Catalog

KÜLTÜR EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN kultur@cumhuriyet.com.tr 1321 MART 2019 PERŞEMBE 19781989 yıllarını kapsayan ‘Yolda’ sergisi bu akşam Fransız Kültür Merkezi’nde açılıyor Çok şey öğrendik ‘yolda’ Her şeyin bir adı olmalı, akılda kalması için belki, belki de unutulmaması için. Hayatımızda hepimiz bir yerlere gidiyoruz. Sanat ve fotoğraf için de geçerli bu. Bir “Yolda” ser gisindeyiz bu serginin yolu uzun ama tüm maceralar eve giderken, yolda yaşanıyor belki de... “Yoldayız, yan yanayız, ÖZNUR fotoğrafın gizemini, coşkuOĞRAŞ ÇOLAK sunu ve birleştirici etkisi ni daima yaşıyoruz. Daha da önemlisi bundan büyük bir keyif ve haz alıyoruz. Elbette Beat Kuşağı’nın önemli ismi Jack Keruac’ın soluksuz yazdığı ve yine öyle okunan kitabı ‘Yolda’, sergimizin başlığını koyarken en önemli ilham kaynağımızı oluşturdu. Çok şey öğrendik yolda, öğrenmekteyiz de...” Bu sözlerin sahibi Merih Akoğul. Fransız Kültür Merkezi “Yolda” adlı bir sergiye ev sahipliği yapıyor. Bugün açılan serginin küratörü Akoğul’a serginin oluşum sürecini soruyoruz, “Benim de kurucusu olduğum Grup 9’dan arkadaşımız Aydın Karadöller, bu sergiden yaklaşık bir yıl önce, bizim dönemimizin diğer grupları Grup f ve FOG Fotoğraf Grubu’nun da işlerini içeren bir sergiyi neden yapmıyoruz diyerek geldi. Bu çok heyecan verici bir teklifti, hemen bir danışma kurulu kurup yola koyulduk. Sonunda uzun bir süreye yayılan ve emek isteyen bu sergiyi, grup üyesi fotoğrafçı dostlarımızdan ve aramızda olmadığı için yakınlarından aldığımız fotoğraflarla gerçekleştirdik” diyor. Bilindiği üzere Türk fotoğrafında 80’li yıllar, sıra dışı işlerin üretildiği ilginç bir zaman dilimi. Siyasi anlamda değişimlerin yaşandığı o günlerde hem belgesel, hem de zihinsel anlamda ürettikleri işlerle adlarından sıkça söz ettiren bu üç fotoğraf grubunun (Grup 9, Grup f ve FOG Fotoğraf Grubu) üyeleri, üretimlerini belirli bir görüş açısı ve mantık bütünlüğü içinde toplu olarak sergilemeyi tercih etmişler ve böylece “Yolda” 27GÖNİRSÜALENS’BEİARLİKGRİADAR “Bizimkisi bir fotoğraf yolculuğu. Biz mi fotoğrafın yoluna çıktık, yoksa fotoğrafın yolu mu bizlerle kesişti... Bu yolda ilerlerken birbirimizi tanıdık ve bizden sonra gelenlere ışık tuttuk. Fotoğraf tutkumuz, bitmeyen bir yolculuğa dönüştü” diyen serginin küratörü Merih Akoğul ile sergi üzerine konuştuk. BİR DÖNEM SERGİSİ... sergisinin serüvenide başlamış. Sergi 19781989 yıllarını kapsıyor. Neden bu yılları kapsadığının cevabını Akoğul şöyle veriyor: “Sergide fotoğrafları yer alan ilk fotoğraf grubu “Grup f”in ilk sergisini gerçekleştirdiği tarihi, 1978’i başlangıç kabul ettik, son sergisini 1989’da açan “FOG Fotoğraf Grubu”nun sergisini de final sergisi olarak ele aldık. “Grup 9” da faaliyetlerini 198485 yılları arasında gerçekleştirmişti. Her üç grubun içinde de ülkemiz