Catalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr 715 MAYIS 2019 ÇARŞAMBA ABD, Ortadoğu’ya savaş gemileri sevk etti. ERDOĞAN PUTİN GÖRÜŞTÜ AnkaraMoskova İdlib mesaisinde Savaş senaryoları ABD yönetiminin iran’a baskı çerçevesinde ortadoğu’ya 120 bin asker gönderilmesini içeren bir planı görüştüğü öne sürüldü. Trump ise iddiayı yalanladı ancak trump ‘gerekirse daha fazla asker göndeririz’ diye de ekledi ruhani Körfez’de WashingtonTahran hattındaki gerilim dolu dizgin sürüyor. Trump yönetiminin Ortadoğu, Basra bölge perşembe günü, Başkan Donald Trump ve ekibiyle yaptığı toplantıda gündeme getirdiği, ancak içeriğin “İran’ın işgalini öngörmediği” di. Washington ile Tahran arasındaki tansiyon, ABD’nin 2015’te imzalanan nükleer anlaşmadan çekilmesi ve İran’a ekonomik yap bölgedeki Amerikan güçlerini vurması durumunda “büyük bir sorunla” karşılaşacağını söyledi, “Birşey yaparlarsa, büyük acı çe sine savaş gemileri, Patriot sistemleri, B52 bombardıman uçak aktarıldı. Gazeteye konuşan kaynaklar, “işgal planının” devreye tırımları yeniden yürürlüğe koymasının ardından yükselmişti. kerler” dedi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise önceki gün Ra ları sevk ettiği haberlerinin ardın girmesi için daha fazla asker gere ABD, İsrail ve Körfez’de Riyad li mazan vesilesiyle Sünni imamlardan bu kez gündeme onbinlerce as keceği görüşünü dile getirdi. Diğer derliğindeki Sünni cephesiyle bir la yaptığı görüşmenin ardından ker gönderilmesi planı iddiası ek yandan plandaki askeri konuşlan likte Şii İran’ın bölgedeki etkinli “ülkesinin kimseden korkmadığı” lendi. New York Times (NYT) gaze ma boyutunun 2003’te George W. ğini kırma hedefinde. mesajını verdi. tesinin haberine göre, İran üzerindeki baskıyı artıran Trump yöne Bush dönemindeki Irak işgalindeki sayıya yaklaştığı da görülüyor. AB’den diyalog çağrısı Öte yandan Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yük timi, Tahran’ın ABD güçlerine sal Trump ise dün NYT’nin haberini ABD Başkanı Trump, önceki gün sek Temsilcisi Federica Mogherini, dırması ya da nükleer silah çalış yalanladı. “Bunu yapabir miyim... Birleşik Arap Emirlikleri açıkla “AB olarak İran konusu dahil her malarını yoğunlaştırması halinde Kesinlikle.. Ama böyle bir plan şu rındaki petrol tankerlerini hedef zaman diyalog ve diplomatik ilişki Ortadoğu’ya 120 bin asker gönder an yok. Zaten olursa da daha faz alan saldırılarla ilgili basının soru lerden yana olduk” yorumunu yap meye yönelik bir planı revize etti. la asker larını ya tı. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pom Trump yalanladı Planın, İran’a karşı şahin tavırlarıyla tanınan Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton tarafından hazırlandığı savunuldu. ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan’ın, planı geçen göndeririz” de MADRİD’DEN ABD’YE VETO nıtlarken peo önceki gün İran gündemiyle İran’ın Brüksel’de temaslarda bulunmuştu. İspanya, ABD’nin İran’a baskı oluşturmak için Mogherini, Pompeo’ya İran ile aske Ortadoğu’ya gönderdiği USS Abraham Lincoln uçak gemi ri tansiyonu yükseltmekten kaçın si öncülüğündeki Taarruz Grubu’nda bulunan fırkateynini geçici olarak geri çekti. İspanya resmi ajansı EFE’nin Savunma Bakanlığı kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Taarruz Grubu’nun