Catalog

DUNYA Erken seçim ilan eden Abe’ye ‘Umut’ sürpriz yaptı Japonya Başbakanı Şinzo Abe, parlamentoyu feshe “Umut Partisi”ni kurduğunu ve lideri olarak seçime dip 22 Ekim’de erken seçim ilan etmesinin ardın gireceğini açıkladı. Muhalefetteki Demokratik Parti de dan yeni parti sürpriziy Koike’ye destek verip Umut listesi içinde yarışacağını le karşılaştı. Tokyo Bele duyurdu. Kendi erken seçim oyununda yenilebileceği Koike diye Başkanı Yuriko Koike yorumları yapılan Abe, “Zorlu savaş başlıyor” dedi. Erbil tecrit ediliyor12 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR:MERİÇŞENYÜZ TASARIM:MÜGEKAYGUSUZ Abe Cuma 29 Eylül 2017 Kuzey Suriye’de de kutlama var. ‘Erdoğan’dan beklentimiz çok büyük’ IKYB Başkanı Mesud Barzani’nin lideri olduğu Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) dışilişkiler sorumlusu Hoşyar Siwaily, Türkiye’ye heyet göndermek istediklerini, AKP’den anlayış beklediklerini, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dan büyük beklentileri olduğunu söyledi. BBC Türkçe’ye konuşan Siwaily, “Türkiye’yle ekonomik ve siyasi ortak çıkarlarımız var. İşbirliğinden çok şey elde ettik. Kürtlerin iradesine karşı durmak, Türk ekonomisine zarar verecek, güvenliğini olumsuz etkileyecek” ifadelerini kullandı. “Türkiye tabii ki yaptırım uygulamaya muktedir. Ancak son yıllarda gördüğümüz Türk siyasetinin mantığı, bunu yapmayacağını gösteriyor. Türkiye sınırları kapatmayacak” değerlendirmesini yapan KDP yetkilisi, “Temaslar olacağından eminim. Göndereceğimiz heyetleri Türkiye’nin kabulünü umuyoruz” dedi. “Erdoğan çok pragmatik ve çok hesaplıdır. Ani karar almadan iki, üç kere düşünecektir. Erdoğan’dan büyük umudumuz ve beklentilerimiz var” diye ekledi. Suriye seçeneği KDP’nin Rusya Temsilcisi Hoşavi Babakr ise Türkiye vanayı kapatırsa petrolü Suriye üzerinden ihraç edebileceklerini söyledi. Babakr, “Suriye hükümeti üzerinde önemli etkisi olan Rusya’yla sevkiyatın Akdeniz üzerinden yapılması konusunda anlaşabiliriz” dedi. PYD’de görev değişimi Suriyeli Kürtlerin tek taraflı ilan ettiği federasyonun lider partisi PYD eşbaşkan değişikliğine gitti. Salih Müslim ve Asya Abdullah’ın yerine Şahoz Hasan ve Hevi Mustafa eşbaşkan seçildi. Ankara, PYD ve askeri kolu YPG’yi “terör örgütü” kabul ederken bu hafta Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, Kürtlerle özerklik müzakarelerine açık olduklarını duyurmuştu. Reuters’e konuşan Kürt yetkililer İlham Ahmed ve Fevziye Yusuf da IKBY referandumu sonrası müzakere şansının arttığını söyledi. Muallim’in açılımını “Bu tür yorumlar devam ederse olumlu etkileri olacak” diye değerlendiren ikili, Türkiye ve İran’ın IKBY’ye yönelik yaptırımları için “O zaman IKBY, Kuzey Suriye ile iş yapar. Bu tabii ki iyi olur” dedi. İlk Hıristiyan başkan Suriye’nin başkenti Şam’da on yıllar sonra ilk kez bir Hıristiyan, meclis başkanı seçildi. Baas partisinin Haseke vilayetindeki üyelerinden Ortodoks Süryani Hammude Sabbagh, 252 oyun 193’ünü olarak Suriye Meclis Başkanı oldu. Fırat Kalkanı içindeki Bab’da ÖSO savaşçıları için mezuniyet töreni düzenlendi. Rus kanalı Sputnik, Astana sürecinde varılan İdlib’de gerilimi azaltma bölgesi kurulması anlaşmasına dair Türkiye’nin Rusya’dan Suriye tarafıyla yapılacak görüşmelerde arabulucu olmasını istediğini duyurdu. IKBY’ye hava ambargosundan petrolün sadece Bağdat’tan alınmasına uzanan Irak’ın yaptırımlarına Ankara da uyacak Irak merkezi hükümeti, İran ve Türkiye, bağımsızlık referandumu düzenleyip yüzde 93 oranın da evet