Catalog

Pazar 19 Şubat 2017 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY 10 yatırımcıdan FOREKS 8’i zarar etti Yeni düzenlemelerle tartışmalara neden olan foreks işlemlerinden aslında büyük çoğunluk zarar ediyor. Zarar edenlerin oranı son verilere göre yüzde 78 Yeni foreks (forex) düzenlemeleri son dönemde piyasaların en önemli gündem konusu haline geldi. 2011 yılın da Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) düzenlemelerine tabi olan foreks işlemleri için geçen hafta yeni düzenlemeler getirildi. Buna göre kaldıraçlı alım satım işlem lerinde azami kaldıraç oranı 1’e 100’den 1’e 10’a düşürüldü. Ayrı ca işlemlere başla yabilmek için asgari 50 bin TL veya mu adili döviz tutarın da başlangıç temi natı yatırılması zo PELİN ÜNKER runluluğu getirildi. Buna göre eski den 50 bin dolarla 1’e 100 kaldıraç kullanarak 5 mil yon dolarlık işlem gerçekleştiri lebilirken, yeni düzenlemeyle an cak 500 bin dolarlık işlem yapıla bilecek. İkiye katlamak mümkün Karar sonrası piyasa ikiye bölündü. Kararı destekleyenler foreksi kumarhaneye benzeterek yüksek kaldıraç oranının düşük tasarruf sahiplerinin mağduriyetine yol açtığını belirtirken, karşıt uçtaki sektör temsilcileri işsizlik yükselecek ve yatırımcı yurtdışına kaçacak diye karara karşı çıktı. Peki foreks üzerinden hangi işlemler yapılıyor? Türkiye’deki işlem hacmi ne? Sizin için derledik. 4 Foreks, “Foreign Exchange” sözcüklerinin ilk hecelerinden oluşuyor. En basit tanımı ile “bir ülkenin para birimiyle başka bir ülkenin para biriminin değiştirildiği” piyasasının genel ismine deniyor. Türkiye’de ise foreks kaldıraçlı alımsatım işlemleri olarak biliniyor. 4 Foreks piyasasında pariteler başta olmak üzere hisse senedi, fark sözleşmeleri (CFD), uluslararası endeksler, altın, gümüş, petrol, pamuk, buğday, platin gibi birçok emtia işlem görüyor. Emtiaların yanı sıra American Airlines, Apple, CocaCola, Google ve Microsoft gibi dünyanın önde gelen şirketlerinin hisse senetlerine ve borsa endekslerine de yatırım yapılabiliyor. 4 Hafta içi 5 gün ve 24 saat boyunca işlem yapabiliyor. 76 şikâyet var 4 Kaldıraçlı işlemler şöyle gerçekleşiyor: Örneğin yatırımcı 50 bin dolarlık sermayesiyle 50 dolardan brent petrol alacak. 1/10 kaldıraç oranıyla 500 bin dolarlık işlem yapabilir. Bu durumda 10 bin varil petrol satın alabilir. Bir süre sonra brent petrolün fiyatının 55 dolara çıktığı farz edildiğinde yatırımcı elinde bulunan 10 bin varil petrolü bu fiyattan satarsa eline 550 bin dolar geçecektir. Yatırımcı bu durumda 50 bin dolarlık sermaye ile 50 bin dolarlık yatırım getirisi elde ediyor. Diğer deyişle parasını ikiye katlıyor. Kaldıraç oranı eskisi gibi 1/100 olsaydı 500 bin dolar kazanç sağlayacaktı. 4 Kaldıraçlı işlemler kârı olduğu gibi zararı da katlıyor. Türkiye’de foreks işlemlerinden zarar edenlerin oranı geçen yılın son çeyreğinde yüzde 78’e çıktı. Buna göre 10 foreks müşterisinden 8’i zarar etti. Oran yılın ikinci çeyreğinde yüzde 57 idi. 2016’nın son çeyreğinde devam eden şikâyet sayısı ise 76 oldu. Bu dönemde alınan 186 şikâyetten çözüme kavuşturulanlar 110 olarak kaydedildi. Yaprbaakşldaödkıümü KoabgkbdukoaikAgggAy4Mbkdşlruaaaay0eöüeeeeeellynlıeuadDeABrrrrprger’klrllğsdtknaıaanmiiiu6sıomueertrrraalnnutiıekrrryeakamltkşn’ıneklDlrsesı,sdlğöaaalyntadunabvcnteabelçatru1ılreialalrıbnapin0kyneıldıse.ieaüednireirtınyztanrnsg’ndukDaiıaıaAadrrodıcny;kıilnmsoŞrçtrıdimgeluıöntln1edeengenülkaçadpniuad3eıuerMıireatkrroçbküığe.dçeanlıoagkugbkby1bekrıkarŞlr’elmŞzlrenPaleiuusaeırlmeiiaçıameaduunyYuaaşlenisamuiçllyir.eikerptlnlilaşeiclmbş1aleölknurnikfa.klmeo’0elmarkitaliıtaıtldaatauşuenılnlnezlemarfrarn0ailietkedışuatlişelerırl.omatmdıenmnnkuhşAm’uırlıalnklb1Ştşsonkimmrehciam’odKiyre,llanaedlnrmetiiueuelueimaryeaakkinamilaikkairdkrdşasr,mncr1numüeaartustai0adlfdelıliöyeıameilipal’rı.zıtrasrnrelbynanenuetaokaznaalrodraauaeinüraadadoıderançrrtlelidvdrztianı.