Catalog

DUNYA Trump’a ‘sağlık’ darbesi: Tasarı son dakikada çekildi ABD Başkanı Donald Trump’ın ilk büyük sınavı olarak görülen ve (Obamacare) yürürlüğe girdiği günün 7’nci yıldönümünde iptal dün akşam TSİ ile 23.45’te başlayacağı duyurulan sağlık sigor etme amacıyla önceki gün yapılması planlanan oylama, yeterli tası yasa tasarısı oylama başlamadan hemen önce geri çekildi. oya ulaşılamayacağı endişesiyle ertelenmişti. Trump yönetimi The Telegraph’ın haberine göre, tasarının mimarı Temsilciler için büyük önem taşıyan tasarının, 237 Cumhuriyetçi ve 193 Meclisi Başkanı Paul Ryan’ın yasanın geçmeyeceğini söyle Demokrat vekilin bulunduğu Temsilciler Meclisi’nden geçmesi mesinin ardından tasarının geri çekilmesi kararlaştırıldı. Eski için en az 216 oy gerekiyordu. Demokratların yanı sıra 2728 Başkan Obama’nın kendi adıyla anılan sağlık sigortası reformunu Cumhuriyetçi vekil de tasarıya muhalefet edeceğini açıklamıştı. Cumartesi 25 Mart 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: MÜGE KAYGUSUZ 60’lık AB dert küpü wnilgun@cumhuriyet.com.tr 13 Birlik, temelini oluşturan Roma Anlaşması’nın yıldönümünde geleceğine ilişkin pek çok soru ile yüz yüze... Roma’daki kutlama Brexit gölgesinde gerçekleşiyor Le Pen’in Putin seferi Fransa’da ilk turu 23 Nisan’da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aşırı sağcı Ulusal Cephe’nin adayı Marine Le Pen, Rusya’ya giderek Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Kremlin’de bir araya geldi. Putin, ülkesinin Fransa’daki seçimlere müdahale etmek gibi bir planı olmadığını söyledi, ancak istediği her Fransız politikacıyla görüşme hakkına sahip olduğunu da ifade etti. Rus lider ile yakın ilişkiler kurma taraftarı olan Le Pen ise Putin ile ABD Başkanı Trump’ın dünya vizyonunu paylaştığını belirtti. “Terör tehdidinin olduğu dönemde, bu görüşmemiz önemli” dedi. Seçilmesi halinde AB’nin Rusya karşıtı yaptırımlarını süratle kaldırmaya çalışacağını savundu. Yüzde 43 kararsız Öte yandan bir ankete göre Fransız seçmenin yüzde 43’ü kararsız. Bu daha önce eşine rastlanmayan bir oran. Karısına haksız kazanç sağladığı haberleri nedeniyle hakkında soruşturma açılan ve popülaritesi düşen merkez sağın adayı François Fillon’un Sosyalist Cumhurbaşkanı François Hollande’ı kendisi hakkındaki iddiaları basına sızdırmakla suçlaması ise ayrı bir tartışma konusu oldu. Hollande Fillon’u “haysiyet ve saygı duyma sorumluluğunun” sınırlarını aşmakla suçladı. Avrupa Ekonomik Topluluğu’nu (AET) kuran, dolayısıyla Avrupa Birliği’nin (AB) temeli ni atan Roma Antlaşması’nın imzalan masının bugün 60. yıldönümü. Ancak Britanya’nın birlikten çıkışından (Bre xit) Yunanistan’ın bitmeyen borç krizi ne, sığınmacı krizinin tırmandırdığı aşırı sağcılığın yükselişinden en doğudaki adayı Türkiye ile ilişkilerin kopması riskine uzanan bir dizi sorunla uğraşan AB, 60. yaşını dertli kutluyor. Hollanda hükümeti Türkiye ile krizi kullanarak iktidarı aşırı sağa kaptırma tehlikesini savuştursa da sırada Fransa cumhurbaşkanlığı ve Almanya genel seçimleri var. Ortak savunma vurgusu Dünkü demeçlerinde “Britanya’nın AB’den ayrılma kararını yenilerinin izlemesini beklemediğini” söyleyen Almanya Başbakanı Angela Merkel, resmen ayrılma görüşmelerini gelecek hafta başlatması beklenen Londra’ya “Ayrılma başvurusu bugün, yarın gelmiş, fark etmez. Geleceğe birlikte yürümeyi arzulayan üyeler kutlamayı birlikte yapacak” mesajı gönderdi. “Geleceğin