Catalog

Pazartesi 25 Haziran 2018 EDİTÖR: MÜNEVVER OSKAY / ELİF TOKBAY TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN de Tweed’e ve dev projelere, yatırımla ra dair haberler sıfır eleştiriyle çıktı. Ancak Twe ed, bütün gazete leri ve gazetecile Kıssadan hisse ri satın alamamıştı. Bu işi hâlâ hakkıyla yapanlar var Dün sabah oyumu verdiğim gibi uçağa atladım ve New York’a geldim. Bu satırları yazarken seçim sonucuna dair bir fikrim yok. Bugün seçime dair bir yazı beklerdiniz ama o imkânım da yok. Daha iyisini yapayım... Güce, gücün istismarına ve medyanın rolüne dair bir hikâye anlatayım. Hem de şu anda havasını soluduğum New York kentinden bir hikâye olsun bu. Hem de benzerleriyle tarih boyunca karşılaştığımız bir figür olsun kahramanı. Gerçek adı William M. Tweed idi. dı. Harper’s Weekly adlı küçük bir gazetenin karikatüristi Thomas Nast, Tweed’in kirli ekibini ‘Tammany dairesi’ tanımıyla aralıksız çizmeye başladı. Nast’ın karikatürlerinde Tweed ile kuklası belediye başkanı, mali işler sorumlusu ve müfettiş şehri yiyip bitiren canavarlar olarak resmediliyordu. Bir karikatürde ise Tweed şöyle diyordu: “Oyları ben saydığım sürece ne yapabilirsiniz, ne diyebilirsiniz ki?” Gazetelerde çıkan makaleler eleştiri içerse de Tweed onları umursamıyor, “Destekçilerim okumayı bilmiyor ama bu lanet çizimleri görüyor” diyordu. Kimileri ona ‘Patron Tweed’, kimileri de ‘Hırsız Baron’ derdi. Tarih onu ‘New York’u so Tarih tekerrür etmez, hatalar tekerrür eder yan adam’ olarak yazdı. Kim mi bu? Bir dönem yargıyı, mecli si, hazineyi ve seçim sandığını kontrol eden adam. Tweed gözlerini hayata epey mütevazı bir halde açtı aslında. 1823’te Manhattan’da bir sandalye imalatçısının oğlu olarak dünyaya geldi. Çıraklık, itfaiyecilik yaptı. Ama kurnazdı, bu da siyasetçilerin gözünden kaçmadı; New York Belediye Meclisi üyesi seçildiğinde 27 1871’de New York Times, mahkeme binası inşaatındaki yolsuzluklara dair sızdırılan belgeleri yayımladı. Bu haber, New York Times’ın ilk ‘araştırmacı gazetecilik’ başarısı oldu. Rakamlar inanılmazdı; binlerce dolara termometre, on binlerce dolara toz bezi alınmış; perde, halı ve mobilyalara milyonlar ödenmişti. Rakamların şişirilip şişirilmediği bilinmez ama önemi de yoktu... yaşındaydı. New York’un parkı ve köp O dönem şehir politikasına Tammany Hall oluşumu yön veriyordu. Tweed bura rüsü kadar büyük bir suçluya ihtiyacı vardı ve Tweed o ihtiyacı karşıladı. ya girdi ve yükseldi. 1863’te Aslında Tweed tek suçlu Tammany’nin zirvesindeydi. değildi. Amerikan İç Savaşı yılların Esas suçlu sistemdi ve sis da New York’ta eski ve ye tem bankacıları, siyasetçileri, ni zenginler çatışması var olan bitene sesini çıkarmayan dı. Tweed, yeni zenginlerden ‘saygıdeğer insanları’ da kap di ve halkın menfaatlarını ko sıyordu. rumakla yükümlü olanlara çu Tweed 1871’de 12 yıl hap valla altın taşıyordu. Aldığı se mahkum edildi, mal varlı komisyonlardan servet yaptı. ğına el konuldu. Tweed’in parmağının oldu New York Times, bu habe ğu Brooklyn Köprüsü, Metro ri “Devletin, organize hırsız politan Müzesi, Central Park lıktan başka bir şey olmadı ve mahkeme binası gibi ka ğı teorisi bugün ölmüştür” di mu projeleri, dönemin en şiş ye duyurdu. kin komisyonların döndüğü Tweed, 1875’te cezaevin yatırımlardı. Mahkeme binası, den kaçıp İspanya’ya gitti. İs 19. yüzyılın ‘inşaatı en pahalı’ panyol polisi onu Nast’in kari binasıydı. Ve pek tabii, halkın katürlerinden tanıyarak yaka vergileriyle yapılmıştı. ladı ve cezaevine geri yolladı. Şehir inşaatla dolup taşarken Tweed 1878’te, vaktiyle in ve pırıltılı hayatlar süren insan şaatını yaptığı cezaevindeki lar gününü gün ederken, bir şey hücresinde üç kuruşsuz, za daha yükselişte idi: