Catalog

DUNYA Papa’dan sert yanıt: Psikiyatriste gitsinler Katoliklerin ruhani lideri Papa Françesco, ABD başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti adaylığı için yarışan Bernie Sanders’la Vatikan’da görüşünce eleştirildi. Papa, Sanders’la 5 dakikalığına ayak üstü görüştüğünü belirterek “Birisine selam vermenin siyasete karışmak anlamına geldiğini düşünenler psikiyatriste gitsin” dedi. Sanders Pazar 17 Nisan 2016 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Erdoğan inadım inat 205.000 $ Bernie Sanders 2014’te 205 bin dolar (585 bin TL) kazandığını açıkladı. Rakibi Hillary Clinton şirketlerde yaptığı her konuşma için 225 bin dolar kazanıyor. 7 nilgun@cumhuriyet.com.tr Alman Bild gazetesi, Erdoğan’ın Merkel’in kararıyla tatmin olmadığını ve Böhmermann’ı susturmak için üçüncü dava başvurusunu yapacağını yazdı Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan hakkında küfür şiiri okuyan komedyen Jan Böhmermann için Almanya Başbakanı Angela Merkel’in savcılığa soruşturma yetkisi verip yargı yolunu açmasıyla yeni bir perde açıldı. Ankara’nın Alman Ceza Yasası’nın yabancı devlethükümet başkanlarına hakaretle ilgili 103’üncü maddesi üzerinden verdiği nota ve Erdoğan’ın kişiye hakaretle ilgili 185’inci maddeden yaptığı suç duyurusunun ardından yeni bir dava başvurusu yolda. ‘Bir daha okumasın’ Buna göre yeni suç duyurusu Böhmermann’ın söz konusu şiiri bir daha okumasını engelleme amacıyla yapılacak. Komedyen şiiri bir daha okumayacağına dair yazılı taahhüt imzalamayı reddederken Erdoğan’ın avukatı MichaelHubertus von Sprenger mahkemeye gitmekten başka yol kalmadığını söyledi. Avukat, ihtiyati tedbir kararı almak amacıyla bu ay sonuna kadar dava açacak. Erdoğan’ın şiiri hiciv değil hakaret silsilesi Lencke Steiner olarak gördüğünü aktaran Von Sprenger, şiirin Böhmernn tara fından ne olarak sunulduğu de ğil, izleyici tarafından nasıl an laşıldığının önemli olduğunu savundu. Köpeklere ağızlık ta kılmasına atıf yaparak “Erdo ğan Böhmermann’ı susturmak istiyor” manşetini atan Bild, Erdoğan’ın “tüm yasal yollara başvuracağını” belirtti. Der Spiegel ‘Hacca gideceğim’ Böhmermann’ın çalıştığı ZDF kanalının bulunduğu Mainz’daki Başsavcılık, Ankara ile Erdoğan’ın dava taleplerini tek bir dosyada topladı. ZDF kapağında “Kötü, daha kötü, Böhmermann” başlığını kullandı. Genel Müdürü Thomas Bellut, Böhmermann’a hukuk mücade lesinde tam destek sözü verdi. Erdoğan’ın sayesinde “kült ko medyen” diye anılmaya başla nan Böhmermann ise polis ko ruması altına alınmasının ar dından televizyon çalışmalarına “ara verdiğini” duyurdu. Komedyen “Böylece kamuoyu sığınmacı krizi, kedi videola rı gibi önemli meselelere odak lanabilir” dedi. “Ülkeyi terk 103. MADDEedeceğim. K. Kore’de basın öz gürlüğünü anlatacağım” diyen Böhmermann, espirili bir şekil 145 yıllık tartışma>> 21’de de hacca gideceğini de söyledi. Merkel Siyasetçiden ‘Erdoğanistan’ şiiri Almanya’da Hür Demokrat Parti’nin (FDP) Bremen eyaletindeki en önemli siyasetçisi Lencke Steiner, Erdoğan şiiri krizine müdahil oldu. 30 yaşındaki popüler kadın siyasetçinin Facebook’ta okuduğu ve 108 bin kez izlenen Er doğan şiiri yoğun ilgi gördü. Şiirde “Erdoğan’ın megalomaniye tutulduğu, Erdoğanistan krallığı kurduğu, sarayından özgür dünyaya özgür insanların istemediği şeyler dayattığı, Almanya gerçekten bağımsız olmadığı için bunun ceremesi ni bir komedyenin çektiği” dile getiriliyor. Steiner, “özgürlüğü özleyenlerin buna kavuşacağını, Erdoğanistan’ın kendi despotu yüzünden çuvalladığını, cesaretini toplayanların bu sorunun üstesinden geleceğini” söylüyor. Yumruğu vurdu Merkel’in yargı süreci başlatması kararının perde arkasını yazan Bild’e göre görüşmelerde Adalet Bakanı Heiko Mass, ifade özgürlüğüne dikkat çekerek yargı süreci başlatılmasının doğru olmayacağını söyledi. SPD, sanatçıların tepkisine ve Erdoğan’ın istediği zaman Almanya’da kendisini eleştirenlere dava açabileceği izlenimi oluşabileceğine dikkat çekti. Tartışmanın sonunda masaya yumruğunu vuran Merkel, SPD’nin karşı çıkmasına rağmen, savcılığı yetkilendirme kararını açıkladı. ‘Kararın kendi hiciv’ Alman medyası bağımsız yargının ifade özgürlüğünden yana karar vereceği ve bunun Erdoğan’a ders olacağı görüşünde olmakla birlikte Merkel’i Erdoğan’la işbirliği için eleştirdi. Spiegel “Televizyondaki hicivle ilgili başbakanın yargı süreci başlatması başlı başına hiciv” derken Bild, “Merkel’in kararı çirkin bir soruyu beraberinde getirdi: Erdoğan sığınmacı anlaşması sayesinde Almanya’ya baskı mı yapıyor?” diye sordu. Welt, “Solgun sıska oğlan (Böhmermann) kazandı” dedi. HOLLANDA Hakaret yasasını kaldırıyorlar Almanya’da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la ilgili şiirin başlattığı tartışmanın ardından Hollanda yönetimi harekete geçti. Hollanda parlamentosundaki partiler “dost ülkelerin liderlerine hakareti suç sayan” yasanın iptali için görüş birliğine vardı. ‘Ghâelcâe’ ayakta MISIR 2 ada tansiyonu yükseltti Mısır’da Tiran ve Sanafir adalarının Suudi Arabistan’a verilmesine tepki gösteren binlerci kişi gösteri yaptı. Kahire, İskenderiye, Şarkiyye ve Dimyat gibi şehirlerdeki gösterilerde 110 kişi gözaltına alındı. Bazı gösterilere polis müdahalede bulundu. BREZİLYA Roussef için karar günü Brezilya’da Devlet Başkanı Dilma Rousseff’in azli için Kongre’nin alt kanadında bugün oylama yapılacak. Binanın önüne azil yanlıları ve karşıtlarını ayıran metal duvar dikildi. Oylamanın ardından taraflar arasında çatışma çıkmasından korkuluyor. ABD Beyaz Saray’da en fakir yıl ABD Başkanı Barack Obama ve eşi Michelle’in 2015 yılı vergi beyannamesi açıklandı. Buna göre çift geçen yıl 436 bin dolar kazandı ve 81 bin dolar vergi ödedi. Bu rakamlar, Obama ailesinin Beyaz Saray’da bu zamana kadar ödediği en düşük vergi. Fransa’da hükümetin işçi haklarını kırpma