nasıl şekillendirileceği konusunda üyelerin tek tek farklı görüşle re sahip olduğunu” kabul eden şansölyenin çizdiği ortak gelecek, “savunma politikası, dış sınırların korunması, İslamcı terörle mücadele ve gençlerin geçimini garanti altına alacak ekonomik başarıların sürdürülmesinde işbirliğinin pekiştirilmesinden” ibaret oldu. Londra’ya 50 milyarlık fatura Avrupa Komisyonu Başkanı JeanClaude Juncker de, “Daha fazlı çıkış (exit) istemem. Diğerlerinin de çıktığını varsayalım, iki, üç, dört, beş... Bu, AB’nin sonu olur” dedi. “Britanya’nın referandum düzenlemesi gibi çıkış müzakereleri de üzüntü verici olacak. Bu benim için bir AB’nin 27 üye ülkesinden temsilciler zirve öncesinde ilk olarak Vatikan’da Papa ile bir araya geldi. trajedi” diye konuşan Juncker, diğer yandan Britanya’nın ayrılırken AB’ye 50 milyar Sterlin’lik fatura ödemek zorunda olduğunu belirtti. Ayrıca ABD yönetiminin AB’den çıkış için ülkeleri cesaretlendirmemesi gerektiğini söyledi. Balkan ülkelerinin yalnız bırakılmaması gerektiğini aksi takdirde bu bölgede yeniden savaşın çıkabileceği uyarısında bulundu. Londra çarşamba günü terör saldırısıyla sarsılırken Britanya Başbakanı Theresa May 10 gün öncesinden AB’nin Roma’da düzenlenecek 60. yaşgünü kutlamalarına katılmayacağını açıklamıştı. Vatikan buluşması ATİNA MEYDAN OKUDU AB, bugün 6 kurucu ülkenin 1957’de Roma Antlaşması’nı imzaladığı belediye bina Britanya’nın AB’den çıkış kararı sonrası kalan 27 üyenin beraberlik adına yeni bir Roma Bildirisi yayımlama çalışmaları sırasında Yunanistan’la da kriz çıktı. Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, AB ile IMF’nin Atina’ya yeni borç vermek için emekçi haklarının daha da tırpanlaması talebi ile bildiri arasında doğrudan bağlantı kurdu. Önce bildiriyi veto etmekle tehdit eden, ardından şartlı destek açıklayan Çipras, AB Konseyi Başkanı Donald Tusk ile Juncker’a hodri meydan diyen bir mektup gönderdi. “Olumlu yönde bir adım olan Roma Bildirisi’ni destekleme niyetindeyiz. Ama Roma Antlaşması’nı kutlayabilmemiz için maddelerinin Yunanistan için de geçerli olup olmadığının resmen netleştirilmesi la zım” diyerek AB’nin Yunanistan’daki emekçi haklarını koruduğuna dair taah sına geri dönüyor. Roma İmparatorluğu’nun antik merkezi ve Roma’nın 7 tepesinden en yükseği olan Capi hütte bulunmasını is tol Tepesi’nde bulunan bina teyen Çipras, “AB’nin da bir araya gelecek 27 lider getirdiği sosyal haklar, toplusözleşme hakları ülkemde kı Juncker, Vatikan ziyaretinde Başpiskopos Ganswein’le kucaklaştı. sıtlanıyor. Yunanistan’ın Avrupa sosyal modelinin standartlarına geri dönmesi hakkını da birliğin dün de Katoliklerin ruhani lideri Papa Françesko tarafından Vatikan’da ağırlandı. Halihazır“Hıristiyan kulubü olduğu” tar hep birlikte korumak için sizin desteğinizi is tışmaları alevlenirken liderlere Vatikan’da tiyorum” dedi. Ancak Alman Dışişleri Baka seslenen Papa, kıtanın değerler boşluğuna nı Sigmar Gabriel’in Atina’yı ziyaretinde daha fazla mali yardım vaadini Alman Maliye Bakanı Wolfgang Schäuble sert bir dille reddetti. düştüğünü söyledi. Göçmen karşıtı popülist söylemlerin, aşırıcılığın AB’nin geleceği için ölümcül tehdit olduğunu kaydetti. Rakka için geri sayım Rakka’yı IŞİD’den kurtar mak için ABD ile YPG öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) yürüttüğü operasyonda son evrenin eli kulağında olduğu iddia edildi. ABD’nin kendi askerlerini ve SDG’yi havadan Tabka’ya