bölgeden ayrılması halinde İspanyol fırkateyninin yine misyona dahil olacağı savunuldu. Taarruz Grubu’nun Hürmüz Boğazı’na doğru yol aldığı bilgisi paylaşıldı. maları çağrısında bulunduğunu belirterek Tahran’ın da nükleer anlaşma yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiğini ifade etti. Suriye’de, büyük oranda El Kaide uzantılı Heyet Tahrir Şam (HTŞ) militanları tarafından kontrol edilen İdlib’e yönelik Şam yönetimi ve müttefikleri tarafından yürütülen operasyon gerilimi yükseltirken, Türkiye ile Rusya arasında üst üste görüşmeler yapılması dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında yapılan telefon görüşmesinin yanı sıra Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile de Rus mevkidaşı Sergey Şoygu’nun İdlib’e ilişkin değerlendirmelerde bulundukları bildirildi. ‘Ateşkes ihlali’ Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Erdoğan’ın Putin’e, İdlib’te ateşkes ihlallerinin endişe verici boyutlara ulaştığını ifade ettiği belirtildi. Şam’ın amacını “İdlib’de TürkRus işbirliğini sabote etmek olarak” nitelendiren Erdoğan, “gerilimin tırmanmasının siyasi süreci akamete uğratma riskini de beraberinde getirdiğini” söyledi. Erdoğan ve Putin’in, görüşmede Soçi mutabakatına bağlılıklarını teyit ettikleri de duyuruldu. Rusya’nın desteğiyle Suriye ordusu tarafından yürütülen operasyonda TSK’nin konuşlu bulunduğu bir gözlem noktasının çevresinin topçu ateşiyle hedef alındığı önceki gün duyurulmuştu. İdilb, Türkiye, Rusya ve İran öncülüğünde başlayan Astana süreci çerçevesinde gerginli Hama bölgesinde çatışmalar sürüyor. ği azaltma bölgeleri arasında yer alıyor. Öte yandan yerel kaynaklarda yer alan haberlere göre, dün Esad güçlerine ait savaş uçaklarının “İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi” sınırları içindeki Cisir eş Şuğur ilçesinde pazar yerine düzenlediği saldırıda 5 sivilin öldüğü, 20 sivil yaralandığı bildirildi. ‘Erteleme yok’ Türkiye’nin Rusya’dan S400 füze savunma sistemi almak üzere imzaladığı anlaşma çerçevesindeki tartışma ve yorumlar ise kesilmiyor. ABD’nin, temmuz ayında yapılacağı duyurulan sevkıyatla ilgili erteleme talebini Türkiye’nin reddettiği iddia edildi. Reuters önceki günkü haberinde, söz konusu talebin Ankara’da değerlendirildiğini bildirmişti. Ajans, dün üst düzey bir Türk yetkilinin taleple ilgili “Temmuz ayında S400’leri alacağız. Yaklaşımımız değişmedi” ifadelerini kullandığını duyurdu. HUSİLER ÜSTLENDİ Riyad: Boru hattı İHA ile vuruldu Suudi Arabistan Enerji Bakanı Halid el Falih, dün ülkede DoğuBatı boru hattındaki iki petrol pompalama istasyonuna üzerlerine patlayıcı bağlı İHA’larla (İnsansız Hava Aracı) saldırıldığını açıkladı. Enerji Bakanı’nın açıklaması geçen pazar günü Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) kıyılarındaki Füceyre Limanı’nda, ikisi Suudi Arabistan’a ait dört ticari gemiye sabotaj iddialarının ardından geldi. “Sabotaj” çıkışlarıyla gözlerin çevrildiği Tahran hükümetinden ise komplo olasılığı gündeme getirilerek acil soruşturma talebi yükselmişti. Saldırıları Yemen’de Suudi Arabistan liderliğindeki uluslararası koalisyon destekli Mansur Hadi güçleri ile çatışan İran destekli Husiler üstlendi. Tahran, Husileri silahlandırdığı iddialarını reddediyor. Enerji Bakanı Falih, Suudi Arabistan resmi ajansı SPA’da