girişimlerine karşı mart ayında örgütlenen “Gece Ayakta” hareketi, protestolarına devam ediyor. Harekete katılan 3 bin kişi önceki gün televizyona çıkan Hollande’yi Cumhuriyet meydanına kurulan ekrandan izledi. Hollande’ın tansiyonu düşürmek amacıyla yaptığı konuşmada, işçi yasasında yapılmak istenen değişikliklerin arkasında duracağını açıklamasının ardından ortalık kızıştı. Konuşmadan sonra Elysee Sarayı’na yürümek isteyen 100 kadar protestocu polisle çatıştı. Çöp bidonlarını yakıp polise taş ve şişe fırlatan protestoculara, polis biber gazıyla müdahale etti. Çıkan çatışmalarda 22 kişi gözaltına alındı. ‘Rahatla, onlar dostumuz’ IŞİD militanı Türkiye sınırını nasıl geçtiğini anlattı Eski bir IŞİD militanı Türkiye sınırından nasıl geçtiğini Britanya’da yayımlanan Guardian gazetesine anlattı. Ebu Ali lakaplı militan Ocak 2015’te IŞİD’e katılmak için sınıra gittiğini ve burada Suriye’ye geçmek için ne yapması gerektiğini bir çöpçüye sorduğunu söyle di. Çöpçü 75 TL karşılığında sınırdaki çitin delik olduğu yeri militana gösterdi. Habere göre Ebu Ali “Askerler ne olacak” diye sorduğunda çöpçü “Sorun olmaz. Sen git” dedi. Ebu Ali çitin diğer yanına geçtiğinde koşmaya başladı. Türk askerleri arkasından seslendi ancak durmadı. Ebu Ali, kısa süre sonra karşılaştığı IŞİD militanlarının kendisine “Neden koşuyorsun” diye sorduklarını söyledi. Askerleri gösterdiğinde militanlar gülümseyerek “Rahatla, onlar dostumuz” dedi. Türkiye, sınırda yeteri kadar önlem almamakla suçlanıyor. 11 Eylül 2001’deki saldırıda Dünya Ticaret Merkezi binaları yıkılmıştı. ‘Şah yasası’ devrede Alman usulü, dolaysız, “aşağılayıcı eleştiri/Schmahkritik” ismini taşıyan şiiri nedeniyle yargılanacak olan komedyen Böhmermann’ı, RTE “Şah yasası” ile vurdu. Almanya’da bu ceza yasasının 103. maddesi teoride! yabancı devlet başkanlarına hakaretten 5 yıla varabilecek hapis cezaları öngörüyor. “Teoride” diyorum çünkü madde ceza yasasında öylece duruyor ama yarım yüzyıldır kullanılmıyor. 1967’de yasayı en son “despotlukta sınır tanımayan” İran Şahı çalıştırmak istemiş. Almanya’ya yaptığı bir gezide hiç hoşlanmadığı gösterilerle karşılaşan Rıza Pehlevi; Alman otoritelerinden bu yasayla göstericilere had bildirmelerini talep etmiş. Ama Şah 50 yıl önce bunun üstesinden gelememiş. Alman içişleri bakanı bir uçağa atladığı gibi kendisini Tahran’da bulmuş. Ve Şah’ı gereksiz ısrarından caydırmış. Ancak olay Almanlarda unutulmaz izler bıraktığı için, “103. Madde” o günden bu yana “Şah yasası” olarak anılagelmiş. “Şah yasası”nın namı diğer lakabı.. “majeste/haşmetmeabı tahkir tezyif” anlamına gelen “laesae majestatis”. Mutlak güç simgesi “Haşmetmeap Erdoğan” (4 Haziran 2011) ve “Eyy Merkel sen kimsin?” (31 Mart 2016) başlıklı “Sağnak”larda da anlatmıştım... Latincede “majesteyi aşağılamak” anlamına gelen “laesae majestatis”, ortaçağ krallık dönemlerinden kalma bir kavram. Hükümrana o dönemde imayla