indirmesi sonrası konuşan Fransa Savunma Bakanı JeanYves Le Drian, “Rakka operasyonunun önümüzdeki günlerde başlayacağını söyleyebiliriz” dedi. Öte yandan SDG güçlerinin dün Tabka Barajı’nın bir tarafına ulaştığı savunuldu. Cenevre görüşmelerine katılan hükümet heyetine başkanlık eden Suriye’nin BM Temsilcisi Beşar Caferi ise Esad hükümetiyle koordineli şekilde yürütülmemesi halinde Rakka saldırısının meşruiyetinin olmayacağı uyarısı yaptı. Silahlı grupları destekleyen “Britanya, Fransa, Türkiye, Katar gibi ülkelerin terörizmin sponsorları olduğu” suçlamasında bulundu. Sadr’dan gövde gösterisi Irak’ta Şii lider Mukteda el Sadr yanlıları seçim yasası ve yolsuzluğu protesto için dün başkent Bağdat’ta sokağa çıktı. Tahrir Meydanı’nda on binlerce destekçisine hitap eden El Sadr, “Irak’ta IŞİD’den kurtarılan bölgelerin işgalci yabancı güçlerin değil ordu komutasında olması gerektiğini” söyledi. Sgıençıridşaknrizi AB’nin en yoksul üyesi Bulgaristan’da yarın yapılacak genel seçime Türkiye ile da nöbet tutacaklarını söyledi. Bazı çifte vatandaşlar otobüslerden inip valizlerini alıp ya te vatandaşları otobüslerle geçişe yönlendiriyor. Bulgar devlet radyosuna göre oy kullana kriz damgasını vurdu. Ankara Lütvi Mestan’ın ya olarak geçiş yaptı. Gazetecilerin girişi de caklara bedava seyahat sağlanıyor. Türkiye’de Hak ve Özgürlük Hareketi’nden (HÖH) ayrıla “eylem nedeniyle” gümrük başmüdürünün ta kurulan sandık sayısının üçte iki azalması da rak kurduğu DOST Partisi’ni açıkça destekle limatıyla izin verilmeyeceği söylenerek engel Bulgaristan’a geçişe zorluyor. Bu ortamda san yince Sofya’nın “İçişlerimize karışma” uyarısını lendi. Bir süre sonra ise polis eylemcilerin blo dıktan Rusya ile yakınlaşma yanlısı Sosyalistle Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Bulgar hü kajını kaldırdı, geçişler başladı. rin birinci, aşırı milliyetçi Birleşik Vatanseverle kümetini Türklere baskı uygulamakla suçlama Bulgaristan’da 700 bin Türk, Türkiye’de 200 rin üçüncü çıkması bekleniyor. Öte yandan Dı sı izledi. Dün onlarca Bulgar aşırı milliyetçisinin bin çifte vatandaş yaşıyor. Türklerin gele şişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Bulgaris bu hafta ikinci kez Kapıkule’nin karşısındaki Ka neksel olarak oy verdiği HÖH, son dönemde tan Dışişleri Bakanı Radi Naydenov telefon ara pitan Andreevo Sınır Kapısı’nın yolunu kapat Erdoğan’ı sert dille eleştiriyor. Eski HÖH, ye cılığıyla görüştü. Görüşmede; Çavuşoğlu, bu ması ortalığı iyice karıştırdı. Eylemciler, Türki ni DOST lideri Mestan ise “HÖH’ün sonu gel tür engellemelerin tekrarlanmaması hususun ye’deki çifte vatandaşların oy kullanmasını is di. HÖH’ü tarihe yollayacağız” diye kampanya da Bulgaristan makamlarınca gerekli önlemlerin temediklerini, oy işlemi sona erene dek sınır yapıyor. DOST’un Türkiye’deki temsilcileri çif alınması yönündeki beklentileri vurguladı. Altı yıl sonra serbest kaldı Mısır’da 2011’de “Arap Baharı” sü 2011’deki ‘Arap Baharı’ protestoları sırasında 850 göstericinin recinde halk ayaklanmasıyla dev öldürülmesine ilişkin davada yargıtayca aklanan Mısır’ın devrik rilen devlet başkanı Hüsnü Mübarek’in dün serbest bırakıldığı açıklandı. lideri Mübarek’in, tutulduğu hastaneden çıkıp evine gittiği savunuldu Mübarek’in avukatı, başkent Kahire’de mak” suçlama Ahmet Harara, “Bu noktada artık umursa askeri hastanede tutulan Mübarek’in dün sıyla yargılandı mıyorum. Yıllarca önce bunun