Catalog

Carrefoursa’da istifa Carrefoursa Genel Müdürü Ziya Hakan Ergin istifa etti. Yerine vekâleten Finans Direktö EKONOMİ rüKutayKartallıoğluatandı. DOLAR 4.1030 0.4 kuruş AVRO 5.0840 3 kuruş 12 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ FAİZ BORSA ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 14.39 0.07 puan 110.687 1.083 puan 1198.00 9 lira 178.00 75 kuruş Salı 17 Nisan 2018 Moody’s: TL’de zayıflık not için olumsuz Kuruma göre liradaki değer kaybının yanı sıra düşük döviz rezervi ve dış kırılganlık ülke için risk yaratıyor Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu değer kaybı hakkında yayım nan ekonomi olduğunu belir TL’yi ‘çift taraflı bıçağa’ benlanan ve kredi notu değer terek, “Yüzde 10 seviyesin zetti. Hükümet yetkililerinin l TL’deki değer kaybı Türk bankacılık sektörü için Moody’s, Türk Lirası’nın ta lendirmesi raporunda, “Lira deki enflasyon Merkez Ban TL’deki değer kaybına kar olumsuz; TL’de uzun süre rihin en düşük seviyelerine da devam eden zayıflık dü kası hedefinin oldukça üze şı gerektiğinde harekete ge li zayıflık, yüksek enflasyon gerilemesini kredi notu açı şük döviz rezervi ve dış kı rinde ve liranın son değer çilebileceği mesajına da de ile bir araya geldiğinde so sından negatif olarak değer rılganlık nedeniyle Türkiye kaybıyla daha da yüksele ğinen Moody’s, “Bu mesajla runlu kredileri artırabilir. lendirdi. Kuruluşa göre, Tür ekonomisi için sorun oluş cek” dedi. rı Para Politikası Kurulu’nun l Türkiye’deki banka kre kiye Cumhuriyet Merkez turuyor ve kredi notu için Bankası’nın (TCMB) faiz ar negatif” denildi. Kuruluş, TL: Çift taraflı bıçak iki hafta sonra gerçekleşecek toplantısında faiz artırımla dilerinin (2017 sonu itibarıyla) yüzde 33’ü döviz cinsi; tırmaması durumunda, TL’de Türkiye’de kısmen TL’nin Değerlendirme notunda rı takip etmezse lira yeniden TL’deki değer kaybının deva değer kaybı yeniden ön pla değer kaybının da etkili ol “Türkiye’de ihracatın için baskı altında kalabilir” dedi. mı döviz geliri olmayan şir na çıkabilir. duğunu belirttiği yüksek enf de ithalatın payı olağan Moodys’in araştırma ra ketlerin geri ödeme gücünü Moody’s tarafından TL’de lasyon ve zayıf dış pozisyo dan daha yüksek” ifadeleri porunda dikkat çeken diğer zayıflatır. geçen hafta görülen keskin nun arka planında aşırı ısı ne yer veren kuruluş, zayıf noktalar ise şöyle: l Ekonomi Servisi İşsizlik ocakta arttı Bir önceki dönem yüzde 10.4 olan işsizlik, ocakta 10.8’e çıkarak çift hanede kaldı. İşsiz sayısı 3 milyon 409 bin kişi oldu. Gerçek işsizlik 7 milyona yaklaştı Bütçede dev açık MUSTAFA ÇAKIR Bütçe mart ayında, 3 aylık açığa denk açık verdi. Martta 20.2 milyar lira açık veren bütçenin, ocakmart dönemi açığı da 20.4 milyar lira oldu. Güvenlik ve savunma harcamaları da “örtülü ödenek” harcamaları da arttı. Bütçeden “sosyal amaçlı transferler” kapsamında mart ayında 2.1 milyar lira harcama yapılması dikkat çekti. Vekilin giderinden faize, örtülü ödenekten savunmaya pek çok kalemde büyük artışlar yaşandı. Maliye Bakanlığı mart ayı ile ocakmart dönemi bütçe gerçekleşmelerini açıkladı. Bütçe gider tabloları da yayımlandı. Ortaya çıkan tablo özetle şöyle: l Savunmagüvenlik harcamaları katlandı: Bütçeden güvenlik ve savunmaya yönelik mal, malzeme ve hizmet alımları mart ayında 353.6 milyon liraya çıktı. l ‘Örtülü ödenek’ de arttı: Nereye harcandığı gizli tutulan “örtülü ödenek” kapsamında yapılan harcamalarda da artış yaşandı. Örtülü şubatta 170.5 