Catalog

Salı 1 Kasım 2016 6 Cumhuriyet’e darbe EDİTÖR: MÜNEVVER OSKAY/ ELİF TOKBAY TASARIM: İLKNUR FİLİZ AVRUPA PARLAMENTOSU BAŞKANI SCHULZ: İfade özgürlüğünde kırmızı çizgi aşıldı Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin tına alınması Türkiye’de ifade özgürlü ettiğini daha önce söylemiştim. Ama ğüne dair bir kırmızı çizginin daha aşıl sürmekte olan tasfiye, hukuk ve gü Schulz, Twitter hesabından masıdır. Cumhuriyet, diğer bağımsız venlik saiklerinden ziyade siyasi kay Cumhuriyet’e operasyonlara gazeteler gibi değildir. Ülkedeki en es gılarla yapılıyor gibi görünüyor. İdam tepki gösterdi: “Mu ki gazete ve Cumhuriyetin en eski ku cezası tartışması, seçilmiş belediye rat Sabuncu ve diğer rumlarındandır. AB’nin, darbe girişi başkanlarının tutuklanması, üniversi Michael Schulz Cumhuriyet yönetici minin ardından demokrasiyi savunan te rektörlerinin atanması... Türk hüküve yazarlarının gözal Türk vatandaşlarının cesaretini takdir meti birlik değil ayrıştırma peşinde.” KO.. TU.. DEN DE KO.. TU..Jagland: Türkiye’yi AİHM’de bir sürü dava bekliyor Piri: Kabul edilemez DUYGU GÜVENÇ Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjorn Jagland, gazetemize yönelik bas kının “olağanüstü hal dönemin de bile” ölçüsüz olduğunu söyle di. Yazılı açıklama yapan Jagland, Türkiye’yi AİHM’de bir dizi dava nın bekleyeceğini açıkladı: “Ola ğanüstü hal döneminde olsa da hi Cumhuriyet gazetesine yönelik baskının ölçülü olduğunu savun mak oldukça güç. Ayrıca KHK ile 15 kadar Kürt ba sın kurumunun ka patılmasından da endişeliyim. Olağa nüstü hal dönemin de dahi Avrupa İn san Hakları Sözleş Jagland mesi uygulanma ya devam etmelidir. Şiddet ve te rör içeren eylemler ile hükümete muhalif ve güçlü eleştiri içeren ifadeler arasında dikkatli bir ayrım Almanya’dan gazetemize anlamlı destekyapılmalıdır. İfade özgürlüğü, de mokratik toplumun temel değerlerindendir. Eğer olağanüstü hal aşırı ölçüde kullanılırsa, Türkiye’yi AİHM’de bir sürü dava bekliyor”. Piri: KAPATMAK TEHDİDİ AZALTMAZ Almanya’nın başkenti Berlin’deki Tageszeitung (TAZ) gazetesi, Cumhuriyet ile dayanışmak için yaşanan son gözaltılar ve Türkiye’de basın özgürlüğünün aldığı durumu ilk üç sayfasına ‘Son muhalif Ataşıdı. TAZ çalışanları, Cumhuriyet ile dayanışma fotoğrafı çektirdiler. lman Yeşiller Partisi Eşbaşkanı ve milletvekili Cem Özdemir de sosyal medya Avrupa Parlamentosu Türkiye Raportörü Kati Piri de gazetemize yaptığı açıklamada şunları söyled: “Türkiye’deki durum kötüden daha kötüye gidiyor. Türkiye’nin en es yok ediliyor’ hesabından tepki gösterdi. Özdemir, “En önemli muhalif gazeteye yönelik beklenen operasyon başladı. AB üyelik müzake ki bağımsız gazetesi Cumhuriyet’e relerini dondur yönelik baskın kabul edilemez. Tür ‘saçmalık’ ‘AYAKLAR ALTINDA’ malı!” dedi. Özdemir ay kiye terör tehdi diyle karşı kar şıyayken, gaze tecileri tutukla Piri mak ve medya kurumlarını kapat mak, bu tehdidi azaltmaz. Avru pa Parlamentosu’nda oybirliğiy le tüm gazetecilerin acilen serbest bırakılması çağrısında bulunuyo ruz.” BBC Türkçe’nin sorularını da yanıtlayan Piri, “Brüksel’de endi şe çok yüksek çünkü Türkiye’de AP Yeşiller Grubu Eşbaşkanı Rebecca Harms gazetemize destek ziyaretinde bulundu. Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Erinç ile görüşen Harms, “Cumhuriyet gibi FETÖ’nün karşısında duran bir gazeteye FETÖ suçlaması yöneltilmesi tam anlamıyla saçmalıktan ibaret” dedi. Alman Sol Partili milletvekili Sahra Wagenknecht, Twitter hesabında “Türkiye’de gazeteciler tutuklanıyor. Merkel ve Steinmeier neden susuyor? İdam yanlısı Erdoğan ile hiçbir anlaşma yapılmasın!” ifadelerini kullandı. Yine Sol Parti’den milletvekili Dietmar Bartsch da “Erdoğan basın özgürlüğünü ayaklarıyla çiğniyor” diye yazdı. rıca Deutsche Welle’ye verdiği demeçte Özdemir “Türkiye’nin son muhalif gaze tesi Cumhuriyet yok ediliyor. Genel yayın yönetmeni gözaltın da, eski yöneticisi Almanya’da sürgünde. Türkiye’de artık ba sın özürlüğü yok. Erdoğan’dan farklı düşünen bir gazeteci ol mak artık mümkün değil” ifade lerini kullandı. kuvvetler ayrılığı kalmadı. Otoriter devlet olmaya giderek yaklaşıyor. Ülke neden 20 yıl geriye götürülmek isteniyor, anlamıyorum” dedi. ne saygı duymaya teşvik edeceğiz. bağlılığını, bunun demokratik topTürkiye’nin en eski bağımsız gaze lumun vazgeçilmez parçası oldutesi olan Cumhuriyet’e yönelik son ğunu yeniden hatırlatır.” Müzakerelerinden Sorumlu Üyesi Johannes Hahn’ın sözcüsü Maja Kocijancic: “Özgür, çeşitli ve ba İngiltere ve FRANSA: TAKİPTEYİZ gelişmeleri yakından izlemeye devam ediyoruz.” Fransa Dışişleri Bakanlığı yap MUIZNIEKS: İÇLER ACISI BASKIN ğımsız medya her demokratik toplumda esastır.” Öte yandan, Brüksel ve Berlin’in İngiltere Büyükelçiliği Sözcüsü: tığı yazılı açıklamada şu ifadele Avrupa İnsan Hakları Komise yeterli tepkiyi göstermemesine “İfade özgürlüğü alanında temel re yer verdi: “Fransa, Kanun Hük ri Nils Muiznieks: “Son medya ku tepki gösteren Alman parlamen hakları koruması için Türkiye’yi münde Kararname ile 15 medya rumlarının kapatılması ve Cumhu tosunun insan hakları komisyo uzun zamandır teşvik ettik. Türk kuruluşunun kapatılması ve gözal riyet Gazetesi’ne yönelik içler acısı nu başkanı da olan CDU millet hükümetiyle bu konularda birlik tına alınan Cumhuriyet çalışanla baskın, Türkiye’de medyaya özgür vekili Michael Brand, “AB’nin ve te çalışmaya ve Türkiye demok rının durumunu dikkatle takip et ve çoğulculuk açısından ne kadar Almanya’nın Türkiye’de diktatör rasisinin uzun dönemli sağlığı mektedir. Fransa, ifade özgürlüğü az saygı duyulduğunu gösteriyor.” lük kurulmasını umursamama Cumhuriyet susturulamaziçin gerekli olan basın özgürlüğü ne, özellikle de basın özgürlüğüne AB Komisyonu’nun Genişleme