Catalog

Çarşamba 28 Eylül 2016 10 haber EDİTÖR: SERKAN OZAN Mermiyi kalem kılmak Bu yazının başlığı “Kolombiya Dersleri” de olabilirdi. Ben “Mermiyi kalem kılmak”ta karar kıldım. Bu yazı Kolombiya’dan söz edecek. Etmeye değer. 70 yıllık bir şiddet döneminin ve 50 yıllık bir savaşın sonlandırılması sanırım ülkemiz için de anlam ve önem taşısa gerek. “70 yıllık şiddet ve 50 yıllık savaş” nitelemesi benim değil, Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos’un. Önceki gün Kolombiya’nın Karayip Denizi kıyısındaki kenti Cartagena’da imzalanan barış anlaşması sırasında söyledi: “…Burada sadece 50 yıllık bir savaşa değil, 70 yıllık şiddet politikasına son veriyoruz. Bu anlaşmayla savaştan bıkan Kolombiya’da başka savaş istemiyoruz. Yoksulluğun doğurduğu gerilla yerine bu topraklarda yeni bir şans doğuyor artık…” 70 yıllık şiddetin ilk 20 yılı tek taraflı, yani Kolombiya’nın büyük toprak sahiplerinin ve dış ticareti elinde tutan kapitalist sınıfın yönettiği devletin yoksul, çok yoksul köylü kitleleri üstünde uyguladığı şiddet demek. O şiddet 50 yıl önce FARC kısaltmasıyla tanıdığımız “Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri” adlı Marksist gerilla hareketini doğurdu. Barış anlaşması imzalanırken konuşan FARC lideri Timo Jimenez vurguladı: “Biz asla kapitalizme karşı mücadeleden, sosyalizmden vazgeçmiyoruz. Sadece artık bu mücadeleyi şiddet kullanmadan sürdüreceğiz.” Barışa giden süreci yerinde izleyen arkadaşım, meslektaşım Metin Yeğin o yürek kabartan töreni GazeteDuvar’da şöyle özetledi: “O gece, her yer beyaz, her yer barış rengiydi ve bu yıl Nobel Barış Ödülü sahipleri bence Santos ve Jimanez…” Şimdi 2 Ekim’de Barış Anlaşması halkoyuna sunulacak. Yüzde 65’lik bir “sievet” oyu bekleniyor. HHH Evet, bu yazının başlığı “Kolombiya Dersleri” de olabilirdi. Ancak Kolombiya ile Türkiye arasında birebir bir benzerlikten, varılan Barış Anlaşması’ndan çıkarılacak birebir bir dersten söz etmiyorum. Kolombiya’da devlet başkanı Santos, siyasal literatürdeki terimiyle tam bir liberal. Ülkenin köklü ve varsıl bir ailesinden geliyor. Yani FARC gerillalarının dağdan ovaya inip siyasete giriştiklerinde izleyecekleri Marksist çizgi, onun için zararlı (hatta düşman) bir çizgi. Nitekim barış anlaşmasına giden süreçte Kolombiya halkını ikna etmek için kurduğu cümle, onun barışa nasıl baktığının da yansıması: “Unutmayın ki”, dedi Santos, “savaş barıştan daha pahalıdır”… Barışa bu yaklaşım taa Özal’dan beri Türkiye’de Kürt sorununa bakan iktidar sahiplerinin yaklaşımı ile şaşılası benzerlikler gösteriyor. AKP tepelerinin siyaseti bezirgân refleksleri ile yürütmeleri ve serbest piyasa ekonomisine sımsıkı bağlanmışlıkları bir örnek… Demek ki neoliberal politikaları benimsemiş bir siyasetçi de 50 yıllık bir savaşa son verecek adımları atabiliyor, barış masasını devirmektense o masada Barış Anlaşması’na imzayı basabiliyor. HHH Ben yazının başlığında “Mermiyi kalem kılmak”ta karar kıldım. Çünkü barış anlaşması mermiye benzeyen bir kalemle, daha doğru bir deyişle söylersek ucu kaleme dönüşmüş bir mermi ile imzalandı. O kalemin fotoğrafını bu gazetenin bugünkü manşetinde göreceksiniz. Barışa pek yakışan bu buluşa alkış tutulmaz mı? Ve bakarsınız bir gün bizde de ucu kaleme dönüşmüş bir mermi ile… Köylülerin toprak isyanıyla doğdu Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC), 1964’te hükümetin topraksızlaştırılmış yüz binlerce köylünün yaşam savaşı verdiği komünal bölgelere saldırmasına tepki olarak doğdu. Köylülerin yetiştirdiği kokayla uyuşturucu ticaretinden yılda 1 milyar dolar kazanır hale geldi. Denetimindeki bölgelerde hastane, okul hizmeti veriyor, bir yandan da orduya saldırılar düzenleyip rehine eylemleri yapıyordu. ABD, hükümet ve toprak sahiplerinin paramiliter çeteleri köylüleri katle girişirken FARC’ın üye sayısı 20 bini