çıktığını açıklayan Irak Kürdis tan Bölgesel Yönetimi’ne (IKBY) yöne lik tecrit politikalarını hayata geçiriyor. Irak hükümeti, ilk misilleme olarak, Er bil ve Süleymaniye havaalanlarına yö nelik tüm uluslararası uçuşları bugün 18.00’den itibaren askıya alacağını açık ladı. Hava ambargosu, Bağdat’ın kara sı nır kapıları ve havalimanlarının kont rolünün devredilmesi talebi ni IKBY’nin reddetmesinin ar dından geldi. Türkiye’den havayolları da hava ambargosuna uyacak. Türk Dışişleri, IKBY’de kal ması zorunlu olmayan vatan daşların hava ambargosu yürürlüğe girmeden önce bölgeden ayrılmaları çağrısı yaptı. Irak Turizm İdaresi, Irak’ın diğer bölgelerinden IKBY’ye yönelik tüm turistik seyahatleri yasakladıklarını açıkla Yabancılar dün Erbil Havaalanı’na akın edip kuyruklar oluşturdu. Alman havayolu Lufthansa ile uzantısı Avusturya havayolu AUA, Erbil’e uçuşlara aynen devam etme kararı aldı. Katar Havayolları şimdilik 29 Eylül1 Ekim arası uçuşları askıya aldı. dı. Bunu, iç hat uçuş yasağı izleyebilir. Turizm petrolden sonra IKBY’nin ikinci büyük gelir kaynağı. lefon görüşmesi yaptığını ve Ankara’nın Irak’ta sadece merkezi hükümetten petrol satın alacağı garanti malı bölgelerde asker konuşlandırma ve petrolün denetimini devralma da dahil. Yabancılar zorda Pek çok konsolosluğun bulunduğu, çok sayıda uluslararası şirketin personelinin çalıştığı önemli bir bölgesel kavşak konumundaki IKBY için hava ambargosunun çok olumsuz sonuçları olacağı belirtiliyor. IKBY, kararın IŞİD’le savaşa ve kabul ettiği yüz binlerce sığınmacıya yardım ulaştırılmasına darbe indireceğini de savunuyor. Üçlü zirve çağrısı Dün Irak Başbakanı Haydar İbadi, Türk mevkidaşı Binali Yıldırım ile te si verdiğini duyurdu. Açıklamaya göre Yıldırım, Irak meclisi ve merkezi hükümetinin kara ve hava sınırları ile petrol ihracatında yetkiyi ele alma kararına Türkiye’nin uyacağını bildirdi. İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı ile de telefonda görüşen Yıldırım, Irak ve İran liderleriyle üçlü zirve düzenleyip adımları koordine etmek istediklerini belirtti. TSK, peşmergeye verdiği askeri eğitimi sonlandırdı. Irak meclisi, önceki gün İbadi’yi Irak’ın birliğini korumaya yönelik gerekli tüm adımları atmakla yetkilendirmişti. Buna Kerkük gibi statüsü tartış ‘Hepsini reddediyoruz’ Dün toplanan IKBY Bakanlar Kurulu, Bağdat’ın tüm kararlarını “yasadışı ve anayasaya aykırı”, “halkı toplu cezalandırma” diye niteleyerek reddetti. Bağdat’ın aldığı kararların, Kürt meclisinden geçmediği sürece IKBY’de uygulanamayacağını söyleyen Bakanlar Kurulu Sekreteri Amanc Rahim, “Irak Anayasası, hava sahasının kapatılmasıyla ilgili Bağdat’a yetki vermiyor” dedi. Koalisyon sözcüsü Albay Ryan Dillon ise “IŞİD’le savaşa lazer keskinliğindeki odaklanmanın, referandum süreci yüzünden sekteye uğradığını” söyledi. Arakan’a alınmayan BM sesini yükseltti Myanmar’ın Arakan bölgesinde İslamcı ARSA saldırılarına ordunun ayrım gütmeyen şiddetle karşılık vermesi üzerine başlayan insani krizi yerinde incelemek isteyen Birleşmiş Milletler (BM) heyeti, yine bölgeye giremedi. Myanmar yönetimi ziyareti bir hafta ertelemeyi kötü hava koşullarıyla gerekçelendirdi. Bangladeş’e kaçan Arakanlı Müslüman sayısı 501 bin 800’e varırken yine bir sığınmacı teknesinin batmasıyla çoğu çocuk en az 15 sığınmacı boğuldu. BM Güvenlik Konseyi’ne seslenen BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Arakan’dan tüyler ürpertici tanıklıklar geldiğini, bu en hızlı gelişen sığınmacı krizinin daha da büyüyebileceğini