güzergâhında yer alan alışveriş merkezinin linin 3-4 katı gelir elde edebileceğini vur- sorunu olmaması için İs- Şekib Avdagiç ve özellikle Ruslara satıldığını ifade eden işletmesi için de Fiba Grubu’yla anlaştık. guladı. l Ekonomi Servisi yanlış olmayacaktır.” l Ekonomi Servisi tanbul çok önemli.” l AA