Catalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: EZGİ KARDEŞ TASARIM: EMİNE BİLGET Tahran, ABD’yle gerilimin sahası haline gelen bölge ülkelerine ‘saldırmazlık paktı’ önerdi İran’dan Körfez hamlesi 7dishab@cumhuriyet.com.tr 27 MAYIS 2019 PAZARTESİ Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Bağdat’a yaptığı sürpriz ziyaretinde, ‘Körfez’deki komşu devletlerle iyi ilişki istiyoruz’ vurgusu yaptı. İran yönetimi, WashingtonTahran hattındaki gerilimde savaş senaryolarının sahalarından biri haline gelen Körfez ülkeleriyle uzlaşma çabasında. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, önceki gün sürpriz şekilde gittiği Bağdat’ta temaslarda bulundu. Zarif’’in dün Iraklı mevkidaşı Muhammed el Hekim’le yaptığı görüşmede, bölgede tırmanan gerilim karşısında Körfez ülkelerine saldırmazlık paktı imzalama önerisinde bulunduğu kaydedildi. İran hükümetinin Telegram kanalından sözleri yayımlanan Zarif, “Körfez’deki komşularla çok iyi ilişkiler kurmak arzusunda olduklarını ve bu konuda diyalog ve gerilimi düşürmeye yönelik her türlü öneriyi memnuniyetle karşılayacaklarını” kaydetti. İran’ın saldırmazlık paktı teklifinin hangi ülkelere yapıldığı henüz bilinmiyor. İran ile Yemen’deki vekâlet savaşında karşı karşıya gelen Suudi Arabistan ve Birle Zarif El Hekim şik Arap Emirlikleri, ABD’nin bölgedeki önemli müttefiklerinden. Savaş tehdidine karşı uyarı ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımların başlıca gündem maddesi olduğu görüşmede, bölgede artan gerginlik ve Bağdat ile Tahran yönetimleri arasında daha önce imzalanan anlaşmaların uygulamaya konulması gibi konular ele alındı. Irak Dışişleri Bakanı El Hekim, Zarif’le görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, “ABD’nin Tahran’a uyguladığı tek ta raflı yaptırımların karşısında olduğunu ve komşu ülke İran’ın yanında yer aldığını” vurguladı. İranlı bakanla önceki gün bir araya gelen Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi’nin ise Zarif’i savaş tehdidine karşı uyardığı bildirildi. Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamada, Abdülmehdi’nin Zarif’ten “bölgenin istikrarının sağlanması ve nükleer anlaşmanın yeniden devreye koyulmasını” istediği belirtildi. ABD Başkanı Donald Trump’ın Tahran’la yapılan uluslararası nükleer anlaşmadan çekilmesi ve bu ülkeye petrol ticareti de dahil yaptırım kartı çıkarmasına İran’dan misilleme gelmişti. İran’ın anlaşmadaki bazı taahhütlerini askıya aldığını duyurmasının ardından Trump, Tahran’ın saldırı hazırlığında olduğuna dair istihbarat bilgilerini gerekçe göstererek Ortadoğu’ya yaklaşık 1500 ilave asker gönderilmesini onayladığını açıklamıştı. Washington yönetimi, iki hafta önce de İran’dan gelebilecek tehditlere karşı tedbir amacıyla USS Abraham Lincoln Uçak Gemisi Taarruz Grubu ile nükleer kapasiteli dört B52 bombardıman uçağından oluşan Bombardıman Görev Gücü’nü Basra Körfezi’ne sevk etmişti. Fransız IŞİD’liler idam cezası aldı Irak’ta IŞİD üyesi olmakla suçlanan 3 Fransız vatandaşı idama mahkum edildi. AFP’nin haberine göre, Fransız vatandaşları Kevin Gonot, Leonard Lopez ve Salim Machou’nun karara itiraz için 30 gün süresi bulunuyor. Söz konusu kişiler, şubat ayında yargılanmak üzere Suriye’den Irak’a gönderilen 12 Fransız vatandaşı arasındaydı. