Catalog

DUNYA Iraklı sivillere tazminat kararı Danimarkalı askerler tarafından 2004’te Irak’ın Basra kenti yakınlarında yakalandık tan sonra teslim edildikleri Iraklı yetkililer tarafından kendilerine işkence yapıldığını iddia eden 23 Iraklının, Danimarka Savunma Bakanlığı aleyhine açtığı dava karara bağlandı. Danimarka’da ki mahkeme, bakanlığın 18 Iraklı sivile kişi başı 4 bin 716 dolar tazminat ödemesine karar verdi. Askerlerin kötü muameleye maruz kalacaklarını bilmelerine rağmen sivilleri Iraklı askerlere tes lim ettiği, dolayısıyla askerlerin sivillere yapılan işkenceyi engellemediği belirtildi. Pazar 17 Haziran 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: İLKNUR FİLİZ 13 Yemen üzerinden Körfez çekişmesi Suudi ArabistanBAE liderliğindeki koalisyon güçleri, 2014’ten bu yana BM’ye göre, Yemen’de şu ana kadar 2 milyon kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı, 8 milyon kişi de açlık koşullarında yaşam mücadelesi veriyor. Ülke kolera salgınıyla da boğuşuyor. İran destekli Husilerin kontrolündeki Hudeyde Havaalanı’na ulaştı. Suudi Arabistan liderliğindeki koalisyonun Yemen’de İran destekli Husilere yöne Bölgede kimi kaynağa göre, şiddetli çatışmalarda son dört günde iki taraftan en az 130 asker, mi Sanaa’ya Birleşmiş Milletler temsilcisi Martin Griffiths gitti. Griffiths, Husi yetkililerle bir araya geldi. BM lik geniş çaplı taarruzu sürerken lis öldü. Koalisyonun havadan, de Güvenlik Konseyi’nden de önce Körfez’in Sünni Riyad blokuyla nizden de ablukasını sıkılaştırdı ki gün limanın yardımların girişine Şii İran arasındaki “vekâlet sava ğı yaklaşık 600 bin nüfuslu Hu olanak verecek şekilde açık kalması şı” sahasına dönen ülkede insani deyde çevresinde sivillerin güven gerektiği uyarısı yapılmıştı. krizinin daha da ağırlaşacağı kay li bölgelere sığınmak için yollara Sahada Husi karşıtı birliklerin sa gıları artıyor. döküldüğü belirtiliyor. yısının 21 bini bulduğu, aralarında Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan, Sudan’ın da aralarında olduğu Arap koalisyonunun sahada Mansur Hadi yönetimine bağlı güçlere destek vermesiyle birlikte, dün sabaha karşı Hudeyde Havaalanı’nın girişinde kontro BM’den Sanaa ziyareti Yaklaşık dört yıldır içsavaşın gölgesindeki, kıtlıkla yüz yüze Yemen’de insani krizin daha da ağırlaşacağı kaygıları üzerine dün Husilerin kontrolündeki başkent BAE, Sudan, Yemen’deki Hadi cephesi dahil farklı grupların olduğu belirtiliyor. Bu arada Hadi’nin, operasyonu takip edebilmek için 1.5 yıl sonra Aden’e döndüğü duyuruldu. Bölgede güvenliği BAE’nin sağladığı daha önce gündeme yansımıştı. BÖLÜNMÜŞ YAPI... El Kaide saldırılarına 2000’li yallarla birlikte hedef olan yaklaşık lü ele geçirdiği duyuruldu. Liman girişine de ilerlendi ği haberleri gündeme yansıdı. Bu, 2014’ten beri Husilerin kontrolündeki alanın alınmasıyla SuudiBAE blokunun Tahran’a karşı önemli bir kazanım elde ettiği yorumlarını da beraberinde getirdi. Bu çerçevede Riyad liderliğindeki cepheyle ABDİsrail’in İran karşıtı son dönem hamlelerine dikkat çekildi. ABD’nin İran’la uluslararası nükleer anlaşmadan çekilmesi, İsrail’in Suriye’de Tahran etkisine yönelik askeri hamlelerine atıf yapıldı. ‘FRANSIZ BİRLİKLERİ SAHADA’ Le Figaro gazetesi, Yemen’de Fransız özel birliklerinin konuşlu olduğunu savundu. Askerlerin BAE güçleriyle aynı cephede olduğu kay me konusunda destek vereceği iddiasında bulunmuş, Paris’ten konunun halen görüşüldüğü açıklaması yapılmıştı. Arap koalisyonuna ABD, Fransa dedildi. BAE’li bir yetkili önceki gün ve Britanya’nın silah satışı da olmak Fransa’nın kendilerine mayın temizle üzere destek verdiği biliniyor. 