Catalog

Salı 16 Ekim 2018 EDİTÖR: EMRE DEVECİ TASARIM: SERPİL ÜNAY İşsizlikte artış sürüyor ekonomi 9 İşkur verilerine göre kayıtlı işsiz sayısı bir yılda 558 bin kişi arttı. TÜİK’e göre temmuzda dar tanımlı işsizlik 88 bin artarak 3.5 milyon kişiyi aştı, genç işsiz sayısı ise 1 milyon 30 bin İşsizlik oranı ekonomik aktivitede yavaşlamaya pa Yeni Ekonomi Programı’ndaki (YEP) yılsonu tahmini işsizlik ralel üçüncü çeyreğin oranının haziranda ilk verisi olan haziran, ki yüzde 10.2’den sert temmuz, ağustos aylarını kapsayan tem OLCAY BÜYÜKTAŞ yükselişle birkaç ayda yüzde 12’nin üzeri muz döneminde ge ne çıkması ve yüz bin çen yılın aynı dönemine göre lerce kişinin işsiz kalması 0.1 puan artışla yüzde 10.8 öngörülüyor. Liradaki değer oldu. Bu dönem işsizlik, ge kaybı ve ekonomide üçüncü çen yılın aynı dönemine göre çeyrekten itibaren en az al 88 bin kişi artarak 3 milyon tı ay sürmesi beklenen ya 531 bin kişiye yükseldi. vaşlama hatta daralmayla İkinci yarı sert çıkış yüz binlerce kişinin ne yazık ki işini kaybedeceği tahmin İşsizlik oranı bir önceki dö ediliyor. YEP hedeflerine gö nem olan haziranda yüzde re haziranda yüzde 10.2 olan 10.2, geçen yılın aynı döne işsizliğin 2018’de ortalama minde de 10.7 olmuştu. An yüzde 11.3’e çıkması bekle cak, Yeni Ekonomi Progra niyor. Ancak bugünkü veri mı ve piyasanın genel koşul ler işsizliğin yılın ikinci ya larına bakıldığında işsizliğin, rısında ortalama yüzde 12.4 verilere yansıdığından daha olacağını gösteriyor. hızlı bir şekilde artacağı gö Ekonomik faaliyet azaldık rülüyor. Zaten İşkur ve SGK ça işsizlik de artıyor. Aylık is verileri de bu görüşü doğru tihdama bakıldığında ciddi luyor. Nitekim, DİSKAR işsiz bir azalma görülüyor. Sanayi lik raporunda kayıtlı işsiz sa de 34 bin, inşaatta da 52 bin yısının son bir yılda 558 bin kişilik azalma söz konusu. kişi arttığı görülüyor. imçüinhkeanndiusnletreEkKliAfiDROhrnMbzthmKECbtıeuişeaemaiiHrennitkrannmrnPleuclae5vdihkBlulfftime5Arieisaa,dscF1s’dmkgraOieeaakuuiavsıkmuidrçnktmşnıeımny,baaadi,alüıtavl,nia1auık.obMhşesb5una.mpeeuatnatiylBetlknal’aaüneıadarlndlmyidrıimtyeknnmüiıvsıaoğreabn1ekan3rvirbleaşksy.eıeuhbimkiıEaArkliieliivsplçsenhuiAmkkeğıöiymyln6iiyatizüeaTec0eüna1ar0tn0i vshdlçlğsvnnsmeaieeeeıieıeynniEtçsybkrğlüsakeiidögeemzeernoienendçpesrbnüBliüroitenBpz.ooçhianncerBaaemlegrdiauirhmuunknmöcueçiatlidtiaerSntlk,elzamuı,iğeişadsynzv“tsımtr,eivaİauervşgaöürzec”mesimiazlssdabkdditürazuiğeaeiüeinğenğltbnıkadnüeltüiııçernaigmrkkk.ıaiaitnsefoendnemktılzhtniııçisakmlnieoaaciielknnetnitaıiennt İşsizlikteki artış eğilimini İşkur verileri daha güncel biçimde ortaya koyuyor. Eylül 2017 döneminde 2 milyon 575 bin olan kayıtlı işsiz sayısı Eylül 2018’de 558 bin artarak 3 milyon 133 bine ulaştı. Ağustos 2018’de 2 milyon 752 olan kayıtlı işsiz sayısı bir ayda 381 bin artmış oldu. Gerçek RAKAM 6.3 milyon Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi (DİSKAR) Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK’in 15 Ekim 2018 günü açıkladığı Temmuz 2018 dönemi İşgücü İstatistikleri ile İşkur tarafından açıklanan Eylül 2018 dönemi verilerini ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından açıklanan Temmuz 2018 dönemi sigortalı istatistiklerini değerlendirdi. Buna göre: 4 Krizin etkileri Temmuz 2018 dönemi TÜİK işgücü istatistiklerine henüz tam olarak yansımasa da İşkur ve SGK verileri işsizlikte krizin etkisiyle büyük patlama yaşandığını gösteriyor. 