fotoğrafında gelecek kuşakların fotoğraf görüşlerinin gelişmesinde etkin olmuş, önemli isimler bulunuyor.” Bu dönemi ele alırken, elbette ülkenin ekonomik ve politik koşullarını ve sosyolojik yapısı da düşünülmüş. Akoğul, “O yıllar 12 Eylül 1980 darbesinin var lığıyla sekteye uğramış bir zaman dilimiydi” diyor ve ekliyor; “Ama sanatçılar bu baskı sürecini biraz daha olumlu kullanıp, yaşadıkları içe kapanma sürecini farklı bağlamlarda üretime dönüştürmeyi bildiler. Fotoğraf da bundan nasibini aldı. Bu dönemlerde, an fotoğraflarının yanında o günkü anlatım biçimleri doğrultusunda, yaratıcı fotoğrafın da başarılı örnekleri verilmeye başlandı.” Sergi 27 Nisan’a kadar görülebilir. (Sergide yapıtları yer alan sanatçılar şöyle; Grup f: Mehmet Akgül, Nadir Ede, Ayhan Erolgil, İsmet Gürer, Yılmaz Kaini, Rauf Miski, Celal Oflaz, Sabri Özsezginler, Reşat Tekelioğlu, Levent Tekeş, FOG Fotoğraf Grubu: Nevzat Çakır, İlyas Göçmen, İzzet Keribar, Mehmet Kısmet, Bülent Özgören, Yusuf Tuvi Grup 9: Merih Akoğul, Hüsnü Atasoy, Kamil Fırat, İhsan Gerçelman, Aydın Karadöller, Mustafa Kocabaşı, Yaşar Saraçoğlu, Ali Selen.) Fotoğraf seçimleri küratöryel çalışmanın en önemli bölümü. Akoğul, bu işi üstlendiğinde, önce beş kişilik bir danışma kurulu (konsey) kurduklarını ve çalışmalara öyle başladıklarını söylüyor. Akoğul, “Sonra ulaşabileceğimiz fotoğrafçıları bulduk. 24 kişiye ulaştık. Sergi için herkesten hem kendi bakışlarını anlatacak, hem grup içinde farklılıklarını gösterecek, hem de uyum içinde tüm serginin parçası olacak üçer fotoğrafını seçtim. Sonuçta yakın geçmişimizi tüm sosyolojisi ve estetiği ile anlatan, bugüne kadar örneğine pek rastlamadığımız bir dönem sergisi yaptık. “YOLDA” sergisinin en önemli özelliği, üretirken bireysel bir sanat dalı olan fotoğrafın, tüketim sırasında kolektif olarak nasıl değerlendirildiğini görmekti. Sanırım, ülkemizin fotoğraf tarihine büyük hizmetleri olan kıymetli fotoğrafçılarımız için anlamlı bir sergi oldu. Gelecek ile geçmişi bugün üzerinden bir kez daha anlatmanın keyfini yaşıyoruz. Özellikle genç fotoğrafçıları ve tüm fotoğrafseverleri sergimize, geçmiş günleri bizlerle hatırlamaları için davet ediyoruz. Bu sergiyi daha hacimli olarak yakın bir zamanda kitaba dönüştürmeyi de hedefliyoruz” diyor. PEN’den Dünya Şiir Günü kutlaması PEN Türkiye Yazarlar Derneği, şiir severlerin 21 Mart Dünya Şiir Günü’nü kutladı. Dernek, mesajında 2019 PEN Şiir Ödülü’nü kazanan Süreyya Berfe’nin yazdığı “Dünya Şiir Günü Bildirisi”ni sundu. Bildiri şöyle: “Aklıma gelmezdi Şiir Günü göreceğim. Şiir Günü Bildirisi yazacağım hiç gelmezdi. Oldu. Şiir böyle bir bela işte, insanın başına geliverir. Yorgo Seferis, Saint John Perse, Turgut Uyar sanki hiç yaşamadılar, hiç şiir yazmadılar. Başkaları da var tabii.. Ne mutlu bana PEN’den ödül aldım. Her zaman genç olmaya çalışacağım. “Gümüş