yer alan açıklamasında, dün sabah saatlerinde doğu bölgesindeki rezervlerden batı sahilindeki limana petrol taşıyan boru hattı üzerinde bulunan pompa istasyonlarına saldırı düzenlendiğini belirtti. Saldırı sonucu 8 numaralı istasyonda yangın çıktığını, maddi hasar meydana geldiğini ifade eden Falih, milli petrol şirketi Saudi Aramco’nun hatta petrol akışını durdurduğunu aktardı. Bakan, hatta petrol akışının normale dönmesi için zarar tespit ile istasyonları onarma çalışmalarının sürdüğünü, ülkede petrol üretim ve ihracatının devam ettiğini kaydetti. Husiler ise dün “Yemen’de devam eden saldırganlık ve abluka eylemlerine yanıt olarak İHA’larla Suudi Arabistan’ın yaşamsal hedeflerine saldırıları başlattığını” açıkladı. Yedi hava saldırısı düzenlendiği iddia edildi. Karşılıklı suçlama Bu arada, Hürmüz’e yakın Füceyre Limanı’nda ikisi Suudi tanker, 4 ticari gemiye yönelik yapılan sabotajın arkasında kimin olduğuna ilişkin tartışmalar sürüyor. ABD’li kimi uzman İran’ı sorumlu tuttu. İran Meclis Başkanlık Kurulu Sözcüsü Behruz Nimeti ise İsrail’i suçladı. Bağdat’tan ziyaret IrpmlsraeurAeırlualsalı¨dbnkcmniudlıainCşi.aud¨kzCuçglemiimıyluökleeaemrlhra,ürhiumenhtşdirtuüceabit’ralndleaeberiaşcenabk,aeştubialkkğıvlnnuauiielaıginnbcAvüleaeıaeğdncnlğiıiaerb’lTıntğ,röüidjtlıidrleadgkkirn.ueiooy¨yynerulau’eye İşbirliği için arayıştalar ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo dün göreve gelmesinden bu yana ilk Rusya ziyaretini gerçekleştirdi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Pompeo, Soçi’de bir araya geldi. Üç saati bulan görüşmenin ardından karşılıklı işbirliği mesajı verildi. Lavrov, görüşmeyi “samimi ve faydalı” olarak nitelendirdi. İlişkilerin normalleştirilmesi için adım atma konusunda anlaştıklarını belirtti. Görüşmede, taraflar arasında siyasetçiler, eski askerler, diplomatlardan oluşan bilirkişi grubu ile iş insanlarının yer alacağı konsey kurulmasını önerdiğini anlatan Lavrov, ihtilaf Lavrov dün Soçi’de Pompeo’yu ağırladı. İki bakan geçen hafta da Helsinki’de bir araya gelmişti. başlıklarında bu mekanizmaların faydalı olabileceğini vurguladı. Öte yandan Pompeo’nun basına yaptığı açıklamada gündeminde İran gerilimi de vardı. “Esa sen İran’la savaş arayışında değiliz” diyen Pompeo, Tahran yönetiminin “füze programı, Yemen’de Husilere desteği” gibi başlıklara ilişkin endişelerini dile getirdi. Görüşmede Venezüella konusunun da ele alındığı belirtildi. Pompeo’nun Rusya ziyareti, Körfez’de WashingtonTahran geriliminin arttığı, TürkiyeABD arasında Rus S400 krizinin yaşandığı döneme denk geldi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Pompeo ile görüşmeden önce askeri bir uçuş merkezini ziyaret ettiği haberleri gündeme yansırken Kremlin Sözcüsü bunun ABD’ye mesaj olmadığını savundu. Çipras’tan yaptırım tehdidi geldi Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon kaynakları üzerinde yükselen tansiyonda Türkiye’ye, ABD ile Yunanistan başta olmak üzere AB cephesinden baskı artıyor. Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, Alpha ajansına verdiği demeçte “Türkiye’nin bölgede doğalgaz aramaya devam etmesi halinde ekonomik yaptırımların uygulanacağı” çıkışında bulundu. Çipras, “Finansal tedbirler ve yaptırımlar olabilir. Türkiye, uluslararası hukuka saygı göstermeli, diyalog masasına oturmalı” dedi. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) Doğu Akdeniz’de tek taraflı olarak ilan ettiği Münhasır Ekonomik Bölge’de doğalgaz arama çalışmalarına karşılık Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, geçen hafta KKTC’ye yaptığı ziyarette, Fatih Sondaj Gemisi ile adanın batısında doğalgaz arama çalışmalarına başlandığını açıklamıştı. ABD ve AB’nin tepki gösterdiği faaliyetle ilgili GKRY, “geminin mürettebatı hakkında uluslararası tutuklama kararı çıkarılması için” girişimde bulunmuştu. Eylemcilere ateş açıldı Sudan’da geçici yönetimin başındaki Askeri Konsey ile sivil hükümet çağrıları yapan muhalefet arasındaki diyalog süreci inişli çıkışlı sürüyor. Taraflar arasında görüşmeler önceki gün yeniden başlarken başkent Hartum’da protestoların yapıldığı alanda açılan ateşte biri asker en az altı kişinin yaşamını yitirdiği, bir grubun göstericilere sopalarla saldırdığı, onlarca kişinin yaralandığı bildirildi. Ateşin kimin tarafından açıl dığı konusunda soruşturmanın sürdüğü duyuruldu. Askeri Konsey, ülkede kaos çıkmasına izin vermeyecekleri açıklaması yaptı. Kimi muhalif ise saldırının arkasında devrik Beşir yönetimi yanlısı milislerin olduğunu savundu. Sudan’da geçen yıl ekmek zamlarıyla alevlenen protestoların ardından yaşanan süreçte 30 yıldır ülkeyi demir yumrukla yöneten Ömer el Beşir geçen ay devrilmiş, yönetime ordu el koymuştu. İRAN’DA ÖRTÜ PROTESTOSU İran’da Tahran Üniversitesi’nde başörtüsü zorunluluğunu protesto eden öğrencilerle rejim yanlısı öğrenciler arasında arbede yaşandı. ISNA ajansının haberine göre, bir grup öğrenci âhlak polisi ve güvenlik güçlerinin başörtüsü kurallarına uymayan öğrencileri uyarmak için üniversite binasına girdiği iddiasıyla” bir araya geldi. Yetkililerin iddiayı yalanladığı belirtildi. “Reformist” öğrencilerin “Seçim yapmak hakkımız” pankartları taşıdığı aktarılırken ISNA, öğrencilerin bildirisinin bir kısmını yayımladı. Açıklamada, “Öğrencilerin tek tip kıyafet giymeye zorlanması insan haklarının ihlalidir” ifadeleri kullanıldı. Sri Lanka’da dini şiddet Sri Lanka’da Paskalya sırasında kiliseleri, otelleri hedef alan terör saldırılarının ardından Müslüman topluma yönelik tehditler artıyor. Puttalam şehrinde önceki gün bir Müslüman erkeğin bir grup tarafından çalıştığı halı dükkânında bıçaklanarak katledilmesi üzerine bölgede tansiyon yükseldi. Yetkililer saldırıyla ilgili 13 şüphelinin gözaltına alındığını, etnik veya dini temelli şiddet eylemlerine göz yumulmayacağını duyurdu. Bölgede belirli saatler arasında sokağa çıkma yasağı da ilan edildi. Kiniyama, Bingiriya ve Kurunegala bölgelerinde de en az 3 caminin camlarının kırıldığı belirtildi. “Sevdiklerinizi eğitim bursuyla yaşatın!” CUMHURİYET’TEN YENİ BİR ATILIM... Cumhuriyet Vakfı’nda eğitim bursu için fon oluşturduk. CUMHURİYET GELECEĞİN ÖNCÜSÜ GENÇLERE DESTEK OLUYOR. Gazeteniz Cumhuriyet’te yayınlanan vefat ve başsağlığı ilan gelirlerinin %20’sini Atatürk Cumhuriyeti’nin ilerici gençleri için Cumhuriyet Vakfı tarafından oluşturulan eğitim fonuna aktarıyoruz. Başarılı ve ihtiyaç sahibi gençlerimizin eğitim masraflarına destek olmanız acınızın bir parça dinmesine ve sevdiğinizin adının yaşamasına yardımcı olacaktır. C ANKARA : 0312 442 30 50 İSTANBUL : 0212 343 72 74 İZMİR : 0232 441 12 20