ıreayllmynğdıldearaaiiuekayıecaennntlkeıneıur ‘Altı yıl öncesine döndük’ S tırımcı kaçacon altı yılda ciddi bir büyü tir. Düzenlemelerin en nihayetin me yakalayan, işlem hacmi milyarlarla ifade edilen söz konusu piyasada alınan kararın etkilerini değerlendiren sektörün temsilcileri, sektörde yüzde 80 civarında küçüleceğini, şirketlerin kapanacağı ve binlerce kişinin işsiz kalabileceği uyarısında bulundular. Foreks şirketle Ya Yatırımcıların tekrar yüksek kaldıraç kullanmak için bir bilinmeze doğru yurtdışı firmalara yöneleceğini ve yeniden denetlenmeden işlemlerine başlayacağını söyleyen Erbaş, “Bilinçli yatırımcı ve finansal okuryazarlığı yüksek bireyler önünde bu gelişmelerin ülkede ak de küçük yatırımcıya zarar vereceğini, yurtdışına giden küçük yatırımcının Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) korumasından mahrum kalacağını ve olası mağduriyetlerinde bundan böyle muhatap bulama yacaklarını düşünüyoruz. Ayrıca düzenlemelerin, sektörde büyük bir küçülmeyi de beraberinde ge ri bu kararla 2011’deki merdi katma değer yaratmak ve ekonomiyi tirmesini bekliyoruz. Bu neden venaltı döneme dönüleceği vur desteklemek adına kısa vadede le kurumlarımızdaki 6500’e varan gusu da yaptı. olumsuz etkisini göreceğiz. Çözüm istihdam sayısının büyük ölçüde AHL Foreks Araştırma Müdürü için denetlemelerin daha piyasa azalacağı konusunda endişe duyu Tonguç Erbaş “Ağustos 2011’de gözü ile yapılmasında fayda yoruz” yorumunda bulundu. foreks işlemlerinin Sermaye Piyasası Kurulu tarafından denetlen olduğunu düşünüyorum” dedi. Umutlar söndü meye başlaması olumlu bir geliş Kararın yumuşatılacağına yö me olarak görülmüştü. reklam, baskı, ofis malzemesi, nelik beklentiler de Başba Şimdi geçen 6 yıla PC, araç kiralama aklınıza finan kan Yardımcısı Nurettin yakın sürede tüm sal piyasada ihtiyaç duyulabilecek Canikli’nin paylaştı yatırım ve piyasa tüm gereksinimlerde yine mini ğı tweet ile son buldu. gelişiminden son mum bu oranda gerileme olacak Canikli sektör tem ra tekrar başa tır” dedi. silcileriyle görüş dönmüş durumdayız. 67 bin Sektör küçülecek mesinin ardından Twitter’dan yaptığı aralığında olan Destek Yatırım Menkul Değer açıklamada “SPK’nin istihdam sayısın ler Genel Müdürü Tuna Yılmaz ise foreks piyasası ile ilgi da en az yüzde “Sektör temsilcilerine ve birliğe da li düzenlemelerinin ye 40 azal nışılmadan yapılmış olan bu dü rinde ve rasyonel ol ma, zenlemeyle foreks sektörünün bü duğu bugün da üreti yük zarar göreceği aşikârdır. Sek ha net bir şe len tör yöneticileri olarak 1:10 kaldıraç kilde orta ver oranı ve 50 bin TL’lik başlangıç te ya çıkmış gi, minatı koşullarıyla varlığımızı sür tır” diye Tonguç Erbaş dürmemiz oldukça güç hale gelmiş yazdı. Tuna Yılmaz n 50 binden daha düşük sermayesi olanlar da dü ABD 1’e 25 veriyor n Türkiye’de son düzenlemeden önce kaldıraç 1’e zenleme öncesinde yatırım 100 iken 20 bin TL teminat yapabiliyordu. Foreks piya yurtdışına kayacağını öngörüyor. gerekiyordu. 