geçmişti. Uribe’nin başkan, Santos’un savunma bakanı olduğu 200210 yıllarındaki operasyonlarda gerillalarının yarısı öldürüldü. Santos başkan olunca sürpriz şekilde FARC’la üçüncü müzakereleri başlattı. l Dış Haberler Bogota’daki Bolivar Meydanı’nı dolduran binlerce kişi, tarihi anlaşmaya Beyaz birimzalarınatılmasınıcanlıolarakseyrettivesevinçgösterilerindebulundu. Kolombiya’nın batısındaki El Diamante kampında toplanan yüzlerce FARC gelecekgerillası, Cartagena’daki tarihi töreni kampa kurulan dev ekranlardan izledi. Kolombiya Devlet Başkanı Santos ve FARC lideri Timoçenko, yarım yüzyıllık savaşa son veren anlaşmayı barışı temsil eden beyaz kıyafetlerle imzaladı Latin Amerika’nın en uzun savaşı, Kolombiya hükümeti ve Marksist Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) gerillaları ara sındaki 52 yıllık silahlı mücadelenin sona ermesi için son imzalar atıldı. Ka rayip kıyılarındaki tarihi Cartagena kentinde düzenlenen törende, Küba’da 4 yıl süren müzakereler sonucu ortaya çıkan anlaşmayı imzalayan Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos ve Timoçenko lakaplı FARC lideri Rodrigo Londono, barışa selam durdu. Yakın zamana dek bu günü görece ğini hayal dahi edemeyen Kolombi yalılar, törene büyük özenle hazırlan mıştı. Savaş mağdurlarının da arala rında olduğu 2 bin 500 davetli, barışın rengi beyazlara bürünmüştü. Gün bo yu süren etkinliklerin ardından gün batımına doğru imza törenine geçildi. BM Genel Sekreteri Ban Kimun, Kü ba Devlet Başkanı Raul Castro ve di ğer Latin liderler açık havaya kurulan sahnede yerlerini aldı. Savaşta ölen ler, sakat kalanlar, tecavüze uğrayanlar, kaybolanlar ve yerinden edilenlerin anısına saygı duruşu yapıldı. Beyaz güvercin rozeti Anlaşmayı önce Timoçenko, sonra Santos imzaladı. Kullandıkları mermiden yapılmış kalemin üzerine “Geçmişimiz kurşunlarla yazıldı, geleceğimiz eğitimle yazılacak” ifadesi işlenmişti. Kolombiya lideri, göğsünden çıkardığı beyaz güvercin rozetini eski düşmanına uzattı, o da kendi kalbinin üzerine taktı. Ardından gülümseyerek, uzun uzun tokalaştılar. “Çok yaşa Kolombiya, çok yaşa barış” tezahüratları alkışlara karıştı. Gözyaşlarıyla... Geçmişimiz kurşunlarla, geleceğimiz eğitimle... Anlaşmayı önce Timoçenko, sonra Santos imzaladı. Tarihi imzaların atılmasına BM Genel Sekreteri Ban Kimun, Küba Devlet Başkanı Raul Castro ve diğer Latin liderler de tanıklık etti. Liderlerin anlaşmaşı imzalamak için kullandıkları mermiden yapılmış kalemin üzerine “Geçmişimiz kurşunlarla yazıldı, geleceğimiz eğitimle yazılacak” ifadesi işlenmişti. si Federica Mogherini, FARC’ın AB terör listesinden çıkarıldığını duyurdu. Beyaz gömleğiyle törende hazır bulunan ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ise aynı adımı atmaya henüz hazır olmadıklarını, anlaşma yürürlüğe gir Beethoven’ın 9. Senfoni’sinden Neşeye Övgü’nün notaları yükselirken beyaz mendillerini sallayan davetlilerin çoğu ağlıyordu. Anlaşma için siyasi geleceğini riske atan 65 yaşındaki Santos da konuşması sırasında gözyaşlarına hâkim olamadı. “Yarım yüzyılı aşkın süredir gölgesinde yaşadığınız şiddetin korkunç gecesi bitti. Kalplerimizi yeni bir şafağa, olasılıklarla dolu parlak bir güneşe açtık. Her hedefimize ulaşacağız, her engeli aşacağız ve hep hayal ettiğimiz barış içindeki ülkeye kavuşacağız” diyen Santos, Kolombiya’dan tüm dünyaya “Savaşa hayır” mesajı gönderdiklerini söyledi. Siyasi sürece katılmaya hazırlanan gerillalara da seslenen Kolombiya lideri, “Mermileri oylarla, silahları düşüncelerle değişmek bir isyancı grubun alabileceği en cesur ve akıllıca karardır. Hepimizin sevdiği bu vatanın devlet başkanı olarak, sizlere demokrasiye hoş geldiniz diyorum” ifadelerini kullandı. Kurbanlardan özür diledi İlk kez televizyondan canlı yayın dikten sonra yaptırımları gözden geçirebileceklerini söyledi. Santos’un barış