Catalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr 9 OCAK 2019 ÇARŞAMBA 7 ABD, Suriye’den çekilme hamlesini zamana yayıyor. Gerilim yine yenidenAnkaraWashington arasında Suriye konusundaki görüş ayrılıkları sürüyor Erdoğan ‘düzenleyici’ rol istiyor ABD Başkanı Donald Trump’ın birliklerini Suriye’den çekme kararının ardından özellikle Suriye’nin kuzeyinde nasıl bir yapının oluşturulacağına ilişkin çok yönlü temaslar sürerken Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Ankara’nın planına ilişkin satırbaşlarını New York Times gazetesindeki makalesinde paylaştı. ‘Doğru ortak Türkiye’ “Başkan Trump, Suriye’den çekilmekle doğru kararı verdi” cümlesiyle başlayan makalede, “Çekilme dikkatli planlanmalı” ifadelerini kullanan Erdoğan, “ABD’nin, uluslararası toplumun ve Suriye halkının çıkarlarını korumak adına doğru ortak Türkiye” mesajı verdi. Ankara’nın kapsamlı bir strateji önerdiğini belirten Erdoğan’ın Türkiye’nin “gözetimi ve düzenleyici rolü” çıkışı dikkat çekiyor. Şam yönetiminin Türkiye’nin varlığına muhalefeti bilinirken özellikle Rusya’nın söz konusu stratejiye tepkisi ise henüz belirsizliğini koruyor. Güvenlik, yönetim vurgusu Önerilen strateji kapsamında yeni bir güvenlik ve yerel yönetim planını öne çıkaran Erdoğan’a göre, istikrar için ilk adım, Suriye toplumunun her kesimini barındıran bir “istikrar gücü” oluşturmak. “Türkiye’nin Suriye Kürtleri ile bir alıp veremediği yok” diyen Erdoğan şu ifadeleri kullandı: “Terör örgütleriyle bağlantısı olmayan tüm savaşçıları kurulacak istikrar gücüne dahil etmek için yoğun bir kimlik incelemesi sürecine gireceğiz.” Ankara gözetiminde... Erdoğan’ın yerel yönetimlerdeki siyasi temsiliyete ilişkin planından satırbaşları ise şu şekilde: n Tüm toplulukların yeterli siyasi temsile sahip olması sağlanacak. n Türkiye’nin gözetimi altında YPG ya da IŞİD kontrolü altında olan bölgeler seçimle işbaşına gelmiş konseyler tarafından yönetilecek. n Suriye’nin kuzeyinde çoğunluğun Kürt olduğu bölgelerdeki yerel konseyler çoğunlukla Kürt temsilcilerden oluşacak olsa da, tüm toplulukların adil temsil edildiğinden emin olunacak. n Türk yetkililer yerel konseylere belediye, eğitim, sağlık ve acil hizmetler konularında danışmanlık verecek. Emekli Tümgeneral Yavuz: Türkiye büyük sorunlarla karşılaşabilir HÜSEYİN HAYATSEVER Emekli Tümgeneral Ahmet Yavuz, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın New York Times gazetesine yazdığı yazıda “Terör örgütleriyle bağlantısı olmayan tüm savaşçıları yeni kurulacak istikrar gücüne dahil edeceğiz” değerlendirmeleri konusunda uyarıda bulundu. Yavuz, “Türkiye, ABD’nin boşalttığı alana girmek istiyor ve bu bölgeyi Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad güçlerine bırakmak istemiyor. Türkiye büyük sorunlarla karşılaşabilir” dedi. ‘ÖSO’yu kastediyor’ Erdoğan’ın New York Times gazetesine yazdığı yazıda Suriye’deki çözüm öne rilerini Cumhuriyet’e değerlendiren Yavuz, Erdoğan’ın “Terör örgütleriyle bağlantısı olmayan tüm savaşçıları yeni kurulacak istikrar gücüne dahil edeceğiz” sözleriyle Öz gür Suriye Ordusu’nu ve şu anda PYD’nin et