20 bin TL’nin salarında aktif olarak işlem yapan n Sektör temsilcilerine göre Tür altındaki teminatlar için kaldıraç yatırımcıların sadece yüzde 5’inin kiye gibi 1/10 kaldıraç oranını ve oranı 1’e 50’ye iniyordu. 50 bin TL üzerinde teminatı bulu ren başka hiçbir ülke yok. Japonya n Aracı kurumlar nezdindeki mev nuyor. Hem teminat miktarının yük ve ABD 1/25 veriyor. Şu anda kal cut açık pozisyonların yeni düzen selmesi hem de kaldıraç oranının dıraçlı işlemler piyasasında 1.4 tril lemeyle uyumlu hale getirilmesi için düşmesi nedeniyle foreks şirketle yon TL aylık, 63 milyar TL de gün veriler 45 günlük geçiş süresi 27 ri yapılan işlemlerin dörtte üçünün lük hacim bulunuyor. Mart Pazartesi günü sona erecek. Doğalgazda 14 Şubat rekoru Türkiye’nin doğalgaz tüketimi 14 Şubat’ta 243 milyon metreküple tüm zamanların en yüksek seviyesinde gerçekleşti. Mevsim normallerinin altında seyreden sıcaklık evlerde doğalgaz kullanımını tetikledi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, doğalgaz tüketimi, 14 Şubat Salı günü 243 milyon metreküpe ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesi görüldü. Türkiye’nin doğalgaz tüketiminde daha önce 25 ve 26 Ocak 2016’da 235 milyon metreküple rekor kırılmıştı. l Ekonomi Servisi Merkez’DEN BİR HAMLE DAHA Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) reeskont kredilerinin geri ödemelerinin TL olarak yapılabileceğini açıkladı.1 Ocak 2017’den önce kullandırılan ve 31 Mayıs 2017 (dahil) tarihine kadar vadesi dolacak olan ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerinin, geri ödeme lerinin TL olarak da yapılabilmesine imkân tanındı. Duyuruda, tarih ler belirtilerek, lira olarak ödeme yapılabileceği açıklanarak, “Bu işlemlerde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca 2 Ocak 2017 tarihinde ilan edi len döviz alış kurları esas alınacaktır” denildi.l Ekonomi Servisi ekonomi 9 Düzenlemeyle ‘bu fiili gerçekleştirenler tarafından söz konusu fiilin gerçekleştirilmesinden önce veya sonra ilgili sermaye piyasası aracında her türlü emir verilmesi ve/veya işlem yapılması halinde’ koşulu eklendi. ‘Piyasa bozucu eyleme’ genel tanım geldi mustafa çakır Sermaye Piyasası Kurulu, Piyasa Bozucu Eylemler Tebliği’nde değişiklik yaptı. Değişiklik gazetecileri yakından ilgilendiriyor. Eski tebliğde gazetecilerin hangi faaliyetlerinin “piyasa bozucu faaliyet” sayılmayacağı tek tek sıralanırken, yeni tebliğde genel tanımlama ile yetinildi. “Basın özgürlüğü kapsamındaki faaliyetlerin” piyasa bozucu eylem sayılmayacağı ifade edildi. Ancak “basın özgürlüğünün” neleri kapsayıp kapsamayacağı belirtilmedi. Tek tek sayılmıştı Eski tebliğde gazetecilerin basın meslek ilkeleri ve etiğine uygun olarak yürüttükleri mesleki faaliyetlerinin hangi hallerde “piyasa bozucu eylem” sayılmayacağı tek tek ifade ediliyordu. Bu şartlar şöyleydi: “Haber veya yorumların yayımlanmış olmasından dolayı doğrudan veya dolaylı olarak haksız menfaat temin edilmemesi; haber veya yorumların bilgi suiistimali ve piyasa dolandırıcılığı suçlarından her hangi birini işleyen şahıslarla anlaşmalı olarak ya da bu şahısların yönlendirmesiyle yayımlanmamış olması; haber veya yorumların yayımlanmasından önce ilgili sermaye piyasası aracında işlem yapılmaması veya bu hususların başkalarına aktarılmaması.” Değişiklik ile “basın özgürlüğü kapsamındaki faaliyetlerin” piyasa