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, IŞİD’e katılan Fransızlarla ilgili şubat ayında yöneltilen sorulara yanıt vermemiş, meselenin “egemen bir devlet olarak Irak’ın kendi meselesi” olduğunu söylemişti. Irak mahkemeleri IŞİD’li olduğundan şüphelenilen yüzlerce yabancı ülke vatandaşını yargılamış ancak idam cezaları infaz edilmemişti. İnsan hakları örgütleri, yargı sürecinde alınan kararların ikinci derece kanıtlara veya işkence altında itiraflara dayandığı gerekçesiyle mahkemeleri eleştiriyor. Irak’a teslim edilen yabancı cihatçıların ailelerinin akıbeti de tartışmalı konulardan. Irkçılığa öfke dinmiyor Fransa’da başlayan ve farklı ülkelere yayılan Sarı Yelekliler eylemlerinin dün Brüksel’deki ayağında, yükselen ırkçılığa dikkat çekildi. AP seçimleri gündemiyle yapılan gösteride Belçika polisi yürüyüşe izin vermedi. Avrupa’da dengeleri değiştirecek seçim Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinin son gününde dün 21 ülkede sandık başına gidildi. Sandık çıkış anketlerine göre Fransa’da Le Pen’in partisi aşırı sağcı Ulusal Birleşme önde. Almanya’da ise koalisyon partileri Hıristiyan Birlik ve Sosyal Demokratlar oy kaybetti. Katılımın önceki seçimlere göre yüksek olduğu seçimlerde Avrupa genelinde Yeşiller’in yükselişi dikkat çekti. Aşırı sağ partiler ise kimi ülkede güçlenirken gözler AB genelinde ittifak yapıp yapmayacaklarında. DW Türkçe’nin aktardığına göre, Fransa’da Marine Le Pen liderliğindeki aşırı sağcı Ulusal Birleşme partisinin oylarının yüzde 2324 arasında olduğu, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un partisi LREM’in (İlerleyen Cumhuriyet) oylarının ise yüzde 22 olduğu tahmin ediliyor. Sandıktan üçüncü çıkan Yeşiller ise beklenmedik bir şekilde oylarını artırarak yüzde 13 oy oranına ulaştı. Almanya’daki ilk tahmini sonuçlara göre ise, koalisyondaki Hıristiyan Birlik (CDU/CSU) partisi yüzde 7’ye yakın kayıp yaşayarak yüzde 28.6 oy oranıyla sandıktan çıktı. Koalisyon ortaklarından Sosyal Demokratlar, geçen seçimlere göre yüzde 12 oy kaybederek, oyların yüzde 15.3’ünü elde etti. Yeşiller oy larını yüzde 10.2 artırarak yüzde 20.9’a ulaştı. Sol Parti’nin oyları ise yüzde 2’lik oy kaybı ile yüzde 5.4 oldu. Sağ popülist AfD yüzde 3.8’lik artışla oyların yüzde 10.8’ini aldı. Hür Demokrat Parti (FDP) ise oylarını yüzde 2 artırdı ve oy oranı ilk tahminlere göre yüzde 5.4 olarak belirlendi. Yunanistan’da muhafazakâr Yeni Demokrasi Partisi yüzde 3236 arasında oy alırken, Başbakan Aleksis Çipras’ın partisi Syriza yüzde 2529 aralığında kaldı. Çipras’a istifa çağrısı yapıldı. Avusturya’da ise Başbakan Kurz’un partisi ÖVP (Halk Partisi) yüzde 34.5 oy alarak, oy kaybı yaşadı. l Haber Merkezi Guaido, Oslo’yu kabul etti ABD destekli muhalif lider Juan Guaido’nun kendini geçen