4 İşkur verileri işsizlikte büyük patlama yaşandığını gösteriyor. Eylül 2017 döneminde 2 milyon 575 bin olan kayıtlı işsiz sayısı Eylül 2018’de 558 bin artarak 3 milyon 133 bine ulaştı. Ağustos 2018’de 2 milyon 752 olan kayıtlı işsiz sayısı bir ayda 381 bin artmış oldu. 4 SGK verilerine göre Temmuz 2018’de bir önceki aya göre aktif sigortalı sayısı 270 bin azaldı. 4 TÜİK verilerine dayanarak hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı 6.3 milyonu aştı. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 18.2 olarak hesaplandı. 4 Kadın işsizliği yüzde 14.3, genç kadın işsizlik oranı da yüzde 25.6 olarak gerçekleşti. 4 1 milyon 30 bin üniversite mezunu işsiz durumda. 4 Her yüz gençten 28’i ne eğitimde ne istihdamda yer alıyor. Bordrolarını yaktılar Şirket, turizm sektöründe 1950’lerden bu yana faaliyet gösteriyor. Alkoçlar’dan da konkordato Yeşilçam oyuncularından Hülya Koçyiğit’in damadı Ender Alkoçlar’ın sahibi olduğu Alkoçlar Otelcilik ve Turizm AŞ, konkordato talebinde bulundu. Dava dilekçesinde, “Şirket, vadesi gelen borçları ödeyememe ve icra takipleri baskısıyla faaliyetlerini sürdürememe tahliyesi ile karşı karşıyadır” denilerek 64.8 milyon liralık borcun ödenmesi için süre talebinde bulunuldu. Dava dilekçesinde şirket borçlarının ödemesi için 9 ay erteleme istendi. Dilekçede, ödeme takviminin de 3 eşit taksit halinde 3 yıl içinde olması teklifinde bulunuldu. Dilekçede ayrıca, şirketin icra takipleri baskısı ile faaliyetlerini sürdürememe tehlikesi yaşadığı kaydedilerek, yaşanan nakit darboğazının ise geçici olduğu vurgulandı. l Ekonomi Servisi Koç Çavuşoğlu Niblett Toplantıda ana gündem konusu ABTürkiye ilişkileri oldu. Ali Koç: Barışçıl ilişkiler kritik Dünyaya ayrışma ve anlaşmazlığın hâkim olduğunu belirten Koç Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ali Koç, “Ülkeler arasında birleştirici ve barışçıl ilişkilerin korunması daha kritik bir hale geldi” dedi. Koç, düşünce kuruluşlarından Chatham House’un Türkiye Projesi kapsamında her yıl düzenlenen “Chatham House Koç Holding Yuvarlak Masa Toplantısı”nda konuştu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun onur konuğu olarak katıldığı toplantının açılış konuşmalarını Ali Koç ile birlikte Chatham House Direktörü Dr. Robin Niblett yaptı. l Ekonomi Servisi Diyarbakır’da kamu emekçileri, enflasyon ve döviz kuru artışı karşısında maaşlarının eridiğini belirtti ve bordrolarını yakarak durumu protesto etti MAHMUT ORAL Türkİş’ten emeklilikte yaşa takılanlara destek Prim gün sürelerini doldurmalarına rağmen yaş şartına takıldıkları için emekli aylığı almaya hak kazanamayanlara Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’ndan (Türkİş) destek geldi. Sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını yerine getiren yüz binlerce kişinin yaş şartını yerine getiremediği için emekli olamadığına dikkat çeken Türkİş Genel Başkanı Ergün Atalay, “Bizim için emeklilikte yaşa takılanlar sorununun çözülmesi, as gari ücretin yükseltilmesi ve KİT’lerdeki taşeron işçilerin kadroya alınması kadar önemli” dedi. Atalay, kendi hesaplamalarına göre bu durumdan etkilenenlerin yaklaşık 500 bin kişi olduğunu ifade etti. l Ekonomi Servisi Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu’na (KESK) bağlı sendikaların Diyarbakır Şubeler Platformu, ekonomik krizde eriyen ücretlerine dikkat çekmek için, bordrolarını yaktı. “Krizin faturasını emekçiler değil, krizi yaratanlar ödesin” pankartı açan emekçiler adına açıklamayı KESK Diyarbakır Şubeler Platformu Dönem Sözcüsü, BTS Diyarbakır