söyledi. On yıllardır ayrımcılık ve çifte standarttan sonra radikalleşmeye şaşmamak gerektiğini savunan Guterres, Myanmar liderlerine ırkçı nefret ve şiddeti kınama çağrısı yaptı. Katalonya için gözler AB’de İspanya’da Katalonya Özerk Bölgesi tek taraflı olarak 1 Ekim’de bağımsızlık refrandumuna gitme kararı alınca Anayasa Mahkemesi’nin karşı kararı ve merkezi hükümetin operasyonuyla karşılaşırken Barselona Avrupa Birliği’ne (AB) seslendi. Katalan başkenti Barselona’nın Belediye Başkanı Ada Colau, AB’ye, Katalan bağımsızlıkçılarla merkezi hükümet arasında arabuluculuk yapması için çağrıda bulundu. Colau, “Belediye Başkanı olarak benim görevim, İspanyol ve Katalon hükümetlerinin üzerinde uzlaşabilecekleri demokratik bir çözüm bulunması için Avrupa Komisyonu’na çağrıda bulunma” dedi. “Olası bir çatışmanın öngörülemez sonuçları olur” uyarısı yapan Colau, “Barselona böyle bir şey istemiyor. İnanıyorum ki Avrupalı ortaklarımız da istemiyordur” vurgusu yaptı. nin kapatılması üzere muhalif liderler “İspanya hükümeti, ifade özgürlüğü konusunda Türkiye, Çin ve K. Kore’den farksız” yorumunda bulundu. Guardian’a konuşan bağımsızlık yanlısı liderler, “İspanya hükümeti otoriter yönetimleri kendisine örnek alıyor” iddiasını öne sürdü. Yargıdan Katalan polisine “halkoylamasını engelle” emri geldi. İspanya Başsavcılığı, yerel polis teşkilatı Mossos d’Esquadra’ya, “Katalan seçim merkezlerinde oy kullanılmasını engelleyin” talimatını gönderdi. Türkiye benzetmesi Katalan Özerk Bölgesi’nde halkı pazar günü yapılması planlanan halkoylamasına çağıran web siteleri Katalan ayrılıkçılar Barselona sokaklarını doldurarak ‘Demokrasi’ sloganları attı. Trump’tan İspanya gafı ABD Başkanı Donald Trump, Twitter’dan yaptığı açıklamada, ülkesini ziyaret eden ve Katalonya halkoylamasıyla ilgili kendisinden destek isteyen İspanya Başbakanı Mariano Rajoy için ‘başkan’ dedi ve ismini yanlış yazdı. Trump, Twitter’dan yaptığı açıklamada, “İspanya Başkanı Marianora Joy’u ağırlamak benim için bir onur. Acımasız Kuzey Kore rejimini izole etmeye yönelik çabalarımızı desteklediğiniz için teşekkür ederim” dedi. İnternet devleri Kongre’de tanık Öte yandan ‘Trump kampanyasında Rus parmağı’ iddialarını soruşturan komisyon, teknoloji devleri Facebook, Twitter ve Google CEO’larının ABD Kongresi’nde ifade vermelerini istedi. Rusya’nın seçimleri etkilemek için sosyal medyayı manipüle ettiği iddia ediliyordu. Bu arada, Facebook’un CEO’su Mark Zuckerberg ABD Başkanı’nın “Facebook bana karşı” suçlamalarını reddederek “Her görüşe açığız” dedi. ‘Küçük Amerika’ Geçen yazıda kaldığımız yerden devam... Türkiye hakikaten dünya çapında ‘otoriterleşme’, ‘diktatörlük’, ‘İslamofaşizm’ gibi kavramlar eşliğinde trendleri belirlemekle kalmıyor; Almanya’daki seçimleri derinden etkilerken, bölgesindeki gelişmelere damgasını vuruyor. Ankara, bölgesindeki yeni ulus devlet inşası sürecinin de başrol oyuncusu. Özal’dan kalma tabirle adeta ‘küçük Amerika’. Irak’taki özerk Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) bağımsızlık referandumu bunun apaçık göstergesi. Bağımsızlığın yolunu küresel emperyalist ABD açmış olsa bile ‘tesisatçısı AKP’. Yani bir ‘yanılmışlık’ yok. Mesud Barzani’nin IŞİD’in buldozer gibi geçtiği yerleri de ele geçirip tartışmalı bölgelerle birlikte IKBY topraklarını yüzde 40 oranında artırarak bu referandumu düzenlemesi, Türkiye’nin onayı olmadan mümkün olamazdı. HHH Referandum öncesi ve sonrasında Ankara’dan atılan adımlar ortada. Son ana bırakılan MGK’den