Catalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 1 AĞUSTOS 2020 CUMARTESİ Savunma Bakanı Akar ve beraberindeki heyet, sınırın sıfır noktasındaki komutanlığı ziyaret etti Atina ile diyalog mesajı NATO: BİRLİKTE GÜÇLÜYÜZ NATO Müttefik Deniz Komutanlığı, SeaGuardian Operasyonu kapsamında Türk gemisinin fotoğrafını sosyal medya hesabından paylaştı. “Birlikte Güçlüyüz, Biz NATO’yuz” hashtagları ile paylaşılan mesajda, geminin İtalyan ve Türk denizaltısı tarafından desteklendiği belirtildi. Paris, geçen ay gemilerinin Türk gemilerince taciz edildiğini iddia etmiş ardından SeaGuardian’dan çekildiğini duyurmuştu. EMEKLİ BÜYÜKELÇİ ULUÇEVİK ‘Baskı sonuç verdi görüntüsü’ HÜSEYİN HAYATSEVER Oruç Reis gemisinin Türk kıta sahanlığındaki araştırma faaliyetini ertelemesini değerlendiren Emekli Büyükelçi Tugay Uluçevik “Navtex duyurusu yayımlandıktan sonra Merkel araya girdi diye faaliyeti askıya almak yanlış mesaj verir, Türkiye’nin kendi haklarından vazgeçebileceği kanaatini uyandırır” görüşünü dile getirdi. Dışişleri Bakanlığı’nda uzun yıllar Yunanistan ve Kıbrıs konularında çalışmış olan Uluçevik, Doğu Akdeniz’de yaşanan son gelişmeleri Cumhuriyet’e değerlendirdi. Oruç Reis gemisinin araştırma yapacağının duyurulmasının ardından Avrupa Birliği’nden (AB) gelen telkinler sonucu faaliyetin ertelenmesinin Türkiye üzerindeki baskının sonuç verdiği izlenimi doğuracağını belirtti. AB’ye dikkat “Türkiye, AB’den gelebilecek tutulup tutulmayacağı belli olmayan sözlere dayanarak Doğu Akdeniz’deki haklı ve kararlı tutumunda bir gevşemeye giderse bugüne kadar sürdürülen çabalar beyhude olur. AB’nin Yunanistan üzerinde etkili olacağı zannıyla, Merkel’in telkinleriyle geri adım atılmasının sonu yanılgı olur. Doğu Akdeniz’deki en ufak bir zafiyet, Türkiye’nin Ege’deki Yunan kuşatmasından sonra Akdeniz’de aynı durumla karşılaşmasına neden olur” dedi. Kıbrıs’ta 2004’teki Annan planı referandumunda Kıbrıs Türk tarafının büyük çoğunlukla “evet” demesine karşın AB’nin verdiği sözleri yerine getirmediğini anımsatan Uluçevik şu ifadeleri kulllandı: “AB’nin Doğu Akdeniz konusunda Türkiye’ye yönelik telkinlerine karşı çok dikkatli olunması gerektiğini düşünüyorum. Yunanistan hiçbir zaman bir konuyu Türkiye’yle ikili çerçevede ele almak istememektedir. AB’yi arkasına alarak bu konuyu müzakere etmek ve Türkiye’yi tavize zorlamak ister. O nedenle ben ‘İhtilaflı meseleleri şimdilik erteleyelim, Yunanistan’la görüşelim’ söylemlerinden ürküyorum. Bunun sonu gelmez, Türkiye de sadece vazgeçtiğiyle kalır.” Oruç Reis’in daha sonra vazgeçilen, araştırma yapacağının duyurulduğu bölgenin, BM’ye bildirilen Türk kıta sahanlığı sınırları içinde yer aldığına dikkat çeken Uluçevik, “Türkiye ‘Burası bizim kıta sahanlığımızdır’ diyorsa kıta sahanlığında faaliyetlerin yürütülmesi gerekiyor. Atılan adımların doğruluğunda şüphe yaratacak bir geri adım atılması tehlikelidir. Ancak Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin lehine somut, hemen sonuç getirecek bir durum yaratacaksa bazı esneklikler gösterilebilir. Ama bir şeyi ‘yapacağım’ deyip yapmamak Türkiye üzerinde baskının sonuç verdiği izlenimi uyandırır” diye