kin olduğu alanda Türkiye’nin birlikte çalışabileceği grupları kastettiğini belirtti. Yavuz, Erdoğan’ın önerilerin Yavuz den, şu anda YPG kontrolündeki alanlara Esad güçlerinin geri dönmesini istemediğinin an laşıldığını vurgulayarak şöyle konuştu: “Türkiye, ABD’nin boşalttığı alandaki boşluğu doldurmak istiyor ve buraları Esad güçlerine bırakmak istemiyor. Türkiye’nin gü cü buna yeter mi, bunu gerçekleştirebilir mi, işin bu tarafı şüpheli. Çünkü bunun bir ekonomik ayağı var. Ayrıca şunu da unutmamak lazım; Suriye’nin bugün başına gelenler, çok uzun süre Lübnan’da ordu bulundurmaktan kaynaklanmıştır. Türkiye’nin de Suriye’de bu tür bir girişim içinde bulunması kendi başına büyük sorunlar açabilir.” Türkiye’nin Suriye yönetimiyle doğrudan temas kurması gerektiğini söyleyen Yavuz, “Ben Türkiye’nin, Esad’la görüşmeyerek yanlış içerisinde olduğunu düşünüyorum. Ora da Esad’ın etkin olması engellenmek isteni yor. PYD’nin orada otonom alan kazanmasının önlenmesi, Türkiye için gerekli bir şey. Ama onun ötesi bence Türkiye için sorunlu bir konu” diye konuştu. l ANKARA ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’den çekilme kararını görüşmek üzere Ankara’ya gelen ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’ın Ankara ziyaretinde Türkiye ile ABD arasında bir uzlaşı çıkmadı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ABD heyetinin görüşme talebini kabul etmezken Bolton, ziyaretini kısa tutarak Ankara’dan ayrıldı. Bolton’ın yanı sıhüseyin ra, ABD’nin Suriye Özel hayatsever Temsilcisi James Jeff rey ve ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford’ın da içinde bulunduğu ABD heyeti, dün Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal, Milli Savunma Bakan Yardımcısı Yunus Emre Karaosmanoğlu ve MİT Başkan Yardımcısı Cemalettin Çekik’in içinde bulunduğu Türk heyeti ile görüştü. Yaklaşık 2 saat süren görüşmenin ardından Bolton, öğle saatlerinde Ankara’dan ayrıldı. Jeffrey ve Dunford’ın ise Ankara’da kaldığı ve temaslarını sürdürdüğü bildirildi. ‘Görüşmeye gerek yok’ Bolton ve heyetinin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan randevu talebi kabul edilmedi. Meclis’te gazetecilerin bu konudaki sorularını yanıtlayan Erdoğan, “Bolton’ın zaten muhatabı İbrahim Kalın Bey. Dolayısıyla İbrahim Kalın Bey kendisiyle görüşme yapacaktı. Eğer gerekli görürsek, böyle bir talebe biz de ‘evet’ diyebilirdik. Bizim tabii şu anda yoğun mesaimiz var. Böyle bir şeye şu anda gerek yok” dedi. Erdoğan Meclis’te partisinin grup toplantısında yaptığı konuşmada da Bolton’ın çok ciddi bir yanlış yaptığını söyledi. Erdoğan, “Yani terörist olacak ABD Başkanı Trump’ın danışmanı Bolton’ın da yer aldığı heyet Ankara’da temaslarda bulundu. Ziyaret öncesi YPG’ye arka çıkan açıklamaları basına yansıyan ABD’li yetkililere Cumhurbaşkanı Erdoğan randevu vermedi. Bolton’ın da katıldığı heyetler arası görüşme yaklaşık iki saat sürdü. Görüşme sürdüğü sırada Türkiye Gençlik Birliği (TGB), ziyareti Cumhurbaşkanlığı Sarayı önünde protesto etti. Eyleme polis müdahale ederken 7 TGB üyesi bir süreliğine gözaltına alındı. ‘bunlar Kürt bunlara