Catalog

2 27 AĞUSTOS 2020 PERŞEMBE gorus@cumhuriyet.com.tr olaylar ve görüşler Özgün ve saygın Kazakistan modelinin temeli olan Kazakistan Anayasası 25 yaşında Kazakistan anayasacılığı Kayrat Mami Bu yıl Kazakistan Cumhuriyeti Anayasası’nın 25. yıldönümünü Kazakistan Cumhuriyeti Anayasa Konseyi Başkanı kutlamaktayız. Amaç, anayasanın toplumdaki itibarını yükseltmek, Bugün, bağımsızlığın ilanının üzerinden geçen hemen hemen otuz yıllık potansiyelini açmak, doğrudan etkili olmasını sağlamak, ülkede güçlü bir hukuk devleti oluşturmaya devam etmektir. bir süre sonra Kazakistan’ın uluslar arası toplumda eşit haklara ve olgun dev let özelliklerine sahip itibarlı bir ülke ol duğunu emin bir şekilde ve gururla söyle yebiliriz. Ülkenin böyle başarılı seviyeye ulaş masındaki kilit rol, bağımsızlık yılla rında gerçekleşen tüm değişimlere te mel teşkil eden Kazakistan Cumhuriyeti Anayasası’dır. Kazakistan’ın anayasal kimliğinin ana yapıları, ülkenin başlangıç noktaları ile evrimin ilkel ve temel yönleri 30 Ağustos 1995 tarihinde düzenlenip sonucunda ana Kayrat Mami, Kazakistan Kurucu Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev ile birlikte yasanın kabul edildiği referandumda belir lenmiştir. le meselelerin tümü, açık ve net anayasal lamadır. Geçen 25 yılda anayasaya getirilen Geçen yirmi beş yıl zarfında anayasal ve hukuki niteliğe sahip olup anayasanın eklemelerle, değişikliklerle, anayasal ve di biçimin Kazakistan modeli oluştu ve tas yapıcı potansiyelini gerçekleştirmeyle sı ğer yasalar aracılığı ile anayasa kurulunun dik edildi. Bu modelin temelini anayasaya kı ilişkilidir. konumu pekişti ve yetkisi genişledi. özenli yaklaşım, anayasanın istikrarı ile Kazakistan Cumhurbaşkanı tarafından 2017’de Kazakistan Cumhurbaşkanı, bi dinamikliğini sağlama oluşturdu. kurulan “Ulusal Toplumsal Güven Kuru reyin ve vatandaşın hak ve özgürlüğünü Anayasal sürecin son aşamasında siya lu”, güncel sorunlarla ilgili sistemli önlem koruma; milli güvenliği, devletin egemen set her zaman bir kenara itilir ve yasa tas ler hazırlamakta. Bu önlemler devlet ve liği ile bütünlüğünü sağlama adına anaya lağı ihtisaslı hukuk uzmanlarınca hazırla toplum yaşamını demokratikleşmeye yö sa kurulundan yürürlüğe giren yasa veya nır. Siyasetin hukuka karışmaması, aka nelik önlemlerdir. Bu konuda barışçıl top diğer yasal belgelerin anayasaya uygun binde gelecekte nitelikli anayasal yasanın lantılar organize etme ve düzenleme kural luğunu değerlendirme talebinde bulunma yürürlüğe girmesinin güvencesi rolünü larına, muhalefet faaliyetlerine ilişkin ya hakkına sahip oldu. Kazakistan Cumhurbaşkanı üstlenmiştir. sal belgelerdeki ilerlemeleri, siyasi partile Anayasanın 71. maddesinin 1. bendine Anayasal bilinç rin kurulması için istenen vatandaş sayısı göre devletin eski başkanları hayatlarının nın iki kat azaltılması, partilerin seçim lis sonuna kadar anayasa kuruluna üye olur Anayasal sürece daima yabancı bilim in telerinde yüzde 30’luk kadın ve genç kota lar. Buna istinaden kendi