Şubesi Kadın Sekreteri Bahar Uluğ okudu. Ülke olarak zor bir süreçten geçildiğini, yıllardır uygulanan, ülkeyi enerjiden sanayiye tarımdan gıda ürünlerine kadar her alanda dışa bağımlı hale getiren yeni liberal politikaların sonucunda, yaşanan ekonomik krizin de gittikçe derinleştiğini vurgulayan Uluğ, “Siyasi iktidar ‘kriz miriz yok’ diyor. Ama her gün yaşanan işten çıkarmalar sonucu işsizler ordusu gittikçe büyüyor. Borçlarını ödeyemez hale geldiği için iflas eden, konkordato ilan eden firmalaraşirketlere her gün yenileri ekleniyor. Artan hayat pahalılığı karşısında gittikçe eriyen, daha cebimize girmeden borçlarımıza, kabaran faturalara giden maaşlarımızla ayın sonunu getiremiyoruz” dedi. Uluğ, “Kayıpların telafi edilmesini istiyoruz” diye konuştu. l DİYARBAKIR IMF: Piyasadaki oynaklığa hazırlanın Uluslararası Para Fonu (IMF) Baş kanı Christine Lagarde, daha fazla finansal sıkı laştırma ve küresel eko nomideki ticaret ger ginliği kaynaklı dalga lı seyri işaret ederek, politika yapıcıların daha fazla piya Christine Lagarde sa volatilitesi ne karşı hazırlanmaları gerektiğini belirtti. Bloomberg’e konuşan Lagarde, fonun merkez bankacıları ve maliye bakanlarına tavsiyesinin gelecek risklere yönelik parasal ve mali tamponlar oluşturma yönünde olduğunu söyledi. Lagarde ticaret anlaşmazlığına ilişkin olarak “Tansiyonu düşür, iletişime ve reforma açık ol” dedi. l Ekonomi Servisi Üretici fiyatları yüzde 16 arttı Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE), eylülde bir önceki aya göre yüzde 3.68, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16.09 yükseldi. TÜİK verilerine göre Tarım ÜFE, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 8.48 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 11.59 arttı. Tür kiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, çiftçinin ürettiği ürünlerdeki fiyat artışının hem gıda, hem tüketici, hem de üretici fiyatlarının çok altında kaldığını söyleyerek “Çiftçimiz de tüketicimiz de mağdur oluyor” dedi. l Ekonomi Servisi Hak yerine güç savaşları Bilmem ayırımına varabildiniz mi? Hangi kanalı izlerseniz izleyin, hangi yazılı gazeteyi alırsanız alın, yazıişlerinin seçimi ile belirlenen sayfa mizanpajları, büyütülmüş ya da yok sayılmış haber ağırlıkları, öne çıkarılan içerik farklılıkları sonrası, haber içerikleri arasında çok çarpıcı boyutlarda benzeşmeler söz konusu. En çok da aynı gündemli haberlerin kaynak verileri kaçınılmaz benzese de, ortak verilerden çıkarılmış yorum farklılıkları, önceliklerle, söz konusu haberin algılamasından zıt sonuçlar çıkarımı söz konusu. Daha pek çok ayrıntısını öğrenmek istediğiniz haberin içeriğine, bütününe bakmak istediğinizde, öne çıkarılmış algıyı sağlayan başlık ve spotlar sonrasında kısacık bir metinle karşı karşıya kalıyorsunuz. Nedenlerini hiç sorguladınız mı? Örneğin sabah haberlerinde gündüz gece farklılıklarıyla da doğru orantılı olarak dış dünya odaklı kimi çok ilginizi çekmiş olabilecek, ya da dinlemeye zorlandığınız haberleri, tıpkısının aynısıyla birçok canlı yayından duyabiliyorsunuz. Bugünün koşullarında çocuk beslenmesinde en yaşamsal değerde anne sütünün içinden çocuklara geçen kimyasal artıklara ilişkin araştırma sonucu yüreğinize oturuyor. Araştırmanın kaynağından, ciddiyeti, boyutları üzerinden ayrıntı almak istiyorsunuz. Haberin yer aldığı kaynaklardan özet haberden daha uzun bilgiye ulaşmak istiyorsunuz. Devamı yok. Birden çok kaynak üzerinden yürüseniz de devamına ulaşamıyorsunuz. Kuşkusuz, uzmanları