hakkı yoktur” dedi. l ANKARA Operasyon dış basında yankı buldu. Gazetenin muhalif kimliği vurgulandı Cumhuriyet’e yönelik operasyon uluslararası basın örgütlerinin yanı sıra dış basında da geniş yankı buldu. Kimi yorumda Cumhuriyet gazetesi yöneticilerine yönelik gözaltıların temmuz ayındaki darbe girişiminin ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından başlatılan baskı ortamının son halkası olduğuna dikkat çekildi. l BBC’nin “Cumhuriyet gazetesine operasyon” başlığı ile duyurduğu haberinde “Cumhuriyet gazetesinin yönetici ve yazarları hakkında gözaltı kararı alındığı, yönetici ve yazarları Fethullah Gülen yapılanması ve PKK ile ilişkili olmakla suçlandığı” kaydedildi. l GUARDIAN gazetesinin habe rinde cumartesi günü kapatılan basın organlarıyla darbe girişiminin ardından kapatılan yayın organı sayısının 160’a ulaştığı aktarıldı. l INDEPENDENT gazetesi twitter hesabından haberi “Türkiye, hükümetin en büyük muhaliflerinden birini gözaltına aldı” ifadeleriyle duyurdu. l Gözaltı kararını duyuranlar arasında The Guardian, The New York Times ve Al Jazeera gibi haber organlarında yazıları yayımlanan ve nisan ayında Türkiye’ye girişi en gellenen gazeteci yazar David Lepeska da var. l SUDDEUTSCHE ZEITUNG, “Çok sayıda muhalif medya kuruluşunun kapatılmasının ardından Türk yetkililer şimdi de geriye kalan muhalifler arasındaki en önemli gazete Cumhuriyet’i hedef aldı” derken, BILD “Demokra si karşıtı darbe gazeteye ulaştı” Türkiye’nin en önemli muhalif gazetesi Cumhuriyet, yetkililerin kendilerine yönelik dev operasyonu sonrası böyle yazdı” ifadelerini kullandı. l ZEIT gazetesi, “Türk polisi yine gazetecileri hedef aldı” tepkisini gösterirken, Tagesspiegel “Türk yetkililer OHAL’i kullanarak muhalif medyayı cezalandırıyor” diye yazdı. l Cumhuriyet’i Alternatif Nobel ödülüne layık gören Doğru Yaşam Ödülleri Vakfı, “Türkiye’de ifade özgürlüğünün giderek tehdit edildiği bir zamanda, Cumhuriyet demokrasinin sesinin susturulamayacağının kanıtıdır” ifadelerini kullandı. l Dış Haberler Cumhuriyet ‘parantezin’ asıl unsurlarındandır Önceki yazımın başlığı, dün yaşananları haber veriyordu adeta: “Başkanlığın rengi son KHK ile iyice belli oldu..” daha önce de belliydi tabii ki.. İktidarın başı, inşa ettiği otobanda, altını çizerek yazıyorum, dizginsiz koşuyor. Hiçbir engel tanımadan. Cumhuriyet’e neden sıçrattı bu “çökertme” eylemini? “Çökertme” diyorum. Siz bir şirketin, vakfın tüm yönetimini gözaltına alırsanız, sonra da yönetimsiz kaldığı için ve ağır suçlamalar nedeniyle kayyım atarsınız. Gazeteyi sıfırlarsınız, 200’e yakın çalışanı da tüm haklarını kaybetmiş olarak işsiz ve sokakta bırakırsınız. Bu pratiği iyi bilirsiniz, hatta ustasısınız. Çok yönlü bir intikam da almış olursunuz. 