Catalog

DUNYA Polonya’da hükümet yargıyı hedefe aldı Polonya’da iktidardaki muhazafazakâr Hukuk ve Adalet Partisi’nin (PiS) çoğunluğu elinde bulundurduğu parlamentoda alt kanat Sejm, Avrupa Birliği’nin itirazlarına rağmen yasamanın yargı üzerindeki gücünü artıran yasayı kabul etti. Buna göre Ulusal Yargı Konseyi üyeleri yargıçlar tarafından değil parlamentonun beşte üçlük çoğunluyla seçilecek. Parlamentoda ka bul edilen yasa teklifi Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda tarafından hazırlandı. Duda, iktidardaki PiS’in temmuz ayında önerdiği yasa teklifini veto etmişti. Planlanan yargı reformunu protesto etmek için binlerce kişi protesto gösterileri düzenlemişti. Yasanın yürürlüğe girmesi için meclisin üst kanadı Senato ve ardından Duda tarafından onaylanması gerekiyor. Öte yandan Beata Szydlo’nun perşembe günü başbakanlıktan istifası sonrasında bu koltuğa önceki gün Maliye ve Ekonomi Bakanı Mateusz Morawiecki geldi. Pazar 10 Aralık 2017 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: EMİNE BİLGET Gazze’ye bombardıman ABD’nin küresel çapta tepkilere yol açan Kudüs kararı sonrasında İsrailHamas arasında savaş rüzgârı esiyor... İsrail, Gazze’den roket saldırısına sert karşılık verdi ABD Başkanı Donald Trump’ın Ortadoğu ateşine benzin dökmek misali Kudüs’ü İsrail başkenti olarak kabul ettikleri açıklamasının ardından dünya genelinde protestolar sürerken Hamasİsrail cephesinde ateş büyüyor. İsrail, önceki gece ve dün sabaha karşı Hamas’ın kontrolündeki Gazze’nin orta kesiminde, güneyinde hava saldırıları düzenledi. Saldırıların önceki gece Gazze’den atılan en az 3 rokete misilleme olduğunu duyuran İsrail, Hamas’a ait karargâh, silah tesisi ve deposunun hedef alındığını belirtti. Hamas cephesinden, İsrail bombardımanında iki üyesinin öldüğü açıklaması geldi. Filistin Sağlık Bakanlığı da 6’sı çocuk 25 kişinin yaralandığını bildirdi. Görgü tanıkları İsrail saldırısında Hamas’ın askeri tesislerinin yakınında bulunan yerleşim yerinin de hedef olduğunu aktardı. Yüzlerce yaralı Filistinlilerin “Öfke Günü” ilan ettikleri önceki gün de Batı Şeria ve Gazze’de binlerce kişinin katıldığı protestolara İsrail güçleri sert müdahalede bulunmuş, en az iki kişinin yaşamını yitirdiği, 500’ü aşkın kişinin yaralandığı haberleri gündeme düşmüştü. Batı Şeria ve Gazze’de dün de ABD ve İsrail karşıtı protesto Filistinlilerin gösterilerine İsrail güçleri gözyaşartıcı gaz, plastik mermiyle müdahalede bulunuyor. İsrail’in Gazze’ye yönelik bombardımanında iki kişinin öldüğü, aralarında çocukların da olduğu 25 kişinin yaralandığı duyuruldu. İsrail askeriyle çatışmalarda önceki gün yaşamını yitiren bir Filistinlinin dünkü cenaze hale etti, yaralananlar oldu. Bu arada Tel töreninde gözyaşı ve öfke Aviv’de bir oto vardı. Çocukların yaşadıkları büse Filistinli travma objektiflere yansıdı. eylemcilerin taş lar için kalabalıklar meydan lı saldırıda bu daydı. Filistin Kızılayı işgal al lunduğu, üç İsraillinin yaralandığı tındaki Batı Şeria’nın güneyindeki gündeme yansıdı. Beytullahim’de İsrail askerinin, Filis Filistin’in yanı sıra önceki gün ve tinli göstericilere göz yaşartıcı gaz ve dün de dünyanın pek çok ülkesin plastik mermi ile müdahalesinde on de Kudüs’e yönelik karara karşı pro lanca kişinin yaralandığını duyurdu. testolar vardı. Türkiye’nin yanı sı Doğu Kudüs’te Filistin bayrakla ra Ürdün, Mısır, Irak, İran, Tunus, rıyla eylem yapanlara da İsrail, atlı Pakistan’da da kitlesel eylemler dü polisler ve ses bombalarıyla müda zenlendi. ABD’de Washington’da Be yaz Saray önünde toplanan çoğu Müslüman eylemci Trump’ın kararına