koktu azalan sigaralar bana bir yolculuk ısmarla.” Yeryüzünde şiirden başka yalnız var mıdır acaba? İstediğiniz kadar dünyada da kainatta da şiir günü yapalım yalnızlığını gideremeyiz. Belki de ne kadar şair varsa o kadar şiir vardır. Dünya Şiir Günü’nüz kutlu olsun...” Şiir Sokakta, Şair Yollarda Türkiye Yazarlar Sendikası, geleneksel “Şiir Sokakta, Şair Yollarda” buluşmasının 11. yılında yine şiirlerle sokağa çıkacak. Şairler, 21 Mart Dünya Şiir Günü için bugün saat 13.00’te Maltepe Beşçeşmeler’de Mahallenin Muhtarları önünde buluşarak Maltepe sokaklarında şiirler ve şiir dergileri dağıtacaklar. TYS, ülkemizin şu karanlık günlerinde herkesin şiirin eylemci, devrimci aydınlığına daha fazla gereksinim duyduğunu, şiirin sokakla buluşmasının önemini vurgulayarak şairleri ve okurları “Şiir Sokakta, Şair Yollarda” yürüyüşüne bekliyor. Ümit Yesin’e son veda... Kalp rahatsızlığı nedeniyle tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybeden tiyatro ve dizi oyuncusu Ümit Yesin, Kadıköy’deki Haldun Taner Sahnesi’nde düzenlenen törenin ardından cenaze namazının kılınacağı Üsküdar Şakirin Camisi’ne uğurlandı. Yesin, Ümraniye Ihlamurkuyu Mezarlığı’na defnedildi. 65 yaşındaki sanatçı için düzenlenen törene sanatçının ailesi ve yakınlarının yanı sıra, tiyatro ve sinema dünyasından birçok ünlü isim katıldı. Ümit Yesin için yapılan anma konuşmalarında İstanbul Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmeni Süha Uygur, “Ümit Yesin çalıştığı her ortamda, tiyatro kulisinde, setlerde, dü rüstlüğüyle, ahlakıyla, babacan tavrıyla herkesin sevip saydığı bir insan olarak her zaman hatıralarımızda yer alacaktır” dedi. Kürsüye gelen oyuncu Yonca Şahinbaş ise gözyaşlarını tutamadığı konuş masında şunları söyledi: “Ölmeden 1 gün önce saat 3 buçukta yanındaydım. Kolunu öptüm, göbeğini sevdim. Çok iyi görünüyordu, hiç beklemedim. Konuştuğum insanlara da söyledim gayet iyi görünüyor diye. Onunla da konuştuk, ‘Bahar geliyor Ümit Ağabey. Buradan yürüyerek çıkacaksın’ dedim. Ertesi gün ‘Gelseniz iyi olur’ bilgisini verdiklerinde, gittiğimizde o da gitmişti zaten. Bunu yaptığım için hayatım boyunca hep şükredeceğim. Nurlar içinde uyu Ümit Abi. Seni çok seviyorum.” Alev Coşkun Borusan’da 2 önemli isim İnönü’yü anlatacak Tarihçi Kitabevi’nin bu haftaki söyleşisi, 2. İnönü Zaferi’nin 98. yıldönümü vesilesiyle “Bugünlerin Tartışmalı Konusu İnönü” başlığıyla düzenlenecek. Söyleşiye Cumhuriyet Vakfı Başkanı, eski Turizm Bakanı ve kısa bir süre önce yayımlanan “Asker İnönü” kitabının yazarı Dr. Alev Coşkun katılacak. Tarihçi Kitabevi’nin söyleşi dizisinin 282’ncisi olacak söyleşi 23 Mart Cumartesi günü saat 16.00’da Moda Tarihçi Kitabevi’nde yapılacak. Kansu Cumhuriyet okurları ile buluşacak Cumhuriyet Vakfı Genel Sekreteri ve ga zetemiz yazarı Işık Kansu, Ankara Cumhuriyet Okurları’nın (CUMOK) düzenlediği ‘Cumhuriyet Uğruna’ başlıklı söyleşi ile okurlarıyla buluşuyor. Kansu, söyleşisinde, siyasal iktidarın güdümlediği yandaş basını, cemaat senaryolarını, cumhuriyete düşmanlığı ana amaç edinmiş siyasileri, patronları, kurumları; işgale uğrayan ve satılan gazetelerin gerçek yüzünü yazdığı kitabı “Yurt Kemiricileri”ni anlatacak. Türk Hukuk Kurumu’nda, 23 Mart Cumartesi günü saat 15.00’te, başlayacak olan söyleşinin ardından Kansu, kitaplarını da imzalayacak. l ANKARA / Cumhuriyet Borusan Sanat ve KOD Müzik işbirliğiyle düzenlenen Nova Muzak serisi, 2011’in kasım ayında başlayan yolculuğuna bu yıl da devam ediyor. Serinin 29. konserinde, 2000’lerin önemli ozan şarkıcısı Matt Elliott ve elektronik müzik sanatçısı Colleen yarın akşam Borusan Müzik Evi’nde olacak. Ayrıntılı bilgi için: www.borusansanat.com. l Kültür Serivisi ‘Aşk Dersleri’nin 4. sezonu Usta oyuncu Füsun Demirel’le birlikte Mert Küçülmez ve Serpil Özcan’ın rol aldığı “Aşk Dersleri” isimli oyun 4. sezonunda da sahnelenmeye devam ediyor. “Aşk Dersleri” 24 Mart Pazar günü saat 19.00’da Kozzy Kültür Merkezi, 10 Nisan Çarşamba günü saat 20.30’da Kadıköy Belediyesi Barış Manço Kültür Merkezi, 11 Nisan Perşembe ise saat 21.00’de Ataşehir DasDas’ta seyirciyle buluşacak. Hayatı şiire taşımak... Bugün 21 Mart. Dünya Şiir Günü... Şiirin neredeyse lanetlendiği; inceliklerin görmezden gelindiği, sevginin şefkatin huzurun yok edildiği, hoyratlığın yüceltildiği... Haykırmaların, korkutmaların, yalanların, baskıların, küfürlerin, tehditlerin, “bedel ödeteceğim” rezilliklerinin egemen olduğu... Kin ve nefret iştahı hiç azalmayan; varsa yoksa iç ve dış düşman yaratan; gerilimden, kavgadan medet uman söylemlerin balçık gibi üzerimize bocalayan bu ortamda... 21 Mart Dünya Şiir Günü’nü “bahane” etmemem düşünülemezdi... Hele hele 2019 PEN Şiir Ödülü’nü Süreyya Berfe gibi hayatla şiire taşıyan bir şaire vermişken... Ey şiirin genci! Düna Şiir Günü’nün, yerleşmesinde ve dünyanın birçok yerinde kutlanmasında PEN Türkiye’nin önemli bir rolü oldu. Uluslararası foruma böyle bir gün önerisi bizden gitmişti. Şairin tüm çalışmaları için verilen onur ödülü niteliğindeki bu olay, aynı zamanda o yılki şiir bildirisini yazacak olanı da belirler. 2019 PEN Şiir Ödülü’nü Süreyya Berfe’ye verirken ona şöyle seslendik: “Ey şiirin her zaman genci, ey şiirin gececisi, ey hiç kimseye olmadığı kadar sana yakışan huysuzluğun sahibi, ey artık yedilere, kırklara karışır gibi şiire karışan, ey saçı sakalı kırışan ama sözü her zaman dimdik ayakta duran, ey şiirin yerini bilen madenci, ey kendine hem gölge hem fener olan, ey egelerin egesi... PEN 2019 Şiir Ödülü için senden iyisini mi bulacaktık, verdik gitti, affet bizi!” “Affet bizi” dedik... Çünkü kendi köşesine çekilip şiirle, doğayla, sözcüklerle, hüzünle, acılarla, sevmelerle ama en çok, en çok yalnızlıkla baş başa yaşayan (Ege’de yaşayan Berfe) hiç ama hiç yüz vermez ödüllere. Nefret eder kendisinden söz edilmesine! Ama çaresiz daha önceki B. Necatigil Şiir Ödülü; M.C. Anday Şiir Ödülü, Cemal Süreya Ödülü, C.Atuf Kansu Ödülü, Arıburnu Ödülü; Homeros Emek Ödülü gibi bunu da sineye çekecek! 