devamına, araştırmanın kaynağı üzerinden ulaşabileceklerdir. Ama biz ulaşamıyoruz, çünkü bize ulaştırılan haberi ulaştıran çarklar yapay zekâ üzerinden işliyor. Nasıl, neden mi? Çok yalın... Dünya çapında, elbette ülkemizde de çok daha çarpıcı, ürkütücü boyutları ile gücün tek elde toplanmasının vazgeçilemez aracı medyatik güdülenme, iletişimin tekelden geçirilmesi, denetlenmesi olunca... Medyanın haber üretiminde yapay zekâ dediğimiz türden araçların kullanılması dudak uçuklatan bir hızla gazeteciliğin yerine geçmiş bulunuyor. HHH Hiç kuşkum yok gibi. Dünün görüntülü, bizim kamuoyumuzun duyarlılığı bağlantılı çoğu televizyon kanalı haberlerinde önemli verilen, Filistinlilerin zeytin bozumu günlerinde, zeytin ağaçlarının İsrail askeri gücü eliyle uygulanan şiddet operasyonunda sökülmesi haberi üzerinden de ayrıntı yoktur. Masa başı yayında sorumluluk duyan, duyarlı bir gazeteci ancak üzerinde çalışarak daha anlamlı, ayrıntılı bir haber üretebilir. Çoğunluk haber için de kaynağa yeni bir çabayla ulaşmak çok büyük kadro ve parayı gerekli kıldığından, zaman bunalımında gelen haberle yetinilir. Bir gün önceki İngiltere kraliyet düğününden magazin haberi olarak sunulan, gelinin göğüs güzelliği üzerinden çeviri seslendirmesindeki sözcük benzerliği kazası açıklaması, aslında haberi üreten yapay zekânın ürünü iken, seslendiren yanlış duymuş olarak, üstelik renkli magazin olarak yutturulabilir. Sonra da giderek artan dozlarda gençliğin sloganlarla konuşuyor olmasından, derinlik olmayan analizlerin toplumsal patlamalarından sadece cehaleti suçlama sonucuyla yetinmeyi seçebiliriz. Toplum olarak giderek, hem de çok hızlı, güce teslim olma, alışma, kaderciliği seçme tablomuzdan ancak yaşamımızdaki trajik sonuçlar ödenen bedeller boyutlarında yakınabiliriz. Bir insan ömrü içinde demokrasi, örgütlü toplum, hak arama örgütlülüklerimizin nasıl olup da buharlaştıklarını sorgulayamadan, siyasetin en çok muhalefet cephelerini günah keçisi yaptığımızın algılamasında bile olmadan, soyut otoritenin dalkavukları, ikinci adamları, yandaş maşalarından başlayarak, örgütlü güç hak aramadan uzaklaşmış tüm örgütlenmeleri, sınıf sendikacılığı en başta, tüm toplumsal tabana inmesi gereken örgütlenmeleri suçlar dururuz... Dünün güncel haberinde Diyanet İşleri Başkanlığı’nın en büyük bütçeli örgütlenme tabanının sorumlularının, il müftülerinin katıldıkları toplantıda, “Din istismarı güvenlik sorundur” saptamasını, olumlu bir çıkış olarak bile değerlendirebiliriz. Saray’ın en sadık, güç destekçisi rolünü, sadece FETÖ ile IŞİD karşıtı duruş için dile getirilen söyleme bakarak yok sayabilir miyiz? Siyasal İslamcılık üzerinden siyaset yapılmasına sınırsız kaynak oluşturan, aslında bal gibi de bir mezhep ağırlıklı, siyasal İslam üzerinden siyasetin yürütülmesinde en etkin güç odağı rolünü atlayabiliriz. Laiklik karşıtı siyasal İslamcılığın, cemaatlerin kucağında, kitlelerin güdülenmesinde Saray erkine sınırsız kaynak oluşturmasını... Dolar 5.80’nin altını gördü Dolar/TL, ABD’li Rahip Andrew Brunson’ın cuma günü serbest bırakılmasının ardından devam eden iyimserlikle 5.80 seviyesinin altına geriledi. Dün sabah saatlerinde 5.87 seviyesinde olan dolar/TL, 5.78 seviyesine kadar geriledi. Dün sabah 6.80 seviyesinde olan Avro/TL ise 6.7175 seviyesine geriledi. Kurdaki düşüş, faizlere de yansıdı. Cuma günü yüzde 19.06 seviyesinden kapanan gösterge 10 yıllık tahvilin bileşik faizi yüzde 18.27’ye kadar geriledi. l Ekonomi Servisi C MY B