milyon lira harcama yapılmıştı. Martta bu harcama 209 milyon liraya çıktı. l Hava taşıtı da kiralandı: Devlet taşıt, hizmet binası gibi kiralamalar için mart ayında 112.5 milyon lira harcadı. Şubatta hava taşıtı kiralaması için 8.1 milyon lira harcama yapılırken, martta rakamın 21.6 milyon liraya çıkması dikkat çekti. l ANKARA Türkiye Türkiye’de işsizlik, ocak ayında yüzde 10.8’e yüksel di. Bir önceki rakam, yüz de 10.4 idi. TÜİK tarafından açıklanan veriye göre, Türki ye genelinde 15 ve daha yu karı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılı ocak döneminde ge çen yılın aynı dönemine göre 576 bin kişi azalarak 3 mil yon 409 bin kişi oldu. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 2.5 puanlık aza lış ile yüzde 12.7 olarak tah min edildi. Genç nüfusta (15 24 yaş) işsizlik oranı 4.6 pu anlık azalış ile yüzde 19.9 olurken, 1564 yaş grubunda bu oran 2.2 puanlık azalış ile yüzde 11.1 oldu. Mevsim etkilerinden arın dırılmış istihdam bir önceki döneme göre 28 bin kişi ar tarak 28 milyon 937 bin ki şi olarak tahmin edildi. İstih dam oranı değişim gösterme Sınırsız teşvik de işe yaramadı yerek yüzde 47.9 oldu. Mevsim etkilerinden arın İşsizlik verilerini yorumlayan CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, “Büyümede söz da bir işte istihdam edilenlerin de dahil edilmesiyle gerçek işsiz sayısı 7 milyonu aştı. dırılmış işsiz sayısı bir önceki döneme göre 5 bin kişi azalarak 3 milyon 163 bin kişi de rekor kırdık ama düzenlenen n Hesap edilen ge olarak gerçekleşti. İşsizlik onca kampanyaya, rağmen işsizlik hâlâ çift hane” dedi. Erdoğdu şu noktalara dikkat çekti; n Bir işte çalışmayan ama iş olsa çalışacak ve mevsimlik çalışanların da dahil edildiği gerçek işsiz niş işsizlik oranı da yüzde 20.23. n 2017 aralık ayına göre istihdam edilen sayısında 259 bin azalma oldu. Bu azalmanın 168 oranı değişim göstermeyerek yüzde 9.9 oldu. Tadrüımştıün payı lik yüzde 17.5. n İş bulduğunda çalışmaya hazır olan 5 milyon 940 bin yurttaş var. n Yetersiz istihdam ve zamana bağlı eksik istihdam edilenleri, diğer bir deyişle aldığı eğitim ve yeteneklerinin gerektirdiğinin altın bini erkek istihdamındaki azalmadan kaynaklandı. Yani son bir ay içinde 168 bin erkek, 91 bin kadın işsiz kaldı. Aykut Erdoğdu Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 70 bin, tarım dışı sektörlerde çalı şan sayısı 1 mil yon 286 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin yüzde 17.7’si tarım, yüzde 19.9’u sanayi, yüzde 7’si inşaat, yüzde 55.4’ü de hizmetler sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0.6 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0.1 puan, inşaat sektörünün payı 0.5 puan arttı. Hizmet sektörünün istihdam edilenler içindeki payında ise değişim gözlenmedi. İşgücüne katılma oranı yüzde 52.1 oldu. Nedeni OHAL Karabük’te düzenlediği basın toplantısında dün açıklanan işsizlik oranlarını değerlendiren CHP İzmir Milletvekili Selin Sayek Böke, “Her 10 kişiden biri iş arıyor ve bulamıyorsa eğer bu ülkede toplumun iş bulanlarının 3’te 1’i her 3 çalışanından biri güvencesiz, kayıt dışı çalışıyorsa bunun OHAL’’den kaynaklı olduğunu her yerde haykırmamız gerekiyor” dedi. Bugün OHAL’i kullanan saray rejiminin doğrudan emeği yok saydığını, güvencesizleştirdiğini dile getiren Böke, “Bugün, taşerona sürekli vaat veren ama güvenlik soruşturmaları adı altında bir ihraç süreci başlatan emek karşıtı bir rejimin ta kendisidir” şeklinde konuştu. l Ekonomi Servisi Özel sektörün