30 milyon nüfuslu Yemen’de “Arap Baharı” süreciyle halk isyanları sonucu uzun yıllardır koltukta olan Devlet Başkanı Abdullah Salih iktidarı bırakmıştı. İç karışıklık artarken Riyad başta olmak üzere uluslararası toplumun kabul ettiği Mansur Hadi yönetime gelmişti. İran’la yakın Husiler 2014’te Hadi yönetimine karşı ayaklanarak başkent Sanaa’nın kontrolünü ele geçirdi. Mart 2015’te Riyad öncülüğündeki uluslararası koalisyonun Hadi yönetimini koruma misyonuyla devreye girmesiyle ülke savaş alanına döndü. Aden, Hadi yanlılarının kontrolünde kaldı. Salih ise Husilerle ittifaklığa girdi. Ancak taraflar arasında ilişkiler bir süre sonra bozuldu, geçen yıl Husiler Koalisyon hafta başında Husilerin kontrolündeki stratejik önemdeki Hudeyde’ye yönelik kent merkezinin değil, ancak havaalanı ve uluslararası yardımların girişi açısından hayati önemdeki Kızıl Deniz’e açılan limanın alınmasının ana hedef olduğunu duyurmuştu. Birliklerin Salih’i öldürdü. Riyad liderliğindeki koalisyonun bombardımanlarının kurbanları da olmak üzere 2015’ten bu yana ülkede yaklaşık 10 bin kişinin yaşamını yitirdiği savunuluyor. Yemen’de Husilerin kullandığı ağır silahların İran tarafından verildiği suçlamasındaki Riyad bloku ile ABD ve İsrail, Tahran’a baskıyı Yemen üzerinden havaalanı bölgesine girişlerinin ar de artırmış halde. Husiler ise İran et dından mayın temizleme çalışmalarına başladığı kaydedildi. kisiyle değil, ülkenin yabancı güçlerce işgaline izin verilmemesi için savaştıklarını savunuyor. Bayram barışına bomba ‘ÖSO çarşafa zorluyor’ Independent gazetesinin Ortadoğu muhabiri Patrick Cockburn, TSK ve ÖSO kontrolündeki Afrin’de Kürt kadınların ÖSO tarafından çarşaf giymeye zorlandığını öne sürdü. Buna uymayan kadınların ise “kâfir ya da fahişe” olarak nitelendirildikleri iddia edildi. Yazıda, ÖSO üyelerinin kentin çeşitli yerlerine şeriat yasalarına uyulması konusunda direktiflerin olduğu posterler astığı, posterlerde çarşaf giymiş kadın görsellerinin bulunduğu aktarıldı. Posterler, asıldıktan birkaç gün sonra Türk askerleri tarafında indirilse de kentteki Kürt kadınları üzerindeki baskının ulaştığı boyutların bir göstergesi olarak nitelendi. Independent’a konuşan, Afrin’de yaşayan 46 yaşındaki öğretmen Gülistan, yaşadıklarını şöyle anlattı: “Evden çıkmamızı, kamusal hayatın bir parçası olmamızı istemiyorlar. Sadece kot pantolon giydiğim için bu toprakların yabancısı olan adamlar, arkamdan ‘kâfir’, ‘fahişe’, ‘Esad’ın köpeği’ diye bağırıyor...” Jolıe’nin musul çıkarması ABD’li Oscar ödüllü oyuncu ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği İyi Niyet Elçisi Angelina Jolie, dün Irak’ın Musul kentini ziyaret etti. Jolie, IŞİD’in Haziran 2014’te işgal ettiği ve Temmuz 2017’de Irak ordusunun geri aldığı kenti gezdi. Büyük yıkıma uğrayan kent sakinleriyle bir araya gelip yardım dağıttı. Afganistan’da Taliban ile güvenlik güçleri arasında ateşkes kutlamaları sırasında bombalı araçla saldırı düzenlendi. En az 26 kişi yaşamını yitirdi Taliban militanları silahlarını bırakmadan önce kent girişlerinde yoğun ilgiyle karşılandı. Ancak kısa süre sonra sevinç Nangarhar’da bombanın patlamasıyla acıya dönüştü. Afganistan’da ordu ile Taliban arasında Şeker Bayramı çerçevesinde üç günlük ateşkes önceki gün başlarken barışa kan döküldü. Taliban’ın ilk kez silahları geçici bırakma kararı sonrası başta başkent Kâbil olmak üzere pek çok bölgeye dün silahsız giren militanlar güvenlik güçleri ve halk tara fından ilgiyle karşılandı. Taraflar birbirlerini kucaklayıp bayramlarını kutlarken kimileri