sadece Mü Heliopolis’teki evine gönderildiğini belirt ğı davayla ilgili barek rejimi ile ilgili olmadığını anladım. ti. Mısır basınına yansıyan haberlere göre başsavcılığın iti Bu kendini tekrar yaratan sistem ile ilgili” Mübarek, evinde ailesi ve arkadaşlarıy razını kabul ede ifadelerini kullandı. la kahvaltı etti. Avukatı Mübarek’in dava boyunca kendisini destekleyenlere teşek rek yeniden soruşturma açılma Sisi dönemi kür ettiğini aktardı. Hafta içinde Mısır’ın sına hükmetti. Hüsnü Mübarek 1981’de devlet başkanı El Youm gazetesi, hakkındaki suçlama Ancak soruştur Enver Sedat’ın suikasta kurban gitmesinin lardan aklanan 88 yaşındaki Mübarek’in ma Mübarek’in ardından iktidara gelmişti. Mübarek’in 30 2013 yılından beri tutulduğu askeri has gözaltında tutul yıllık iktidarı 2011’de halk ayaklanmasıy taneden ayrılıp Kahire’deki evine gittiği masını gerektir la sona ermiş, ilerleyen süreçte seçimle İh ni ileri sürmüştü. miyor. Sanıklar van bağlantılı Muhammed Mursi yönetimi 2011’deki “Arap Baharı” protestoları sı hakkında, “ElAhram gazetesi yöneticile iktidara gelmişti. Ancak Mursi de 3 Tem rasında 850 göstericinin öldürülmesinden rinden hediye alma” davasında 2013 yılın muz 2013’te darbe ile devrildi, halen ce sorumlu tutularak ömür boyu hapis ceza da beraat kararı verilmişti. zaevinde. Onun koltuğuna oturan isim ise sına çarptırılan Mübarek, temyiz başvuru sonucu Yargıtay tarafından aklanmıştı. ‘Sorun sistem...’ Mübarek dönemi askeri istihbarat şefi, Mursi döneminde de Genelkurmay Başka Öte yandan Kahire Ceza Mahkeme Mübarek’in serbest bırakılması ile il nı olan Abdülfettah Sisi oldu. si, Hüsnü Mübarek, oğulları Ala ve Ce gili olarak gösteriler sırasında kardeşi Öte yandan dün Mübarek’in serbest kal mal Mübarek ile dönemin bazı yetkilile Mustafa’yı kaybeden Tarık el Hatip, kara dığı haberinin ardından Kahire’de bir pat rinin “ElAhram gazetesi yöneticilerin ra şaşırmadığını belirtirken polis tarafın lama gerçekleşti, bir kişi öldü, üç kişi de den hediyeler kabul ederek yolsuzluk yap dan vurulduktan sonra gözlerini kaybeden yaralandı. Saldırıyı üstlenen olmadı. Maskeli balonun sonu Dünya şok içinde Türkiye’yi izliyor. Türkiye’deki gelişmeler artık sürekli Avrupa basınının manşetlerinde. İtalya’da örneğin önceki gün THY’ye getirilen “tablet, laptop yasağı” manşetteydi. Dün, Erdoğan’ın “Bu gidişle Avrupalılar yolda güvenle yürüyemez!” sözleri muhafazakâr “Libero”nun manşetine çıkmıştı. Bugün de soldaki “Il Dubbio” gazetesi gözaltına alınan “80 avukatı” manşete yerleştirmiş. “Erdoğan hakları çiğniyor. 80 avukat tutuklandı” ifadesiyle irdelenen manşet haberde “basma kalıp Gülen yandaşı adı altında muhaliflerin haklarını savunan avukatlar gözaltına alınıyor” deniyor ve Türkiye’nin “mutlak otoriter rejime kasvetli bir geçiş” yaşadığı vurgulanıyor. “Millet niye böyle işi gücü bırakıp günü gününe Türkiye’yi izliyor?” derseniz, bu sorunun en kısa yanıtı şu: Bir dünya yıkılıyor ve yeni bir dünya kuruluyor... Ortadoğu’ya nasıl savrulduk? Sıklıkla duyduğum saptama şöyle: “Post Berlin duvarı dünyası da yıkıldı!” Bununla, Berlin Duvarı ertesini tanımlayan “11 Eylül kodlarının da değiştiği” anlatılıyor. 