için gösterdiği çabaları öven Kerry, Washington’ın barış anlaşmasının uygulanması için 390 milyon dolar yardım taahhüdünü hatırlattı. Gözler referandumda Şimdi gözler, barış anlaşmasının halkoylamasına sunulacağı pazar günkü referanduma döndü. Anketler sandıktan yüzde 65 ila 70 oranla anlaşmaya destek çıkacağını gösteriyor. Ancak 220 bin insanın öldüğü, 45 bin insanın kaybolduğu, 7 milyon insanın yerinden yurdundan olduğu savaşı bitiren anlaşmaya karşı çıkanlar da var. İmza töreni öncesi Cartagena sokaklarında “Hain Santos” sloganları atan muhalifleri en çok kızdıran konuların başında, gerillaların hapse girmeden parlamentoya girebilecek olması geliyor. Protestocuların başını eski devlet başkanı Alvaro Uribe çekiyor. Uribe, “Amerikalılar Usame bin Ladin’e, Fransızlar IŞİD’e dokunulmazlık vermiyorsa biz Kolombiyalılar niçin teröristlere dokunulmazlık verelim” diye çıkışıyor. l Dış Haberler Anlaşma için siyasi geleceğini riske atan 65 yaşındaki Santos, konuşurken gözyaşlarına boğuldu. BOŞA GİTMEDİ Kolombiya’nın batısındaki El Diamante kampında toplanan yüzlerce FARC gerillası, canlı takip ettikleri konuşmaları dikkatle dinledi. Tören sona erince, gerillalardan oluşan bir koro şarkılar söyledi. Onlar da üniformalarının üzerine beyaz pançolar geçirmişti. Şarkılar bitince herkes birbirine sarıldı. Kampta yoldaşlarıyla futbol oynayarak anlaşmayı kutlayan gerilla David Preciado, “Ne hükümet bizi yendi, ne de biz onları. 52 yıllık savaşımız boşa gitmedi” diye konuştu. da ulusa seslenen FARC lideri ise “Savaşın tüm kurbanlarından sebep olduğumuz acı için özür dilerim” deyince TARİHİ ANLAŞMA NE GETİRİYOR? ayakta alkışlandı. Siyasi partiye dönüşecek FARC’ın liderliğini sürdürmesi beklenen 57 yaşındaki Timoçenko, “Sö Silahlar, barış anıtı olacakzümüz,silahımızolacak.Yenibiruz laşma dönemi başlatmak ve barışı in şa etmek için yeniden doğacağız. Hepi miz kalplerimizi ve zihinlerimizi silah l Ateşkes ve silah bırakma: Hükü kemeler kurmak üzere anlaştı. Siyasi nüşecek ve Mart 2018’deki seçimlere lardan arındıracağız. Eşitsizlik ve ada met ve FARC, 29 Ağustos’ta karşılık suçlara af getirilecek, ancak katliam katılabilecek olan FARC’a, iki dönem etsizliğe karşı mücadelemizi sürdüre lı ateşkes başlattı. Barış anlaşmasının lar, işkence ve tecavüz gibi ağır suçlar boyunca 268 üyeli Kongre’de 10 san ceğiz. Sosyalist düşüncemizden vaz yürürlüğe girmesiyle sayılarının 7 bin af kapsamına alınmayacak. Bu suçlara dalye ayrılacak. geçmedik” diye konuştu. Gökyüzünde 500’ü bulduğu tahmin edilen FARC ge 20 yıla kadar hapis verilecek. Mağdur l Toprak reformu: Mayıs 2013’te ta beliren gösteri uçaklarına atıfla da “Bu rillaları dağdan inerek BM’nin kuraca lara tazminat ödenecek raflar yoksul kırsal kesimlere toprak, kez bombalamaya değil barışı selamla ğı 28 kampa gelecek ve 180 gün içinde l Uyuşturucuyla mücadele: FARC kredi ve temel hizmetler sağlanması ko maya geliyorlar” dedi. silah bırakacak. Paramiliter grupların 2014’te denetimindeki bölgelerde nusunda anlaşma imzaladı. Uygulanma AB terör listesinden çıkardı olası saldırılarına karşı kampları ordu koruyacak. FARC’ın silahları eritilip 3 uyuşturucu üretimine son vermişti. Hükümet, koka üretimiyle geçinen sı için milyonlarca dolar gerekecek. l Anlaşmanın onaylanması: Nihai İmza törenine saatler kala anlaşmaya ilk resmi destek okyanusun ötesindeki Avrupa Birliği’nden (AB) geldi. AB Dış Politika Yüksek Temsilci barış anıtı inşa edilecek. l Kurbanlar için adalet: Taraflar Aralık 2015’te savaş sırasında işlenen suçların yargılanması için özel mah çiftçilere mali destek verecek. Uyuşturucu tacirleriyle mücadele sürecek. l Gerillaların siyasete katılımı: En erken Nisan 2017’de siyasi partiye dö anlaşma için pazar günü referanduma gidilecek ülkede sandıktan evet çıkması halinde barış yürürlüğe girecek. l Dış Haberler C MY B