konuştu. lANKARA Erivan teyakkuzda Türkiye ve Azerbaycan ordusunun ortak askeri tatbikatı kapsamında Türk F16 uçakları da Azerbaycan’a giderken Ermenistan’da ordunun ani denetime geçirildiği belirtildi. Öte yandan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev telefonda görüştü. Görüşmede, ilişkilerin güçlenmeye devam edeceği mesajı verildi. Doğu Akdeniz’deki gerilime yönelik Almanya ve İspanya’nın arabuluculuk girişimleriyle birlikte gözler AnkaraAtina hattında. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve beraberindeki heyet dün Yunanistan sınırının sıfır noktasındaki 1’inci Hudut Bölük Komutanlığı’nı ziyaret etti. Akar’ın burada yaptığı açıklamada gündeminde Yunanistan’ın yanı sıra Azerbaycan’la sürdürülen ortak tatbikat da vardı. Akar, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler ve kuvvet komutanlarıyla birlikte Edirne’ye gitti. ‘Çalışmalar sürüyor’ Akar, “Mehmetçik karada, denizde, havada olduğu gibi burada da ‘hudut namustur’ anlayışıyla büyük bir kahramanlık ve fedakârlıkla çalışmalarını sürdürüyor” dedi. İyi komşuluk ilişkileri vurgusu yaptı. “Bu çerçevede tüm komşularımızla, Yunanistan ile Bulgaristan ile çalışmalarımız sürmekte” diye konuştu. Atina ile diyalog arayışına işaret etti. “Önümüzdeki günlerde Ankara’da Yunan komşularımızla bir toplantı yapmayı bekliyoruz. Bu ve benzeri toplantılarla sorunları çözmeye çalışıyoruz. Çalışmalarımız bu yönde sürüyor” ifadesini kullandı. Ermenistan’ın geçen ay Azerbaycan sınırını ihlal ederek ateş açması sonrasına gelen, 10 Ağustos’a kadar sürecek İyi komşuluk ilişkileri vurgusu yapan Savunma Bakanı Akar, “Önümüzdeki günlerde Ankara’da Yunan komşularımızla bir toplantı yapmayı bekliyoruz” dedi. Akar TürkiyeAzerbaycan ortak tatbikatına da değindi. “Orada yıllık planlı tatbikatımız var. Azerbaycan’da kardeşlerimizle birlikte kapsamlı, iki ülke silahlı kuvvetleri için de yararlı çalışmalarını sürdürüyorlar. Azerbaycan’ın güçlenmesi için yapılması gereken ne varsa bugüne kadar yaptık, imkânlarımızı bu yönde kullandık, bundan sonra da kullanmaya devam edeceğiz” açıklaması yaptı. “Bunlar hep planlı tatbikatlar. Bazıları başka anlamlar yüklüyorlar” diye de ekledi. Libya ve Doğu Akdeniz’de etkinlik, enerji mücadelesi sürerken Türkiye, 21 Temmuz’da bir Navtex (seyrüsefer bildirimi) mesajı yayımlayarak Oruç Reis gemisinin 2 Ağustos’a kadar Antalya Körfezi ile Yunanistan’a bağlı Rodos ve Meis adalarının güneyine uza nan Akdeniz’in ortasında, Türkiye’nin daha önce ilan ettiği kıta sahanlığı sınırlarının güney ucunda sismik arama faaliyetine başlayacağını duyurmuştu. Bu adım Yunanistan’ın tepkisine neden olmuş, bölgede askeri hareketliliğin yaşanmasının ardından İspanya ve Almanya’nın araya girmesiyle Türkiye Oruç Reis’in araştırma faaliyetini bir süre ertelemişti. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Doğu Akdeniz’de Yunanistan ile yaşanan gerginlikte Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yapıcı olunması talimatı verdiğini, bu nedenle faaliyetlerin bir müddet beklemeye alındığını söylemişti. Atina’dan da ılımlı açıklamalar gelmiş, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, “Baskı veya tehdit olmadan Türkiye ile diyaloğa hazırız. Türkiye ile tek sorunumuz, kıta sahanlığı ve deniz yetki alanlarının belirlenmesidir” demişti. Ardından Ankara yeni bir hamlede bulunmuştu. Barbaros Hayreddin Paşa sismik araştırma gemisinin Kıbrıs’ın doğusunda Türk kıta sahanlığı içinde bulunmayan ancak KKTC’den ruhsat alınan bölgelerde araştırmaya başlayacağı duyurulmuştu. lANKARA/Cumhuriyet Yaklaşık dokuz yıldır süren savaşın gölgesindeki Suriye’de bayram yine buruk geçiyor. İdlib’de çatışmalardan kaçanların sığındığı derme çatma kamplarda kalan çocuklara Kurban Bayramı çerçevesinde kimi yardım örgütünden kıyafet hediye edildi. ABDSDG petrol ittifakı ABD’de Trump yönetiminin Suriye’deki petrol sahalarında askeri varlığını güçlendirme hamleleri sürerken bir Amerikan şirketinin terör örgütü YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile petrol anlaşması imzaladığı duyuruldu. Washington merkezli askeri analiz dergisi The National Interest’in haberinde, SGD’nin elindeki petrol bölgelerinde geliştirme ve modernizasyonu öngören anlaşmanın ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo tarafından doğrulandığı belirtildi. Graham: Mazlum ile konuştum Habere göre Pompeo, geçen çarşamba günü ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi’nde ifade verdi. Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Ghaman’ın PKK/YPG’li terörist Mazlum Kobani ile görüştüğünü söylemesi de dikkat çekti. Graham şu ifadeleri kullandı: “SDG komutanı Mazlum (Abdi) ile konuştum. Görünen o ki bir Amerikan şirketi ile Suriye’nin kuzeydoğusundaki petrol yataklarında modernizasyon için anlaşma imzalamışlar. Bunu destekliyor musunuz” sorusuna Pom Trump yönetimi, Suriye’deki petrol sahalarının olduğu bölgede konuşlanmasını sürdürüyor. peo, “Destekliyoruz. Anlaşma düşündüğümüzden daha uzun zaman aldı, şu anda yürürlüğü koyma aşamasındayız” yanıtını verdi. Al Monitor’un haberine göre anlaşmayı imzalayan şirket Delaware eyaleti merkezli Delta Crescent Energy LLC. Haberde “SDG’nin siyasi kolu Demokratik Suriye Meclisi (DSM) Washington Temsilcisi Sinem Muhammed’in de anlaşmayı doğruladığı ancak detay vermediği” belirtildi. Al Monitor’a konuşan kaynaklar ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey’nin SDG ile yapılan petrol anlaşmasıyla ilgili Ankara’yı bilgilendirdiğini ifade etti. Ankara’nın “olumsuz tepki ver mediği” öne sürülürken başka bir kaynak Rusya’nın da bilgilendirildiğini aktardı. Haberde, ABD hükümetinin iki tane modüler rafineri temin edilmesi için SDG ile anlaştığı da kaydedildi. Rafinerilerin teslimatının ise yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle gecikebileceği belirtildi. ABD’nin ülkenin kuzeyindeki petrol bölgesi olan Deyr er Zor, Rakka ve Rimelan bölgelerindeki askeri varlığını artırdığı daha önce gündeme yansımıştı. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, “Suriye’de petrolün çıkarıldığı sahalar, ABD tarafından kontrol altında tutuluyor. Suriye’ye ve Suriye halkına ait olan zenginlikler yağmalanıyor” demişti. ABD Başkanı Donald Trump, Suriye’nin doğusundaki petrol sahalarını güvence altına almak için bölgede asker bırakacaklarını açıklamış, “Petrolü güven altına aldık. O nedenle az sayıda ABD askeri petrolün olduğu bölgelerde kalacak ve biz de petrolü koruyacağız. Petrolle ne yapacağımıza sonra karar vereceğiz” demişti. Suriye İç Ticaret Bakanı Atef Nadaf, ABD’nin Suriye’deki yataklardan elde ettiği petrolü Türkiye üzerinden diğer ülkelere sattığını öne sürmüştü. Virüs gerekçeli erteleme Son olarak Pekin hükümetinin Ulusal Gü Hong Kong’da eylemlere neden olan, venlik Yasası uygulaması uluslararası kamu ile tartışma konusu olan oyunda büyük tep Hong Kong’da eylül ayın ki çeken Ulusal Gü da yapılması planlanan venlik Yasası, “Çin parlamento seçimlerinin merkezi hükümeti bir yıl ertelendiği duyu ni yıkma, isyana teş ruldu. Çin’e bağlı özerk Carrie Lam vik, vatana ihanet, bölgede Carrie Lam yö terör ile ulusal gü netimi gerekçe olarak yeni tip korona venliği tehlikeye atan fiil ve etkinlik virüs salgınını gösterirken muhalefet lerin yasaklanmasını” içeriyor. Hong ten “salgının bahane olarak kullanıldı Kong Baş Yöneticisi Carrie Lam, yasa ğı” çıkışı yükseldi. Önceki gün 12 re nın “ulusal güvenliği tehdit eden çok form yanlısı adayın seçim yarışına ka küçük bir azınlığı cezalandıracağı” sa tılması yasaklanmıştı. vunmasını yapmıştı. İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’NE SAVAŞ AÇTILAR Polonya hükümeti, kadına yönelik ve aile içi şiddetle mücadele konusunda Avrupa devletleri tarafından ortaklaşa hazırlanmış ilk ve tek hukuksal enstrüman olan İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmek için bir adım daha attı. Kadın hakları örgütleri başta olmak üzere pek çok çevreden yükselen tepkilere karşın Başbakan Mateusz Morawiecki, önceki gün sözleşmenin ülke anayasasına uygun olup olmadığının incelenmesi için Anayasa Mahkemesi’ne gönderdiğini açıkladı. İstanbul Sözleşmesi, 2012’de imzalanmış ve bir önceki iktidar tarafından 2015’te uygulamaya konmuştu. İktidarda olan milliyetçi muhafazakârlar “Katolik aile geleneklerine aykırı” olduğu iddiasıyla sözleşmeden çekilmek için geçen hafta düğmeye basmıştı. Belarus’un başkenti Minsk’te Lukaşenko yönetimi karşıtı eylem düzenlendi. Muhalefet geri adım atmıyor Dikkatlerin 9 Ağustos’taki devlet başkanlığı seçimlerine çevrildiği Belarus’ta hükümet karşıtı protestolar hız kesmiyor. Önceki gün halihazırdaki Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko karşıtı eylem düzenlendi. 60 binden fazla kişinin katıldığı belirtilen eylemin organizatörü ise Svetlana Tikhanovskaya. Tikhanovskaya, geçen mayısta hükümet karşıtı bir gösteriye katıldığı için hapse atılan kocasının yerine seçimlere girme karar almıştı. Öte yandan Minsk hükümetinden Moskova ile gerilimi artıracak bir adım gelmiş, Rus özel güvenlik şirketi Wagner’in 33 üyesi gözaltına alınmıştı. 