aralıkta ülkenin “geçici devlet başkanı” ilan etmesiyle siyasi ve ekonomik krizin derinleştiği Venezüella’da taraflar arasında Norveç’te yapılan müzakerelerin gelecek hafta devam edeceği bildirildi. Norveç’in başkenti Oslo’da ay başında düzenlenen müzakerelerle ilgili açıklama yapan Guaido, Devlet Başkanı Nicolas Maduro hükümeti temsilcileriyle bir araya geldiklerini ilk kez duyurdu. Ulusal Meclis Başkanı Guaido, müzakere heyetinde Yardımcısı Stalin Gonzales, eski milletvekilleri Fernando Martinez Mottola ve Gerardo Blyde ile teknik danışmanlık göreviyle Vicente Diaz’ın bulunduğunu kaydetti. Muhalif lider iki hafta önce söz konusu müzakerelerle ilgili çıkan haberleri yalanlamıştı. Hükmet cephesi ise Oslo’da mualefetin “ABD kuklası olmayan, demokratik” temsilcileriyle görüştüklerini kabul etmişti. Maduro, Twitter hesabından yaptığı açıklamada Norveç temsilcilerine teşekkür etti. Müzakerelerde Caracas yönetimini ilk tur görüşmelere de katılan İletişim Bakanı Jorge Rodriguez ve Miranda Valisi Hector Rodriguez’in temsil etmesi bekleniyor. Gelecek hafta düzenlenecek görüşmelerle ilgili açıklama yapan Norveç Dışişleri Bakanlığı, müzakerelere “Venezüella’daki ana siyasi aktörlerin” katılacağını söyledi. Venezüella’da, geçen ay Guaido’nun çağrısıyla az sayıda askerin katıldığı bir darbe girişimi düzenlenmiş ancak başarılı olmamıştı. Görüşmelerin bu girişimin ardından yoğunlaştığı belirtiliyor. İdlib’de çatışma şiddetleniyor Suriye’de, cihatçıların ve Şam karşıtı silahlı grupların büyük oranda kontrol ettiği İdlib bölgesine Suriye ordusunun ve müttefiklerinin operasyonu sürerken, taraflardan çatışmaların şiddetleneceğine yönelik mesajlar geliyor. Şam’a bağlı güçlerin dün İdlib’in Han Şeyhun ve Marratinnuman ilçesi ile El Habit ve Abidin köyleri ile Hama’nın kuzey kırsalındaki Latamine ve Kefer Zita ilçesine hava ve kara saldırıları gerçekleştirdiği bildirildi. Türkiye’den silah iddiası Öte yandan, Reuters haber ajansı muhaliflere dayandırdığı haberinde önceki gece Hama’daki bir üsse Türkiye’nin muhaliflere verilmek üzere silah sevk ettiğini, bu silahların ordunun saldırısını püskürtmek üzere kullanılacağını iddia etti. İdlib ve çevresinin kimi bölümleri Türkiye, Rusya, İran öncülüğünde devam eden Astana sürecinde gerginliği azaltma bölgesi ilan edilmişti. Bu arada Moskova, Suriye’deki ateşkesi izleyen TürkRus komisyonunun çalışmaları kapsamında Rusya’nın son bir gün içinde 14, Türkiye’nin ise 10 ateşkes ihlali tespit ettiğini duyurdu. “Sevdiklerinizi eğitim bursuyla yaşatın!” CUMHURİYET’TEN YENİ BİR ATILIM... Cumhuriyet Vakfı’nda eğitim bursu için fon oluşturduk. CUMHURİYET GELECEĞİN ÖNCÜSÜ GENÇLERE DESTEK OLUYOR. Gazeteniz Cumhuriyet’te yayınlanan vefat ve başsağlığı ilan gelirlerinin %20’sini Atatürk Cumhuriyeti’nin ilerici gençleri için Cumhuriyet Vakfı tarafından oluşturulan eğitim fonuna aktarıyoruz. Başarılı ve ihtiyaç sahibi gençlerimizin eğitim masraflarına destek olmanız acınızın bir parça dinmesine ve sevdiğinizin adının yaşamasına yardımcı olacaktır. C ANKARA : 0312 442 30 50 İSTANBUL : 0212 343 72 74 İZMİR : 0232 441 12 20 Filistin yönetiminden ABD’nin barış planı öncesi Tel Aviv’e rest geldi ‘İsrail’i tanımamalıyız’ Ortadoğu sorununda ABD’nin Ramazan Bayramı sonrasında, yeni bir “barış planı” açıklaması beklenirken, Filistin cephesinden İsrail’i tanıma politikasına ilişkin çıkış yükseldi. Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, önceki gün Batı Şeria’da katıldığı bir iftarda yaptığı konuşmada “İsrail bizi tanımazken biz onu tanımaya devam edemeyiz” ifadelerini kullandı. Filistin Başbakanı, Filistin Kurtuluş Örgütü’ne (FKÖ) bağlı Filistin Merkezi Konsey ve Filistin Ulusal Konsey’in, İsrail’le imzalanan tüm anlaşmaları yeniden gözden geçireceğini belirterek ülke dışında ikamet eden Filistinlilere dönmeleri ve ülkelerinde yatırım yapmaları çağrısında da bulundu. ABD Başkanı Donald Trump’ın, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararı ve Tel Aviv’in yasadışı işgal ettiği yerleşimleri ilhak edeceği yönündeki açıklamaları, Ortadoğu sorununda çözüm umutlarını azalttı. ABD’nin gelecek ay açıklanması beklenen planında ise Filistin’in kendine ait bir güvenlik gücüne sahip olmadığı, işgal altında yerleşimleri ise kaybettiği bir “yarıdevlet” statüsünün gündeme yansıması Filistin yönetiminin yoğun tepkisine neden olmuştu. Erdoğan göndermeli protesto Yolsuzluk soruşturmalarının hedefindeki İsrail Başbakan Binyamin Netanyahu’ya karşı protestolar devam ediyor. Tel Aviv’de önceki gün düzenlenen gösteride Netanyahu’ya dokunulmazlık verilmesi için parlamentoda atılan adımlar protesto edildi. Netanyahu liderliğindeki Likud partisinin üzerinde çalıştığı tasarının yüksek mah kemenin yetkilerini de sınırlandırdığı belirtiliyor. Öte yandan göstericilerin Netanyahu’yu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a benzetmesi dikkat çekti. Muhalefetteki Mavi ve Beyaz İttifakı’nın lideri Yair Lapid otoriterlik eleştirisi yaparak Netanyahu’ya seslendi ve “Erdoğan olmana izin vermeyeceğiz” şeklinde konuştu. Trump, Kim’den ‘hâlâ umutlu’ Trump ile Kim arasında şubat ayında Vietnam’da Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arındırılması için yapılan ikinci zirve, sonuçsuz kalmıştı. ABD Başkanı Donald Trump, Kuzey Kore’nin gerçekleştirdiği nükleer füze testleri karşısında duyulan endişenin yersiz olduğunu iddia ederek, ülkenin “ufak silahlar ateşlediğini” yazdı. Trump, önceki gün Japonya ziyareti sırasında yaptığı Twitter paylaşımında, “Kuzey Kore bazı ufak silahlar ateşlemiş. Bu da halkımı ve bazı başka insanları rahatsız etmiş ama beni değil. Ben, Başkan Kim’in bana verdiği sözü tu tacağını düşünüyorum” ifadelerini kullandı. Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, bir gün önce testlerin Birleşmiş Milletler’in aldığı kararları ihlal ettiğini söylemişti. Bolton, cumartesi günü yaptığı açıklamada, “BM’nin resmi kararının herhangi bir balistik füze kullanımını yasakladığını” söyledi. Kuzey Kore lideri Kim’e nükleer silahsızlanma için müzakere masasına dönme çağrısında bulunmuştu.