dokunmayın’. Yok böyle bir şey. Nereden çıkarsa çıksın, eğer terörist ise gereğini yaparız” dedi. Bolton’ın Türkiye’ye gelmeden önce İsrail’de yaptığı “Türkiye, Suriye’deki Kürt güçlere saldırmayacağı güvencesi vermedikçe Amerikan kuvvetleri Kuzey Suriye’den çekilmeyecek” açıklamasına Ankara sert tepki göstermişti. Öte yandan, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Garret Marquis, “Bolton ile Kalın, ABD Başkanı Trump’ın Suriye’nin kuzeydoğusundan uygun bir hızla çekilme kararı hakkında verimli bir görüşmede bulundular” açıklaması yaptı. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın ise ABD heyeti ile görüşmeye ilişkin bir basın toplantısı düzenledi. Görüşmede Bolton’ın YPG’den “Kürt güçler” olarak söz etmesinden duyulan ra hatsızlığı dile getirdiklerini belirten Kalın, “Suriye Kürtleri ile PKK terör örgütü ve onun Suriye kolu olan YPG ve PYD’nin birbirinden net bir şekilde ayrılması gerektiğini ifade ettik” dedi. ‘Silahlar toplanmalı’ Kalın, ABD’nin çekilme kararından memnuniyet duyduklarını kaydetti. ABD’nin Suriye’den çekilmesi için 120 günlük bir takvim öngörüldüğünü söyleyerek “Burada önemli olan, ABD’nin YPG’ye verdiği silahların toplanıp toplanmayacağı, oradaki Amerikan üslerinin ne olacağı, ABD’nin YPG ile angajmanının ne zaman sonlandıracağı meselesidir” dedi. “Beklentimiz verilen tüm silahların toplanması. Bununla ilgili çalışma yaptıklarını ilettiler ama detayları önümüzdeki günlerde ortaya çıkacak” ifadesini kullandı. Savaş, yıkımdan kaçan milyonlarca Suriyeli sığınmacı için kış, derme çatma çadırlardaki koşulların daha da ağırlaşması demek. AA’nın haberine göre, Lübnan’da etkili olan, Norma olarak adlandırılan kar fırtınası hayatı olumsuz etkiledi. Bekaa Vadisi’ne bağlı Arsal bölgesinde yaşayan sığınmacılar, ellerindeki kısıtlı imkânlarla hava şartlarına karşı mücadele veriyor. YPG, ABD, Fransa’nın yanı sıra Suriye ordusu ve TSK ile ÖSO da Münbiç’te Rusya da devriyeye başladı Türkiye’nin operasyon sinyali verdiği Münbiç, giderek Suriye’de Suriye’den askerlerini çekme kararının ardından SDG’nin Şam ile an sı koalisyon güçlerinin Suriye’den çekilmesine karşı çıktığı bilinen ki tüm uluslararası, yerel güçlerin ko laşarak merkezini Suriye ordusuna Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel nuşlandığı bir bölge haline geliyor. devrettiği Fırat’ın hemen batısında Macron’la önceki akşam bir telefon Birkaç ay öncesine kadar kent merke ki kentin kuzey kesimlerinde Rus as görüşmesi yaptığı bildirildi. zinde Ankara’nın terör örgütü saydığı keri polisinin devriye gezdiği bildiril Beyaz Saray’dan yapılan açıkla YPG’nin omurgasını oluşturan Suriye di. Kentin batı kırsalı ise ABD ve Türk mada, “Liderler, Suriye’deki son Demokratik Güçleri’nin (SDG) yerleş askerlerinin ortak gözetiminde. durumu, IŞİD’le mücadeledeki ka tiği, kırsalında ise ABD ve TSK askerlerinin devriye gezdiği bölgede son TrumpMacron görüştü rarlılığı ve ABD’nin Suriye’deki askerlerini planlı ve koordineli bir olarak Rus güçleri de devriyeye ye Öte yandan, ABD Başkanı Donald şekilde çekmesi meselelerini gö niden başladı. ABD’nin