200 Wagner üyesinin devlet başkanlığı seçimlerinde istikrarsızlık yaratmak için ülkeye giriş yaptığı öne sürülmüştü. Tihanovskaya, eylemleri körüklemek için özel Rus güvenlik şirketleriyle çalıştıkları suçlamalarını reddetmişti. ‘İstanbul aktarmalı’ Rusya’nın Belarus Büyükelçisi Dmitry Mezentsev, TASS haber ajansına verdiği demeçte grubun Belarus’tan transit geçtiğini ve İstanbul üzerinden üçüncü bir ülkeye gitmeyi planladığını söyledi. Bu üçüncü ülkenin neresi olduğunu belirtmeyen Rus büyükelçi, grubun Belarus’un içişlerine herhangi bir şekilde müdahalesinin söz konusu olmadığını savundu. Kremlin’den de dün vatandaşlarının serbest bırakılması çağrısı geldi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Minsk’te alıkonulan 33 Rus vatandaşının özel bir güvenlik şirketinin çalışanları olduğunu doğruladı ve asıl uçuş noktaları olan İstanbul’a uçmadan önce uçaklarını kaçırdıkları için transit noktası olan Belarus’ta kalmakta olduklarını söyledi. Trump ertelemeye destek bulamadı ABD Başkanı Donald Trump’ın, 3 Kasım’da yapılacak olan başkanlık seçimlerinin “hatalı ve hileli olacağı” gerekçesiyle ertelenmesi önerisini önde gelen Cumhuriyetçi siyasetçiler reddetti. Cumhuriyetçi Senatör McConnell ve Temsilciler Meclisi üyesi McCarthy, ABD başkanlık seçimlerinin daha önce hiç ertelenmediğini söyleyerek Trump’ın fikrine karşı çıktı. Trump’ın müttefiki Senatör Lindsay Graham da seçimlerin ertelenmesinin “iyi bir fikir olmadığını” söyledi. ABD Federal Seçim Komisyonu Başkanı Ellen Weintraub, Trump’ın seçim tarihini değiştirme yetkisi olmadığını söyledi ve “Ertelenmemeli” dedi. “Bütün Amerikalıların istediği güvenli seçim ortamının sağlanabilmesi için eyaletlere daha çok fon ayrılması” çağrısı yaptı. Obama: Tehdit Demokratlar da Trump’ın seçimlerin er telenmesi önerisine karşı çıktı. Temsilciler Meclisi’nin federal seçimlerin denetlenmesinden sorumlu komitesinin başka nı Zoe Lofgren, tarihin Trump’a uyacak şekilde değiştirileme yeceğini ve böyle bir tekli fi değerlendirmeyeceklerini belirtti. Eski Başkan Obama Barack Obama’dan ise “oy kullanma hakları nın tehdit altında olduğu” uyarısı geldi. Oba ma, “İktidarda, oy merkezlerini kapatıp kısıt layıcı kimlik yasalarıyla azınlıkları ve öğrenci leri hedef alarak hatta posta yoluyla kullanı lacak oylara bağlı olacak bir seçimde Posta Servisi’nin altını oyarak insanları oy kullan maktan caydırmak için ellerinden geleni ya panlar var” dedi. Öte yandan CNN’in haberine göre, Trump’ın seçim kampanyası sözcüsü, “Başkan, Demokratlar’ın posta yoluyla oy kullanma ko nusundaki ısrarlarıyla yarattıkları kaosla ilgili sadece bir soru sordu” ifadesini kullandı. Bolsonaro’nun eşi de yakalandı Yeni tip koronavirüs nedeniyle yaşanan can kaybı, dünya genelinde 677 bin 940’a yükseldi. Küresel çapta vaka sayısı 17.5 milyonu aşarken en az 10.9 milyon kişi ise tekrar sağlığına kavuşmuş durumda. Salgının hızla yayıldığı ülkelerden Brezilya’da hastalığı hafife alan, ekonomik gerekçelerle tecrit önlemlerine karşı tutum alan aşırı sağcı Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’nun ardından eşi Michelle’in de virüse yakalandığı bildirildi. 2.6 milyonu aşkın kişinin enfekte olduğu Brezilya, 91 bin 377 can kaybıyla ABD’nin ardından virüsten en ağır etkilenen ikinci ülke konumunda. Öte yandan, Avrupa Birliği ülkelerinde de ikinci dalga endişesi yaşanıyor. İngiltere’nin kuzeyinde koronavirüs önlemleri tekrar sıkılaştırıldı. Vaka artışlarının ardından Manchester, Yorkshire ve Lancashire gibi kentlerde evlere ziyaret yasağı gibi kısıtlamalar tekrar getirildi.