istekleriyle göre sanları ile ihtisaslı uluslararası ve yabancı sı mecburiyetinin getirilmesi, iftiralar için vini devreden devlet başkanı, Kazakistan kuruluşlar dahil olur. uygulanan cezaların azaltılması gibi net Cumhuriyeti’nin kurucu Cumhurbaşkanı 10 Mart 2017 tarihli “Kazakistan Cum adımlar atıldı. Bu tür gelişmeler toplumun Elbaşı, anayasa kuruluna üye olmuştur. huriyeti Anayasası’na Eklemeler ve Değişiklikler Getirme Yasası”yla ilgili Avrupa günümüzün taleplerine uygun bir biçimde yavaş yavaş yeniden oluşması açısından Amaç güçlü hukuk devleti Konseyi Venedik Komisyonu’nun görüşü çok önemlidir. Bu yıl Kazakistan Cumhuriyeti istenmiştir. Anayasal hukukun önde gelen profesyonellerini bir araya getiren ihti Örnek tavır Anayasası’nın 25. yıldönümünü kutlamaktayız. Söz konusu önemli yıl vesilesiyle saslı kurum, söz konusu yasa taslağı baş Bu yıl dünya emsalsiz bir tehlike ile kar ulusal etkinlikler planı kabul edildi. Pla ta olmak üzere Kazakistan’ın anayasal ev şı karşıya kalmıştır. Yeni tip koronavirüs nın tek amacı, anayasanın toplumdaki iti rimi hakkında son derece olumlu görüş be (COVID19) tüm devletleri sarstı. Uluslar barını yükseltmek, potansiyelini açmak, lirtmiştir. arası toplum zor bir dönemden geçmekte doğrudan etkili olmasını sağlamak, ülkede Anayasa kurulu, bu yıl hukuki siyaset ve büyük sorun için çözüm yolları aramak güçlü hukuki devleti oluşturmaya devam alanında bireyin ve toplumun yaşam ka ta. Bu sorun, anayasanın bireylerin özgür etmektir. litesini yükseltmeye, yasanın üstünlüğü lüğü ile haklarına, devlet faaliyetlerinin bi Dünyanın önde gelen anayasa uzmanla çerçevesinde devletçiliği pekiştirmeye yar çim ve hedeflerine ilişkin pek çok hükmü rının katılımlarıyla salgının neden oldu dımcı olacak program nitelikli bir belge nü olumsuz etkilemiştir. ğu yeni tehditler dahil anayasanın çağdaş hazırlama önerisinde bulundu. Kazakistan dahil pek çok ülkenin koro dünyadaki potansiyelini hayata geçirmey Kazakistan Cumhurbaşkanı’nın seçim navirüs salgınına karşı mücadele çalışma le ilgili hayati meseleler tahlil edilecek. öncesi platformu ile halka sesleniş mesa larının temelini, anayasanın yüksek değer Kazakistan Anayasası, yirmi beş yıl zar jında belirtilenleri hayata geçirme kapsa olarak kıymetlendirdiği birey, bireyin ya fında etkinliğini gösterip önemli sosyal, mında ülkede anayasacılığı pekiştirme ça şamı, haklar ve özgürlüklerle ilgili taleple ekonomik, siyasi ve diğer yeni oluşumlara lışmaları devam etmektedir. ri oluşturmakadır. Devlet, sosyal yükümlü temel teşkil etti. Ülkede yapılan anayasal Devlet yönetiminin formülü: Güçlü ve lüklerini yerine getirmekte, salgının duru reformların neticeleri göz önünde bulun yetkili cumhurbaşkanı etkili ve fiil ehli muna göre vatandaşların işlerini aksatma durulacak olursa anayasanın halihazırda yetine sahip parlamento halka karşı so yacak şekilde önlemler almaya çalışmakta. ki potansiyeli, onun, ülkenin hızlı bir şe rumluluk üstlenen hükümet. Anayasa kurulunun asıl görevi, yasanın üs kilde