tepki gösterdi, NewYork’ta da gösteriler gerçekleşti. PKeıpntcieP’eapvae’tdoan Mısır Kıpti Kilisesi lideri Papa Tavdros II’nin Kudüs kararına tepki çerçevesinde bu ay sonu Kahire’ye gidecek olan ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ile yapacağı görüşmeyi iptal ettiği duyuruldu. Kilise açıklamasında Trump’ın Kudüs kararının milyonlarca kişinin duygularını hesaba katmadan aldığı yorumunda bulunuldu. ‘Radikallere hediye’ Birleşik Arap Emirlikleri dışişlerinden sorumlu Devlet Bakanı Enver Gargaş, Bahreyn’de düzenlenen güvenlik konferansında yaptığı konuşmada ABD’nin Kudüs kararının “Radikalizme hediye olduğu” görüşünü vurguladı. Suudi Arabistan Prensi Turki Faysal El Suud da kararın radikal gruplar için “oksijen” olacağını söyledi. BM Güvenlik Konseyi’nin Kudüs toplantısından ise Almanya, Britanya, Fransa, İsveç ve İtalya’dan ABD’ye “İsrailFilistin arasında barış önerisi planını ayrıntılı bir şekilde ortaya koyması” çağrısı yükseldi. BM’nin Ortadoğu Temsilcisi Nickolay Mladenov, kararla birlikte bölgede şiddetin tırmanma riskine dikkat çekti. ABD’nin BM Elçisi Nikki Haley ise kararı savunurken BM’yi İsrail‘e karşı “taraflı olmakla” suçladı. Washington’la karşılıklı nükleer savaş atışmasının merkezindeki Kuzey Kore’den de ABD Başkanı Trump’ın kararına tepki yükseldi. Trump için “bunak, aşağılık” ifadeleri kullanıldı. Trump, aidat peşinde NATO ülkelerini savunma harcamalarını artırmaya ilişkin taahhütlerini yerine getirmemekle sık sık suçlayan ABD Başkanı Donald Trump, Florida’da katıldığı bir etkinlikte bir kez daha aidatlarını ödemeyen ülkeleri hedef aldı. “Aidatlarını ödemezlerse Rusya’ya karşı korumayacağız, örgütte yerleri olmaz” dedi. Tunus’ta önceki gün ABD, İsrail karşıtı protestolar vardı. Sadr’dan ‘Kudüs Tugayı planı’ ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs kararını alırken son dönemdeki Riyad’la İran karşıtlığı merkezindeki ittifaklığına güvendiği yorumları gündeme yansırken İran liderliğindeki Şii cepheden tepkiler dikkat çekiyor. Irak’ın İran destekli Şii milis güçlerinden Haşdi Şabi bağlantılı Asaib Ahl el Hak’ın lideri Kays el Hazali’nin Lübnan’da Hizbullah’tan bir grupla birlikte İsrail sınırını ziyaret ettiği savunuldu. Hazali’nin “Lübnan halkıyla birlikte Filistin davasında birlik içinde bulunduklarını, İsrail işgaline karşı hazırlıklı olduklarını” söylediği id diaları basına yansıdı. Hizbullah lideri Hasan Nasrallah geçen haziran ayında, İsrail’in Suriye ya da Lübnan’a saldırısı halinde, İran ve Irak’taki milis güçleri ülkeye geri çekeceklerini açıklamıştı. Öte yandan Rudaw’a konuşan Şii milis güçlerden Seraye Selam Sözcüsü, “Sadr Kudüs Tugayı”nı kurma kararı aldıklarını söyledi. “Irak’ın farklı kentlerinde Kudüs’ü korumak isteyen gönüllülerin başvurularını kabul edeceğiz. Gönüllüleri silahlandırarak, askeri eğitim vereceğiz” dedi. Sadr Hareketi lideri Mukteda el Sadr’ın, önceki gün Necef’te yaptığı açıklamada, Irak’taki Şii milis grup larla konuya ilişkin acil toplantı yapacaklarını söylediği de iddia edildi. ‘Riyad baskı yaptı’ Bu arada Riyad hükümetinin Washington’un gelecek aylarda açıklamayı planladığı bir barış planını desteklemesi için Filistin’e baskı yaptığı öne sürüldü. Reuters’e konuşan Filistinli yetkililer, Trump’ın kararının ardından “sorumsuz, haksız” tepkisini veren S. Arabistan veliaht prensi Muhammed Bin Selman’ın Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile geçen ay görüştüğünü ve barış planına destek vermesini istediğini anlattı. ‘IŞİD’i YENDİK... Irak zafer ilan ettiSAVAŞ BİTTİ’ Bağdat yönetimi, IŞİD’e karşı 3 yılı aşkın süren