çiçek verdi. Kent merkezi dışında silahlarını bırakma dan önce Taliban militanlarıyla bölge sakinleri selfie çektirmek için birbiriyle yarıştı. IŞİD üstlendi Çatışma döngüsündeki ülkede silahların susmasına yönelik sevinç ise doğudaki Nangarhar’da Taliban ve güvenlik güçlerinin bir araya geldiği kalabalık alanda bombalı saldırının düzenlenmesiyle yarıda kaldı. Saldırıda en az 26 kişinin öldüğü, 47 yaralının olduğu bildirildi. Saldırıyı IŞİD üstlendi. Öte yandan Afganistan Devlet Başkanı Eşref Gani, Taliban’a ateşkesi uzatma çağrısında bulundu. ‘Liderlere ağır çıkıştı’ Kanada’nın ev sahipliğinde geçen hafta yapılan ve ABD ile diğer üyeler arasındaki derin görüş ayrılıklarının damga vurduğu G7 zirvesinin perde arkasında yaşananlar ABD basınına yansıdı. Wall Street Journal’ın zirveye katılan Avrupalı yetkililere dayandırdığı haberde, ABD Başkanı Donald Trump ile diğer G7 ülkeleri liderleri arasında terörizm ve göç konularında ilginç diyaloglar yaşandığı öne sürüldü. Habere göre bir noktada göçün Avrupa için büyük bir sorun olduğunu söyleyen Trump Japonya Başbakanı Şinzo Abe’ye dönerek “Şinzo, senin böyle bir sorunun yok ama ben sana 25 milyon Meksikalıyı gönderebilirim ve sen de çok kısa sürede işinden olursun” dedi. Yetkiliye göre bu sözler salonda soğuk rüzgârlar estirdi. ‘Acımasız katil!’ Hızını alamayan Trump’ın, bu kez de İran ve terörizm konularının ele alındığı sırada Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a “Emmanuel sen bunu bilmelisin çün Geçen hafta yapılan G7 zirvesi ABD ile müttefikleri arasındaki gerilimi ortaya serdi. kü tüm teröristler Paris’te” dediğini öne sürüldü. Trump’ın AB’nin ABD’li teknoloji şirketlerine yönelik tekel kurulmasını önleme ve gümrük cezaları nedeniyle de Avrupa Komisyonu Başkanı JeanClaude Juncker için “acımasız katil” dediği iddia edildi. Trump zirvedeki anlaşmazlık iddialarını Twitter’dan yap tığı açıklamada “yalan haber” olarak nitelendirdi. ABD’nin çelik ve alüminyuma ek gümrük vergisi getirme kararına verdiği tepki yüzünden Trump ile Kanada Başbakanı Justin Trudeau ile arasında söz düellosu yaşanmıştı. Trump G7 ortak deklarasyonunu imzalamamış ve hem Trump hem de yardımcıları Kanada Başbakanı’nı “ihanet ve ikiyüzlülükle” suçlamıştı. İTALYA içişleri bakanı salvInI Göçmenler için ‘insan kargosu’ dedi İtalya’da göçmenle boşaltmak için bekliri taşıyan Aquari yor. İtalya’nın artık bu us gemisine limanları işin bir parçası olma nı kapatarak kriz ya yacağını, gidecek baş ratan aşırı sağcı hü ka limanlar aramala kümetin İçişleri Baka rı gerektiğini bilmeli nı Matteo Salvini ge ler. Bir bakan ve baba ri adım atmıyor. Salvi olarak bunu hepimizin ni, Libya açıklarında yararı için yapıyorum” göçmenleri kurtaran mesajını paylaştı. bir başka geminin “in Gemilerden birinin san kargosunu” İtal personelinin Twitter yan limanına hesabında “Faşist” boşaltmasına nitelendirmesine izin vermeye sinirlenen İçişle ceklerini du ri Bakanı, “Haka yurdu. Facebo retler ve tehditler ok hesabından bizi durduramaz” yaptığı açıkla Salvini yanıtını verdi. İtal mada Salvini, ya ve Malta’nın li “Aquarius İspanya’ya manlarını kapatma doğru giderken, Hol sı üzerine Akdeniz’de landalı sivil toplum mahsur kalan Aqua örgütünün iki gemi rius gemisindeki 630 si kaçakçıların terk et göçmene İspanya yeşil tiği insan kargosunu ışık yakmıştı. Paris kabul edecek Fransa Dışişleri Bakanı JeanYves Le Drian’ın Aquarius gemisi konusunda İspanya Dışişleri Bakanı Josep Borrell ile telefonda görüştüğü ve gemiyi “insani nedenlerle” kabul etme kararını memnuniyetle karşıladığını ifade ettiği belirtildi. Öte