çıkan ‘gayri meşru’ çıkışı, Irak ve Suriye’ye yönelik ‘ulusal güvenlik’ temalı tezkerenin sahada ABD ve Rusya varken, pratikteki karşılığı tartışmalı. Ankara’nın güvenlik sebebiyle seyahat uyarısı dışında Bağdat hava sahasını kapattığı için uçuşları gerçekleştirememenin ötesinde hiçbir adımı yok. Hepsi retorik. IKBY Başbakanı Nuşirvan Barzani’nin ifadesiyle Türkiye ile 50 senelik stratejik petrol anlaşması var, Irak’ın davalık olmuş ‘kaçak’ diye nitelediği petrolün dünyaya pazarlandığı ülke. Irak’ta Suriye’de olduğundan daha fazla askeri varlık var. Peşmergeyi eğiten yine TSK. Türkiye geçen sene Musul operasyonuna ağırlığını koymak istediğinde ‘Şiiliği’ vurgulanan Bağdat’la ilişkiler kopma noktasına gelmişti. Irak Başbakanı İbadi’ye “Sen bizim kıratımızda değilsin, kalitemizde değisin. Haddini bil” denilmişti. Başbakan Yıldırım açıkça ilişkilerin Bağdat yerine Erbil’le olacağını söylerken, malumu ilan ediyordu. Ankara’da ‘yanılgılara’ yer yoktu. Şimdiki sert retoriğin asıl sebebi hikmeti de; İran’ı kolaçan etmek, Trump yönetiminin Tahran’a karşı tutumunu netleştirmesini beklemek ve olayın Suriye savaşındaki son durum netleşmeden önce sınırı aşmamasını sağlamaktan ibaret. HHH IKBY’nin bağımsızlık kararının uygulanması elbette sancılı olacak. Ama uluslararası kampanya başladı. Ana tema Irak’ın zaten birliğinin bulunmadığı ve İran/Şii etkisi. Bu koşullarda Barzani, merkezi yönetimi zayıflatılmış ve Şii partiler arasında bölünmüşlüklerle gelecek yıl seçimlere gidecek olan İbadi’nin askeri hamle yapamayacak olmasına güveniyor. Kerkük gibi yerlerde huzursuzluğu belli ki göze almış. İran, IŞİD’le savaşta Irak’taki etkinliğini artırsa bile ABD ile bilek güreşinin tezahürü olacak Irak seçiminden önce Kürtlere karşı daha temkinli duracaktır. ABD için ise Suriye savaşında elinde ‘Kürt kartı’ dışında bir kart kalmamışken; komşuları dengelemek için IKBY’nin bağımsızlığına karşı durulsa bile, referandum Bağdat’taki politikalara müdahale için yeni fırsat oldu. Kısa vadede Washington BağdatErbil arasında sınır çizmeye çalışacaktır. HHH IKBY’nin Türkiye ve İran’la iş bağlantıları yıllık 10 milyar doları aşıyor. Tarım ihtiyacının yüzde 95’i Türkiye ve İran’dan. Petrolün vanası Türkiye’ye. Bu koşullarda abluka sadece uluslararası toplumda Kürtlerine sempati ve bağımsızlığın tanınması baskılarını artırmaya yarar. IKBY referandumunun sonucu uygulanırsa haritanın yeniden çizilmesine önayak olacağı aşikâr. Fakat unutmamalı ki, IKBY’nin Suriye parçası olmadan jeostratejik manası yok. Ortadoğu’nun haritasını değiştirmek imkânsız olmayabilir. Ama bunu sürdürebilir kılmak başka mesele. Asıl engel de Suriye ve Rusya. HHH Kanımca bütün olgular Ankara’nın BağdatŞamTahran hattına yüzünü dönmesi beklentilerinin altının boş olduğuna işaret. Ankara’daki stratejik akıl kuvvetle muhtemel ki, ‘ulus inşasıysa onu da biz yaparız’ diye işleyecek. O ‘ulusun’ ‘ümmet’ üzerinden düşünüldüğü muhakkak. Tabii neye niyet neye kısmet olacağını göreceğiz. Filistin artık Interpol üyesi Filistin polis teşkilatı, İsrail’in muhalefetine karşın Uluslararası Polis Teşkilatı Interpol’ün üyesi oldu. İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin bir açıklama yaparak Interpol’ü kınadı ve “Bu karar, Interpol’ün uluslararası terörle olan mücadele kapasitesini zaafa uğratacaktır” iddiasında bulundu. ABD’deki Musevi kuruluşlarının İsrail’deki genel konferansında konuşan Rivlin, “Bu profesyonel ihtiyaca dayanan bir karar değil, tamamen politik bir karardır” dedi. C MY B