borcu yükseldi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından pazartesi günü yayımlanan verilere göre özel sektörün yurtdışından sağladı kısa vasdeli borcu şubatta 19 milyar dolar oldu. Bir önceki aya ilişkin veri 18.9 milyar dolar seviyesindeydi. Verilere göre özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli borç ise aynı önem itibarıyla 228 milyar dolara yükseldi. Bir önceki aya ilişkin veri 225.7 milyar dolar idi. l Ekonomi Servisi Sanayi üretimi şubatta düştü Sanayi üretimi şubatta, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9.9 arttı, bir önceki aya göre yüzde 0.2 azaldı. Sanayi üretimi verisinde beklenti aylık bazda yüzde 0.1 artış olacağı yönünde iken, yıllık beklenti yüzde 10.4 artış olacağı yönündeydi. Sanayi üretimi, ocak ayında aylık bazda yüzde 0.8 düşüş kaydederken, yıllık yüzde 12.0 artmıştı. l Ekonomi Servisi 2 T TarımÜFE martta arttıarım ürünleri üretici fiyat en İK) açıkladığı verilere göre, bir önceki aya göre de deksi (TarımÜFE), 2018 Mart ayında bir ğişim; tarım ve avcılık ürünlerinde yüzde önceki aya göre yüzde 0.52, bir önceki 0.62, ormancılık ürünlerinde yüzde 0.44 yılın Aralık ayına göre yüzde 3.03, bir ön artış, balıkçılıkta yüzde 2.68 azaldı. Aylık ceki yılın aynı ayına göre yüzde 7.70 ve en fazla artış, canlı hayvan ve hayvansal on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11.80 ürün ana grubunda oldu. arttı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜ l Ekonomi Servisi fabrika daha satıldı MUSTAFA ÇAKIR Satışa çıkarılan 14 şeker fabrikasından 3’ünün ihalesi dün yapıldı. Erzurum Şeker Fabrikası ihalesine yeni teklif gelmedi. Alıcı çıkmayan ihale teklifsiz sona erdi. Turhal’ı 569 milyon lirayla Kayseri Şeker Fabrikası AŞ, Ilgın’ı da 637 milyon lirayla Alteks aldı. Fabrikalar Şekerİş Sendikası’nın arazi hariç sadece kota değerleri üzerinden belirlediği bedellerin altında satıldı. Turhal Şeker Fabrikası ihalesini 569 milyon lirayla en yüksek teklifi veren Kayseri Şeker Fabrikası AŞ kazandı. Kayseri Şeker, daha önce Bor, Kırşehir ve Çorum ihalelerine katılmış ancak kazanamamıştı. Kayseri Pancar Ekicileri Kooperatifi, Kayseri Şeker’in en büyük ortağı. Şekerİş Sendikası, 103 bin 500 ton kotası bulunan Turhal Şeker Fabrikası’nın 2011 yılı kota değerinin 208.5 milyon dolar olduğuna dikkat çekmişti. Fabrika dünkü dolar kuru üzerinden 139 milyon dolara satılmış oldu. En kârlı fabrikalardan birisi olan Ilgın Şeker Fabrikası’nın ihalesi de dün yapıldı. Şimdiye kadar ihalesi yapılanlar içerisinde en yüksek teklifin geldiği fabrika da Ilgın oldu. İhaleyi 637 milyon lirayla Alteks kazandı. Şekerİş Sendikası 107 bin 500 ton kotası bulunan fabrikanın 2011 kota değerini 216.6 milyon dolar olarak belirlemişti. Fabrika dünkü dolar kuru üzerinden 155.7 milyon dolara satılmış oldu. Böylece şimdiye kadar 14 fabrikadan 7’sinin ihalesi bitti. Birisi hariç diğerleri satıldı. Ancak satışın gerçekleşebilmesi için onay sürecinin de sona ermesi gerekiyor. CHP’liler alınmadı CHP Afyonkarahisar Milletvekili Burcu Köksal ve PM üyesi Semra Dinçer’in ihalenin yapıldığı ÖİB’ye girmelerine izin verilmedi. Şimdiye kadar ihalesi yapılan fabrikalardan Bor’u 336 milyon, Yozgat’ı da 275 milyon lirayla Doğuş Gıda, Kırşehir’i 330 milyon lirayla Tutgu Gıda, Çorum Şeker de 528 milyon lirayla Safi Yakıt kazanmıştı. Afyon, Alpullu, Burdur, Elbistan ve Muş fabrikaları ile Erzincan ve Kastamonu fabrikaları için son teklifler 18 Nisan’da alınacak. Bütçe ulaştırma