savaşta nihai sında etkinlik sağlamış, Musul’da “hi yüzde 25’i geri alınmıştı. Cihatçı örgülafet” ilan etmişti. Telafer, Beyci, Tikrit, tün Irak’taki kalesi Musul, geçen hazi zafer ilanını duyurdu. Irak Başbaka Ramadi ve Felluce’de kontrolü ele ge ran ayında kurtarılmıştı. nı Haydar İbadi, dün başkent Bağdat’ta çirmişti. Ayrıca ülkenin batısındaki Su Eylül ayında ise Irak’ta IŞİD’in elin Gazeteciler Birliği’nin düzenlediği et riye sınırında da hâkimiyet kazanmıştı. de son önemli bölge Havice’ydi. Bu kinlikte yaptığı açıklamada, ülke güçlerinin Suriye sınırında IŞİD kontro Adım adım ilerlediler bölgenin de kısa sürede alınmasıyla örgütün sadece Suriye sınırına ya lündeki son bölgeleri de ele geçirdiğini ABD liderliğindeki uluslararası koa kın bölgede etkinliği kalmıştı. Irak or söyledi. “Irak güçleri IrakSuriye sını lisyonun hava desteğiyle gerçekleşen dusu, 17 Kasım’da Anbar vilayetine rında kontrolü tümüyle sağladı. Bu çer operasyonlar bağlı ve ülkede IŞİD’in kontrolünde çevede IŞİD’e karşı savaşın sona erdi sonucunda ki son bölge olan Rava kasabası ğini ilan ediyorum” diyen İbadi, “Düş 2016 sonu nın IŞİD’den kurtarıldığını du manımız medeniyetimizi yok etmek is itibarıy yurduktan sonra “güvenlik güç tedi, ama birliğimiz ve kararlılığımız la IŞİD’in lerinin tüm ülke terörden temiz sayesinde biz kazandık” ifadesini kul elinde leninceye kadar IŞİD militanları landı. Ordunun etkin yapılarından Şii ki toprak nı takip etmeye devam edeceklerini” milis Haşdi Şabi’den de yapılan açıkla ların açıklamıştı. Ardından İbadi, IŞİD’e mada, Irak Suriye sınırının tamamı karşı askeri zaferi ilan etmiş, nın kurtarıldığı duyuruldu. nihai zafer için ülkenin çöl IŞİD Haziran 2014’te Irak’ta peşi sı lük kısımlarının temizlenme ra saldırılarla ülkenin kuzey ve batı si kaldığını belirtmişti. Gözler suriye’de Irak yönetiminin IŞİD’in ülke topraklarında kontrol ettiği hiçbir alan kalmadığı açıklamasıyla birlikte gözler Suriye’ye çevrildi. Geçen perşembe günü Şam’ın yakın müttefiki Rusya’dan yapılan açıklamada ülkede IŞİD’in son etkin olduğu nokta olarak görülen Deyr ez Zor civarında, Fırat’ın iki yakasının “cihatçılardan temizlendiği” duyurusu gelmişti. Operasyonlarda Ankara’nın terör örgütü gördüğü, ABD’nin destekleği YPG’yle Rusya’nın ittifak yaptığı haberleri de dikkat çekmişti. yaptırımlar kalktı Birleşmiş Milletler’in Irak’a yönelik yaptırımlarının 27 yıl aradan sonra kalktığı açıklandı. Irak kaynaklarının duyurduğu habere göre, 1990’da Kuveyt’i işgali nedeniyle BM Güvenlik Konseyi’nin ülkeye uyguladığı yaptırımlar Irak Dışişleri’nin diplomatik çabaları sonucunda önceki gün örgüt kararlarından çıkarıldı. nilgun@cumhuriyet.com.tr 15 Kudüs trajedisi Amos Oz’u, Necef Çölündeki Arad kentinde, mütevazı evinde tanımıştım. Yaşamını “kibbutz”larda geçiren idealist yazar, İsrail’in “güvercin” aydınlarının başını çekiyor, ’90’ların ilk yarısında yeni olan barış sürecini tüm belirsizliklerine rağmen destekliyordu. Evinde yaptığımız unutulmaz bir röportajda bana; “İki tür trajedi vardır” demişti: “Shakespeare ya da Çehov tipi. Shakespeare trajedilerinde, perde kapanırken sahnede kan gölü oluşur. Çehov trajedilerinde ise herkes hayatta kalır. Ama büyük tavizler veren herkes için hayatta kalmanın faturası ağırdır. Herkes hayal kırıklığına uğramıştır ve mutsuzdur. Ben, Filistinlilerle yaşadığımız trajedinin son kertede Shakespeare değil, bir Çehov trajedisi ile sonuçlanmasını diliyorum...” Geçen yıllar Filistinlilerin trajedisinin ne yazık ki Çehov değil, Shakespeare trajedisi ile sonuçlanacağını gösteriyor. Trump’ın Kudüs kararının ardından