2007’nin “Tehlikenin farkında mısınız” kampanyasından tutun, türlü çeşitli muhalif duruşuna kadar. Tabii Cumhuriyetçi niteliği, Atatürkçü temeli de ekleyelim. Gazetenin fikir kulvarı değiştirmesi mümkün mü? Politikasında ideolojisinde çeşitli yalpalamalar yaşamadı değil bu gazete. 12 Mart 1971’de gazete el değiştirdi. Ama yine rayına oturdu. 1980’de askerler çeşitli kez kapattılar gazeteyi. Akıllarına yöneticileri içeri almak gelmedi! 1991’de Cumhuriyet’te “Özalcı küreselci liberal darbe” yapıldı. Ama gazete dibe vurunca “darbeciler” bırakıp kaçtılar. Cumhuriyet yazarları siyasi organize cinayetlerin kurbanı oldu hep.. Bahriye Uçok ve Muammer Aksoy’dan tutun, gazeteciliğin yüz akı Uğur Mumcu ve Prof. Ahmet Taner Kışlalı’ya kadar. O ki “geri kalmış toplumlar, henüz yeterli bir ulusal kimliğe sahip olmayan toplumlardır.. ‘tek şef’, kimliği olmayan veya kimliğini yitirmiş bir toplumda, kendi kişiliğinde bir kimlik vererek, önemli bir boşluğu doldurur” diyen kişidir (anımsattığı için Işık’a teşekkür). Ergenekon operasyonlarında yine bir darbe daha yaşadı gazete. Bu kez “Ergenekoncu” suçlamasıyla İlhan Selçuk, M. Balbay, Erol Manisalı tutuklandı. Tutuklayanlar FETÖ terör örgütü elemanlarıydı, başrolde, bugün kaçak olan Zekeriya Öz ve adamları... İlhan Selçuk bu tutuklamaların kurbanı oldu. Selçuk, henüz sağken, arka sında “miras” olarak bir “vakıf yönetimi bileşimi” bıraktı. Cumhuriyet’in tarihsel çizgisini temsil eden ve geleceği demokratik ve özgürlükçü olarak kucaklayabilecek potansiyele sahip dinamik bir bileşim... Bu bileşim yerinde durmadı ve zorlanarak parçalandı. Olay mahkemelik bir yanıyla.. Ve gazete yine kendi çizgisinde çok zorlandı. Bu başka bir zaman tartışılacak bir konu. İktidar için bahaneler Fakat bütün bunlar bahane iktidara. Başından beri muhalefetsiz, özgür basınsız bir ülke yaratmak için yanıp tutuşan bir iktidar için, Cumhuriyet dayanılmaz oldu. Medya büyük ölçüde teslim olmuş, alınmış satılmış, hizaya getirilmiş, çok çok azınlık ise orta yolu tutturarak ayakta kalma savaşı veriyor.. Cumhuriyet’e de ne oluyor? Cumhuriyet’in kadim çizgisi yurtseverdir, özgürlükçüdür, iktidar muhalifidir, ulusal birlikçidir, sosyal adaletçidir.. Şüphesiz ki bu ülkenin kuruluşuna, kurucularına, yaratıcılarına ölesiye vefalıdır; bilim der, ülke yararı der. Hiçbir diktatoryal yönetime evet demez, boyun da eğmez. Eğmeye kalkarsın doğrulur. Nerede kalmıştık diyerek devam eder. Ne istiyorsunuz bu gazeteden? Bunu çok kişiye, içimizdekiler dahil, çok siyasiye söyledim. Evet ne istiyorsunuz? Bir tarihsel kimliği bırakın yaşasın, kendi evrimsel çizgisinde ilerlesin. Kendi sorunlarını kendi halletsin. Cumhuriyet, genel bir politikanın kurbanı olmakla karşı karşıyadır. Cumhuriyet tarihini bir “reklam arası” görüyorlar. “Son 100 yıl bir parantezdir, kapatılması gereken bir parantez…” diyorlar. Cumhuriyet gazetesi, bu “parantez”in asli unsurlarından biridir. Saldırı, bir bütünün parçasıdır. Aslında bilmeleri gereken, ne 