projelerine akıyor Mart ayı bütçe sonuçları açıklandı. Böylece 2018 yılı bütçe uygulamasında üç aylık veriler de ortaya çıktı. Başta Karayolları olmak üzere, ulaştırma projeleriyle ilgili kamu ihalelerindeki yaygınlık, bütçe kaynakları ve harcamalarda kendisini göstermeye başladı. Ocakmart aylarını içeren üç aylık dönemde Karayolları Genel Müdürlüğü’ne (KGM) yapılan sermaye transferleri ile Hazine yardımı tutarları dikkat çekmeyecek gibi değil. Hele ki 2017 bütçe rakamlarında bu kalemler altında Karayolları’na aktarılmış bir kaynak görünmediği dikkate alınırsa bu tutarların büyüklüğü, kamu harcamalarını artırarak büyüme tercihindeki ısrarın altını çiziyor. Ancak inşaat ve genel anlamda taahhüt sektörüyle yaratılmaya çalışılan büyüme illüzyonunun varacağı eşik belirsiz görünüyor. 2018 bütçesinde üç aylık toplam Hazine yardımı tutarı ise 28.7 milyar TL. Bu tutarın 1.5 milyar TL’lik kısmı KGM’ye aktarılmış. Aylara göre dağılımı şöyle: Ocak: 515.3 milyon TL, Şubat: 429.3 milyon TL, Mart: 563 milyon TL. Üç ayda 9 milyar Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü verilerine göre aynı dönemde KGM’ye yapılan sermaye transferi, 7.3 milyar TL gibi bir büyüklüğe ulaşmış. Karayolları’na bütçeden aylara göre yapılan sermaye transferi şöyle: Ocak 2 milyar TL, şubat 2.8 milyar TL, mart 2.5 milyar TL. Böylece yılın ilk üç ayında, KGM’ye sermaye transferi ile Hazine yardımlarını bir arada düşündüğümüzde 8.8 milyar TL’lik bir kaynak aktarıldığı ortaya çıkıyor. 2017 yılı bütçesinde KGM’ye Hazine yardımı aktarılmamış. Yine aynı yıl, sermaye transferleri başlığı altında KGM’ye bir aktarım olmadığı görülüyor. TCDD’ye sermaye transferi Yüksek Hızlı Tren yatırım projelerini üstlenen TCDD’ye, “sermaye transferi” başlığı altında ocakmart döneminde 2 milyar 112 milyon TL aktarıldı. Aylara göre dağılım: Ocak 550 milyon TL, şubat 812 milyon TL, mart 750 milyon TL. Bu kalem, 2017 yılı bütçesinde aynı dönem için 400 milyon TL’ydi. Diğer yandan, OcakMart 2018 döneminde demiryolu yatırımları için yapılan sermaye transferleri tutarı, geçen yılın tamamında 3.3 milyar TL olduğu dikkate alındığında daha anlamlı hale geliyor. Diğer yandan TCDD’ye “borç verme” kalemi altında ocakmart döneminde toplam 865.2 milyon TL aktarıldı. Bunun aylara göre dağılım: Ocak 292.2 milyon TL, şubat 350 milyon TL, mart 219 milyon TL. Bu tutar 2017 yılının aynı döneminde 1.1 milyar TL’ydi. KGF’ye 708.8 milyon TL Teminat yetersizliği nedeniyle finansmana erişim güçlüğü çeken işletmelerin koşullarını kolaylaştırmak amacıyla devreye sokulan Kredi Garanti Fonu (KGF) “borç verme” başlığı altında yer aldı. Maliye verilerine göre üç aylık KGF aktarımı 708.8 milyon TL’ye ulaştı. Aylara göre dağılım şöyle: Ocak 252 milyon TL, şubat 228.8 milyon TL, mart 227.9 milyon TL. 2017 bütçesinde bu veri 320.3 milyon TL düzeyinde. Bu toplam büyüklük de eylülaralık dönemini kapsıyor. KISA...KISA.. l Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) yayımladığı verilere göre otomobil üretimi mart ayında yüzde 3 azalarak 105 bin 687 adet olurken, ilk çeyrekte yüzde 5 azalarak 285 bin 168 adete indi. l Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Himmet Karadağ, “Tarım arazilerinin borsaya kote edilmesi üzerine çalışıyoruz” dedi. l Doğuş, 2.5 milyar dolarlık masada Doğuş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk, toplam borçlarının yaklaşık yüzde 40’nı içeren 2.5 milyar dolara kadar yapılandırma görüşmelerini, bu hafta yapacak. C MY B