Trump’ın, ulus rüştü” denildi. Açıklamada ayrıca, Suriye’nin larara “Suriye’de olası kimyasal silah kul Irak sınırına uzanan enerji açı IŞİD’LE sından da stratejik önemdeki Deyr ez Zor bölgesinde YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu ABD ÇATIŞMA destekli SDG ile IŞİD arasında çatışmalar şiddetlendi. Suriye’nin doğusunda, IŞİD’in son toprak hâkimiyetinin bulunduğu bölgedeki çatışmalarda önceki gün 23 SDG’li ile 9 IŞİD’linin öldüğü bildirildi. Suriye ordusundan yapılan açıklamada ise Süveyda bölgesinde IŞİD’in lanımına müsamaha gösterilmemesi gerektiği de yinelendi” ifadesi yer aldı. Münbiç’te Fransa’nın yak laşık 200 kişilik bir askeri gücü bulunduğu, çekilme niyetinde bir olmadığı daha önce gündeme hücresinin tespit edilerek etkisiz hale getirildiği duyuruldu. yansımıştı. Kim, Pekin mesaisinde Pekin’de ABDÇin arasında yüksek gerilim konusunu oluşturan ticari görüşmeler sürerken Kuzey Kore lideri Kim Jongun dün Çin ziyaretine başladı. Kim’in ziyaretinin 35. yaş gününe geldiği de yerel basına yansıdı. Kuzey Kore haber ajansı KCNA’nın haberine göre, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in davetlisi olan Kim ve eşi Ri Solju’yu taşıyan özel zırhlı tren üç günlük ziyaret için sabah saatlerinde başkent Pekin’e vardı. Kim’e eşlik eden heyette, Kuzey Kore’nin ABD ile nükleer müzakerelerin sürdürülmesinden sorumlu İşçi Partisi Merkez Komitesi Başkan Yardımcısı Kim Kim ile eşi Ri SolJu, üç gün sürecek Çin gezisi öncesinde, Pyongyang’dan resmi törenle uğurlandı. Yongçol, Dışişleri Bakanı Ri Yongho ve Savunma Bakanı No Kwangçol’un bulunduğu bildirildi. Trump’la yeni zirve planı Ziyarette, Kuzey ile Güney Kore arasındaki barış görüşmeleri ile Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arındırılması için ABD ile yapılacak müzakerelere ilişkin detayların ele alınması bekleniyor. Geçen yıl Çin’i 3 defa ziyaret ederek Devlet Başkanı Şi ile görüşen Kim’in ziyareti, Kuzey Kore liderinin ABD Başkanı Donald Trump’la ikinci bir zirve yapacağı iddiaları öncesinde gerçekleşti. İki lider geçen yıl Singapur’da bir araya gelmişti. İki ülke ilişkileri, Trump Kim görüşmesi sonrası yumuşama sürecine girmişti. ‘münbiç yerel unsurlara devredilmeli’ Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, Münbiç Yol Haritası’nda ilerleme sağlanması gerektiğini ABD heyetine aktardıklarını söyledi. “Artık ortak devriyenin ötesinde bir noktaya geldik. YPG’lilerin oradan tamamen çekilip yerel unsurlara Münbiç’in devredilmesi gerek” diye konuştu. ABD heyetinin Türkiye’ye bir harita ile geldiği, sınırda bir tampon bölge önerdiği iddialarıyla ilgili ise “Amerikalılar ile görüşmemizde bir tampon bölge, bir harita, sınır hattı konuları gündeme gelmedi” dedi. Kalın, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun “Erdoğan, Trump’a, ABD’nin Suriye’de IŞİD’le mücadelede birlikte çalıştığı Kürt güçleri koruyacağının güvencesini verdi” sözlerini de yalanlarken “Kimse Türkiye’nin bir terör örgütü konusunda güvence vermesini, onu şu veya bu gerekçeyle aklamasını beklemesin” ifadesini kullandı. Akar, Dunford’la görüştü Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Dunford ile bir araya geldi. Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Bakan Akar tarafından konuk heyete, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Kürt kardeşlerimize karşı değil, bölgedeki tüm etnik ve dini topluluklar için tehdit teşkil eden PKK/YPG ve DEAŞ’lı teröristlere karşı mücadele ettiği, bu mücadelede ülkemizin Suriye ve Irak’ın toprak bütünlüğüne daima saygılı olduğu, Münbiç yol haritasının süratle tamamlanarak terör örgütü PKK/ YPG’nin bir an önce bölgeden çıkarılması gerektiği, Türkiye’nin, sınırlarının güvenliği ve bölgenin istikrarı için gereken her türlü tedbiri almakta kararlı olduğu vurgulandı” denildi. ABD’den AB’ye protokol çıkışı ABD ile Avrupa Birliği arasındaki ticaret savaşlarından, İran’a yönelik tutum, küresel iklime uzanan gerilim bu kez de diplomatik temsil düzeyine taşındı. AB’li yetkililerin yabancı ajanslara yansıyan demeçlerine göre, Trump yönetimi AB’nin ABD delegasyonunun diplomatik statüsünü haber vermeden düşürdü. Deutsche Welle’nin haberine göre, geçen yıl sonunda alınan karar sonrası, ABD Dışişleri Bakanlığı bünyesinde AB delegasyonunun statüsü üye devletten uluslararası kurum düzeyine indirildi. Bu protokol değişikliğinin ABD’deki üst düzey toplantı, etkinliklerde AB’li diplomatların davet edilmeyebileceği anlamına da gelebileceği yorumları dikkat çekiyor. ABD’nin AB cephesinde kriz yaratan adımının geçen aralıkta eski başkanlardan George Bush’un cenazesine yönelik Washington’dan resmi davet sıralamasında birlik elçisine neredeyse en son yer verilmesiyle ortaya çıktığı savunuldu. AfD’li vekile linç girişimi Almanya’da ırkçılık eleştirilerinin odağındaki Almanya için Alternatif (AfD) partisinden milletvekili Frank Magnitz’in maskeli bir grup tarafından saldırıya uğradığı bildirildi. Bremen’de yaşanan olayla ilgili açıklama yapan polis yetkilileri, linç girişimine uğrayan milletvekiline saldırının siyasi olduğunu değerlendirdiklerini bildirdi. AfD’nin Bremen yöneticisi olan Magnitz’in hastaneye kaldırıldığında bilincinin kapalı olduğu belirtildi. Başbakan Angela Merkel’in sözcüsü, yap Magnitz tığı açıklamada “Bu vahşi saldırı en ağır şekilde lanetlenmeli” ifadelerini kullanırken Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da “Saldırı hiçbir şekilde meşru gösterilemez” şeklinde konuştu. Geçen hafta da AfD’nin Saksonya’daki binasının önüne yerleştirilen bir patlayıcı infilak etmişti. Brexit: May’e parlamento resti İngiliz parlamentosu hükümetin Avrupa Birliği’nden (AB) anlaşmasız olarak ayrılmasının önüne geçmeye dönük bir yasa değişikliğini dün kabul etti. Parlamentoya getirilen finansman yasa tasarısında anlaşmasız Brexit’i önlemeye yönelik olarak ana muhalefet partisinin teklif ettiği değişiklik 296’ya karşı 303 oyla kabul edildi. Değişikliğe göre, İngiliz hükümeti anlaşmasız Brexit senaryosuna hazırlık için ayıracağı bütçeyi, parlamentonun onayı olmadan kullanamayacak. Siyasi gözlemcilere göre, oylamanın sonucu, Başbakan Theresa May’in gelecek hafta parlamentoda oylanacak Brexit anlaşmasının da geçme şansının düşük olduğunu teyit etti. C MY B