93 yıllık bir süre parantezdir ne de Cumhuriyet gazetesi... LE MONDE’DAN BAŞYAZI Erdoğan, Türkiye’yi Avrupa’dan uzaklaştırıyor Fransa’nın önde gelen gazetelerinden Le Monde ‘Erdoğan nel eklendi. Üniversite rektörleri artık cumhurbaşkanı tarafından ata Türkiye’yi Avrupa’dan uzaklaştırma nacak. Hapishanelerden yer açmak ya devam ediyor’ başlığıyla bugün için 38 bin adi suçlu serbest bıra yayınladığı başyazıya şöyle başladı: kıldı, yaklaşık 35 bin kişi gözaltına “İdam cezasını yeniden getir alındı” ifadeleri kullanıldı. me tehdidinde bulunan Türkiye’nin Erdoğan’ın kendisine başkan cumhurbaşkanı, muhalif Cumhuri lık sistemini getirecek bir ‘referan yet gazetesinin genel yayın yönet dum hayali’ kurduğunu belirten Le menini gözaltına alarak basın özgür Monde, referanduma gitmek için lüğünü hırpalamaya devam ediyor. parlamentoda14 sandalyeye ihti Bu, özellikle temmuzdan bu yana ih yaç olduğunu kaydetti. Erdoğan’ın lal edilen basın özgürlüğüne kar ‘Osmanlı’nın kaybettiği topraklara şı yeni bir ağır saldırı.” Yazıda “Ge yas tutan milliyetçi retoriği’ ve oto çen günlerde de çoğu, ülkenin Kürt riter eğilimiyle MHP’yle yakınlaştı azınlığının yaşadığı güneydoğudaki ğını kaydeden Le Monde şu uyarı 15 medya kuruluşu kanun hükmün da bulundu: “Türk lider burada yan de kararnameyle kapatıldı. Temmuz lış bir hesap yapıyor: Temmuzdaki ortasından bu yana görevden atılan darbe girişimini izleyen ortamda ya ya da uzaklaştırılan bizim hesabımı ratılmış, böylesi bir rejim artık istik za göre 85 bine yakın kamu perso rar sağlamayacak, tıpkı tehlikeli bi neline cumartesi çıkarılan iki yeni çimde yaklaştığı Ortadoğu’da oldu kararnameyle 10 bini aşkın perso ğu gibi.” l Dış Haberler ABD: Derin endişe içindeyiz John Kirby Gazetemiz yöneticileri ve yazarlarına yönelik operasyonun ardından, ABD’den “muhalif medyaya yönelik baskıdan derin endişe içindeyiz” tepkisi geldi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, darbe girişiminin ardından sorumluluları tespit etme konusunda Türkiye’nin çabalarını desteklediğini belirtip, Cumhuriyet’e yönelik operasyonu da kastederek “ABD, Türkiye’deki muhalif medya organlarına yönelik resmi baskının yükselmesinden ötürü derin endişe duymaktadır” dedi. l Dış Haberler AGİT: MAZUR GÖRÜLEMEZ AGİT Medya Özgürlüğü Temsilcisi Dunja Mijatovic tutuklanma kararlarını kınadığını belirterek, “Medyadaki son tutuklamalar, Türkiye’deki basın özgürülğüne son darbedir. Yetkililer, basın özgürlüğünü, canlı ve çoğulcu medya ortamını yeniden sağlamalı” dedi. Mijatovic, Türkiye’de 125 medya kurumu nun kapatıldığını,120 gazetecinin de gözaltına alındığını anımsatarak “Medyayı kısıtlamak için kullanılan terörle mücadele kanunları ve diğer mevzuatlar, olağanüstü hal döneminde mazur görülebilecek adımların ötesindedir ve bu endişe verici durum acilen tersine çevrilmelidir” dedi. l ANKARA / Cumhuriyet C MY B