bozucu eylem olarak değerlendirilemeyeceği ifade edildi. Ancak “basın özgürlüğünün” kapsamının ne olduğuna yönelik herhangi bir ifadeye yer verilmedi. Değişiklik ile yeni madde şöyle oldu: “Kanunun (Sermaye Piyasası Kanunu) 108. maddesinde yer alan bilgi suiistimali ve piyasa dolandırıcılığı sayılmayan haller, basın özgürlüğü kapsamındaki faaliyetler ile kanunun 104. maddesi kapsamına girmeyen eylem ve işlemler piyasa bozucu eylem olarak değerlendirilmez.” Para cezası var Piyasa bozucu eylemleri yapanlara 20 bin TL’den 500 bin TL’ye kadar idari para cezası veriliyor. l ANKARA 34 kentte 35 üniversiteye gidildi. 97 festivalde sahada 3.5, sosyal medyada 38 milyon gence ulaşıldı. Oya Ünlü Kızıl Koç, 186 bin öğrenci sporcuyu destekledi Koç Holding’in, üniversiteli gençleri spor, müzik ve eğlence ile buluşturan gençlik festivali Koç Spor Fest, Kış Oyunları ile başlıyor. Koç Spor Fest’in 12’nci yılında Türkiye’ye olimpiyat ruhunu taşımayı sürdürdüğüne dikkat çeken Koç Holding Kurumsal İletişim ve Dış İlişkiler Direktörü Oya Ünlü Kızıl, “Bugüne dek Türkiye Koç Spor Fest Üniversite Oyunları’nda 186 bin üniversiteli sporcu mücadele etti. Bu yılki organizasyon ile birlikte bu sayı 200 binin üzerine çıkacak. Koç Spor Fest’i, üniversite sporlarını desteklemenin de ötesinde, spor bilincinin taba na yayılması, mücadele ve fair play ruhunun yaygınlaşması için de çok etkin bir platform olarak görüyoruz” dedi. Koç Spor Fest’in 2017 yılı finalleri, geçen yıl ilk kez takvime eklenen Kış Oyunları ile başlıyor. İlk etabı Kayseri Erciyes’te başladı, ikinci etap da 25 Mart’ta Erzurum Palandöken’de yapılacak. Kış Oyunları Finalleri’ne yaklaşık 40 üniversiteden 400’ün üzerinde sporcu katılacak. Yıl boyunca 26 bine yakın sporcunun mücadele edeceği Koç Spor Fest’in bahar etabı da 2021 Nisan’da Çanakkale’de başlayacak. l Ekonomi Servisi İzmir turizmi kötü başladı Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği’nin (ETİK) yayımladığı rapora göre İzmir turizmi 2017 yılına düşüşle başlarken yılın ilk ayında kente gelen turist sayısı geçtiğimiz yıla göre yüzde 18.7 azaldı. ETİK Başkanı Mehmet İşler, “Turizm sektöründe alarm zilleri çalıyor” dedi. ETİK özel yönetim raporlarının 34’üncü sayısı “İzmir Turizmi Analizi 2017 Ocak Dönemi Gelişme Eğilimleri Analizi” başlığıyla yayımlandı. Rapora göre, 2015 yılında 17 bin 851, 2016’da 16 bin 397 kişi yabancı ziyaretçi ağırlayan İzmir, 2017 yılının ocak ayında 3 bin 67 kayıpla, 13 bin 330 ziyaretçi çekti. Aynı zamanda Türkiye Otelciler Federasyonu Başkan Yardımcısı olan ETİK Başkanı Mehmet İşler, “Turizm sektöründe alarm zilleri çalıyor. İzmir turizmi, 2016 yılını 2015 yılına göre yüzde 44 kayıpla kapattı. Bir başka deyişle, 2015 yılında İzmir’e gelen her iki kişiden biri 2016 yılında gelmedi” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Eximbank şube sayısı artıyor Türk Eximbank Genel Müdürü Adnan Yıldırım, “En kısa sürede şubelerimizi artırarak ihracatçılarımıza aracısız hizmet sunacağız. Bu noktadan sonra desteklerimizin daha da yaygınlaşacağını öngörüyoruz” dedi. Türk Eximbank’ın ihracatı finanse etme oranına göre dün ya çapındaki Eximbanklar arasında Güney Kore’nin ardından ikinci sırada yer aldığını anlatan Yıldırım, “Şu anda ihracatçılarımızın yüzde 26’sına destek sağlayarak Güney Kore’nin ardından dünyadaki ihracatçısını en çok destekleyen Eximbank konumundayız” dedi. l Ekonomi Servisi C MY B