gelişmesine hizmet edeceğini göster Ülkede yaşanan ve görüşülen süreçler tünlüğünü ve anayasanın kullanımını sağ mektedir. Gerçek modernleşme hikâyemiz 2: Türkiye Cumhuriyeti! Sevgili okurlarım, otoriter ve totaliter eğilimli iktidarlar sadece güncel olayları ve gerçekleri saptırmakla, bunları tersyüz etmekle yetinmezler: Tarihi de kendi dogmatik inançlarına, herkese giydirmek istedikleri ideolojik deli gömleğine uygun olarak yeniden yazmaya çalışırlar. Her ne kadar dünya ve insanlık, daha özgür, daha demokratik, daha eşit bireylerin yaşadığı bir siyasal, ortam idealine göre evriliyorsa da... İktidar hırsıyla gözü kararmış politikacılar ve Neoemperyalizm, ittifak halinde, birlikte: Hem kendi ülkelerinde hem de gelişmekte olan ülkelerde, her türlü ırkçı/milliyetçi ve dinci/ mezhepçi dogmatik inanç kalıplarını kullanarak, cahil ve menfaatperest kalabalıkları kışkırtır, böylece hem güncel hem de tarihsel gerçekleri saptırmaya çalışırlar. Çünkü Emperyalistler bir ülkeyi sömürmek için en iyi kullanabilecekleri yöneticilerin, güncel ve tarihsel gerçekleri saptırmak isteyen, dolayısıyla en çok dış desteğe muhtaç politikacılar olduğunu bilirler. HHH Türkiye Cumhuriyeti, mucizevi bir modernleşme öyküsüdür... Bu öyküyü yazan, Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran lider Mustafa Kemal Atatürk’tür: Tarım Devrimi’nde patinaj yapan, Toprak Ağaları ve Tarikatlara dayalı, işgal edilmiş bir İmparatorlukta... İşgalci galip devletlere, Batı’dan ve Doğu’dan saldıran toprak hırsıyla gözü dönmüş düşmanlara, koltuğunu korumak isteyen Halife’ye ve içeride isyan edenlere karşı bir zafer kazandıktan sonra... Çağ gerisi bir imparatorluk kalıntıları üzerinde, çağdaş bir toplumun temellerini atmıştır! HHH Osmanlı’da başlayan ve Cumhuriyet zaferiyle sonuçlanan (150 yıllık değil) 250 yıllık modernleşme serüveni, “Yabancıların hikâyeleri değil, bu topraklarda yaşayan halkın kanıyla, canıyla yazdığı, özbeöz milli olan bir öyküdür!”: Bu öykü, Batı Uygarlığı’nın yaklaşık 500 yılda (20. Yüzyılı da katarak hesaplıyorum) geçirdiği “modernleşme” sürecini Türkiye Cumhuriyeti’nin 15 yıl gibi inanılmaz bir sürede attığı temeller üzerinde yakalama öyküsüdür! Bir DinTarım İmparatorluğu’nun enkazı üzerinden Çağdaş bir Cumhuriyet yaratma mucizesidir. HHH Emperyalizme başkaldırmış ve onu yenmiş, toprak ağalarının ve tarikatların egemenliğine son vermiş olan Atatürk ve onun kurduğu bu “Modern Cumhuriyet” hem dincilerin hem de emperyalistlerin hedefidir. Emperyalistleri anlamak kolaydır: Sömürülerine son verdiği için Atatürk’ü ve onun kurduğu Türkiye Cumhuriyeti’ni sevmemeleri normaldir. Beni şaşırtan, utandıran ve korkutan, Cumhuriyet modernleşmesi sayesinde bulundukları koltuklarda oturanların, hiç utanmadan, onlara bu olanağı sağlayan Cumhuriyet değerlerine ve modernleşmesine, özellikle de bunları gerçekleştiren Atatürk’e saldırmalarıdır! 250 YER TL NE 125 TL 25 TL YER NE 15TL 30 TL YER NE 18 TL 25 TL YER NE 15 TL 25 TL YER NE 7.50 TL 20 TL YER NE 12 TL 35 TL YER NE 21 TL