60 yıllık serüven Süreyya Berfe’nin 60 yıllık şiir serüvenini, onun o muhteşem çalışkanlığını üretkenliğini burada özetlemem olanaksız. Olsa olsa onun şiirini neden çok sevdiğimi söyleyebilirim... Yalınlığı için, arı, duru dili için, sessizliği için, bağırıp çağırmadığı için seviyorum onun şiirini. “Sessiz dingin su / bir damlayla kükredi ./ Denize gitti.” Yaşamın her alanına dokunduğu için... Acıyı da, sevinci de, yeryüzünün tüm duygularını da doğayla iç içe harmanladığı için... Bir kuşun kanadından kopan tüye bakıp, ötüşünü tanıdığı için... “Nemli kumlarda keyifle gezen böceği”... “Yuvana dön / Donanma geçiyor / Sular yükselecek” diye uyardığı için... İroniden hiç mi hiç vazgeçmediği için... (Düşünsenize, tüm şiirlerinin bir araya geldiği kitabına “Kalfa” adını veren bir şairden söz ediyoruz! (Yapı Kredi Yayınları) İlk şiirlerindeki o toplumsal gerçekçilik tavrını; güncel yaşamla, folklarla, sokağın, yaşamın diliyle devşirdiği ve beni içsel yolculuklara çıkardığı için... Kullandığı aforizma benzeri, haiku benzeri özdeyişleri için... “Biraz fazla / yaşadığımı düşündürüyor / bu bahar”. Hem çok yerel hem çok evrensel; hem çok yalnız hem de yalnızları buluşturduğu için... Şiirini hüznünün içinde yaşattığı için... Oh be! Seçim dışında bir şey yazmaktan mutluyum... İşte Berfe’nin “Rağmen” başlıklı şiiri... SENİ SEVİYORUM Kayıp bir gün daha. Çocuklar büyüyor, yaşlanıyoruz seni seviyorum. Soğuk bir çağrı daha. Tanıdık bir boşluk, dağılıyoruz seni seviyorum. Gitti bir arkadaş daha. Zaman ölüyor, duruyoruz seni seviyorum. Gizliaçık bir mutsuzluk daha. Çok konuşuyorlar, sıkılıyoruz seni seviyorum. 35. Genç Günler Festivali başvuruları başlıyor İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Müdürlüğü’nün, 919 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştireceği 35. Genç Günler Festivali başvuruları başlıyor. Başvurular, 10 Nisan Çarşamba gününe kadar devam edecek. 35. Genç Günler kapsamında, konservatuvar ve dengi okulların oyunları ve üniversite kulüpleri tiyatro topluluklarının oyunlarının başvuruları kabul edilecek. Programa alınan projeler, 10 gün boyunca İstanbul seyircisiyle ücretsiz buluşacak. Proje dosyalarının 10 Nisan Çarşamba gününe kadar gencgunler@ ibb.gov.tr adresine eposta olarak gönderilmesi gerekiyor. Tiyatro alanındaki proje dosyalarında tiyatro adı ve kısa bilgi, oyun künyesi, oyun özeti, oyun metni, oyun fotoğrafları, oyun videosu bulunması zorunlu. Fotoğraf ve video dosyalarının dosya aktarım yöntemiyle gönderilmesi isteniyor. l Kültür Servisi C MY B