Yoksulluk. türreeden öldü. Tweed, gücün olduğu yer Tarih tekerrür etmez. de medya gücünün de olma Hatalar tekerrür eder. sı gerektiğini biliyordu. Bele Tweed’in hikâyesinden alı diye meclisinden, gazeteci nacak ders çok ama unutma lere haberleri karşılığında pa yalım ki bir suçu işleyen kadar, ra ödenmesini öngören bir ta ona göz yumanlar da suçludur. sarı geçirtti. Gazetelere bü Göz yumanlar oldukça yük bütçelerle kamu reklam isimler değişir, resimler deği ları verdirtti. Bu gazeteler şir ama Tweed’ler hep olur. Kimlik kartı gösteremeyenlere gözaltı ‘YABANCI Gözlemci’ krizi Diyarbakır’ın Lice ilçesinde seçimleri izlemek isteyen ve İtalya pasaportu taşıdıkları belirlenen Carmine Esposito, Paolo Zammori ve Emanuela Irace, “gözlemci akreditasyon kartı bulunmadığı” gerekçesiyle gözaltına alındı. Ağrı Valiliği’nce Cumaçay köyü bölgesinde Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) listesinde olmadıkları halde kendilerini “gözlemci” olarak tanıtan 3 Fransız uyruklunun ifadesi alınmak üzere il jandarma komu tanlığına götürüldüğü duyuruldu. Fransız uyruklu Pascal Ange Torre, Hülliya Turan ve Christine Jeanne Camille Pranaund, il jandarma komutanlığında ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakıldı. Şırnak’ın Uludere ilçesi Hilal beldesinde seçim sandıklarının bulunduğu okullara giden, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gözlemcisi olduğunu iddia eden 3 Alman ve 1 Türk vatandaşı, görev belgesini ibraz edemeyince gözaltına alındı. haber 3 Toplu oy skandalı CHP’nin 50 müşahidi Şanlıurfa’da köylere alınmadı, Barolar Birliği’ne ihbar yağdı SandıkTA kan davası: 2 ölü, 3 yaralı Erzurum Karaçoban’da, aralarında kan davası bulunan iki ailenin üyeleri, oy kullanmak için gittikleri okulun bahçesinde karşılaşınca silahlar konuştu. Yazan ve Durmaz aileleri arasında çıkan çatışmada İYİ Parti Karaçoban İlçe Başkanı Mehmet Sıddık Durmaz ile Agit Yazan yaşamını yitirdi. Yaralanan Ömer Yazan, Fetullah Yazan ve Mehmet Yazan ise Erzurum’daki hastanelerde tedaviye alındı. Yaralılardan Mehmet Yazan’ın hayati tehlikesinin bulunduğu öğrenildi. Polis olayla ilgili soruşturma başlatırken Y.D. isimli şüpheli gözaltına alındı. l DHA 4 çuval mühürlü oy Seçimlerde yasadışı oy kullanma olaylarının en çok yaşandığı kent Şanlıurfa oldu. Sabah saatlerinden itibaren birçok sandıkta toplu oy kullanma olayı ya şanırken CHP’nin 50’ye yakın müşahidi köy lere alınmadı. Valiliğin özel likle kırsal bölgelerde sandık güvenliğini sağlayamadığı be lirlenirken CHP ve HDP, toplu oy kullanılan sandıkların ip tal edilmesi ve gerekli önlem lerin alınması için Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) başvur ALİCAN ULUDAĞ du. Türkiye Barolar Birliği’ne de (TBB) seçimlerle ilgili 5 bin ihbar geldi. 1 Kasım 2015 seçimlerinde AKP’nin yüzde 64 oy aldığı Şanlıurfa’da 16 Nisan 2017’deki anayasa değişikliği referandumunda ise evet oyları yüzde 70 çıktı. Birçok sandıkta yüz de 100 evet çıkması üzerine toplu oy kullanı mı şüphesi doğdu. Bunun üzerine CHP, Şan lıurfa özelinde sandık güvenliği konusunda çalışma başlattı. CHP PM üyesi Mehmet Ali Çelebi’nin oluşturduğu “Sandık Gücü” eki bi, 500 kadar gönüllü müşahit ile 24 Hazi ran seçimlerini izlemek için Şanlıurfa’ya git ti. Ancak müşahitler, birçok köye alınmadı. Sabah oy kullanma işlemi başlamadan ba zı sandıkların içinde kullanılmış oylar fark edildi. Mehmet Ali Çelebi, sabah saatlerinde Şanlıurfa’da 30’a yakın köyde müşahitleri nin baskı ile uzaklaştırıldığını açıkladı. Canımızı zor kurtardık Suruç’ta Mızar köyü yolu üzerindeki Bilge İlkokulu’na otomobille çok sayıda mühürlü oy pusulası getirileceği ve sandıklardakilerle değiştirileceği bilgisini alan polis ekipleri, harekete geçti. Ekipler, okul