dahi eleştiride bulunmak bile bir “laese majestatis” sayılırdı. Bu gaflete düşen, kellesini yitirirdi. Suçu işleyen bir devletse “savaş” çıkardı. “Majesteyi tahkir”in bunca ağır yaptırımlarla karşılık bulmasının nedeni, hükümranların sorgulanamaz bir mutlak güce sahip olmalarıydı. “Güçler ayrılığı”, “ifade özgürlükleri” ve “demokrasi” icat olmamıştı. Halk kalabalıkları “tebaa”ydı. “Efendi”ye itaatle yükümlüydüler. Demokrasilerin ufukta belirmesiyle “laesae majestatis” kadük oldu. Almanya, İtalya gibi bazı AB ülkelerinin ceza yasalarında hâlâ muhafaza edilmekle birlikte, yasanın son dönem pratiğine Avrupa’da hiç tanık olunmadı. Erdoğan işte Avrupa tarihinde bu kerte “küflü” bir yasayı gündeme getiriyor. Alman Parlamentosu’nda sosyal demokrat grubun başkanı olan Thomas Oppermann, bu yüzden isyanını; “ ‘Laese majestatis’ yasasıyla hicivi yargıya götürmek çağdışıdır!” diye ifade ediyor. Başka deyişle Erdoğan değme “ortaçağ gericiliğiyle” bir tutuluyor. Böhmermann isimli, kimsenin tanımadığı vasat bir komedyeni parmağa dolamanın ilk etkisi bu. Coca Cola reklamı gibi İkinci etki; Frankfurter Allgemeine Zeitung’un da ifade ettiği gibi Böhmermann’a “CocaCola’dan bu yana görülmüş en eşsiz reklam kampanyasını” sunmak. Böhmermann tüm Avrupa basınınn baş sayfasında. “Schmahkritik” şiirini duymayan kalmadı. ZDF “terbiyesiz şiiri” sözde sansürledi. Ama “majestelerini tahkir”in çağımızda yeniden devreye girmesine bilenen Avrupa gazeteleri, şiirin habire tercümesini veriyor. Saygısız okur yorumlarında da pıtrak gibi heyhat! şiirden “tercümeler” ortalığa saçılıyor. Sağ ve sol basın, ender görülen koroyla baskıcı sansürü lanetliyorlar. Üçüncü etki Merkel’in koalisyon ortağı sosyal demokratlarla yaşadığı gerilim oluyor. Ankara’nın baskısıyla bir Alman vatandaşının yargılanmasının önünü açan Merkel, koalisyon ortaklarının top ateşine tutuluyor. Gerilim, Türkiye ile alttan alta bir “soğuk savaş”a dönüşüyor. Son olarak.. dördüncü etki, köhne ‘Şah yasası’nın Alman ceza kanunlarından çıkarılması... Kirli mülteci anlaşması nedeniyle kendisini Erdoğan’ın kaprislerine bağımlı hisseden Merkel; beri yandan “ortaçağ artığı” “laese majestatis”ı kaldıracağını ilan ediyor! ErdoğanBöhmermann krizinin olumlu tek yanı bu. “Ortaçağ zihniyeti kalıntıları”, Avrupa mevzuatından ayıklanıyor. ABD’ye 750 milyar dolarlık tehdit ABD Kongresi’nin 11 Eylül 2001 saldırılarından Suudi Arabistan’ı sorumlu tutan yasa tasarısı gerilime yol açtı. New York Times’ın haberine göre Kral Selman’ın dolar tehdidini içeren mesajını geçen ay Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adel ElZübeyir bizzat ABD yönetimine iletti. Suudi Arabistan eğer kongre yasayı geçirirse elindeki 750 milyar dolar değerindeki FED tahvilleri ve bonoları satmakla Amerika Birleşik Devletleri’ni tehdit ediyor. Ekonomistler ise Suudi Arabistan’ın bu yolu izlemesinin zor olduğunu ifade ediyor. C MY B nilgun@