yandan Madrid hükümetinden dün yapılan açıklamada, “Fransa’nın bu ülkeye gitmek isteyen göçmenleri alma” teklifinin kabul edildiği bildirildi. Kim’e telefon numarasını vermiş ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jongun’un hafta başında gerçekleştirdiği tarihi zirvenin yankıları sürerken Trump, Kim ile aralarında “harika bir kimya” olduğunu söyledi. ABD Başkanı gazetecilere yaptığı açıklamada, “iletişimin önemine” değinerek Kuzey Kore liderine direkt telefon hattının numarasını verdi ği kaydetti. Trump’ın Kim’e atıfla “O ülkenin lideri ve konuştuğunda herkes dikkatle dinliyor. Benim insanlarımın da aynı şeyi yapmasını istiyorum” sözleri şaşkınlığa neden oldu. Konu hakkındaki soru karşısında “ciddi olmadığını” savunan Trump, “Şaka yapıyorum. Alaycılığı anlamıyorsun. CNN’den misin? En kötüsü” yanıtını verdi. Boş verin Trump’ı, Kim’i... Moon’u izleyin ali er Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jaein, Donald TrumpKim Jongun zirvesiyle yeni bir ivme kazanan Kore barış sürecinin hem organizatörü hem her yalpalayışında Hızır misali yetişen kurtarıcısı. Trump’ın 24 Mayıs’ta iptal ettiği zirvenin gerçekleşmesinde de Moon’un payı büyük. Zirve sırasında Moon’un Singapur’da olması bekleniyordu. Bu gerçekleşmedi ama yerine yardımcılarından oluşan kalabalık bir ekip Singapur’da hazır bulundu. Obalirmışpsiyüarettcainne Moon, geçen şubat ayında, üstelik ABD’nin Kuzey Kore’yi vurmaya hazırlandığı söylentileri yoğunlaşmışken, ev sahipliği yaptığı Kış Olimpiyatları’nı barış fırsatına çevirdi. Başkanlık Sarayı’nda ağırladığı Kuzey Kore heyetinin Kim Jongun’dan getirdiği davete hızlı cevap verdi. İki lider, 27 Nisan’da sınırda buluştu ve Singapur zirvesinde atıfta bulunulan Panmunjom deklarasyonu imzalandı. Güney Koreli muhafazakâr başkanlar döneminde kesilen ilişkiler yeniden kuruldu, saldırı hazırlığındaki Trump görüşme masasına çekildi. O tarihe kadar tek yabancı liderle görüşmemiş Kim, 40 gün içinde iki kez Çin’de Şi Cinping ile görüştü. 27 Mayıs’ta Moon ile yeniden bir araya geldi, 31 Mayıs’ta Pyongyang’da Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’dan Putin’in Moskova davetini aldı. Ve son olarak Singapur zirvesinde Trump ile el sıkıştı. Şu detay, geçen aylarda savaş naraları atan Trump ve Kim’e Singapur’da barış türküleri söyleten Moon’un rolünü daha iyi anlatacak tır: Moon, Olimpiyatları barış fırsatına dönüştürmeye çalışırken Trump, Doğu Asya’yı ateş denizine çevirebilecek Kuzey Kore’yi vurma planıyla meşguldü. Öylesine ki, Seul büyükelçiliğine aday gösterdiği Victor Cha, saldırı planına karşı çıkınca, atamasını durdurdu. Başkan Yardımcısı Mike Pence, Kış Olimpiyatları’nda barış çabalarını sabote etmek için her şeyi yaptı. İki Kore sporcularının birleşmeyi simgeleyen bayrak altında geçişini, Moon ve yabancı konukları ayakta alkışlarken Pence, protesto edercesine kılını kıpırdatmadı! Moon, zamandaşı otoriter liderlerden farklı bir geçmişe, siyasi kültüre, kişiliğe ve gelecek vizyonuna sahip. Bu özellikleriye, 21. yüzyılın Willy Brant’ı, Olof Palme’si olmaya aday. Clinton döneminin bakanlarından Robert Reich, karşılaştığı devlet liderleri arasında, Moon gibi yetenekli, zeki, mütevazı ve ilerici birine nadiren rastladığını belirtti. Reich’e göre, Kore’de barış sağlanırsa Nobel Barış Ödülü Trump’ın değil, Moon’un hakkı. Moon’un barış çabalarını ve liderliğini övenler arasında geçen yılın Nobel Barış Ödülü sahibi Uluslararası Nükleer Silahları Yoketme Kampanyası Direktörü Beatrice Fihn de var. Moon’u izleyin derim. Kim ile Moon 27 Nisan’da tarihi zirvede buluşmuştu. C MY B