yakınında 27 BSU 52 plakalı otomobile dur ihtarında bulundu. Aniden hızlanan otomobil, polisin havaya açmasıyla durduruldu. Bu sırada araçta bulunan üç kişi, çuval lardaki oy pusulalarını yola attı. Dört çuval oy pusulası bulunan otomobildeki üç kişi gözaltına alındı. Şanlıurfa’ya giden CHP heyetinin içinde yer alan Ankara milletvekili Murat Emir, Şanlıurfa’daki sorunun merkezden çok, köylerde yaşandığını ifade etti. 50’ye yakın müşahidin köylere giremediğini söyleyen Emir, valiliğin sandık güvenliğini sağlamadığını kaydetti. Urfa’nın Suruç ilçesinde, imam hatip ortaokulunda darp edildiğini söyleyen CHP’li sandık görevli si şikayetçi oldu. (sağda) Gap Anadolu Lisesi’nde blok oy kullanıldığı ve sandık görevlilerinin darp edildiği ileri sürüldü. Yaralanan sandık görevlisi şikayetçi oldu. (solda) 4 köy 10 km yürüdü CHP müşahidi Aykut Kuğuoğlu, Haliliye ilçesinde Uluhan İlköğretim Okulu’na görev yapmaya gittiklerini belirterek, “Sandıktan kaçtık, canımızı zor kurtardık. Uluhan İmam Hatip Ortaokulu’nda darp olan arkadaşlarımız var. Şu an jandarma karakolunda ifade veriyoruz. Sonra hastaneden darp raporu alacağız” mesajını paylaştı. Bir başka müşahit de hesabından şunları ifade etti: “Şanlıurfa’nın hemen hemen tüm köylerinde gönüllü müşahitler olarak engelleniyoruz. Bırakın sandık kurul üyeliği müşahit dahi yaptırmıyorlar. Toplu oy kullanma, yerine oy kullanma vs. her tür usulsüzlük var. Sandıklarda AKP dışında müşahit olmadığı için kontrol mümkün değil.” Köye gelmeyin Eyyübiye ilçesi, Vergili köyüne CHP’li müşahitler alınmadı. Müşahitleri engelleyen bazı köylüler, “CHP’ye benden burada oy yok. Senin ne işin var benle” dedi. Müşahit, “Gözlemlemek için, yasal olarak” derken, “Gelmeyin” karşılığını verdi. Kanatlı köyünde 2110 No’lu sandık köy muhtarının blok oy kullandırdığı iddia edildi. Suruç’ta Merkez Atatürk Lisesi’nde 1188 ve 1189 No’lu sandıklarda AKP’lilerin blok oy kullandığı öne sürüldü; GAP Anadolu Lisesi’nde ise 1043 ve 1044 No’lu sandıklarda, toplu ve açık oy kullandırıldı. Buna ilişkin yayınlanan görüntüde bir kişi, “Sandığa toplu olarak oy atılmış. Oyların hepsi kullanılmamış. Tüm görevliler burada. Sayın başkan gördünüz, paket oy atıldı” dedi. Hakkâri merkeze bağlı Oğul, Ceylanlı, Ağaçdibi ve Çimenli köylerindeki yaklaşık 1200 seçmen, sandıkların birleştirilmesi nedeniyle, yaklaşık 10 kilometre yürüyerek merkeze bağlı Üzümcü köyünde oylarını kullandı. l DHA HELİKOPTERLE GÖTÜRDÜLER Diyarbakır’da, cumhurbaşkanı ve 27. Dönem milletvekili genel seçimi için Lice’nin Üçdamlar, Oyuklu, Tepe ve Kayacık, Hani’nin Topçular, Dicle’nin Yokuşlu, Bahriboğazı ve Kulp’un Bayır ve Aygün mahallerinde seçim görevlileri ve oy pusulalarının bulunduğu torbalar askeri helikopterle götürüldü. Van’da kırsal alandaki bazı yerleşim yerlerine de seçim görevlileri ve oy pusulaları askeri helikopterle taşındı. Kadınlara oy kullandırılmadı Geçit köyünde 1196 No’lu sandıkta kadınların yerine erkeklerin oy kullandığı bildirildi. Bulduk köyünde 2044 No’lu sandıkta kadınların oy kullanmasına izin verilmedi. Suruç Anadolu Lisesi’nde HDP müşahidi darp edildi. Sandığa 120 adetlik toplu zarf atıldı. Urfa’nın Suruç ilçesinde baba Esvet Şenyaşar ve çocukları Celal ve Adil Şenyaşar’ın yaşamlarını yitirdiği olaya karışan AKP’li milletvekili adayı İbrahim Halil Yıldız’ın, çok sayıda silahlı koruma ile ilçedeki okulları tek tek dolaşarak, HDP’nin sandık görevlilerini darp ettiği, AKP ve Erdoğan lehine blok oy kullandırttığı öne sürüldü. Muş’ta toplu oy iddiası Muş’un Hasköy ilçesinde de toplu oy kullanıldığı iddia edildi. CHP’li Sezgin Tanrıkulu, Diyarbakır’ın Kulp İlçesi’nde müşahitlerin görevlerini yapmalarının korucular tarafından engellendiğini söyledi. C MY B