11 Eylül sonrası da aslında yekpare bir dönem değildi. Afganistan ve Irak savaşları, sonra Obama yıllarının Arap Baharı ve Suriye savaşı... hepsi uluslararası ilişkilerde çok farklı boyutlar ve farklı olguları beraberinde getirdiler. El Kaide örneğin, metastaslaşan bir kanser gibi bu süreçte IŞİD’e dönüştü. “İkiz kuleleri yıkan üst düzey teknoloji uzmanlığı gerektiren uçaklar”dan, herhangi bir araba direksiyonunda yoldaki yayaları biçen yaygın terör ortamına girildi, “cihad ideolojisi” Avrupa’nın damarlarına işledi. Trump’ın “uçakta tablet yasağının kapsadığı”, İstanbul’u da içeren “Ortadoğu havaalanları listesinin”de açık biçimde ortaya koyduğu üzere Ortadoğu bizi de yutacak şekilde genişledi… Türkiye esasında bir günde coğrafya değiştirmedi. RTE “genişletilmiş Ortadoğu projesinin (GOP) eşbaşkanı” ilan edildiğinden… başka deyişle AKP iktidara geldiğinden bu yana, biz 15 yıldır zaten Ortadoğu’ya geçiş yapmıştık. Ne ki “proje”nin ortaya atıldığı o yıllarda, adından da anlaşıldığı üzere bir “eşbaşkanlık” söz konusuydu. Bu “eşbaşkanlık”, öbür ayağında ABD Başkanı’nın olduğu paralel bir çizgide yürümeyi gerektiriyordu. GOP’un tam adı nitekim, “genişletilmiş Ortadoğu ile müşterek gelecek için ortaklık”tı… Bush’la dolaşıma sokulan “eşbaşkanlığın açılımı”, Obama yıllarında giderek sonra “ılımlı İslam demokrasisi” ve “model ülke” jargonuna dönüştü. “Model”in el üstünde tutulmasının nedeni, kimlik değerlerini korumakla birlikte, Batı’yla çatışmaması ve bir “hibrit/melez” yapı içinde de olsa en azından sureti haktan görünerek demokrasinin temel unsurlarına ters düşmememesiydi. “Aslansın, kaplansın! Senden büyük yok!” sıvazlamalarıyla bu model sürdürüldü. Ama içte Tahrir’i izleyen Gezi, dışta da Suriye savaşı, iğne sokulmuş bir balon gibi bu modeli patlattı. Gezi’nin şiddet kullanılarak bastırılması, Suriye savaşıyla ülkemizin bir “cihad otoyolu” olarak anılması ile beraber AKP’nin takkıyyesi çöktü. Moda deyimle “maskeli balo” bitti ve heyhat! “maskeler düştü”. Başlı başına Suriye, dünyada jeopolitik dengeleri altüst ederek değiştirdi. Çöküşün merkez üssü Şimdi nerede patlayacağı belli olmayan mayın gibi RTE’nin orada burada önüne gelene atarlanması, bu dev jeopolitik depreme tekabül ediyor. Uluslararası düzen çöküyor, eski dostluklar ve ortaklıklar bozuluyor. Yeni ortaklıklar ise sürekli kısa devre yapıyor. Taze “dostluk sayfası açılan” Rusya’nın maslahatgüzarı bakıyorsunuz jet hızıyla Ankara’da Dışişleri Bakanlığı’na çağırılmış… Gerçekte Dışişleri’ne çağrılmayan büyükelçi/maslahatgüzar kalmadı gibi. Biz çünkü tam çöken düzenin merkez üssündeyiz… Bir ayda davete icabet eden Alman büyükelçisi, Hollanda maslahatgüzarından sonra Rus temsilci de en son Dışişleri’ni tavaf etti. Erdoğan’ın dünyada dumura yol açan “haçlı ve hilal çatışması”, “Avrupalılar bu gidişle yolda yürüyemez” demeçleri işte bu büyük savrulmaya isabet ediyor. Konu bu yüzden referandumda salt milliyetçi oyları çekmekten ibaret değil. Çerçeve çok büyük ve çok boyutlu. Sonuç ne olursa olsun 17 Nisan’da normalleşme beklemeyin ve kemerlerinizi bağlayın. Kurbanların sayısı dörde çıktı Londra’da Khalid Masood’un gerçekleştirdiği ve IŞİD’in üstlendiği saldırıda ölenlerin sayısı 4’e çıktı. Yaralılardan Leslie Rhodes da hayatını kaybetti. Gözaltına alınan 11 kişinin Londra, Birmingham, Manchester’da terör eylemine hazırlandığından şüpheleniliyor. Rus üssüne IŞİD saldırısı Rusya’ya bağlı Çeçenistan’da askeri tesise yönelik bir saldırıyı geri püskürten Rus askerlerinden 6’sının öldüğü, birçok askerin de yaralandığı açıklandı. Rus ordusu, 6’sını öldürdüğünü açıkladığı saldırganlardan “silahlı çeteler” diye söz ederken sorumluluğu IŞİD üstlendi. C MY B nilgun@