patlak veren ilk “Öfke Günü”nde henüz yeni iki kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı. Önümüzdeki günler ve haftalarda bu protesto dalgalarının büyümesiyle, kanlı trajedinin yeni perdeleri açılacak… ‘Güvercinler’ yok artık Oz, bugün suspus. Trump’ın son Kudüs çıkışı için, “eski güvercin yazar”, “Bölgede artık ileriye dönük hiçbir kehanette bulunulamaz!” demekten öte başka hiçbir şey ekleyememiş. Yalnız Oz değil, “iki devletli çözüm” adına zamanında mücadele eden David Grossman, Abraham Yehoshua gibi tüm diğer güvercinler de suskun. Ya da eski görüşlerinden açıkça çark etmiş durumdalar. Yehoshua misal, “İki devlet bundan böyle artık hayaldir. İsrailli yerleşimcileri yerlerinden sökülemez!” diyor. “Sarı Yel/Yellow Wind” adlı muhteşem bir kitapta ’80’li yıllarda, Filistinlilerin yaşadığı İsrail işgalini anlatan İsrail’in diğer namlı “güvercin”i David Grossman da çok sessiz. İsrail ordusunda bir oğlunu kaybeden Grossman da hiç ağzını açmıyor… Bir bir sıralamak yersiz. İsrail’de bugün “güvercin” adı altında bir kategori kalmadı. “Barış Süreci”nin kahramanı Başbakan İzak Rabin’in 1995 yılında radikal sağcı bir Yahudi tarafından ortadan kaldırılmasıyla bir geri salınıma girildi. Mescidi Aksa’ya daha sonra İsrail askerleriyle giren sağcı Şaron’un 2000’de fitillediği 2. İntifada da, bu güvercin parantezini sonlandıran diğer dönüm noktası oldu. Meydan o günden sonra neoconlarla paslaşan İsrail sağına kaldı… Emperyalizm taşları döşenmiş Bu ivmeye, 11 Eylül iklimi tuz biber ekti. 11 Eylül, solun dünyada etkisizleşmesine yol açarken; “Filistin sorununu” maskelemeye yarayan “İslamofobi ortamını” kuvvetlendirdi. Sol kamuoylarında hep güçlü olan “Filistin sempatizanlığı” buharlaştı, bunun yerini Batı’da çok açık biçimde sergilenen kayıtsız şartsız bir “İsrail yandaşlığı” aldı. Başkanlığı devraldığı yıllarda “Filistin halkının çaresizliğini kalbimde hissediyorum” vurgusuyla konuşan Obama da bir paradigma değişikliği yapamadı. Nihayet Trump’ın Beyaz Saray’a çıkmasıyla Netanyahu ve İsrail sağının pervasızlığı katlandı. Trump tarafından “Kudüs’ün İsrail’in başkenti” olarak tanınması, bir günde olmadı. Bugünden geriye dönüp baktığımızda, cehennemin kapılarının gerçekte Rabin’in öldürülmesiyle aralandığını görüyoruz ve barışın en ciddi İsrailli aktörü olan Rabin’in, aslında tam bugünlere ulaşabilmek için feda edildiğini anlıyoruz... Aşırı sağ İsrail lobisi, birebir Rabin’in ortadan kaldırıldığı 1995’te harekete geçmiş. Trump, Kudüs kararını ilan ederken 1995’te zaten kongre tarafından bu yönde alınmış bir karara atıfta bulundu… “Ben bir yenilik yapmıyorum. 1995’te Kongre’den ezici çoğunlukla geçen ve benden önceki tüm ABD başkanları tarafından 6’şar aylık sürelerle ertelenen Kudüs’ün tanınması kararını yalnızca hayata geçiriyorum” dedi. İsrail lobisi bu yasayı kongreden geçirtmek suretiyle taa 1995 yılından itibaren bugünün taşlarını döşemiş. Emperyalizmin en tipik özelliği işte bu: Hedefi hiç gözden kaçırmadan çok uzun erimli ve böyle stratejik düşünmek! Saakaşvili açlık grevinde Ukrayna’da Devlet Başkanı Petro Poroşenko’ya muhalif eski Gürcistan Devlet Başkanı ve Odessa Valisi Mikail Saakaşvili’nin, geçen salı günü destekçileri tarafından polis aracından kaçırılmasının ardından dün gözaltına alındığı duyuruldu. Saakaşvili’nin avukatı müvekkilinin başkent Kiev’de gözaltında tutulduğu nezarethanede açlık grevi başlattığını belirtti. Kiev yönetimi Saakaşvili’yi, eski Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’e yakın isimlerden aldığı finansal yardımla ülkede ayaklanma başlatmaya çalışmakla suçluyor. C MY B